van Stichting Sudergoa heeft zinvolle redenen van bestaan 50-jarig „Ons Zuivel Belang” in de vlaggen en de bloemen i' IC.I De sociaal-culturele situatie in de Zuidwesthoek ISB*’ wJ Fan de Martinytoer Tj. de J. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Veel belangstelling voor de receptie ten stadhuize Tuters-les Het Ulo onderwijs blijft groeien Volgens Statistiek telde het uitgebreid lagi {.i x l t l xr> nnn Zilveren filmpjes V i i 1 DINSDAG 22 NOVEMBER I960 56e JAARGANG No. 92 VAN SECRETARESSE TOT BURGEMEESTER beschouwelijke groeperingen gel goed; waar zij beter koi Faklju PYT Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2333 (KS157) waarin het ledental niet groter was dan 15. Soms waren er 70. Nu zijn er 20. Spreker achtte de maandelijkse uitga ve van het O.Z.B.-verenigingsblad een zware taak. Doch de vereniging kan haar taak aan volgende jaarklassen overdragen, zonder zich te hoeven scha men. Hij bood de jubilerende vereniging een vlag aan. Daar deze echter nog gemaakt moet worden, liet hij een tekening zien van de toekomstige vlag. Links boven staan de letters „O. Z. B.” op een geel veld. Rechts onder de letters: „R.H.Z.S.” de afkorting der schoolnaam, die vlak na de oorlog Rijks Hogere Zuivelschool werd. In het midden van de vlag zijn een boek en een paardenkop symbolisch verenigd. Kennis is macht, zei Ir. Verschoor. Hij hoopte, dat de leerlingen naast liefde voor hun vak ook kennis mochten ver gaderen, om problemen tot een oplos sing te brengen. De voorzitter van de Commissie van Ad vies van de Zuivelschool, de heer Geluk, verheugde zich, dat O.Z.B. een bloeiend bestaan leidt. Uw vereniging voldoet hoe langer hoe meer aan een culturele taak. Het houden van lezingen noemde hij nuttig voor het latere leven. Dat de Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Groot was verleden zaterdagmiddag de belangstelling voor de receptie van Ons Zuivel Belang in de raadzaal van het stadhuis. De vereniging vierde haar 50-jarig be staan. Ze is voor deze gelegenheid flink in de bloemen gezet. Vol ijver noteerden de bestuursleden, van welke bevriende zij de de vereniging bloemen mocht ontvan gen. De Directeur van de Zuivelschool, Ir. C. Verschoor, noemde deze dag een belang rijk gebeuren. Ongeveer 56 jaar is de Zuivelschool nu verbonden aan de stad Bolsward. Destijds was er geen school vereniging. Deze is in 1910 op eigen initiatief ontstaan. Oprichters waren o.a. de heer Okkinga, oud-directeur van de Zuivelfabriek in Bedum, die voorzit ter werd en de heer Geluk, thans voor zitter van de commissie van advies, die secretaris werd. Het verenigingsblad „Ons Zuivelbelang” bevatte in 1953 een foto van de oprichters. Er waren in 1910 onder de leerlingen nogal veel „Hollanders”. Waarschijnlijk hebben dezen enorm bijgedragen tot de oprichting van de vereniging. „Ons Zuivel Belang” heeft zijn ups en downs gekend. Er zijn jaren geweest, Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Diverse verenigingen hebben het moeilijk door hoge kosten, verminderde belang stelling en slechte outillage, aldus constateert het „Bistek fan Sudergoa”, waaruit wij beloofden nog enige aspecten naar voren te zullen brengen. Het is moeilijk voldoende goede bestuursleden te krijgen. Er is hier en daar te ster ke cumulatie van bestuursfuncties. Er is te weinig doorstroming in de besturen. Te weinig jongeren worden in besturen opgnomen. De jongeren tonen weinig interesse, tenzij ontspanning wordt geboden. Alles te samen een reeks costateringen in de mineurtoon. Nog meer taken. Om zeer uiteenlopende redenen wordt voortzetting van dit Sudergoa-initiatief gevraagd. Hier wil men de materiële uit rusting van het dorp verbeteren; anderen willen het vraagstuk van het toerisme na der bezien; soms wenst men, dat het ge sprek tussen onnodig gescheiden groepen op gang gebracht wordt weer anderen willen een plaatselijk zelfonderzoek met b.v. de „leefbaarheid” als thema; er is behoefte om de samenwerking in ge meentelijk verband te bevorderen. Het noemen van enkele van deze uitspra- foar elektryske tastellen en oan de oare fan dizze apparaten. Oan de stationswei komt dan jit ien winkel en oan de Baljé- strjitte om ’e hoeke in cafétaria foar iis, molke, milkshakes en hertige hapkes. Under binne oan twa kanten greate kel ders foar fytsen makke en fierdere rom- ten foar archyf, sintrale forwaerming en fierdere berchromten. Op de earste fordjipping is hüsfêsting foar it sekretariaet, it bistjür, de ófdie- ling oankeap, in sealtsje foar gearkom- sten, in romme kantine foar alle mei- wurkers, in wente foar de konsierge en in pear aparte keamers, hwerfan ien for- hierd is oan de Spoarwegen. Op de twadde fordjipping is alderearst it laboratorium foar it aeiwyt-ündersyk, dêr’t alle oansletten fabriken har mun sters ündersykje litte. Hjir troffen wy de eardere direkteur fan de Suvelskoalie: Ir. Lolkema, dy't wakker ynnomd wie mei syn modern laboratorium, dêr’t de nijste technyk tapast is en 24 munsters tagelyk bihannele wurde. Der wie op dit momint mar ien komplete set yn bidriuw mar der komme trije sokke, elts fan 60.000 searing Jonkers adfortearde Jierren al, de wearde Fan de sprekkerij Kom dochs kom, kursisten Dy’t har kansen misten Nimme les by my Ik jow de jongfeintsjes Yn it foarst in seintsje Toe, forsomje net Sil in famke frege En jim binne forlegen By de earste set Soks is to oerwinnen Elk sil dryst bigjinne Hat er sprekken leard It kostet mar in dripke Kom. luk oan it knipke Winst sil heech ütkeard Mar dy’t flotwei prate Krije yn ’e gaten Dêrmei is ’t net goed Op sa’n sellich utsje Moat men ek ris tütsje Oh sit net yn noed Hwant de mogelikheden Lizze der op it heden Skriftlik ünderrjocht Skriuw ris nei Den Helder In Mulo-jong foarspeldet Great sukses, mei nocht Hy róp yn de kranten Hwa wurde myn klanten Leeftyd hindert neat It kostet mar in skeintsje kom doch famkes, feintsjes Winst sil heech ütkeard Hulde sokke glêdden Hiel de wrald is rédden Jonkers nümer ien Hwant dy makket sprekkers Krek as rottel-wekkers It nut fan ‘t algemien Feint fan ’t havenstêdtsje Ek foar dy it petsje Djip, earbiedich óf Hwant dou makkest tuters Seis de stiifste ruters Rinne net mear blau Ik sjoch it under eagen In pear tientsjes weage Bringt frucht, hündert fald Amor moat blier laitsje Ik sil reklame meitsje Ik fiel my net to aid Prate en tütsje beide Faklju as geleide Stom dat ’k’t nou pas wist Ik sil de sinten stjüre Dit kin aventüre Ik wurd graech kursist lingen teg< 1959. In h( tal leerlingen toegenomen met 17.000 of 7 pet. Het verschil in omvang van de ge boorte-generaties, waaruit de toegelate- nen resp. vertrokkenen in hoofdzaak af komstig waren (toegelatenen uit de gene raties 1947 en 1948 met gemiddeld 257.000 levendgeborenen; vertrokkenen uit de generaties 1943 en 1944 met ge middeld 215-000 levendgeborenen) speelt hierbij uiteraard een belangrijke rol. De toeneming bedroeg bij het open baar onderwijs 5 pet., bij het protestants- christelijk 7 pet., bij het rooms-katholiek 8 pet. en bij het andere (vnl. neutrale) bijzonder onderwijs 11 pet. ’t Aantal toe gelatenen bleef vrijwel gelijk, n.l. 82.400 in I960 tegen 82.800 in 1959. Maatschappelijk opbouwwerk Er moeten initiatieven komen en de ac tiviteiten die daarvoor nodig zijn mag men rekenen tot het maatschappelijk op bouwwerk. De doelstelling daarvan is im mers, de sociale omgeving van de mens in gunstig geachte zin te beinvloeden. Kenmerkend voor dit werk zijn de des kundige begeleiding en de actieve deel name der bevolking zelf. De Stichting Sudergoa heeft een zinvolle reden van bestaan, door hierbij stimule rend op te treden, bestaande organen te activeren of nieuwe initiatieven te hel pen ontwikkelen en zorg te dragen voor de nodige coördinaie. In het opbouwwerk zal het zoeken van de juiste personen en organen belangrijk zijn. Onder sommige omstandigheden zal het nog meer oriënterend en onderzoe kend van aard zijn, maar in het algemeen zal het activerende element vooropstaan. Van het grootste belang is, dat de uit voerbaarheid van de wenselijkheden de volle aandacht krijgt. Niet alleen de mid delen, doch ook de bereidheid moeten voldoende zijn, opdat mislukkingen en teleurstellingen zoveel mogelijk worden vermeden. Dat alles der yn de puntsj es ütsjocht, dat de forwaerming en de air-conditionning, de liften, de tillefoan, de lüdsynstallaesje, de meubilearing, de stoffearing, de easte- tyske biskildering, oan de heechste eas- ken foldocht, sil men maklik bigripe. Mar al seis jier is der oan de plannen arbeide, hast twa jier is der boud, mear as tsien spesialistyske firma’s hawwe har ütsloofd om in maximale prestaesje to leverjen, it gebou hat in ynhald fan 12.550 m3 en it stiet op betonnen peal- len fan mear as 15 meter, sadat men net bang hoecht to wêzen dat it fuort om- fait. Fansels makket men yn dizze tiden soks net sunder in pear losse sinten. Pakhüs en Bounsgebou binne wol oannomd foar 1.2 miljoen mar nou’t alles klear is en oanklaeid en meubilearre, sil men mei 2 miljoen amper klear komme. Foar it Boun fan koöperative suvelfabriken, dat syn tsjinsten jowt oan sawntich fabriken, is dit lykwols net oardreaun. Soene hja it yn ien kear lyk meitsje wolle, dan soe dit jit gjin healtsje op de kilo molke kostje. Dat is de krêft fan de sterke ien- riedigens fan dizze organisaesje. It boun fan Fryske koöperative suvelfa briken hat mei dizze bou in great wurk forrjuchte, stylfol en modern, yn de béste bitsj utting. Foar de nationale en ynter- nationale namme fan de Fryske greid- boer is dizze sintrale nou yn steat op weardige wize nei foaren to kommen. Dêrom winskje wy bistjür, lieders en le den fan herten lok mei dit manske wurk. En net it minst de namme, dy’t net yn de lange list fan meiwurkers opnomd is, de namme fan de biskieden en bikwame se- kretaris, Ir. Stallinga, dy’t hjir de kroan setten sjocht op syn tawijd wrotten foar de koöperative suvelforwurking yn Frys lan. Hwat hat (jabe Skroar üs hjoed p p s’zzen De natür docht neat sunder doel Meviouw l.tesel Schaumlofjel uit Holzhausen in het district Fritzlar-Homberg (Hessen) is benoemd tot burgemeester van Holzhausen, nadat zij 14 jaar had gewerkt als secretaresse van de vorige burgemeester. Zij bleek zich in de loop van die jaren zo’n gedegen kennis van gemeentezaken te hebben eigen gemaakt dat zij de enige, logische kandidate was om de scheidende burgemeester op te volgen. Polo: De eerste officiële daad van de nieuwe burgemeester was het overhandigen van een ere-oorkonde aan de vertrekkende burgervader vereniging ook deze taak vervulde, was een gelukwens waard. De vereniging heeft wel eens een Inzin king gekend. Dat zij niettemin volhoudt is een bewijs, dat zij sympathie voor de zaak heeft, maar ook durf. Hij noemde het werk, dat de vereniging verricht, een „stukje mede-opvoeding van onze zuivelbereiders”. Staande op het bordes van het stadhuis namen bestuursleden hierna een serena de van „De Schutterij” in ontvangst. De burgemeester, Mr. J. A. Geukers, verscheen met de beide wethouders, de heren Oldenziel en Visser. Namens de burgerij van Bolsward bood hij zijn hartelijke complimenten aan. Dat zovelen blijk van hun belangstelling hadden gegeven, was wel een bewijs van het nut der vereniging. Typisch, van een eigen aard, noemde hij de verandering in dit opzicht dat de le den er slechts enkele jaren toe beho ren. Zij worden dan lid van de Bond van Oud-Zuivelstudenten. Zo zal er bij het contact tussen gemeentebestuur en vereniging veel zijn geschied, waaraan de tegenwoordige zuivelstudenten part noch deel hebben. Wat de samenwerking tussen beide or ganen betreft, zei de burgemeester: „We leven in een gezonde maatschappij. U zijt gezonde mensen. Zo komen we wel eens veel met elkaar in contact. Doch het blijkt uit de archieven, dat de ver houding altijd zeer aangenaam is ge weest.” De zuivelwereld staat in Bolsward zeer goed aangeschreven. We mogen trots zijn, dat de school in onze gemeente staat. Daar zijn we ook dankbaar voor. Spreken^ over ’t feest van vandaag, zei Mr. Geukers: „Gelukkig het volk dat goed feest weet te vieren”. Hij hoopte, dat de goede verstandhou ding tot in lengte van dagen bestendigd mocht blijven. Het college van B. en W. had op 6 mei 1955 het besluit genomen, dat zaken en verenigingen, 50 jaar of langer bestaan de, een stadsvlag zouden krijgen. Deze vlag bood hij ook de jubilerende ver eniging aan. Hij wenste de studenten zeer vruchtbare Zie vervolg pag. 2 le blad 4e week november 7935 Opening verbouwde winkel IJ. L. Hette- ma en Zoon, een van de oudst bekende zaken in de kruideniersbranche in Bols ward. De zaak werd opgericht op 28 fe bruari 1811, getuige een oud winkelboek dat nog steeds is bewaard gebleven. De „Barak” in het Plantsoen te Bolsward is opengesteld voor jeugdige werklozen van 16-30 jaar, 9-12 uur voor handen arbeid en 2-4 uur voor ontspanning. Bakker S. I. Faber kreeg in Brussel drie prijzen resp. voor kruidkoek, tarwebrood en krentenbrood. In Abessynië zijn de Italianen aan het front van Ogaden volkomen op de vlucht gedreven. De Abessyniërs verkeren in blijde stemming. Flet laatste klooster te Moskou verdwijnt De werktijd van chauffeurs zal worden teruggebracht op 10 uur per dag en 55 uur per week. jongeren menen, dit zij uit besturen ge weerd worden, de ouderen vinden, dat de jongeren onvoldoende belangstelling tonen. Het viel op, dat in plaatsen waar weinig aan jeugdwerk wordt gedaan, de pessi mistische meningen overheersten. Het lijkt wel eens, dat men de eigen pas siviteit rechtvaardigt, door de passiviteit van de jongeren als dooddoener te ge bruiken. Waar nd. door de ouderen wel aandacht en tijd werd gegeven aan vor ming en ontspanning, bleken de menin gen over de jeugd rooskleuriger te zijn. Geschoolde jeugdleiders? Aangrijpingspunten voor verbetering kan worden ingeleid door een bespreking van de situatie. Hier ligt vooral een taak voor de gemeentelijke culturele raden, die als advies- en overlegorgaan kunnen optre den. Daar met name het jeugdwerk kampt met een tekort aan vrijwillig kader, lijkt het wenselijk, dat meer gebruik gemaakt wordt van geschoolde jeugdleiders. Deze zouden onder meer als adviseur kunnen optreden, waardoor het werk een meer bevredigend karakter zou kunnen krij gen. Niet alleen plaatselijk, maar ook in streekverband, lijkt afzonderlijke aan dacht voor de jongeren van groot belang. Inschakeling van geestelijke leiders, jon gerenverenigingen en culturele raden zou meerdere activering kunnen bewerkstel ligen. Op verschillende plaatsen zijn en worden allerlei positieve initiatieven ont wikkeld. Met behulp van deze voorbeel den kan ongerechtvaardigd pessimisme worden bestreden. nijste technyk tapast is en 24 munsters komplete set yn bidriuw 1 goune. Mar troch de automati- w kinne yn pleats fan tsien mins- ken. nou trije it wurk dwaen en sadwaen- de wurde de kosten, dy't nou 35 sint per munsters binne, straks forlege ta in kwartsje. Fierder sit hjir de suveltechni- kus mei syn mannen, de ófdieling fa- brykskontróle en it ynstitüt foar lanbou- koöperaesje. Fiif keamers binne forhierd oan de Kul- tuertechnyske tsjinst, dy't yn forban mei de ruilforkaveling fierst to min romte hie. De boppeste fordjipping is wer ai- hiel foar it Boun mei har wurktüchkun- dige ófdieling, har bouwkundige ófdie ling, har ekonomyske ófdieling en sa fierder. De meeste deelnemers aan de gehouden enquette achtten het wenselijk, dat het aandeel der vrouwen in de besturen van b-v. Groene-Kruis afdeling, organen voor gezinsverzorging en schoolbesturen wordt vergroot. Enkelen willen dit ook laten gelden voor Plaatselijk Belang, gemeen teraad, begrafenisver. diaconie e.d. Anderen menen, dat de vrouw zich van al deze zaken heeft te onthouden. De vrouwenorganisaties kenmerken zich door frisse aanpak en goede sfeer en be langstelling. Samenwerking van vereni gingen in buurdorpen zit soms vast op enigszins gespannen verhoudingen of komt niet tot stand, omdat niemand een initiatief neemt. Samenwerking tussen de diverse levens beschouwelijke groeperingen is in de re gel goed; waar zij beter kon, zijn soms enkele ouderen de remmende machten. De meesten menen, dat de ver enigingen voor Plaatselijk Belang een nieuwe inhoud moeten geven aan het be grip „belang”. Deze verenigingen be perken zich nu te veel tot de materiële uitrusting van de woonplaats. Ook hier initiatief gevraagd In bovenstaande uitspraken worden eni ge fouten en gebreken opgesomd. Voor beoordeling van de juistheid ervan is grondige kennis van de plaatselijke om standigheden vereist. Het is mogelijk, dat men zich te gemakkelijk aansluit bij gangbare pessimistische meningen. Met betrekking tot bovenplaatselijke samen werking kan gesteld worden, dat dit niet altijd het streven behoeft te zijn. Het zelfstandig bestaan van allerlei plaat selijke verenigingen kan in veel gevallen hoogst waardevol zijn en blijven. Vooral wanneer echter krachtige en goed functionerende plaatselijke verenigingen onmogelijk worden, is samenwerking ge wenst. Daartoe ontbreken wel eens de ini tiatieven. Hier en daar ontstaan zodoen de leemten in de sociaal-culturele uit rusting, die veelal overbodig waren ge weest. Schaalvergroting Ook hierbij is positieve aanvaarding van het schaalvergrotingsproces nodig. In deze schaalvergroting schuilt nog het gevaar, dat de inwoners van een bepaald dorp zich verdeeld naar buiten oriënte ren op b-v. verschillende dorpen of ver schillende groeperingen van één dorp. Dit kan tot ondergraving van de dorps gemeenschap leiden. De vereniging voor Plaatselijk Belang, zou het welzij nsorgaan voor het dorp kunnen zijn, met als taken de activering, stimulering en coördinatie. Deze functie- verruiming behoeft allerminst geweld te doen aan de zelfstandigheid van de an dere verenigingen en organisaties ter plaats. De scheiding tussen van ouds bestaande afzonderlijke domeinen voor man en vrouw vervaagt geleidelijk, al stuit dit soms nog op verzet. Ouderen-jongeren De verh. ouderen-jongeren kenmerkt zich soms door wederzijdse verwijten. De op in ideale wize biwarre wurde kinne. Twa fikse romten binne forhierd oan it Moasten jo yn it aide pakhüs wêze, dan P.E.B. dy’t hjir in showroom ynrjuchtet wie it saek gjin goeije klean oan to foar elektryske tastellen en oan de oare hawwen, sa siet en stie alles ticht ynmc- kant in romte kriget foar demonstraesje koar, yn it nije magazyn kin elk de trou- r - - klean wol oan halde. It is sa Ijocht en rom, it is sa oersichtlik, dat elk artikel by de doar wei al to sjen is. Boppedat is de flier in meter boppe de groun bal den, sadat de auto’s mei har laedbakken yn in omsjoch de fracht krije kinne. In aparte oprit makket it boppedat moog- lik om mei de auto yn it pakhüs to riden en de flier is sa solyd, dat hjir gjin in- keld risiko oan forboun is. It spul leit hjirtroch ek droeger en, troch in fenti- laesjesysteem ünder de flier, wurdt dit jit better. De wente, dy’t hjir al stie, wurdt nou troch in personielslid biwen- ne, sadat de saek nea sünder tasicht is. Mar al is dit in spektakulaire forbette- ring wurden, dy’t in heal miljoen koste hat, oan de Stationswei, hwert earst in saek stie fan lanbouwurktugen, flak neist it Oranje-hotel, is jit in folie greatere boppeslach makke. Under architektuer en lieding fan de ei gen minsken, binammen de eigen archi- tekt A. Visser, is hjir in gebou kompo- neard, hwat de biwündering en greats- kens fan hiel Fryslan wurdich is. Dit is in died wurden fan greate ympor- tansje sawol foar de stêd Ljouwert as foar de agrariërs en har machtige suvel- organisaesje: It Boun. It gebou bistiet üt fjouwer lagen, mei treppens en liften forboun. Op de bi- geane groun fynt men alderearst in mo derne lunchroom, dêr’t elk de suvelpro- dukten yn allerhanne foarmen genietsje kin. Dizze ófdieling wurdt mei in oan- rinperioade, alhiel selsstannich dus in normael Horecafbidriuw mei normale prizen en leveransierskondysjes en for- sjocht yn Ljouwert foar de stêdsiju, mar ek foar de tüzenen fan om utens, yn in greate bihoefte. ken is reeds voldoende, om de noodzaak van een „vervolg” aan te tonen. De grote moeilijkheid bij deze wenselijk heden is n.l. altijd, dat iemand of iets een initiatief moet nemen en voorberei dingen moet treffen. Daarvan komen de meesten, vaak om begrijpelijke redenen, niet toe. Maar de situatie blijft hoogst onbevredigend, om dat men zonder meer niet verder komt dan het signaleren van de wenselijkheid, terwijl een realisering toch mogelijk ge acht wordt. Moarn sil yn Ljouwert op offisjele wize it nije gebou fan it Boun fan Koöpera tive suvelfabriken iepene wurde. Inkele wiken lyn is oan de Südkant fan Ljou wert it nije pakhüs klear komd en beide gebouwen waerden fan ’e wike oan de persminsken toand. Lange jierren wie de hüsfêsting fan it Boun en syn tsjinsten ünderbrocht yn in kompleks, dat neist fierst to min romte, breklike akkomodae- sje en sutrich uterlik, alhiel de repere- sentaesje miste, dy’t sa’n tige bilangrike organisaesje ha moat. Mar nou is mei dizze beide gebouwen dan ek de sprong dien nei in niveau, hwat wy yn Fryslan en Ljouwert mar al to faek misse. Oan de Snitser trekfeart stiet nou in pak hüs mei in flier opperflak fan mear as in heal pounsmiet (2000 m2), hweryn alle artikels, dy’t de suvelfabriken brüke, het Centraal Bureau voor de jer on derwijs op 16 sept. j.l. 268.900 leer- :gen 251.900 op 16 september 1959. In het genoemde tijdvak is hetaan- de ge- ■- I 1

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1960 | | pagina 1