Het eens bloeiend verenigingsleven
dorpen
tanende
m onze
is
MINISTER CALS OVER
HET JEUGDPROBLEEM
roar
Wie wijst de weg tot verbetering?
„De jeugd ziet scherp
ill
to sizzen
Bolletongersdei-
nummer
Vrouw uit Witmarsum
Fan de Martinytoer
Zilveren filmpjes
Prov. Pluimvee- en
Tj. de J.
Konijnententoon
stelling te Bolsward
De politie
I'
>1.1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
gedood bij verkeers
ongeval
Hwat hat (jClbe
Wijziging tarief
voor brieven boven
20 gram
K
DINSDAG 25 OKTOBER I960
56e JAARGANG
No. 84
hcutr echtgenote, de heer Antony Armstrong Jones, heb-
on-
Red. en adm.
ff
5
5
O*»**»*
:lear of de oare
3e week oktober 1935
meitsje de óf-
US
Advertentieprijs: 13 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvcrtenties bij contract reductie
PRINSES MARGARET EN HAAR ECHTGENOTE BEZOCHTEN
LONDENSE AUTO-TENTOONSTELLING
Hwa’t in stien nei de himel smyt
krijt himsels op 'e holle
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
DE BIWENBERENS FAN IT
PLATTELAN
fan de boereorganisaesjes hat foar
De politie roept om meer salaris.
De minister zegt, dat 't nog niet daar is.
Onze schatkist is al leeg genoeg;
Voor salarisherziening is ’t veel te vroeg.
Zeven jaar is dit nu slepende gehouden,
Omdat men de regering wel vertrouwde.
Dit vertrouwen is totaal beschaamd,
Hetgeen de regering niet betaamt.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Het nummer van as. vrij dag'zal in
het teken staan van de komende
Bolletongersdei, die op 3 nov, a.s.
weer gevierd zal worden.
Bijdragen en advertenties voor dit
nummer dienen vroegtijdig in ons
bezit te zijn.
Als we het al niet wisten aan onze kalender, het vallen van de bladeren, het
naderen van de Bolletongersdei en het feit dat er al enkele weken lang een
„r” In de maand zit, dan zou de inhoud van ons streekblad het ons kunnen
Ieren: de zomer is afgelopen en het vergaderseizoen is weer aangebroken. Werd
ons plaatselijk (dorps)nieuws in de afgelopen maanden beheerst door berichten
over excursies, uitstapjes, dorpsfeesten en ouden van dagentochten, nu is dat
alles voorbij. En nu ook de vee- en kalverfokclubkeuringen achter de rug zijn,
is het seizoen van verkopingen van vrouwenverenigingen, van jaarvergaderingen,
van gehouden spreekbeurten, van jeugdappèls, van krite-uitvoeringen enz. weer
aangebroken. Zoals altijd wil ons blad van dit alles ook thans in de berichtgeving
zoveel mogelijk een afspiegeling zijn.
len
dizze winter in fraechstik oan har leden
foarlein, dy’t al har omtinken hat fan
De politiebonden trokken aan de bel,
En zetten alles op het spel;
Om betere resultaten te bereiken,
Waarvan de minister stond te kijken.
Toen ook dit alarm niet werkte,
Ging men pas op volle sterkte.
Naar het regeringscentrum toe,
Van al dat wachten eindlijk moe.
Als de minister straks weer thuis komt,
Vindt hij de nieuwe eisen prompt.
Hopelijk deed de verre eis hem goed,
En komt hij aan die wensen tegemoet.
Anders dreigt de politie te verlopen,
Wat voor ’t land niet is te hopen.
Zij blijven gaarne op hun post,
Van de financiële zorgen dan verlost.
D. S.
I -
Bolswarils Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo
Minister Cals zei in zijn inleiding op de
vergadering, gehouden bij het 15-jarig
bestaan van de „Nederlandse Jeugd
Gemeenschap” o.a.:
„Als er een jeugd vraagstuk is en
dat is er dan heeft dit uit zijn aard
twee kanten. De ene zijde betreft de
houding van de ouderen, de andere die
van de jeugd. Wil men zich een volledig
beeld van het huidige jeugdprobleem
vormen en tot een oplossing ervan ko
men, dan zal men aan beide aspecten
aandacht dienen te besteden. Beiden
ouderen èn jeugd dragen verantwoor
delijkheid en dienen initiatieven te ont
plooien, gelijk ook beiden schuld dra
gen of indien men zich van een
en De Jong’s Nieuwsblad
ethisch oordeel wil onthouden oor
zaak zijn van de in menig opzicht moei
lijke situatie op het terrein van de
jeugd.
Ik zeg niet, dat deze twee kanten los
van elkander staan. Zij zijn verweven en
het is moeilijk aan te geven, waar en
in hoeverre de een dan wel de ander te
kort schiet en waar de plichten en rech
ten van de ene groep ophouden en die
van de ander beginnen. Ik stel ook niet,
dat de verantwoordelijkheden even groot
zijn.
Het ligt in de aard der opvoeding en
jeugdwerk is opvoeding dat de op
voeder meer geeft dan ontvangt en de
jeugdige, omgekeerd, meer ontvangt dan
inboeten is het moeilijk een remedie te
geven.
Voor degenen wie een suggestie hebben
of een positieve bijdrage voor de oplos
sing van het probleem weten te leveren,
stellen we gaarne onze kolommen be
schikbaar.
Voorshands zien wij geen andere oplos
sing dan het op positieve wijze zoeken
van samenwerking en concentratie, zo
wel tussen verschillende dorpen als ook
tussen diverse groeperingen binnen een
bepaalde gemeenschap. Beter één. le
vensvatbare vereniging of club dan twee
„gammele”.
Ook enkel uit zakelijke overwegingen
verdient enige concentratie aanbeveling.
Zaalhurcn, contributies, drukwerk- en
portokosten liegen er tegenwoordig niet
om. Persil-emmertjes kunnen véél, maar
niet alles goed maken. Maar ook in an
der opzicht kunnen bepaalde vormen
van concentratie winstgevend zijn, n.l.
door het verruimen van de blik.
Een aardig voorbeeld hiervan bood
langs het gemeenschappelijk jeugdappèl
van Arjos en C.H.jongeren te Bolsw" d.
Afgezien daarvan lijkt het ons ook no
dig hier en daar voor verstarring te wa
ken en vernieuwing van de aanpak te
zoeken.
Er zijn momenteel met moderne midde
len als bandrecorder, kleurendia’s enz.,
mogelijkheden, die men vroeger niet be
zat. En heel wat dorpen beschikken se
dert enige jaren over dorpshuizen, die,
vergeleken bij de lokaliteiten waarin
men vroeger placht samen te komen, een
geweldige verbetering betekenen.
Men grijpe de kansen hier geboden!
Het is misschien goed de zaak rond on
ze vergaderingen, uitvoeringen enz. op
deze plaats eens aan de orde te stellen.
Er is n.l. een bepaalde tendens waar te
nemen. Het wordt al moeilijker volle
zalen te trekken en de animo gaande
te houden. Zinnen als „het bezoek had
groter kunnen zijn” en „de thuisblijvers
hebben veel gemist”, komen in de ver
slagen die wij van onze (meer dan 40!)
correspondenten vrij geregeld «jntvan-
gen, namelijk veel vaker voor dan jubel
kreten als „de zaal was eivol” of „alle
stoelen waren bezet”. Misschien gaat ’t
nu nog wel, maar met het vorderen van
het seizoen zal de klacht steeds vaker
worden gehoord, dat het toch jammer
was, dat de belangstelling voor de spre
ker of het opgpvoerde stuk niet groter
was.
Verschillende omstandigheden werken
een bloeiend vergaderleven tegen. Daar
is allereerst de beruchte, steeds verder
doorgaande, ontvolking van het platte
land. In getallen uitgedrukt valt het nog
wel mee en er is per dorp wat het aan
tal inwoners betreft, een afbrokkeling
van slechts enkele personen per jaar,
maar niet komt hierin tot uitdrukking
de zich onmiskenbaar voordoende „ver
oudering” van de bevolking.
Het wordt een steeds grotere moeilijk
heid de verschillende culturele vereni
gingen als muziekkorpsen, zangvereni
gingen enz. gaande te houden.
Vaak is de dorpstrots en de onderlinge
solidariteit groot en zo gebeurt het
maar al te vaak, dat bepaalde jongelui
lid zijn van de muziek-, zang-, sport-,
politieke vereniging en wat niet al.
Gevoegd bij een catechisatie- en een we
kelijkse filmavond is in sommige geval
len de week steeds bij voorbaat „volge
boekt”. Voor het huiselijk leven is dit
allerminst bevorderlijk, maar er zijn
meer oorzaken.
Het feit van de vrij lange militaire
diensttijd van onze jongens is voor vele
verenigingen bijv, een ernstige handi
cap.
Bovendien; de T.V. is aan zijn opmars
bezig, niet meer alleen in de stad, maar
ook op het platteland.
Vroeg of laat zal de beeldbuis een ge
duchte concurrent blijken van het cul
turele leven, zoals dit zich in de loop
der jaren op de dorpen heeft georgani
seerd.
Hier komt nog bij, dat de studie van
middelbare scholieren, schriftelijke cur
sussen, avondschool, enz. voor velen een
rem betekenen zich volledig aan het ge-
Donderdag 27, Vrijdag 28 en zaterdag
29 oktober zijn de dagen, waarop de
Provinciale tentoonstelling zal worden
gehouden op het Broereplein in de grote
Lootsmahallen, door de Pluimvee- en
Konijnenfokkersver. „Bolsward en Om
streken” (secr. de heer A. Jongstra),
aangesloten bij de Raad van Beheer.
Algemeen bekend is, dat het houden an
ras- en sierhoenders en konijnen een
mooie, nuttige vrijetijds besteding is en
dat daarnaast de tentoonstellingsdagen
als feestdagen worden beschouwd is ook
bekend.
Toch kan men als liiefhebbers en fok
kers nog meer genieten van deze ten
toonstellingsdagen, indien het publiek
de gefokte dieren van dit jaar komt be
wonderen en bekijken.
Het is ook dit jaar weer de traditionele
jaarlijkse jongen-dieren-show van ruim
400 jonge hoenders en konijnen. Dit is
aan hoenders 100 grote rasdieren met
dwerghoenders 100 en ook ruim 200 ko
nijnen.
Er is een grote verscheidenheid in ras
en kleur en de dieren zullen prachtig
mooi tentoongesteld worden, zodat ieder
dier goed is te bezichtigen.
Vestigt zich te Wommels ten huize van
K. Belksma, J. Stoffelsma, med. docts.
arts.
De aanvoer op de woensdag j l. gehou
den kalverenmarkt bedroeg 130 stuks.
Wij hebben voorradig 6000 pond groene
erwten van buitgenwone kook. Brands-
ma’s winkel.
Houtbeton. Fa. Jan A. de Vries en Co.
telefoon 37, Bolsward.
In de hevig woedende oorlog in Abbes-
synië stoon 300.000 Abbessiniërs tegen
over 140.000 Italianen.
gans minsken. Hwant ek de lju, dy’t
al har omtinken jowe oan de yndustria-
lisaesje, wolle dêrmei it plattelan net
deameitsje. Lykwols moat men tagelyk
sizze, dat it oan distiid ta meastentiids
bliuwt by algemiene en globale oantsjut-
tingen en dat men der net maklik ta to
krijen is om nou ris krekt to sizzen, hoe’t
men de biwenberens fan it plattelan bi-
halde kin.
Elts minske is it hjir wol mei iens, dat
de bilangrykste bihoeften rounom to krij
en wêze moatte en ek op in reedlike wi-
ze. Iten en drinken, kleanark en ridskip,
ambachtslju en ünderwiis, dokter en
Zondagmiddag omstreeks tien voor zes
is de 44-jarige mevrouw Geertje Poort-
stra-Akkerman uit Witmarsum, toen zij
aan de rechterzijde van de Engwirder-
laan te Heerenveen (bij het verkeers
plein) liep, door een personenauto, waar
van de bestuurder door een tegenligger
werd verblind, gegrepen en zodanig ge
wond, dat zij spoedig ter plaatse, in ’t
bijzijn van haar man, overleed.
Een zuster van het slachtoffer werd ook
door de auto geraakt, maar liep slechts
lichte verwondingen op, aldus lazen we
in Ons Noorden.
De bestuurder van de personenauto, de
heer P. H. uit Luinjeberd, werd, toen
hij over de Engwirderweg, in de rich
ting van het verkeersplein reed, door ’n
tegenligger verblind. Op dat moment
passeerde hij een groepje wandelaars,
dat tegen de regels in aan de
rechterzijde van de weg liep.
Twee van hen, de 44-jarige mevrouw
Geesje Poortstra-Akkermar. en haar
zuster Geertje Akkerman, beiden uit
Witmarsum, werden gegrepen, waarbij
mevrouw Poortstra zo ernstig werd ge
wond dat zij spoedig ter plaatse over
leed.
De andere dame bekwam een verwon
ding aan haar voet en kon, na behande
ling in het ziekenhuis te Heerenveen,
huiswaarts keren.
De twee andere wandelaars, de heer D.
Poortstra (echtgenoot van het slacht
offer) en diens zuster H. Poortstra, ble
ven ongedeerd.
Prinses Margaret en
ben een bezoek gebracht aan de Londense automobiel-tentoonstelling in Earls
Court. Zij bleven een uur langer op de expositie dan verwacht. Foto: de heer
Antony Armstrong Jones is helemaal enthousiast van een van de modellen.
Prinses Margaret laat haar echtgenoot geduldig zijn gang gaan
It iene sit oan it oare fêst en krekt 't
bisit fan libbene, groeijende saken en
bidriuwen jowt de needsaeklike animo
oan ambacht, administraesje en bitsj in
ning. Op it heden fornimt men dat oan
alle kanten. Elk hat de hannen fol oan
ünderhald en foroaringen, de iene for-
timmering is jit net kl
komt al nwer under hannen.
En nei de timmerman komt de ynstaila-
teur, de skilder, de soffearder en elk hat
syn minsken wer nedich. Mar nim de
groei wei üt in plak en it is mei al dy
dingen daliks oars. Dan binne der op
it lest oars net mear as minsken op jier-
ren, dy’t der tsjin oan sjogge to for-
farren en dêrom mar hwat trochpiele.
Mar alles, hwat jong en moedich en
fleurich is, giet üt sokke plakken wei.
It 1
plakjes forlieze.
is it in reden ta greate blidens, dat
1 wurkgelegenheit yn de bi-
1 i moai tanomd
alle hoeken fan de stêd, de
n diz-
net allinnich de oerheit tige aktyf is,
ek de partikulieren lang net swak
in tsjügendis fan in moedige
i soun optimisme. Nou’t de
wyn fan de regearingsmaetrigels tsjin is.
docht it bliken hwert goede riders sitte.
It docht üs deugd, dat mannich doarp en
stêd de kop der forgoed foar set en him
net yn de ünderwal triuwe lit.
Haldt faesje, mannen, de takomst leit yn
jim hannen.
mannich greate sintra, sa as de regearing
dy tinkt, moatte hiel hwat libbene plak
ken bistean bliuwe. Der is neffens üs to
min omtinken foar de funksje fan de se
cundaire plakken. Hwant as Balk, Bak-
huzen, de Lemmer, Warkum, Koudum,
Warns en Starum, neist Makkum, Boal-
sert, Wytmarsum en sokke mear net in
kans krije om in libben plak to bliuwen,
dan haldt men buten it boerefolk yn de
Sud-westhoeke de minsken net.
Dit wurdt dan ek grif tajown en men
seit dan mei in great wurd, dat dit for-
soargingssintra binne en as sadanich wol
in taek halde. Mar giet men hwat fierder
op de saek yn, dan forblikt dat moalje
wurd: forsoargingssintrum al hiel gau.
De realiteit leart ommers, dat hjir fan
in eigentydske forsoarging allinnich mar
sprake wêze kin, as de ynstellingen en
bidriuwen takomst hawwe. Der moat
mei oare wurden groei yn sitte.
Dat hoecht net mei tüzenen to gean,
mar dersünder bistiet it net om in plak
libben to halden. En hoe wol men dy
groei yn in plak halde, as men harren
praktysk ütslüt fan de yndustralisaesie.'
Ik jow ta, dat de greate yndustry, 'dy’t
tüzenen minsken freget, hjir net op it
goede plak sit, mar geleidelik groeijende
bidriuwen kinne hjir skoan ta üntwik-
keling komme. Ik wiis op in fabryk as
Douwe Eiberts yn de Jouwer, in Halbert-
sma yn Grou, in Twynstra yn Akkrom,
in Nooitgedagt yn Drylst en yn eigen
kontrij Miedema yn Winsum, Heeres,
Lunter, Bakker, Florence, Schukken, Je-
gro en mear yn Boalsert.
Krekt it plattelan hat de greatste bihoefte
oan tuskenbeiden plakken net al to fier
fan har óf, hwert genóch minsken wen je
om skoallen fan ünderskate soart, fikse
saken, merken, forbiningen en al sa mear
yn stan to halden.
Beschikbaar twee Beren, een V.E.D.L.
Vir, een volbloed D.L. Vin Dekgeld
f 2,Kostgeld 25 cent. Komt en ziet.
S. A. de Witte, Wons.
De hoofdprijs van de door het Nat. Cri
sis Comité uitgeschreven prijsvraag ,,Wie
zijn hoed is dat?” (een auto) is ten deel
gevallen aan de heer J. G. Bijlsma, amb
tenaar ter secretarie te Witmarsum.
geeft. Maar deze laatste is niet alleen
maar ontvanger. Hij bezit en met de
jaren meer zelfstandigheid.
Hij is nog wel niet volwassen en geen
volgroeid mens, maar hij is op weg naar
de volwassenheid en dat houdt in, dat
hij in eigen vorming een eigen, voort
durend grotere rol speelt, maar ook
subject met een eigen plaats en daar
aan verbonden taak en verantwoorde
lijkheid.
Wij vragen van de jeugd te weinig en
steeds minder, terwijl wij veel, ja, alles
van haar moeten vragen. De jeugd is
absolutistisch, in het goede en in het
kwade. Het compromis veracht zij. Te
gen een samenleving, welke haar de ge
legenheid tot werkelijk grote dingen
onthoudt, demonstreert zij door lawaai,
opzichtige kleding, brutaliteit en andere
eigenzinnigheden. Maar beseffen wij
wel, dat in dit gedrag niet alleen een
uitdaging ligt, maar ook een vraag, niet
alleen een aanklacht, maar ook een
klacht en dit laatste méér nog dan het
eerste
De jeugd voelt zich in het dieps; van
haar ziel onvoldaan en erkent de leeg
heid van geforceerde bravour. Ik ben
ervan overtuigd, dat onze jeugd een Kin
der avontuur zoekt, groots en voor
naam, en gelukkig zien wij telkens
weer voorbeelden, dat zij dit weet te
vinden, soms dank zij, maar wij moe
ten dat erkennen vaak ook, ondanks
de ouderen. Een oudere generatie, die
zelf te weinig idealisme en levensdurf
heeft, mag niet verwachten, dat de
woorden, waarmede zij de jongeren deze
deugden als onmisbaar voor succes en
geluk voorhoudt, geloof zullen vinden
en worden opgevolgd. De jeugd ziet
scherp en onderkent instinctmatig
waarachtigheid en pose.’’
Visafslag Makkum: 900 pond schieraal
f 35.00 - f 35-50 per 100 pond. 160
pond spiering f 8.20, 1 tal komharing
f 3.50, 1 tal drielingen f 1.50, 48 pond
bot f 15.45 - f 16.05 per 100 Rpnd, 50
pond rode aal f 17,
Het binnenlandse port voor brieven bo
ven 20 tot en met 100 gram dat thans
25 cent bedraagt, zal met ingang van 1
december I960 worden verlaagd tot 24
cent. Deze tariefwijziging komt tegemoet
aan de bezwaren van het publiek tegen
het bestaande tarief, die een gevolg zijn
van de omstandigheid, dat men veelal
alleen over postzegels van 12 cent be
schikt en van de veronderstelling, dat
brieven van een (iets) hoger gewicht
dan 20 gram met 2 postzegels van 12
cent, toereikend zijn gefrankeerd.
Het port der brieven boven 20 tot en met
40 gram, bestemd voor Suriname, de Ne
derlandse Antillen, Nederlands Nieuw-
Guinea, België en Luxemburg, wordt in
verband met het vorenstaande met in
gang van genoemde datum eveneens ver
laagd van 25 cent tot 24 cent.
geastlike, kinne nearne mist wurde. Li-
kemin mei yn kwaliteit en priis of for-
goeding, folie forskil wêze.
De easken fan de lju geane mei de tiid
omheech en sadwaende kinne sport en
bioskoop, gesellige plakken foar fordive-
daesje, hast rounom ek under de billike
easken opnomd wurde.
Oan de oare kant is it net mear perfoast
nedich om al dizze dingen sa neiby to
hawwen, dat men it birinne kin. De fyts,
de brommer en de auto binne ek op it
plattelan ynboargere en meitsje de óf-
stannen lytser.
Hoe tichter de bifolking nou is, desto
makliker kin oan de reedlike bihoeften
foldien wurde en sa is it wier, dat for-
greating fan wurkgelegenheit troch yn
dustry, skipsbou en fremdelingenforkear
in gebiet folie mear kansen biedt. Om
dizze reden soe men dan ek it Belgyske
foarbyld, dat distriksgewize de yndustria.
lisaesje bifoarderje wol, better fine dan
it stribjen om dizze dingen safolle moog-
lik to konsintrearjen yn greate plakken,
sa as men hjir wol. De léste nota fan de
minister fan Ekonomyske saken wiist hiel
düdlik de kant üt fan minder kearnplak-
ken.
De minister seit, dat linkendewei de plak,
ken, hwert de nije fabriken net of hast
net komme, fan de list óffierd wurde
sille. Dit komt üs net ünforwacht op it
liif, hwant fan it bigjin óf hie men op
it departemint dizze opfetting en allin
nich it krewaerjen fan Deputearre Stea-
ten hat dizze line ombücht.
Snits sil dan de iennichste wol wêze, dy’t
yn de Süd-Westhoeke in kans kriget en
dêrmei wurdt in great diel fan Fryslans
Suden en Westen in swiere taek oplein.
Nei üs miening kin men de biwenberens
fan it plattelan yn de Südwesthoeke dêr
mei net feilich stelle. Tusken de stik-
meenschapsleven te geven. En pijn
lijk om te noemen, maar het is nu een
maal realiteit last but not least speelt
ook op menig dorp de kerkelijke en po
litieke verdeeldheid geen geringe par
ten. Wat men gezamenlijk wellicht nog
in stand zou kunnen houden, gaat bij
gescheiden optrekken onherroepelijk
ten gronde.
Enkele gunstige uitzonderingen daarge
laten, moeten we constateren, dat me
nige Fryske Krite, menige reciteerclub,
menige dam- of schaakclub, menige to
neelvereniging enz. tengevolge van
„bloedarmoede” het loodje heeft moe
ten leggen.
Zolang de oorzaken (als bijv, de ont
volking) niet worden weggenomen en
andere handicaps (als bijv, de T.V.)
eerder erger worden, dan aan invloed
Mar alles, hwat jon^
plattelan sil hiel hwat aide, bikende
rl„kj^„ mar wol it biwenbei
bliuwe, dan sille de tuskenbeidene plak
ken fleur en gong halde moatte. En sun
der de lytse en tuskenbeidene yndustry
rédde hja dat net op.
Nou net en yn de takomst grif net. Dêr
om i
dit jier de
steande en nije bidriuwen
is en oan i"
nijbou bileaven net stil stiet. Dat
zen
mar
byspile is
geast en in
S’;
A
