Toestand
m
verward
en
’t onderwijs
Aanpassing
aan vorm van
van
maatschappij
Kongo nog steeds
onoverzichtelijk
Hl
DE WEG OMHOOG
Koude oorlog om West-Berlijn
5;
9
r a.
r
i
I
Spant Wolsum de
(zonne) kroon?
Frysk Orkest
te Oosterend
Gouden filmpjes
Ds. J. Vink gaat met
emeritaat
O
7
- .1
VRIJDAG 16 SEPTEMBER I960
56e JAARGANG
No. 73
TERUG UIT ROME
OUDE GLORIE BIJEEN
De
aan
■,,Grotip-cap-
A
de Algemene Vergadering van de
Ver. Naties by te wonnen, hebben
de Oostduitsers opnieuw de toe
gang tot Oost-Berlijn voor West-
duitsers afhankelijk gesteld van
paspoorten, die de Oostduitse po
litie zal uitreiken.
45
45
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
heeft de Amerikaanse regering Chroest-
sjow geen toestemming gegeven zich in
New York buiten het eiland Manhattan
te begeven. Een speldeprik, die ook de
Hongaar Kadar en zijn Albanese ambts
genoot moeten ondergaan.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
55
’5
75
55
>5
>0
d-
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Terwijl Chroestsjow met een aan
tal premiers van communistische
landen per schip onderweg is naar
de Ver. Staten, om op 20 septem
ber de openingsvergadering van
Op vrijdag 23 september 1960, ’s avonds
half acht, zal het Frysk Orkest onder
leiding van Alfred Salten, een concert
geven in de Geref. Kerk te Oosterend.
Het programma, dat speciaal voor de
nazomer is vastgesteld, zal ongetwijfeld
een meer dan gewone aantrekkings
kracht uitoefenen op de inwoners van
Oosterend en wijde omgeving, want het
vermeldt vele melodieën, die in de loop
der tijden tot onvergetelijke zijn gewor
den.
Immers, wie kent niet de bekende ouver
ture „Wilhelm Tell” van Rossini, de
Tritsch-Tratsch Polka van Strauss en de
Pomp and Circumstance mars (Land of
Hope and Glory) van Elgar?
Deze composities met daarnaast een 4-
tal andere, even bekende werken, staan
er borg voor, dat dit concert voor velen
een belevenis zal worden, waaraan
steeds met genoegen zal worden terug
gedacht.
Een uitverkochte kerk zal hiervoor de
juiste beloning zijn.
N.B, De directie van de L.A.B. heeft zich
bereid verklaard een speciale bus te la
ten rijden tegen normaal tarief. Route:
Welsrijp 18.50 uur, Spannum 19 uur,
Kubaard 19.05 uur, Wommels 19.15 uur.
Wij schreven vorige week, dat er in Leopoldstad, de hoofdstad van de voormalige
Belgische Kongo, een grote verwarring heerste, nadat president Kasavoeboe en
premier Loemoemba elkaar hadden afgezet.
De verwarring is daarop niet minder geworden. Nadat Loemoemba de president
had afgezet moest de politie demonstraties tegen Loemoemba onderdrukken, het
geen een zekere indruk gaf van de aanhang, waarop de zich voornamelijk in
zwijgen hullende Kasavoeboe kon rekenen. Maar op woensdag en donderdag van
de vorige week slaagde Loemoemba er in de beide huizen van het Kongolese
parlement tot een besluit te bewegen, dat neerkwam op een motie van vertrouwen
in hem. en Kasavoeboe. Want het Huis van Afgevaardigden maakte beide
besluiten ongedaan en de Senaat, waarin Loemoemba de sterkste tegenstand had
te verwachten, maakte ook het ontslag van de president ongedaan.
gen tegen Russische aanvallen. Want
Rusland betoogt, dat het hulp verlenen
buiten de Ver.’ Naties om aan de wet
tige regering van de Kongo geheel in
overeenstemming is met de resoluties
van de Veiligheidsraad, terwijl Hammar
skjöld betoogt, dat het juist de onrust
vergroot, die de Ver. Naties zoveel mo
gelijk moeten tegengaan. Hij noemde
Rusland niet met name, maar wel Bel
gië, dat wapens had geleverd aan Ka
tanga. Slechts hulp via de Ver. Naties,
aldus Hammarskjöld, biedt de mogelijk
heid het conflict te localiseren en te
verhinderen, dat de Kongo een strijd
toneel van de koude oorlog wordt.
Dit is in regelrechte tegenspraak met de
verdragen, die de geallieerden uit de vo
rige oorlog, t.a.v. Berlijn hebben geslo
ten. Vandaar dat de Westelijke com
mandant in de voormalige hoofdstad
heftig protesteren, maar het is nauwe
lijks aan te nemen, dat de Oostduitsers
daarvoor terug zullen schrikken.
Het Westen beraamt tegenzetten, maar
komt tot nu toe niet verder dan voor
het bezoek van Oostduitsers aan Wes
telijke landen speciale pasjes te eisen.
Er wordt overwogen de leveranties vol
gens het handelsverdrag tussen Oost- en
West-Duitsland stop te zetten, maar men
is nog niet verder gekomen dan ’n ver
zoek van minister Erhard leveringen
zoveel mogelijk tegen te gaan.
Of industriëlen hun zakelijk belang zul
len schaden moet men natuurlijk nog
afwachten. Meer dan een gebaar is het
overigens niet. De opzet van de Oost
duitse actie is in de eerste plaats de be
staande toestand van tweedeling van de
stad nader te accentueren en daardoor
West-Berlijn ook juridisch een uitzon
deringspositie te geven.
Het is heel* goed mogelijk, dat de com
munisten de druk op Berlijn weer gaan
versterken om het Westen te dwingen
zich ontvankelijker te tonen voor de
ontwapeningsvoorstellen, waar Chroest
sjow ongetwijfeld mee zal komen in de
Ver. Naties.
Aangezien deze voorstellen voor ’t Wes
ten onaanvaardbaar zijn (en de Russen
weten dat), kan het ook zijn, dat de
communisten zo een motief zoeken om
een actie tegen Berlijn in te zetten, een
actie van speldeprikken, waar men wei
nig tegen kan doen en die niet vol
doende de inzet van het verdedigings-
apparaat van het Westen wettigt.
Wegens de vijandige houding van het
Amerikaanse publiek, welke extra vei
ligheidsmaatregelen nodig zou maken,
3e week september 1910
r.k. school te Bolsward lijdt
overbevolking.
Voor de betrekking tot hoofd der o.l.
school meldden zich 52 sollicitanten. De
jaarwedde bedraagt f 1250,
Te Haarlem hebben de sigarenhande
laren de proef genomen op zondag van
25 uur te sluiten. Deze proef zal
niet worden herhaald.
Voor de betrekking van Gemeente-ontv.
in Barradeel hebben zich 28 sollicitanten
aangemeld. Onder hen bevinden zich 'n
hoofdonderwijzer,- onderscheidene vee.
houders, kleermakers, bakkers enz.
Op de hórs Guards parade in Londen werd dinsdag 13 tot 18 september een
tentoonstelling over de slag om Engeland gehouden, waarop natuurlijk ook
een „Spilfiere” is te zien. Bij deze oudgediende van grote faam zien we drie
beroemde piloten uit de slag om Engeland in gesprek: v.l.n.r. ^Wing-comman
der” Roland Beamont, „Wing-commander”Don Kingaby en
tain” Brian Kingcombe
Het is de taak van de sociologische we
tenschap, dat zich ook en vooral bemoeit
met onderwijsplanning, deze wisselwer
king en het evenwicht daarin stand te
houden.
Dei of gjin dei,
in soldaet moat der üt,
as de tromme sprekt
Loemoemba ging de dag daarop tot de
tegenaanval over en ontsloeg drie minis
ters, onder wie Bomboko, de minister'
van buitenlandse zaken, die het ontslag
van Loemoemba mede ondertekend had.
Hij stoorde zich niet aan de uitspraak
van het Huis en verklarde zichzelf hoofd
van de staat, waaruit bleek, dat hij Ka
savoeboe als afgezet beschouwde. Za
terdag deelde Kasavoeboe de Ver. Na
ties mede( dat hij wederom Loemoemba
had ontslagen en dat Ileo, de voorzit
ter van de Senaat, een nieuwe regering
gereed had.
Op de achtergrond was een zekere ver
andering in de machtsverhoudingen
waar te nemen. Tot dan had het leger
zich min of meer buiten de strijd gehou
den en men nam aan, dat het Loemoem
ba steunde. Maar tegen het eind van de
week bleek dat te veranderen. De aan
hangers van Kasavoeboe kwamen in de
meerderheid, zoals bleek uit het bevel
van de stafchef aan de soldaten om hun
wapens bij hun officieren in te leve
ren. Een andere aanwijzing was, dat in
Kasai, waar het leger optrad tegen se
paratistische stammen, een staken van
het vuren was afgekondigd, waardoor
ook Katanga, de afgescheiden rijkste
provincie van de Kongo, zich wat vei
liger ging gevoelen.
Maandag kwam het tot nieuwe span
ningen. Kasavoeboe liet Loemoemba ar
resteren, maar enkele uren later reed
Loemoemba weer als een vrij man door
Leopoldstad. Men zou dus ook tot te
genstellingen in het leger kunnen con
cluderen.
Loemoemba heeft voortdurend zijn strijd
volgehouden tegen de Ver. Naties, die
bij de ontslagkwestie van begin vorige
week een vliegverbod oplegden en radio-
Leopoldstad sloten om te voorkomen,
dat ophitsing hiervan uit onrust zou ver
wekken. Deze maatregelen troffen voor
al Loemoemba, die bovendien buiten de
Ver. Naties om de beschikking had over
een aantal Russische transportvliegtui
gen. Dit verbod is dinsdag echter opge
heven. Kasavoeboe’s minister Balikongo
heeft zich al van Leopoldstad’s micro
foon meester gemaakt om te vertellen,
dat het arrestatiebevel voor Loemoem
ba van kracht blijft. Loemoemba is ech
ter onvindbaar.
De Veiligheidsraad is tot het ogenblik
van schrijven driemaal bijeen geweest,
waarbij secretaris-generaal Hammar
skjöld zijn maatregelen moest verdedi-
Mevr. F. Kuiper uit Wolsum
meldt ons, dat zij een zonnebloem
bezit, die de hoogte heeft van 3
meter en 85 cm
Dit is dus waarschijnlijk nog ho
ger dan die uit de Elandslaagte te
Bolsward. Zolang er niet een neg
hogere zonnebloem gemeld wordt,
staat Wolsum met deze prestatie
bovenaan.
Achterstand
Omdat ’t onderwijs geregeld moet wor
den en de maatschappij zich automatisch
ontwikkelt, zij het dat die ontwikkeling
in goede banen geleid moet worden,
spreekt het vanzelf dat onze leersvstemen
altijd wat achter de werkelijkheid aanlo
pen. Deze achterstand is natuurlijk, maar
kan evengoed onnatuurlijke proporties
aannemen. Velen zijn bang dat iets der
gelijks op het ogenblik het geval is.
Al sinds de jaren twintig zoekt ons on
derwijs naar een vernieuwing. In feite
is die echter nooit doorgezet en vooral
in zakenkringen ondervindt men daar
van de last.
Op het ogenblik is onze huidige minis
ter van onderwijs, Mr. Cals, druk bezig
met zijn ontwerp Mammoetwet de knoop
door te hakken, maar of het een Gor
diaanse knoop is, zal nog moeten blijken.
(wordt vervolgd)
Dat heeft president Eisenhower
ook onomwonden uitgesproken op
zijn persconferentie, waarin hij de
Russen Waarschuwde, dat Ameri.
ka niet kan toelaten, dat Rus
land de Kongo eenzijdige hulp
biedt. M. a. w. gaat dit zo door,
dan zal ook Amerika zich ver
plicht zien duidelijk partij te kie
zen in dit conflict.
De meeste Afrikaanse landen hebben ’t
volle vertrouwen in de Ver. Naties, juist
om te verhinderen dat hun gebied een
inzet in de koude oorlog wordt, maar
enkele figuren hellen toch wel duidelijk
over naar het Russische standpunt.
Dat geldt zeker voor Sekoe Toeré van
Guinée, die dreigt zijn troepencontin
gent aan de Ver. Naties te onttrekken,
en in mindere mate voor Nkroemah van
Ghana, die niet kan dulden, dat Sekoe
Toeré initiatieven neemt, die hem de lei
ding van een bepaalde beweging ver
schaffen.
De Veiligheidsraad is weinig verder ge
komen en heeft het mandaat aan Ham
marskjöld nog niet kunnen verduide
lijken.
De komende week zal wellicht nog en
kele verrassingen brengen.
Verschuiving
Door een dergelijke spreiding kan op
verrassende wijze het wezen van een be
paalde streek geheel veranderen, al blijft
soms een restje hangen
gewoonten en pi
Het is duidelijk,
het onderwijs wordt gegeven, zich daar
bij moet aanpassen. Zo kan in een kern
gemeente een landbouwschool weinig
rendement gaan geven, maar daarente
gen een lagere en middelbaar technische
school, of zelfs een handelsschool, on
misbaar worden. Het is de taak van de
regering deze problematiek van de ver
schuiving in de hand te houden en ook
van iedere verandering een verbetering
te maken.
Daarbij wordt de overheid trouwens bij
gestaan door een groot aantal semi-over-
heids en particuliere organisaties, die, al
naar gelang hun instelling, ook het bij
zondere onderwijs in het oog houden.
Op deze manier schakelt het onderwijs
over met de vorm waarin de maatschap
pij zich manifesteert en hoe sneller dit
gebeurt hoe beter het is. Wij hadden
nooit ons huidige levenspeil kunnen be
reiken zonder ons onderwijssysteem,
maar ook omgekeerd hadden wij nooit
dat onderwijs gehad zonder de vooruit
gang van onze geordende samenleving-
Midwolda op dezelfde automatische ma
nier landbouwer of misschien wel vee
arts wordt. Wel telt soms het streekmi-
lieu nog mee, een factor van groot so
ciologisch belang, die niet alleen bij on
derwijs en beroepskeuze optreedt, maar
juist die milieus worden onderling steeds
meer gelijk en richten zich naar een lan
delijk geheel.
Voor een belangrijk deel is dat het ge
volg van de eerst veel verguisde maar nu
in dezelfde mate geprezen kernenpoli-
tiek, die temidden van provinciale be-
volkingsagglomeraties’ fabrieken met al
les wat daarbij behoort kantoren, be
drijven voor dienstverlening en nieuwe
middenstand neerzet.
De grote stad met al haar allures wordt
als het ware over het gehele land ver
spreid.
Hwat haf Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen
Zo was hij tijdens zijn ambtsbediening
te Bolsward o.a. lid van het classicaal
bestuur van Franeker; lid en vice-presi
dent van het provinciaal kerkbestuur van
Friesland; gedelegeerde voor Gemeente
Opbouw in de classis Franeker en praetor
van de ring Bolsward.
Als secretaris van studiecommissies van
de Vereniging van Vrijzinnig Hervorm
den in Nederland werkte Ds. Vink mee
aan de rapporten over kerkorde; Funda
menten en Perspectieven; het Dienst
boek in Ontwerp; Leer over de Heilige
Schrift en de studie over de Nederlandse
Geloofsbelijdenis en verder ook nog aan
de sedert 1949 vanwege de werkgroep
Kerk en Prediking verschenen Postilles.
Van zijn hand verschenen artikelen en
bijdragen o.a. in Kerk en Wereld, het
het orgaan van de Vereniging van Vrij
zinnig Hervormden in Nederland; Her
vormd Nederland; In de Waagschaal en
in Woord en Dienst. Ook voor ons blad,
waarvan hij in 1946 enige tijd deel uit
maakte van de redactieraad, schreef Ds.
Vink tal van lezenswaardige artikelen,
die door onze abonnees destijds zeer wer
den gewaardeerd.
Naar wij tenslotte nog vernemen zal Ds.
Vink zondagmorgen 25 september a.s.
om half tien te Middenmeer zijn ambts
bediening als predikant in de Neder
landse Hervormde Kerk neerleggen en
afscheid nemen van de hervormde ge
meente van Wieringermeer. Na zijn
emeritaat zal hij zich te Sint Michiels
gestel vestigen, waar hij zondagmiddag
2 oktober a.s. om twee uur door Ds. C.
Blomaard uit Boxtel zal worden inge
leid als bijstand in het pastoraat en te
vens ook als ziekenhuispredikant te
’s-Hertogenbosch.
Nog geen eeuw geleden had een jongen,
die ’n beroep wilde kiezen niet veel meer
dan enkele honderden mogelijkheden.
Ruimschoots genoeg zo op het eerste ge
zicht, inderdaad, maar wanneer men ta
lenten, opleiding aanleg voor de keu
ze af woog, viel teveel af om voldoende
ruimte over te houden.
Toch was het nog altijd meer dan in
daarvoor gelegen jaren, toen men dood
eenvoudig het beroep van vader koos en
aan iets anders zelfs niet dacht.
'Welk een scala van mogelijkheden vouwt
zich nu open voor de jeugdige nieuwe
ling, die zich een toekomst wil verove
ren. Officieel heeft men 4.260 beroepen
geteld, maar binnen die beroepen zijn
nog weer 10.000 variaties mogelijk.
Een jongen kan vuurtorenwachter, maar
ook pijpfitter, psychiater en evengoed
acrobaat, stuntvlieger of boekhouder
worden.
Nooit teveel kan men herhalen dat, hoe
groot ook het aantal mogelijkheden en
hoe krap ook de arbeidsmarkt, de aller
belangrijkste voorwaarde voor een veilige
en zekere loopbaan het stevige funda
ment van het onderwijs is.
Door de rijkere schakering van onze
samenleving is de aard van het onder
wijs geheel veranderd. Was het vroeger
niet meer dan een middel om via de ver
kregen kennis in eigen kring te groeien,
nu is het een voorbereiding die univer
seel en daardoor het tegengestelde is
een middel om juist uit de eigen kring
te groeien.
Maandagavond is een grote groep atleten uit Rome op Schiphol aangekomen.
Op de luchthaven vond een grootse huldiging plaats, speciaal voor de winnaars
van de Olympische medailles. Op de foto zien we boven: Marianne Heems
kerk, die de menigte toewuift met een grote bos bloemen en onder: Marianne
Heemskerk, Wieger Mensonides en Tineke Lagerberg een beetje beduusd
door al die vriendelijkheid tijdens de huldiging
van de vroegere
irobfemen.
dat de vorm, waarin
Streekmilieu
Nog gaat dat laatste niet in alle geval
len op. Men kan bijvoorbeeld in ons
land verschillen waarnemen tussen het
geïndustrialiseerde Westen en bijvoor
beeld het agrarische Noorden.
Naarmate echter de industrialisatie-plan.
ning succesvoller wordt en het vroegere
onderscheid tussen stad en provincie
steeds vager, vervallen ook de grootste
regionale verschillen in keuzemogelijk
heden.
Het is niet meer zo, dat een goed mee
komende Haagse scholier automatisch
ambtenaar of regent en een jongen uit
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd is met ingang van
1 oktober a.s. emeritaat verleend aan on
ze oud-stadgenoot Ds. J. Vink uit Sloot-
dorp in de Wieringermeer, predikant in
de Nederlands Hervormde Kerk.
Ds. Vink werd op 18 juli 1895 uit een
landbouwersgezin te Edam geboren. Hij
bezocht eerst de rijks h.b.s. te Hoorn,
daarna het stedelijk gymnasium te Alk
maar en studeerde vervolgens verder nog
aan de rijksuniversiteit te Leiden. Nadat
de heer Vink in september 1920 door
het provinciaal kerkbestuur van Utrecht
was toegelaten tot de evangeliebediening
in de Nederlandse Hervormde Kerk
werd hij op 21 november van datzelfde
jaar door Ds. K. J. de Groot, toen nog
predikant te Oldenhove en thans eme
ritus predikant te Irnsum, bevestigd als
predikant van de hervormde gemeente
van Niehove in de classis Groningen,
waar hem met ingang van 1 mei 1923
eervol ontslag werd verleend.
Bijna een jaar later keerde Ds. Vink
weer als dienstdoend predikant in de
Nederlandse Hervormde Kerk terug en
deed hij op 30 maart 1924 intree als
predikant van de hervormde gemeente
van Drimmelen.
Op 21 mei 1928 verwisselde Ds. Vink
deze gemeente met die van Bolsward en
sinds 6 oktober 1946 dient hij de her
vormde gemeente van Wieringermeer
(standplaats Slootdorp).
Ds. Vink heeft in de loop der jaren
vele bestuursfuncties vervuld en zitting
gehad in tal van colleges en commissies.
s;:
1
1
B f
