Amerika vormt
nu een
elitecorps van spionnen
Voor kantoor en bedrijf
DE WEG OMHOOG
Wie kan een goede spion worden?
j
Fan de Martinytoer
MM/
Jeugd en
Dierenbescherming
Zilveren filmpjes
Brigitte Bardot
Tj. de J.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Hwat bat SkrOCtT
üs hjoed p p
to sizzen
L, *3$
t i i B
f t 1
-
f t
i® ,j
n M -
i
DINSDAG 4 OKTOBER l%0
56e JAARGANG
No. 78
PYT
I
plan is,
(wordt vervolgd)
de
It
dizze meibringt,
4
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswards Nieuwsblad
Elke houn is in liuw
as der thus is
ook ter wereld, gesproken toen hij zei:
„De geheimzinnigheden van de spionage
worden gauw vervelend, de geheimhou
ding wordt een last en de ingewikkelde
manier om de zaken af te handelen,
hinderlijk. De bedoeling is nooit opwin
ding te veroorzaken. Dit moet juist ver
meden worden. Sensatie betekent na
melijk dat er iets is misgegaan.
van hen bezocht een van de 73
de honderd voorkomende bijzondere
Spion mag nooit enige
sensatie verwekken.
Allen Dulles, de directeur van de Cen
tral Intelligence Agency, is de zoon van
een Presbyteriaanse geestelijke. Hoewel
hij gedecoreerd werd voor zijn belang
rijke en zeer succesvolle spionagegroep
in Zwitserland, wil hij niets van roem
weten. Een andere zeer gewaardeerde
kracht in de Amerikaanse inlichtingen
dienst is een voormalige trappisten-mon-
nik. Hij breekt zijn vroegere gelofte van
stilzwijgen slechts zelden.
Dan zijn er nog spionnen, die voor bei
de partijen werken en die hun verkre
gen inlichtingen aan de meest biedende
verkopen. De dubbele-spion D de zaken
man onder de spionnen en hij speelt
vaak een zeer gevaarlijk spelletje met
zijn leven als inzet. Toch zijn onder deze
groep veelal de beste spionnen. Men
hoort uiteraard maar zelden bijzonderhe
den over hun werk. Af en toe lekt er
eens wat uit, maar dan kan publicatie
veelal geen kwaad meer, Zoals de ge
schiedenis van de agent Dulles, die tij
dens de laatste wereldoorlog het bestaan
van de geheime Duitse installaties voor
het afschieten van de V-raketten in Pe-
nemunde ontdekte.
gence Agency thans de dienstroosters
van haar medewerkers om op deze wijze
een elitekorps van spionnen op te bou
wen, die him vak willen uitoefenen als
een loopbaan voor het leven en niet als
een tijdelijke hobby!
In het volgend nummer:
Kostbare flaters van de
Amerikaanse spionage.
Ruim 300 jongens en meisjes van de
Bolswardse schooljeugd zonden een te
kening. of een opstel in voor de door de
plaatselijke afdeling voor Dierenbescher
ming uitgeschreven wedstrijd.
Dit resultaat hield tevens in, dat onge
veer de helft van degenen die te kennen
hadden gegeven te willen meedoen, dit
uiteindelijk toch niet deed.
Zeer zeker was de opgave niet zo gemak
kelijk: hoe zou jij aan de mensen door
middel van een tekening of een opstel
willen laten zien dat het mooi en goed
is om de dieren te beschermen?
Velen van de inzenders (sters) bleken er
echter in geslaagd te zijn op de gestel
de vraag op één van beide manieren
een raak antwoord te geven.
Met een prijskans van 1 op 10 (er zijn
30 prijzen beschikbaar) zal uiteraard de
spanning onder de deelnemers groot zijn.
Woensdagmiddag a.s. zal de jury in „de
Doele” een voor velen pretige uitspraak
doen.
Maar ook de niet-prijswinnaars wacht ’n
beloning in de vorm van een fijne mid
dag, als slot van een nu reeds geslaag
de actie rond Dierendag 1960.
Nog even een herinnering voor de deel
nemers aan de wedstrijd, vanmiddag
tussen 4 en 5 uur entree-bewijzen af
halen in „de Doele”
Steeds hogere eisen.
Admiraal Roscoe H. Hillenkoeter, de
voormalige directeur van de Amerikaan
se Inlichtingendienst, zegt het volgen
de van de moderne spion: „Hij lijkt 't
meest op een onderzoeker, bezig met
zware, nauwkeurige arbeid. Hij waadt
door stromen buitenlandse dag- en
nieuwsbladen en tijdschriften en derge
lijk materiaal. Hij stapelt voortdurend
feiten op feiten totdat de hele omtrek
te voorschijn komt en de onderdelen
ingepast kunnen worden!”
Om aan de behoefte van de moderne
spionage te voldoen moet de Amerikaan
se Inlichtingendienst steeds hogere
eisen stellen aan de medewerkers in ’t
bijzonder op technologisch gebied. Het
bureau heeft thans een trainingscursus
voor jeugdige ambtenaren opgesteld,
waarbij de deelnemers aan zwaardere
eisen worden onderworpen dan voor wel
ke andere overheidsfunctie ook.
Terwijl de gezamenlijke Amerikaanse
inlichtingendiensten van militaire en
burgerlijke bureaus zich steeeds meer
uitbreiden, besnoeit de Central Intelli-
Veel contrölewerk.
Het gros van het spionagewerk bestaat
echter voor het merendeel uit ’t voort
durend controleren van gegevens, het
verzenden van berichten, waarvan de
meeste meestal zonder betekenis zijn.
Bij spoorlijnen worden bijvoorbeeld de
goederenwagens geteld als zij voorbij
denderen. De enige saus, die deze rou-
tine-stamppot een beetje smakelijker
maakt, is de. wetenschap, dat een ver
gissing, een misstap, het vergeten van
een schijnbaar niet ter zake doend detail
de dood kan betekenen.
Whittaker Chambers, een bekende Ame
rikaanse deskundige op spionagegebied,
heeft beslist voor alle spionnen, waar
Lesrooster
Bij het ulo-onderwijs kiest men, integen-
stelling met de lagere scholen, niet meer
voor iedere klas een vaste leraar, maar
kent men een leerkracht voor ieder vak.
De belangrijkste onderdelen van het on
derwijs zijn: de talen (Frans, Duits en
Engels), handelskennis en wiskunde.
Het eindexamen draagt een gedifferenti
eerd karakter, wat wil zeggen, dat de
leerling een keuze mag maken uit ver-
in
Door Peter Andrews.
Wie kan een goede spion worden? Als
men deskundigen er naar vraagt, krijgt
men de meest uiteenlopende antwoor
den, waarvan men niet veel wijzer wordt.
Volgens bepaalde deskundigen is bijv,
een hoogleraar, een van onbetwiste eer
lijkheid, die men miljoenen kan toever
trouwen nog niet genoeg en volgens an
deren zijn de beste spionnen moorde
naars en boeven, die hun eigen moeders
zouden bestelen als het nodig was.
Wie gelijk heeft is moeilijk te zeggen,
maar zeker is, dat dergelijke typen wel
het beroep van spion hebben uitge
oefend.
„Rood-oog” bijvoorbeeld. Hij was gewel
dig groot en woog meer dan 200 pond.
Hij had roodachtige ogen, die altijd
traanden. Hij hield er van gekreukelde
linnen pakken te dragen als hij langs
de straten in Noordafrikaanse dorpen
wandelde, in dienst van de Duitse spio
nage. Zijn vrouw was nog groter dan
hij. Zij had vlammend rood haar en zij
gedroeg zich precies zoals ze was: „een
verwelkte diva van de Weense opera,
uit de dagen van de Habsburgers”. Zij
doorkruiste Europa en Noord-Afrika en
wel zo onopvallend als een brand op zee.
DRUKTE ROND DICK
De verkiezingsstrijd in Amerika draait
nu op volle toeren- Hier zien we de
omstuwde auto, waarin Richard Hixon
zich met zijn vrouw Patrisia, een weg
door New. York te banen.
Blijkens de borden gaat de bewon-
dering niet alleen uit naar Nixon al
leen doch ook naar zijn echtgenote
Niet verder
Het ulo is uitermate geschikt voor de
gemiddelde of betere leerling van de la
gere school, die beslist niet van plan is,
Een groot gevaar van onze huidige cul
tuur en maatschappijvorm, zo beweren
vele filosofen, de meest abstrakte den
kers onder de geleerden, schuilt in de
vervlakking, of zoals zij het noemen, de
nivellering, die overal schijnt op te tre
den. Men is nogal snel geneigd de schuld
hiervan op het onderwijs te schuiven.
Wanneer dat zo zou zijn, heeft het ulo,
het uigebreid lager onderwijs, een bijzon
der sterk dak nodig, want juist deze tak
leidt op voor de middelbare en lagere
functies.
In dat woord „middel” schuilt het ge
vaar, want het is de middelmatigheid
die de vervlakking veroorzaakt.
Het ulo, dat geregeld is bij de lager-
Ideaal
Wat volmaakter dan het ulo is het onder
wijs aan de Handelsdag- of avondscho
len. Voor wat de kwaliteit betreft, staat
de Handelsdagschool gelijk aan de HBS.
Bij de wet wordt dit type dan ook gere
kend tot het middelbaar onderwijs. Het
is vreemd, maar ondanks het feit dat
het gegeven onderwijs welhaast ideaal
voor de middenstand en de middelbare
administratieve functies is, heeft het
handelsonderwijs nooit veel ingang ge
vonden. Vermoedelijk is dit te wijten
aan de concurrentie van het ulo, dat bo
vendien beter gesubsideerd werd.
Immers, het ulo behoort tot de lagere
tak van onderwijs en krijgt dientengevol
ge 80 subsidie. De HBS ontvangt
eveneens ongeveer 80 maar de han-
delsschool moest het dikwijls met maar
50 doen.
Inmiddels is de subsidieregeling veran
derd, maar de aandacht voor het handels
onderwijs niet.
deden daar nog
bij.
j van de ulo-scholen is
bij de wet geregeld. Iedere gemeente
met meer dan 100.000 inwoners mag bij
61 gegadigden een ulo-school bouwen:
bij kleinere gemeenten zijn de vereisten
als volgt: 50.000 tot 100.000 inwoners.
48 gegadigden. 25.000 tot 50.000
36 en bij minder dan 25-000 moeten min
stens 24 leerlingen zich aanmelden.
In 1955 werd door het rijk f 89 mil
joen uitgegeven voor het ulo, gemeenten
deden daar nog eens 34 miljoen gulden
later nog verder door te studeren, al
thans niet aan een dagschool, en zo snel
mogelijk in de zaak van vader of naar
kantoor wil gaan.
Om allerlei redenen is dit het geval met
het merendeel van hen die de lagere
school verlaten. Daarom het grote aan
tal bezoekers van de ulo-scholen: in 1945
nog 116.187, in 1957 al 202.158.
33
op
ulo-scholen.
De verspreiding
en muoite kostet, de dingen to moderni-
searen.
Wolle wy de tiid foar bliuwe, dan is it
net genóch, dat er nou al in stikmannich
mechanisaesje-bidriuwen binne foar de
bouboeren, mar dan sil der op koarte ter-
myn in fiks bidriuw komme moatte,
hwer’t men ündersiket op hokfoar wize
men moderniseare kin en hwer’t men ek
deeglik en alsidich mei dy nije metoades
fortroud makke wurdt.
Dit is- in great algemien bilang en hok
foar provinsje soe der meat geskikt foar
wêze as it lan, hwer’t de greidboreen by
tüzenen wenje en har ek altyd echte
greidboeren toand hawwe.
Fryslan moat in praktykskoalle krije foar
it greidebidriuw, dat is in eask fan de
tiid en in saek fan selsbihald. Wy haw
we mei fokken en melken, mei bistri-
ding fan fésykten, jimmer in slach foar
west, wy moatte 'nou meimekoar sjen dit
ündersyk en lear-bidriuw op to setten.
De nije ynspekteur fan it Lanbou-ünder-
wiis, de hear P. van der Mark, bisiket
al in pear jier de boeren en har organi-
saesjes hjir waerm foar to meitsjen en
üs tinkt, dat dit skoander initiatyf mei
krêft stipe wurde moat.
De trije lanbou-organisaesjes hawwe hjir
in pracht fan in objekt foar mienskipli-
ke aksje en fakentiids sille ek oare bi-
langhawwende forienings hjir graech
oan meidwaen. It mist üs net, dat ek
de oerheit hjir folie bilangstelling foar
hat en grif meiwurkje wol.
De tiid ropt om in dergelik bidriuw,
hwant 60 fan de Nederlanske boeren
binne greidboeren en al dizze bidriuwen
sitte mei de fragen om in nije, bettere
technyk om to wrotten. As der ea soks-
sahwat as „research” foar dit nationale
bidriuw nedich wie, dan is it wol yn diz
ze tiid.
De tiid keart men net, men moat him
sjen foar to bliuwen, dat is de goede
halding. Hwant in libben folksdiel bout
oan syn takomst.
verschillende groeperingen van vakken.
Waar men zich op het ogenblik bij deze
vorm van onderwijs zorgen over maakt,
is niet alleen het tekort aan leerkrachten,
maar ook het grote aantal leerlingen dat
het einddiploma niet behaalt: ruim 50%
Het is kennelijk niet alleen het gevolg
van afvloeiing naar andere schoolsyste
men.
Der wurdt fakentiids sein, dat in bou-
pleats folie meat wurk freget as in grei-
depleats, mar dat hat sa west. Grif, as
men in bulte mei biten en jirpels pielt,
is dat fakentiids ek nou sa, mar troch-
strings is it net mear wier. De sifers fan
it Lanbou-Ekonomysk Instituut (L.E.I.)
wize üt. dat de gemiddelde leankosten
op de bidriuwen boppe de 15 ha. foar
de bou kamen op f 552,wylst hja op
de greide op F 609,kamen. Ek yn diz
ze hoeke hat de Rijkslanboukonsulint
foar de Süd-Westhoeke dizze saek nei-
gien en hy kaem ta de konklüzje, dat op
in boubidriuw fan 25 ha. 7070 uren
brükt wiene, wylst de üren op inlike-
great greidebidriuw op 7025 kamen-
Wy ha de yndruk, dat de arbeidsproduk-
tiviteit op de boubidriuwen folie hurder
foarütgien is as op de greidebidriuwen
en dat sit foar in bilangryk diet yn it
feit, dat dizze üren op in greidebidriuw
foar de helt brükt wurde yn it büthüs
en de skuorre, hwer’t it folie mear jild
DE TIID FOAR BLIUWE!
üntbrekt tsjintwurdich net oan
minsken, d-’t de nije tiid en alles, hwat
dizze meibringt, mei in skalk each bi-
sjogge. Hja dogge tinken oan’nfoarfaltsje
dat ik as jonge in kear bilibbe, doe’t ik
mei üs heit yn ’e fakansje meifarre mocht
nei de jirpelfeilingen yn Bedltsum en
Minnertsgea.
Wy foeren troch de Arumerfeart, it wie
in prachtige simmerdei en der wie by-
nei gjin wyn- Ticht oan it doarp, efkes
de Kat foarby, dreau in manske sküte yn
it farwetter mei sloppe seilen, it aven-
searre och sa stadich. Trochdat it skip
midden yn ’e feart bleau, koene wy mei
de motorboat der net lans en dêrom war-
skóge heit mei de hoarn, dat hja hwat
romte meitsje soene.
Mar it aid skipperswyfke, dat oan it roer
siet, forweegde gjin fin en de skipper
seach stiif foar him üt-
Doe t de hoarn foar de tredden kear lüd
2e week oktober 1935
De laatste jaren is in de St- Maarten
viering een zekere verruwing ingetreden.
In Abessinië is Adoea gevallen. Er vie
len aan de zijde van Abessinië 600 do-
Vishandel Ebbendorf te Bolsward heeft
een vissnij machine, aangeschaft.
„Otax”-tarief Bolsward-Sneek, 4 pers.,
20 cent per persoon- 1 persoon 50 cent,
den.
De windmolen in de Lionser polder
wordt vervangen door elektrische kracht.
Hiermede gaat weer een der mooie mo
lens van het toneel verdwijnen.
50 jarig bestaan van de onderlinge spie
gelglasverzekering te Bolsward
10 jarig bestaan van de K.R.O.
In de Tweede Kamer zijn vragen ge
steld over de uitgebroken hamsterwoede.
Duitsland heeft een jaarlijkse export van
f 360.000 aan glazen ogen.
75 jarig jubileum drijkker pa. B. Cupe-
rus- In 1925 werd deze te Bolsward on
gerichte firma verplaatst naar De Bilat-
greidebidriuwen yn üs hoeke winlik net
folie foroarje kinne.
It giet dochs, krekt as alear’n om to mel
ken, to mjuksjen, to fuorjen. to meanen
en to haeijen, to kuilen en to jar jen- Mar
sa is it om de deale net. It greidebidriuw
foroaret mei de dei yn syn methoades,
yn syn gebouwen, yn syn ark en yn syn
minsken.
Neat bliuwt gelyk, hwant alles stiet un
der de spanning fan de alhiel foroare
arbeidsbitingsten. De measte bidriuwen
komme sunder frjemd folk to sitten,
wylst oan de oare kant de leanbidriuwen
en de masines hoe langer hoe mear drok-
te krije.
Hwat jowt it hjir oer to stinnen en to
kleijen, hwer’t men dizze dingen dochs
net keare kin. In boerebidriuw is der om
in stik brea to fortsjinjen, leafst mei
hwat er op, en hoe mear de arbeidslea-
nen en sosiale bitingsten kostje, hoe
hurder sille dy nije dingen komme.
(B-B)
Haar leven leek echt een festijn
Van rozengeur en maneschijn
Ideaal van de moderne jeugd
Dat overal sensatie zuigt
Koningin op het witte doek
Steeds naar nieuw avontuur op zoek
Veel show-talenten wijd vermaard
Goud en zilver kon speels vergaard
Uitdagend, met charmante lach
Spon zij de mannen in haar rag
Door elke zeer beminde vriend
Bewierrookt, bijna slaafs bediend
Een leven als een sprookjesfé
Stralend gelukkige B-B-
Haar leven bleek een zware last
Het liep tenslotte hooploos vast
Naar buiten glansrijk en geslaagd
Van binnen, als wild opgejaagd
Zij kon haar eenzaam grijs bestaan
In ‘t lichtmilieu niet langer aan
Voelde zich zelf een zinkend wrak
Wanhoop die alle draden brak
Oh, laat mij liever hier 'vandaan
En slapen gaan, diep slapen gaan
Zodat ik nimmer weer ontwaak
En eindelijk de rust zoet smaak
Een drenkelinge in levens zee
Beklagenswaardige B.B.
Haar leven als een meteoor
Houdt ons allen de spiegel voor
De roem is enkel vluchtigheid
Een oog dat lacht, een hart dat schreit
Een mond die vurig heeft gekust
Verdoft de gloed, verschraalt de lust
Wat eens begeerde glorie was
Wordt waaiend schuim, een hoopje as
Hoevelen proeven ’t bitter wé
Wie is jaloers nog op B.B.?
onderwijswet 1920, maar in feite meer
tot het middelbaar onderwijs behoort,
heeft zich in de loop der jaren bijzonder
sterk ontwikkeld, ondanks de, weinig
rechtvaardige, vooroordelen die tegen dit
schooltype regelmatig worden opgewor
pen.
Nog onlangs is uit een rapport van het
KASKI, een sociaal onderzoekingsinsti-
tuut, gebleken, dat juist het ulo een bij
zonder belangrijke maatschappelijke func
tie vervult.
jown hie en der ek doe gjin foroaring
kaem, kaem üs heit mei kreate stappen
nei foaren en balte fan ’e plecht syn
boadskip jitteris nei de sküte. Lykwols
alles bleau gelyk en nimmen die hwat.
Doe hjitte heit oan de stjürman: efter-
üt en full speed op ’e kont oan!”
En sa barde it. De sküte waerd mei folie
gerinkel fan diggelguod yn ’e rüf, oan
’e kant reage-en it boat stoomde it skip
foarbij. Dat er hiel hwat rare wurden
en drigeminten oer it wetter fleagen,
fait maklik to bigripen, mar it ald-mins-
ke róp neat oars as: „Gjin stoom baes,
gjin stoom!” Dat wie blykber har bied-
wurd wurden sünt de skipperij de kon-
kurrinsje bigoun to fielen fan stoom- en
motorboaten.
Mei dwers-wêzen woene hja sa lang
mooglik de nije tiid fan har óf halde,
net biseffend, dat hja krekt dêrtroch jit
gauwer har slachtoffer wurde soene. Yn
pleats fan har om to lizzen nei de nije
mooglikheden, forbitteren se har libben
troch in emotionele wrokhalding tsjin
de nije tiid. Dit is fjirtich jier en langer
lyn en hwa’t nou oer dizze dingen tinkt,
fynt de halding fan sokke lju allinnich
mar bilachelik.
Hoe soene hja op dizze wize keare, hwat
net to kearen wie. En dochs, binne der
op it heden ek net in diel fan de mins
ken, dy’t har heil sykje yn in negative
krityk op de nije situaesje, dy’t de tiid
üs optwingt. It moast dochs elts, dy’t
hjir rêstich oer neitinkt folslein düdlik
wêze, dat it net to kearen is, dat rounom,
hwert gemak of foardiel to finen is yn
nije methoades of masines, dizze net to
kearen binne-
Hja fjuchtsje tsjin wynmounen, dy’t de
aide tiid fêsthalde wolle en hja halde har
seis en har bern fierst to lang fêst oan
forsliten bannen. In bidriuwslieder, yn
hokfoar bidriuw ek, moat de tiid sjen
foar to bliuwen, dat wol sizze, dat hy
him ynstelle moat op de nei bije takomst
en net op it forline-
It liket party minsken nou jit ta, dat de
Bijleren
Wel heeft vooral het avondonderwijs een
vooruitgang geboekt. In 1957 waren er
147 Handelsavondscholen, die bezocht
werden door 19.148 leerlingen, tegen
13 dagscholen, bezocht door 1591 leer
lingen.
Het avondonderwijs neemt steeds meer
toe door het groeiend besef bij velen,
dat kennis nu eenmaal onmisbaar is.
Voor hen die inmiddels een administra
tieve loopbaan hebben gevonden is het
handelsonderwijs de meest voor de hand
liggende weg.
Dat blijkt wel uit de belangrijkste vak
ken: talen met handelscorrespondentie,
economische aardrijkskunde, handels
recht, economie, wiskunde en warenken
nis. Al is de Handelsschool een onder
deel van het middelbaar onderwijs, het
einddiploma geeft geen recht op een
universitaire studie. Wel is het een waar
borg voor een veilige functie in het be
drijfsleven en dat is voor velen tenslotte
voldoende.
Bil
