comedie of ernst?
H.K.H. Prinses Wilhelmina
vierde haar 80ste verjaardag
onrust
maar
Twee vredige feesten
ook
Het spel van premier Loemoemba:
vormden. Premier Keita van de Soedan
heeft verklaard een beroep op de Vei
ligheidsraad te hebben gedaan en aan
gezien hij in één adem de Fransen heeft
beschuldigd van samenspannen met de
Senegalezen, komt Frankrijk ook in dit
geval in het beklaagdenbankje.
Of
I
w
Nassers ambities beginnen weer te ontwaken
De Planta-affaire bracht beroering
üs hjoed p p
to sizzsn 1
Gouden filmpjes
Brand door hooibroei
Dodelijk ongeval
te Rien
te Hindeloopen
fI
3
F
f
IWwwi®
1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Te J
H
1
VRIJDAG 2 SEPTEMBER I960
56e JAARGANG
No. 69
De Jong’s Nieuwsblad
HEINTJE, DE ONVERWOESTBARE
de gevolgen
ONTMOETING IN OLYMPISCH DORP
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
le week september 19 10
Terwijl Loemoemba, de Kongolese premier, blijft eisen, dat de troepen van de
Ver. Naties met de Belgen deze week het land zullen ontruimen, welke eis ove
rigens niet officieel is ingediend bij de volkerenorganisatie, is hij een stapje
dichter by zijn doel, de volledige eenheid van Kongo, gekomen.
Kongalese troepen, die na aanvankelijke ontwapening hun wapens hebben terug
gekregen, zijn naar de provincie Kasai overgebracht, waar een tegenstander van
Loemoemba, Kalonji, in het zuiden een onafhankelijke staat, de Mijnstaat, had
uitgeroepen, die hy eind vorige week in confederatief verband met het omstreden
Katanga samengevoegd had.
Prinses Gracia van Monaco, die met haar gemaal, prins Rainier, de Olym
pische Zomerspelen in Rome bijwoont, is hier in -gesprek met haar broer John
Kelly, die zij in het Olympische dorp ontmoette. John maakt deel uit van de
Amerikaanse roeiploeg op de spelen, hij zal uitkomen in de ongestuurde twee
De kunst fan it lézen
bistiet yn it oardielkundig oerslaen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Het is wel tragisch, dat enkele
dagen later de premier van Jor
danië, Majali, het slachtoffer werd
van een grootscheepse botnaan.
slag in zijn departement, waarbij
elf personen zijn gedood en 34
gewond. Het gaat te ver om pre
sident Nasser van Egypte de aan-
stichter van de aanslag te noemen
maar met zijn felle aanvallen van
de laatste tijd op koning Hoessein
en de Jordaanse regering, draagt
hg toch wel enige verantwoor
ding.
Kalonji Is naar Elisabethstad, de hoofd
stad van Katanga, gevlucht en beschul
digt de Ver. Naties ervan Loemoemba
geholpen te hebben. Loemoemba’s troe
pen zitten nu aan de grens van Katan
ga en wanneer zij voldoende macht heb
ben en op voldoende steun in Katanga
zelf kunnen rekenen, zullen zij ongetwij
feld de sprong wagen.
Tsjombe, de premier van het afgeschei
den Katanga, ziet zijn positie verzwakt
door het vertrek van de Belgische troe
pen, die in Albertstad vorige week nog
relletjes tegen hem gericht, de kop in
gedrukt hebben. Al met al lijken Loe
moemba’s dreigementen aan het adres
van de Ver. Naties meer comedie dan
ernst, vooral omdat hij toch enigerma
te rekening moet houden met de stem
ming in de andere Afrikaanse landen,
die achter de Ver. Naties staan, en de
stemming in Leopoldstad, waar de Se
naat zich juist heeft uitgesproken voor
handhaving van de troepen van de Ver.
Naties, ook als de Belgen weg zijn.
In Sjtoera in de Libanon hebben de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
Arabische Liga vergaderd en een beroep
gedaap op de Arabische landen zich te
onthouden van handelingen, welke hun
onderlinge verhoudingen zouden kunnen
schaden.
Ten slotte nog een Europees bericht. De
Duitse socialistische partij heeft nu or-
ficieel Willy Brandt, de bekende burge
meester van West-Berlijn, opgesteld als
lijstaanvoerder en daarmee kanseliers
kandidaat voor de verkiezingen in 1961.
Zij hoopt met een populaire figuur nu
Planta-proeven.
Maar er heerste niet louter feestvreug
de rond het Binnenhof. Nu de huidziek-
j te, die met Planta-margarine in verband
Maar Koningin Juliana had tevoren be
loofd dat zij de Nederlandse Olympische
ploeg na de verjaardag van Haar
moeder op de Nederlandse ambassa
de in Rome zou ontvangen.
De staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, mr. Scholten
tevreden over de opbrengst van de
voetbaltoto onder de nieuwe bepalingen,
die overigens nog door de Eerste Ka
mer op 13 september a.s. goedgekeurd
moet worden werd als afgevaardigde
van de Nederlandse ministerraad voor
de Olympische Spelen aangewezen.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
hij staat bekend als een vriend van het
Westen, wat al geen aanbeveling is.
De vergadering van de Arabische Liga
heeft zich ook bezig gehouden met het
Palestijnse probleem. Er bestaat een
plan van Egypte en een van Irak om van
het Palestijnse gedeelte van Jordanië ’n
afzonderlijke staat te maken om op die
manier de wens naar terugkeer bij de
vluchtelingen warm te houden. Deze
riem moet van Jordaans leer gesneden
worden, zodat het begrijpelijk is, dat
Jordanië er niet veel voor voelt. Het
maakt zich bovendien zorgen, dat
Egypte en Irak, enkele jaren eikaars
doodsvijanden, toenadering tot elkaar
zoeken, want het is bang het kind van
de rekening te worden.
Al hebben wij de afgelopen tijd weinig
gehoord over spanningen in het Midden
oosten, de rustige tijd schijnt nu wat
achter de rug te zijn. Nassers ambities
beginnen weer te ontwaken.
De Arabische Liga heeft verder besloten
de Algerijnse opstandelingen te steunen
bij het verzoek aan de Ver. Naties een
referendum te houden in Algerije. Door
het toetreden van een aantal Afrikaan
se landen tot deze organisatie, maakt
de zaak van de Algerijnse rebellen een
betere kans dan voorheen. Frankrijk
kan zich niet neerleggen bij een der
gelijk referendum en dreigt in een moei
lijke positie te komen in de Algemene
Vergadering van de Ver. Naties.
Nu, ondanks haar 80 jaren, is moeders
geest jonger en veerkrachtiger dan
ooit.
wy hopen allen, dat moeders laatste le
venstijd in ieder opzicht goed en rijk
aan zegen mag zijn.
Op de vergadering van de Organisatie
van de Amerikaanse Staten, die in San
José in Costa Rica is gehouden, zijn de
ministers van de Ver. Staten en de La
tijns-Amerikaanse landen geconfronteerd
met het moeilijke probleem, dat de Cu
baanse president Fidel Castro aan het
Westelijk halfrond stelt. Sinds hy aan
de macht Is, heeft Castro zich voortdu
rend meer in communistisch vaarwater
begeven. Hij beschuldigt de Ver. Staten
van imperialisme en economische oorlog,
hij noemt Rusland en China zijn vrien
den en is blij met de dreiging van Rus
land, dat het met raketten zal ingrij
pen, wanneer de Ver. Staten zullen
trachten Castro hun wil op te leggen.
De Ver. Staten was er veel aan gelegen
van de O. A. S. een veroordeling van
Castro’s politiek te verkrijgen en inder
daad heersen er in de Latijns-Ameri-
kaanse landen bezwaren tegen Castro’s
communistische oriëntatie, die tevens
Rusland de kans zou bieden zich In de
Amerikaanse wereld te mengen, hetgeen
in strijd is met het doel van de O.A.S.
Maar aan de andere kant bestaat er in
de Latijns-Amerikaanse landen grote
sympathie voor de interne doelstellingen
van Castro’s revolutie. Zijn stryd tegen
het grootgrondbezit, zijn sympathie voor
de onbedeelden en zijn flinke houding
tegen inmenging van de Ver. Staten vin
den weerklank. De O. A. S. is ook niet
verder gekomen dan een veroordeling
van de Russische invloed en Castro is
gespaard. Maar het probleem heeft
daardoor niet minder zijn actualiteit
verloren.
Nieuwe loonpolitiek.
Een tweede bron van onrust werd ge
vormd door wilde stakingsactiviteiten
bij enkele droogdokmaatschappyen.
Ook vorig jaar deden zich tijdens de
zomer dergelijke moeilijkheden in het
metaalbedrijf voor. Toen moest het de
spits afbijten bij de vrijere loonpolitiek.
Na langdurige onderhandelingen was
toen een loonsverhoging het resultaat
in deze bloeiende bedrijfstak. De werk
nemers menen echter, dat van regerings
wege destijds strengere beperkingen aan
loonsverhogingen werden opgelegd dan
later het geval was. Zij wensen derhalve
tha-^s een nieuwe verruiming.
De moeilijkheid is, dat het College van
Rijksbemiddelaars vorig jaar verlangde,
dat er tot juli 1961 verder rust op dit
loonfront zou heersen. Desniettemin heb
ben de drie grote vakorganisaties, bij
al haar kritiek op de door communisten
geïnspireerde stakingsactiviteiten en de
tegemoetkomende houding van sommi
ge werkgevers daarop, thans besloten
de Vakraad voor het Metaalbedrijf te
verzoeken op 8 september a.s. zich te
beraden over een nieuwe verhoging.
feest, dat immers in het teken staat van de verspreiding van de vredesgedachte.
Ons Koninklijk Gezin toonde belangstelling voor beide feesten. Voor de tachtigste
verjaardag van Prinses Wilhelmina keerde het speciaal van vakantie uit het
buitenland terug.
Koninginnedag viel vroeger op 31 augustus. Na de inhuldiging van Koningin
Juliana is deze officiële feestdag vervroegd tot eind april. Maar evenals elk jaar
zyn ook woensdag j.l. weer de gedachten van velen op het Binnenhof naar Het
Loo getrokken, naar de „oude Koningin”, Prinses Wilhelmina, onder wier bewind
ons land twee wereldoorlogen heeft moeten ondergaan.
Dit jaar viel haar verjaardag in een periode, waarin de belangstelling van geheel
de wereld gelukkig voornameiyk werd opgeëist door de Olympische Spelen, een
haar omringen, of ze uitgesproken wor
den of niet. De onuitgesproken gedach
ten zijn immers dikwijls de mooiste en
de diepste. De band met het volk is al
tijd alles voor haar geweest, en bewust
of onbewust heeft men zeker gevoeld,
dat zij steeds trouw zou zijn en pal zou
staan tot het uiterste van haar krach
ten toe en zelfs verder. Ik zal niet pro
beren het portret te schilderen van mijn
moeder en mijn landsvrouwe van wel
eer. Zij heeft tot op heden altijd veel
geschilderd, maar haar zelfportret heeft
ze in de laatste jaren tot mijn grote
vreugde gegeven in haar boek: „Een
zaam, maar niet alleen”.
Daarin ziet men, hoe eenzaam de post
is geweest, waarop het voor haar har
de, zware leven haar geplaatst heeft.
En hoe ze zich daar als mens staande
heeft kunnen houden, moge een wonder
heten, dat dan ook alleen door haar ge
loof heeft kunnen geschieden.
Luisteraars, ik ben dankbaar en geluk
kig, dat U met onze familie en met mij
aan moeder denkt met heel veel liefde
en heel veel dankbaarheid.
Moeder en ik samen denken aan vader,
die wij na 26 jaren nog steeds missen
met al deze liefde en dankbaarheid.
Terugval.
De uitkomst van deze onderhandelingen
verdient alle aandacht. Want dit be
tekent, dat een bepaalde groep werkne
mers een tweede verhoging in het kader
van de vrijere loonpolitiek aan de orde
stelt, terwijl er andere groepen zijn, die
daarvan nog in het geheel niet geprofi
teerd hebben. De vakbeweging heeft bij
de Stichting van de Arbeid al voorstel
len ingediend om die achterstand op te
heffen. Maar de R.K. werkgevers heb
ben reeds publiekelijk doen weten, dat
zij zoiets beschouwen als een terugval
tot de geleide loonpolitiek van weleer!
Ter gelegenheid van de 80ste verjaar
dag van H. K. H. Prinses Wilhelmina
heeft H. M. Koningin Juliana woensdag
een radiorede uitgesproken.
Moeder is 80 jaar geworden. Ik ben bij
haar met een hart vol dankbaarheid,
dat ze nog bij ons is, aldus Koningin
Juliana. Hoe groot is het voorrecht,
moeder’s voorbeeld zo lang, ononder
broken op je te laten inwerken. Wjj
zijn nu deze dag allen om haar heen
in liefdevolle vreugde. Ik weet, dat de I
dankbaarheid om haar, die genoemd is:
Moeder des Vaderlands, door het va
derland wordt gedeeld, en daarom heeft
men mij verzocht, tot allen een woord
te spreken, als haar enige kind en dus
ook degene, die haar het naaste staat.
1 Tl- --3Al
De Ver. Naties zijn ook gemengd in ’t
conflict over het uiteengaan van Sene
gal en de Soedan, die de Malifederatie eens aan de macht te komen.
Volkssanatorium
ipend,
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
In Jordanië is namelijk tweederde van
de bevolking bij dit land gekomen toen
wijlen koning Abdoela na de oorlog met
Israël een goede tien jaar geleden het
Arabische gedeelte van Palestina bij
zijn land inlijf de. Deze Jordaanse Pa-
lestijnen, waarvan de helft bestaat uit
vluchtelingen uit wat nu Israël is, zien
in Nasser de voornaamste kampioen van
de Arabische eenheid, die Israël zou
wegvagen. Bovendien bestaat er onder
de wat meer ontwikkelde Palestynen een
zekere minachting voor het oorspron
kelijke woestijnvolkje van Jordanië.
Koning Hoessein heeft steeds alle plan
nen van Nasser, om de heerschappij in
zijn gebied te verkrijgen, doorkruist en 1 Ik waardeer en eerbiedig deze wens. Al
voor Volksgezondheid. Met name om
trent het aantal proeven, dat tevoren
met het nieuwe Planta-produkt is ge
nomen, wenste hij te worden ingelicht.
Hardnekkige geruchten deden namelijk
de ronde, dat de nieuwe samenstelling
meer op smaak dan op inhoud zou zijn
beoordeeld.
Harddraverij met handicap te Pingjum.
le Prijs f 60,J. Jidsinga te Arum,
le premie f 20,G. Kuipers te Frane-
ker, 2e premie f 10,G. de Jong te
Engelum, 3e premie f 5,A. Anema
te Midlum.
Op de Najaarspaardenmarkt te Workum
waren 60 paarden aangevoerd. De prijs
der slachtpaarden bedroeg f 60,-, f 90,-.
Veel vreemde kooplieden bezochten de
markt, waardoor de paarden een goede
som opbrachten.
Grote sterfte onder de varkens en big
gen.
is gebracht, blijkbaar enkele sterfgeval
len en méér dan vijftigduizend ziekte
gevallen heeft veroorzaakt d. w. z.
ongeveeer een half procent van de Ne
derlandse bevolking heeft aangetast
heeft de Tweede Kamer zich uiteraard
ook in deze geruchtmakende zaak ge
mengd.
De socialistische afgevaardigde, dr.
Lamberts huisarts te Rotterdam
en de communist Borst, stelden de mi
nister van Sociale Zaken, mr. Van Rooy,
er schriftelijk vragen over. Uiteraard
ging hun belangstelling vooral uit naar
de vraag hoe een margarineprodukt van
zulk een gevaarlijke samenstelling in
de handel kon komen. Dr. Lamberts in
formeerde naar mogeiyke mede-verant-
woordelijkheid van het Rijksinstituut
Verantwoordelijkheid.
Op het moment, dat deze vragen wer
den gesteld, duurde het onderzoek, dat
er antwoord op zou kunnen geven, nog
onverminderd voort.
Zo werd o.m. in Venlo contact gezocht
met Duitse gezondheidsdiensten, tenein
de vast te stellen of er soms samen
hang bestaat tussen deze „Planta-ziek-
te” en de „blaasjesziekte”, welke vorig
jaar in Duitsland heerste.
In het begin van deze week werd door
het ministerie van Sociale Zaken ech
ter medegedeeld, dat het onderzoek naar
het bestanddeel van de planten-marga-
rine, dat voor het optreden van de huid
ziekte verantwoordelijk is, nog geens
zins zover was gevorderd, dat reeds
kon worden gezegd, wélke stof als de
meest waarschijnlijke oorzaak kon wór
den aangewezen. Deze omzichtige for
mulering wekte de indruk, dat het des
niettemin al zeker was, dat die stof
welke dan ook in Planta voorkwam.
De publieke belangstelling voor de
schuldvraag en de mogelijkheid van
schadevergoeding door Unilever werd
daardoor verdubbeld.
Op de Beurs brokkelden de koersen van
dit miljoenenbedrijf al, zij het langzaam
en slechts in bescheiden mate méér
onmiskenbaar af!
vervul ik die na enige aarzeling, omdat
hij indruist tegen het verlangen van de
jarige zelf.
Onze moeder heeft zich teruggetrokken
en als iets haar ooit goed dacht, heeft
ze dat altyd volkomen gedaan.
Vermoeid door de zwaarte van haar 50-
jarig koningschap, wil zij een stille in
de lande zijn. Zij denkt, dat haar tijd
geweest is en dus voorbij, en houdt zich
daar dan ook ten volle aan. Hoe hard
mij deze redenering ook in de oren mag
klinken, héér geeft deze een gevoel van
vrijheid in haar levensavond.
Om deze redenen heeft zij de wens ge-
uit, deze verjaardag niet te vieren. En
niet vieren betekent dan ook voor haar:
helemaal niet vieren, behalve in de fa
miliekring, en dan nog voor zover haar
krachten het toelaten.
Natuurlijk is ze zich wel degelijk wel
dadig bewust van de dank met ons volk
en onze rijksgenoten in diepe dank
baarheid voor alle werken, gedachten en
gebeden, die in het bijzonder vandaag
Joure op Herema-State het Fries
„..i voor borstlijders ge
opend, na een rede van Ds. O. Horel
uit Wons. Het sanatorium biedt plaats
aan 54 patiënten.
Ds Zillinger Molenaar, herv. predikant
te Bolsward vertrekt naar Dordrecht.
Woensdagmiddag tegen 3 uur, is de 60
jarige mevr. Boelens-Huisman te Rien,
noodlottig om het leven gekomen.
Zij zou een bezoek brengen aan haar fa
milie op Mollum onder Rien en sloeg
met haar brommer hiervoor links af. Te
gelijkertijd passeerde haar een auto van
Garage Fritsma van Sneek, die haar
schepte. De chauffeur had geen kans
meer haar te ontwijken en de gevolgen
waren verschrikkelijk.
Het slachtoffer overleed vrijwel onmid
dellijk, De auto werd zwaar beschadigd
doch de chauffeur bleef ongedeerd.
Mevrouw Boelens was gehuwd. Haar
man is werkzaam op het timmerfabriek
Friesland te Oosterwierum. Het echtpaar
had geen kinderen.
Tengevolge van hooibroei ontstond
brand in een hooiberg gelegen naast de
veestalling van de heer D. Kuipers even
buiten Hindeloopen aan de spoorweg
StaverenLeeuwarden.
Er ontstond gevaar voor de naastliggen
de hooibergen en veestalling, doch door
het snelle optreden van de brandweer
kon 't vuur vroegtijdig worden bedwon
gen.
Van de hooiberg bleef slechts een ver
koolde massa over. Verzekering dekt de
schade.
Burgemeester Atema begaf zich onmid
dellijk na de brandmelding naar het ter
rein van de brand als ook de wacht
meester der Rijkspolitie M. Alberts.
De brandspuit, die op een volkswagen
busje naar de brand werd gereden, gaf
in een minimum van tijd water. Dank
zij dit snelle optreden kon uitbreiding
van de brand worden voorkomen.
Hwat bat Qabe Skroar
Heintje Davids, de „onverwoestbare”, is weer op de planken. Over enkele
dagen wordt in de Amsterdamse „Kleine Komedie” de premiere gegeven van
,,’n Huis vol herrie”, waarin zij de rol van een bazige schoonmoeder speelt.
Haar tegenspeler in dit stuk is Johan Boskamp, in de rol van Dr. Niks.
Op de foto zien we het tweetal, stikkend van de lach, tijdens een van de vro
lijke scenes uit het stuk
7
a
-.-
~’«l
i
