DE TROONREDE
Toename
de
van spanningen m
internationale verhoudingen
Qabe Skroar
Br W
u
o
iiip
Ki®
Derde dinsdag
Con amore ineewerken versnelde EEG
Ned. Nieuw Guinea
nieuwe fase in
naar
zelfbeschikking
Automobilist tracht
Amerikaanse aan
Fan de Martinytoer
es
Tj de J.
telijk belastinggebied - Uitbreiding en ver
betering van het onderwijs
Gunstige ontwikkeling
economische toestand Verlaging inkom
sten- en loonbelasting - Verruiming gemeen-
I
Zilveren filmpj
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
te randen
us hjoed p p
to sizzen
1
f
1
F-
- M
DINSDAG 20 SEPTEMBER I960
56e JAARGANG
No. 74
De Jong’s Nieuwsblad
VERLOVING IN BELGIE
Hwaf hal
In dei is gjin jier lang
Leden der Staten-Generaal,
rijwie-
de secretaris
Wolwinkel
79 cent.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
TSJIN DE NATUER IS IT MIN
FJUCHTSJEN
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
mar oan
mei de
Beschikbaar volbloed Deense beer. Kost
geld 25 cent. S. A. de Witte, Wons.
handwerken. Brieven
J. J. de Boer.
Te koop: Bieten met Loof, tevens beste
Lincoln fokrammen. S. B. de Haas Czn
Schraard.
Aan de Herv. school te Wolsum wordt
gevraagd een vakonderwijzeres in nuttige
11 -n aan secretaris
4e week sept. 1935
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Korting Boudewijn beeft zijn verloofde vrijdagavond
zijn land voorgesleld. Hier arriveert bet jonge paar aan
aan de regeerders van
het paleis te Laeken
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
tingdruk voor brede lagen van de be
volking betekent, geboden. Zij is van
plan deze op 1 juli 1961 te doen ingaan,
tenzij een verdere verscherping van de
conjunctuur uitstel noodzakelijk maakt.
Voorts zullen voorstellen worden gedaan
tot verruiming van het gemeentelijke
belastinggebied.
De Regering is zich de moeilijkheden
bewust van hen, die onder c'c nog heer
sende woningnood lijden. De woning
bouw behoudt daarom hoge prioriteit.
De wijze, waarop de nieuwe premie- en
subsidieregeling voor de woningbouw is
ontvangen, gééft de Regering aanleiding
op de ingeslagen weg voort te gaan. Zij
zal de subsidies in de eerste plaats ten
goede doen komen aan de bouw van de
volkswoningen. Dat de bouw van wonin
gen thans in toenemende mate zonder
subsidie mogelijk blijkt, beschouwt zij
als een aanwijzing, dat het gevoerde be
leid het gewenste effect heeft.
Een ontwerp van wet op de subsidiëring
van de kerkenbouw zal binnenkort in
gediend worden.
De toekomst van onze steeds toenemen
de bevolking stelt overheid en maat
schappelijk leven nog voor tal van an
dere grote taken. Het scheppen van
voldoende werkgelegenheid en de vor
ming en de ontwikkeling van de jeugd
blijven tot de kernpunten van het be
leid van de Regering behoren. Voor in
dustrialisatie, voor structuur verbete
ringen in de landbouw, voor verbetering
van land- en waterwegen en havens en
voor de bij deze ontwikkeling behoren
de culturele en maatschappelijke bege
leiding zullen opnieuw aanzienlijke be
dragen moeten worden bestemd. Daar
enboven zal de Regering voor een ge
lijkmatiger spreiding van werkgelegen-
De 20-jarige Amerikaanse studente in
de journalistiek mejuffrouw M. J. Hun
ter, is vrijdagavond in het Kootwijker-
zand ontsnapt aan een poging tot aan
randing door een automobilist, die haar
een lift had gegeven. Zij verzette zich
hevig. Op haar hulpgeroep snelde de
chauffeur van een zandauo toe. De aan
rander nam toen de vlucht.
Zaterdagmiddag kon de dader worden
aangehouden door de Apeldoornse poli
tie. Het was de 49-jarige A. L. uit Apel
doorn. De man werkt in de buurt van
Emmerik in Duitsland. Hij gaf de stu
dente die een réis maakt door een aan
tal Europese landen, daar een lift naar
Nederland.
Toen zij in Apeldoorn waren aangeko
men, bood de man aan de liftster naar
Amersfoort te brengen.
Tussen Kootwijk en Nieuw-Millingen
week hij van de grote weg af en stopte
in het verlaten Kootwijkerzand, waar
hij de studente probeerde aan te ran
den.
Haar bagage en papieren werden later
door de politie op een parkeerplaats in
de buurt van het park Berg en Ï3osch
gevonden. Mejuffrouw Hunter is nu de
gast van de hoofdcommissaris van de
Apeldoornse politie, de heer J P. Wep-
ster.
Kinder-pullovers
van Muizelaar.
De spanningen in de internationale ver
houdingen zijn in het jongste verleden
toegenomen. Niet alleen op politiek,
maar ook op militair en economisch ter
rein, wordt in toenemende mate de
kracht van de vrije wereld op de proef
gesteld.
Het verzekeren van de vrede in de we
reld, het handhaven van recht en orde,
het scheppen van betere sociaal-econo-
mische verhoudingen, dit alles vraagt
grote krachtsinspanning, ook van ons
land. De huidige internationale situatie
dient voor ons een aansporing te meer
te zijn om mede te helpen de grote waar
den van de vrije wereld te behouden.
De Regering ziet in het onlangs tot
stand gekomen Benelux-Unieverdrag ’n
hechte grondslag voor de verdere ont
wikkeling van de samenwerking met
België en Luxemburg tot heil van de 3
landen. Het Belgische volk zal, daarvan
zijn wij allen overtuigd, zijn huidige
moeilijkheden dank zij zijn innerlijke
kracht spoedig weten te overwinnen.
De Regering zal van harte medewerken
aan een verdere en versnelde uitvoering
van het verdrag inzake de Europese.
Economische Gemeenschap. Zij wil ech
ter geen misverstand laten bestaan over
haar opvatting, dat bij de Europese in
tegratie een reëele gemeenschappelijke
landbouwpolitiek tot stand zal moeten
komen en dat tijdig een wezenlijke ver
ruiming van de mogelijkheden voor on
ze agrarische export moet worden be
reikt. Voorts zal zij bij de komende on-
derhandelingen over de Europese ver-
voerspolitiek in de Europese Economi
sche Gemeenschap in het bijzonder let
ten op de grote belangen die ons land
heeft bij het verlenen van internationa
le vervoerdiensten.
De Regering zal volledige steun verle
nen aan voorstellen, die de eenheid van
geheel vrij Europa, ook in politiek op
zicht, bevorderen. Mede hierom acht zij
de onderhandelingen over de hervorming
van de Organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking tot een nieuw
lichaam met een volledig deelgenoot
schap van de Ver. Staten en Canada, van
belang.
Het stelsel der collectieve veiligheid van
de Atlantische landen blijft voor de be
scherming van de essentiële -’aarden
van de Westerse wereld een onmisbare
waarborg. Alleen als allen bereid zijn
in gemeenschappelijk overleg de noodza
kelijke maatregelen te nemen, is de doel
treffendheid van de militaire en politie
ke samenwerking verzekerd. Voor ons
aandeel in de defensie zullen grotere fi
nanciële bijdragen dan voorheen worden
gevraagd.
kundige onafhankelijkheid geeft, vooral
De versnelde ontwikkeling naar staat-
waar de tegenstelling tussen Oost en
West zo scherp is, aan het vraagstuk
van de economische en sociaal achter
gebleven gebieden een bijzonder drin
gend karakter. Op dit gebied hebben de
Westerse landen, en heeft dus ook Ne
derland, een belangrijke taak. Deze dient
bij voorkeur in zo breed mogelijk inter
nationaal verband volbracht te worden.
De internationale verhoudingen 'mogen
zorgelijk zijn, de ontwikkeling in het Ko
ninkrijk zijn bestedingd. en binnen onze
landsgrenzen stemt in menig opzicht tot
dankbaarheid. De hartelijke betrekkin
gen tussen de landen en van het Ko
ninkrijk zijn bestendigd. In het bijzon
der kwam dit tot uiting bij de viering
van het eerste lustrum van het Statuut
en bij de bezoeken, die delegaties van
Suriname en de Nederlandse Antillen
mede op Uw uitnodiging dit jaar aan
Nederland hebben gebracht. De aard van
deze betrekkingen brengt mede, dat er
steeds bereidheid bestaat tot overleg
over het Statuut.
De verdere economische ontwikkeling
van Suriname en de Nederlandse An-1 de boeren
De Kamers staan weer voor de start
Uniform, foud en stemmig zwart
Palmen, groen, exotische praal
Vereend in de oude Ridderzaal
Elk die in stille spanning leeft.
Wat lijnen de Troonrede geeft
Stemt zij de hopenden tevree
Valt de millioenennota mee?
Zal de belasting straks verlaagd
Defensie die meer offers vraagt?
Schept Nieuw-Guinea klarigheid
Blijft de toto een zwam die splijt?
De mammouth binnenkort van stal
Raakt het staatsscheepje aan lager wal
tillen stelt aan deze landen hoge eisen.
De Nederlandse Regering heeft reeds
bereidheid getoond aan die ontwikkeling
wederom bij te dragen; Gij zult in dit
zittingsjaar de gelegenheid hebben U uit
te spreken over desbetreffende ontwer
pen van wet.
Nederlands-Nieuw-Guinea zal het ko
mende jaar een belangrijke nieuwe fase
in zijn ontwikkeling naar zelfbeschik
king ingaan. Zodra immers de Nieuw-
Guinea Raad, die in grote meerderheid
uit vertegenwoordigers van de inheem
se bevolking zal bestaan, tot stand zal
zijn gekomen, zullen bestu"” en wetge
ving slechts met zijn medewerking mo
gelijk zijn. Deze medewerking geldt
eveneens voor het overleg over de wijze
waarop het zelfbeschikkingsrecht doel
treffend kan worden verwezenlijkt. In
de organen van de Ver. Naties en in de
Zuid-Pacific Commissie, even als bij ’t
samenwerken met Australië, zal de Re
gering de verwezenlijking van haar doel
stellingen met betrekking tot Ned. N.-
Guinea krachtig blijven nastreven.
In de achter ons liggende periode heeft
de economische toestand van ons land
zich gunstig ontwikkeld. De produktie
en de werkgelegenheid zijn in snel tem
po toegenomen en bevinden zich thans
op een hoger peil dan ooit tevoren; ook
de betalingsbalans vertoont op dit ogen
blik een bevredigend beeld. De gestegen
welvaart is ten goede gekomen aan bre
de lagen van ons volk; bij een nage
noeg gelijkblijvend prijspeil kon een
aanzienlijke verbetering tot stand ge
bracht worden in de lonen, andere ar
beidsvoorwaarden en sociale uitkerin
gen. Daarbij laten ook de investeringen
zo belangrijk voor de toekomstige
werkgelegenheid en welvaart een ver
dere toeneming zien. Dat deze ontwik
keling tot dusverre zonder noemens-
waardige prijsstijgingen kon plaatsvin
den is in het bijzonder te danken aan de
.-'l
Het witte achterspatbord zal voor
len verplichtend worden gesteld.
heid en welvaart over ons gehele land,
het regionale ontwikkelingsbeleid op
economisch, technisch en maatschappe
lijk terrein in de komende jaren krachtig
blijven bevorderen.
Voor de toekomst van onze samenle
ving is de vorming van de jeugd uit alle
lagen van ons volk van beslissende be
tekenis. Alle sectoren van het maat
schappelijk leven hebben behoefte aan
goed opgeleide mensen die in staat zijn
eigen verantwoordelijkheid te dragen en
die eerbied hebben voor de persoon en
het belang van de ander. Het gehele
beleid van de Regeering blijft daarom
gericht op een maatschappelijke en be
stuurlijke orde die de mens in staat stelt
zich zo goed mogelijk te ontplooien. In
dit verband gaat de Regering voort met
het treffen van maatregelen ter verbe
tering en uitbreiding van het onderwijs
in al zijn geledingen; zeer bijzondere
aandacht geeft zij daarbij aan het hoger
onderwijs en aan de ontwikkeling van
het wetenschappelijk onderzoek
De Regering beseft, dat met dit alles
gedurende een reeks van jaren grote
bedragen zullen zijn gemoeid. Zij is van
oordeel dat deze ten volle verantwoord
zijn, niet alleen ter wille van de toe
komst van ons volk als geheel, maar
ook ter wille van het geluk van .een
ieder.
Moge God ons allen in onze arbeid wijs
heid en kracht schenken en moge Gij,
vertegenwoordigers des volks, in de ko
mende zittingsperiode tot zegen van 't
Koninkrijk en voorzover dat in ons
vermogen ligt tot zegen van de we
reld, werkzaam zijn.
Met deze bede verklaar ik de gewone
zitting van de Staten-Generaal voor ge
opend.
De verhouding tussen Duitsland en Li-
thauen is zeer gespannen. Hitler heeft
te Neurenberg verklaart, dat een 65 mil
joen tellend Duitsland zich geen onrecht
kan laten aandoen door een staatje van
amper 2 miljoen.
Dizze tendins is al klear to sjen. De
kranten hawwe fan ’e wike melding
makke fan in forkeping fan in lyts boere-
spul to Winsum en as men dit gefal
hwat neijer bisjocht, kin men der wol
hwat üt leare. It gie hjir oer in lytse
pleats fan 45 pounsmiet, mei in goede
frucht, allinnich yn wiete riten lest fan
de knippige undergroun. De pleats is fan
1872, mar aerdich goed ünderhalden en
hjir en der ek fornijd. Mar de bidriuws-
romte is oan de krappe kant foar in mo
derne boer. Yn it büthüs is wol wetter-
lieding, mar yn de wenromte jit net. De
heaberging is hwat to lyts, fierder like
it allegearre wol knap, al sil it ünder
hald net tafalle.
Dit spul is publyk troch de hiersfrou
kocht foar de somma fan 79-640,gou.
ne, dat wie ek de maksimumpriis. Der
komme dan de forkeap- en registraesje-
rjuchten by, dat de nije eigenares komt
dit spul op lyts twatüzen goune de pouns
miet, De lésten binne likernóch 8 goune
de pounsmiet, hwer't dan forsekering
en ünderhald bykomme.
Al rekkenent men nou it eigen jild net
heger as fjouwer prosint, dan komt men
oan rinte, lésten, ünderhald, forsekering
en ófskriuwing grif boppe tie hündert
goune per pounsmiet.
Neist de hiersfrouwe wiene der ek jit
twa oaren, dy’t dizze priis op har buord-
tsje hiene. Dizze moasten dan jit rekken
halde mei it feit, dat er lyts fjouwer
hierjierren oan sieten. Har bod wi dus yn
feite jit heger.
De bisteande hier wie 3640,yn it jier,
mei de heale branpremy en it heale ün
derhald. Dat wie yn de eagen fan de
minsken al stiif, mar hwa't it ütrekkent,
sjocht al gau, dat de boerinne foardieli-
ger hiere as keapje koe. En der sit nou
krekt de oast.
Hwant bliuwe de bieren bilangryk binef-
ter by in reedlik rendimint fan de keap-
De Kamers staan weer voor de start
Allom ontwaard men wolkenzwart
De spanningen in Oost en West
De Kongo een dreigend horzelnest
Buit niet uit wat partijen scheidt
De noodklok klept 't is hoge tijd
Dat men zich op het gevaar bezint.
En nationaal verbonden vindt.
Reik elkaar, als het kan, de hand
Tot welzijn van het vaderland
Kamer, regering, toon iets stoers
Houd’! staatsscheepje in de rechte koers
PYT
prizen, dan wurdt de iene hierder nei de
oare twongen to keapjen of oan de ein
fan de 12 jier fan de pleats to gean.
En in great diel fan de pleatsen binne
tusken fyftich en nou, opkoft troch de
deade han, d.w-s. stiftingen, forsekerings.
maetskippijen, banken en soksoarte li-
chems. Dy koene it ütsjonge om in jier-
mannich to min hier to barren en dy
seagen op lange termyn wol hokfoar
kant it ütgean soe.
Dizze minsken hiene folie better yn de
gaten as party oaren, dat de ünnatuerlike j
tastan fan de earste neioarlochsjierren
gjin stan halde soe en dat de natuer fan
de dingen altyd wer weromkomt, hoe en
hwannear dan ek.
Ik wol jitteris sizze, dat in forstannich
regeljen fan hier- en keapprizen net mist
wurde kin, mar it moat ek forstannich
wêze.
It kin en mei net iensidich de bilangen
fan ien partij tsjinje. Dat bisnijt him al
tyd wer. Allinnich op in soune en reed-
like basis kinne de kostbere lannen en
pleatsen har funksje goed waernimme-
Dan moatte boer en eigner beide har
rjuchtfeardich diel hawwe. Wykt men
fan dizze wei óf, dan groeije de dingen
skean en wurdt in bulte ünrjucht bi-
foardere. Dit is nei de oarloch opgreate
skael bard en hjir sjogge wy nou de
fruchten fan.
Fierst to folie aide pleatsen en fierst to
heech ünderhald, towyl it moderne bi-
driuw syn wjukken op mannich pleats
net ütslaen kin.
En as men nóu dwaen wol, hwat yn de
jierren ’45 oant ’55 forsomme is, dan
kostet it miljoenen mear. En dochs komt
dy tiid elk jier tichter by. En hwa’t dan
bitelje moat, stiet net yn ’e kiif....
Hwer’t notarissen it drok mei hawwe
kinne, wit ik net, mar grif net mei de
foarkeapingen fan pleatsen, alteast net
publyk. By nou en dan komt er ien yn
de krante en gauris is it dan de hierder,
dy’t by eintsjebislüt de keaper blykt to
wêzen.
Dit is in eigenaerdige situaesje, hwant
ek nou kin de nijkeap lang gjin rinte
dwaen- Fyftjin jier lang nei de oarloch
is it jit net slagge om dizze bilangrike
kwestje yn normale banen to bringen,
al wurdt it fan wike oant wike düdliker,
dat de natuer syn rjuchten bisiket wer
to krijen.
Keap. en hierprizen fan pleatsen is in
wichtige kwestje. Op it foarste plak foar
en jonge boeren, mar fierder
De Kamers staan weer voor de start
Wie krijgt de koek en wie de gard?
Con trovers Van Riel en Oud
Kan op dit kabinet gebouwd?
Legt Beerman ’t bijltje er bij neer?
Laat de premier misschien een veer?
Hangt er een crisis in de lucht
Of kunnen kloven overbrugd?
Wordt er weer gefilosofeerd
Of met vaste hand geregeerd?
Heeft men voor elkaar nog begrip
Of strandt ’t staatsscheepje op een klip?
ek foar de ekonomy fan de hiele provin-
sje. Alleman, dy’t in bytsje bigryp hat
fan agraryske dingen, is it hjirmei iens,
dat de situaesje, hwerby dizze saken oan
it spui fan de folsleine frijheit oerütten
wurde, om wichtige, sosiale motiven net
wer komme mei. Soe men dat dwaen,
dan wie it wis, dat de swakste partij gjin
reedlik stik brea mear op in pleats bi-
buorkje koe. Dy kant mei it hoegenamt
net wer üt.
Oan de oare kant fornimme wy al den
dei düdliker, dat hegere prizen ek konse-
kwinsjes hawwe foar de prizen fan lan
en pleats. Dat hat men de earste jierren
nei de oarloch net sjen wollen, mar dy
koarts is al lang foarby en alles wiist er
op, dat men hoe langer hoe mear de
kant ütgiet fan in alhiel foroare sjens-
wize.
Der is it hurde feit, dat de kosten fan
de gebouwen en it ünderhald en moder-
nisearing fjouwer ta fiif kear sa heech
binne as eartiids.
De pleats is der op ta, giet net mear op,
dat sjocht en fielt elk wol- De nije hier-
noarmen fan de Minister, dy’t eltse
Grounkeamer tapasse moat, twinge dan
ek om, neist it lan, apart de wenrpmte
en apart de bidriuwsgebouwen op wear-
de to setten. Mei de maksimumpriis fan
in pleats ünder forkeap is it net oars.
Nou is yn dy noarmen torjucht rekken
halden mei it feit, dat de folie wearde
jit net forgoede wurde kin, mar oan de
oare kant wol men, lyk as mei de wen-
huzen, dy kant wol üt.
Fan jier ta jier sil bliken dwaen, dat
de nije fêststelde hier heger komt as de
aide. Dat leit alhiel yn de lijn, hwant de
produksje yn jild leit ek bilangryk heger,
lyk as ek de oare ünkosten folie heger
lizze. Op den dür sille de hieren en de
keapprizen sa likernóch wer yn forhal-
ding komme to lizzen mei de nije prizen-
niveau’s fan it oare guod.
medewerking die de Regering bij het
loon- en prijsbeleid van werkgevers en
werknemers heeft ondervonden.
In het economische leven treden intus
sen spanningen op. Het behoud van de
bereikte welvaartsverbeteringen en het
scheppen van de voorwaarden tot ver
dere groei zullen van overheid en -
drijfsleven dan ook grote waakzaamheid
vragen. Mochten investeringen, verbruik
en overheidsuitgaven de voor het econo-
I misch evenwicht gestelde grenzen over
schrijden, dan zouden de bereikte re
sultaten worden aangetast. Reeds eer
der in dit jaar werden maatregelen ge
troffen tot vermindering der investering-
faciliteiten. Daarvan wordt evenals
van een voorgenomen beperking van de
koop op afbetaling in de komende pe
riode een matigende invloed op de con
juncturele ontwikkeling rwacht.
Het gevoerde beleid van gedifferentieer
de loonvorming heeft aan de verwach
tingen beantwoord. Van dê grondslagen
van dit beleid zal de Regering dan ook
niet afwijken. Daarbij blijft de moge
lijkheid open voor ondernemingsgewijze
activiteiten, die ten doel hebben de be
zitsvorming te bevorderen door middel
van winstdeling en gepremieerde spaar-
regelingeij.
De S. E. R. zal de vraag worden voor
gelegd of hét wenselijk is bij de loon
vorming, naast de maatstaf van de pro-
duktiviteit, ook andere maatstaven in
aanmerking te nemen. Aan die Raad zal
voorts binnenkort worden voorgelegd 'n
voorontwerp van wet op de loonvorming
regelende de bevoegdheden terzake van
overheid en georganiseerd bedrijfsleven.
De Rijksbegroting voor 1961 weerspie
gelt het streven van de Regering de
overheidsuitgaven achter de doen blij
ven bij de structurele toeneming van ’t
nationale inkomen. Daarnaast kan wor
den verwacht, dat deze begroting, ook
in conjunctureel opzicht bij zal dragen
tot behoud van een evenwichtige econo
mische ontwikkeling van ons land.
Ook op fiscaal gebied blijft de Regeri ig
naar verbeteringen streven. Dit moge
blijken, zowel uit het complex van de
aanhangige wetsvoorstellen, die een ver
nieuwing van de structuur van de be
lastingen naar het inkomen, de winst en
het vermogen inhouden als uit de heden
U aan te bieden wetsontwerpen, die,
naast het bestendigen van enige tijde
lijke belastingverhogingen, in het bij
zonder beogen een verlaging van de in
komstenbelasting en de loonbelasting.
De Regering acht zulk een verlaging,
die een verlichting van de zware belas-
j
