werden door de de Drs Sjollema over abortus-bestrijding bij rundvee Friese landerijen hevige regenval grote watervlakten J abe Skroar Overtocht Afsluitdijk gevaarvol Fan de Mart inyloer üs hjoed p p to sizzen Zilveren filmpjes I Tj. de J. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND PL if» - DINSDAG 6 DECEMBER I960 56e JAARGANG No. 96 Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad IETS VOOR SINTERKLAAS? aanloop en 1 Zie vervolg pag. 2 libj de In den As as Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie 2e week december 1935 „Besmetteiyke veeziekten zo als Abortus Bang, para t.b.c. en nierziekten. Inleider behandelde de para t.b.c. en De Commissaris van de Koningin in Friesland, mr. H. P. Linthorst Homan, liet via de radio aan waterschappen en veenpolders weten, dat ’t bemalingswerk moest worden stopgezet. Als het water in de boezem nog hoger zou stijgen, zouden de dijken op sommi ge plaatsen niet hoog genoeg meer zijn. Overal had men toch al met het water te kampen. Bomen werden ontworteld, slootjes groeiden to brede kanalen, bin nenwegen en bruggen kwamen onder water te staan. Vele boerderijen kwamen onder water te staan. Enige schapen verdronken. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2333 (K 5137) De van tomidden fan dy healwize oarlochswrald, hweiyn allinnicl Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bi) vooruitbetaling) Giro 887926 sten van Friesland wel hot t, n.l. 40 tot 50 van de het westen van Friesland 0 In het eerste gebied neengesloten weiden, wat et toenemen. In andere ge le afwisseling van bos en werden regelmatig bus ten. Ingevoerd werden ’t pel voor A.B.-vrije be- vierkante stempel voor Bolswards Nieuwsblad Afsluitdijk gevaarlijk. Koeien in Friesland konden niet gemol ken worden omdat de elektrische stroom voor de melkmachines was uitgevallen en melkers niet beschikbaar waren. Het wateroppervlak in Friesland verdubbel de. Het stoomgemaal in Lemmer kon met zijn capaciteit van 4000 kub. m. wa ter per minuut de hevige regenval niet opvangen. Makkumerwaard en Worku- merwaard liepen onder water. Schapen en paarden wisten zich soms zwemmend te redden, maar honderden kippen ver loren het leven. Het rijden over de Afsluitdijk was le vensgevaarlijk door de windstoten. In Friesland werden kerkdiensten onder broken voor het oproepen van vrijwilli gers om de Watervloed te keren. Zes honderd varkens konden in Makkum ge red worden nadat de eigenaar, de heer W. Bootsma, uit de kerk was gehaald, aldus de Tel. Ook in Piaam en omgeving heeft men veel last van de storm ondervonden, hier en daar werden dakpannen afgerukt. Bij de heer W. Abma kwam het water de woning binnendringen, zodat deze ’n voorlopig onderdak moesten zoeken bij de fam. Bosma. Ook liep het water over van de Gaaster- in de Allingawierstermeerpolder, zodat men zondag met een vijftien man hard heeft gewerkt om de dijkjes een beetje op te hogen. Bij Gerkesklooster trad het Kolonels- diep buiten haar oevers. In sommige huizen kwam het water zelfs tot de ven sterbanken. Tientallen automobilisten strandden, om dat zij de tocht over de Afsluitdijk niet aandurfden. Bij Heeg stond de rijkspolitie tot aan de knieën in het water het verkeer te re gelen. Boerderijen raakten geïsoleerd. Boten met bussen melk konden niet va ren, omdat er niet meer te zien was wat vaarweg of land was. met bestrijdingsmiddelen voor Abortus Bang. Para t.b.c. uit zich bij jongvee van 3 en 4 jaar en ouder; niet bij jongvee bene den die leeftijd. De hoofdverschijnselen zijn diaree en vermageren. De melkgift blijft nog wel op peil. Het is een darm ziekte en de bacil vertoont veel overeen komst met de t.b.c. bacil, maar heeft er overigens niets mee gemeen. De laatste nestelt zich in de longen, de eerste in de darmen en veroorzaakt daar een ver dikking, waardoor voedsel en drinken niet meer voldoende in het lichaam wordt opgenomen. De ziekte kan bij de Gezondheidsdienst worden vastgesteld uit een toegezonden melkmonster. Inleider adviseerde een besmet dier zo spoedig mogelijk op te ruimen. Een schijnbaar genezen dier kan nog bacillendrager en afscheider zijn zon der daarvan zelf hinder te hebben. Het jongvee dat in een besmette weide loopt kan dan de smetstof opnemen. De ziekte breekt op latere leeftijd uit. Spreker ad viseerde „Laat nooit jongvee achter of met grootvee weiden”. Naast de smetstof moeten er ook ande re oorzaken zijn om jonge dieren besmet te maken. Jonge dieren kunnen bijv, reeds darmstoornis hebben, waarin de ziektekiemen zich nestelen. Er moeten dus bij dat dier verzwakkende omstan digheden zijn. Een kerngezond jong dier is niet vatbaar. waren. het percentage besmette bedrijven in het midden en westen van Friesland reeds lager dan het oostelijk deel. In 1959 was het aantal besmette bedrijven reeds betrekkelijk laag. In 1959 werd door de overheid f 5,- mm beschikbaar gesteld om de bestrijding van deze ziekte te stimuleren. Het Landbouwschap stelde een slachtpremie voor besmette dieren in. In Friesland kwam een aanvullend slachtbesluit voor opnieuw besmette bedrijven. Van 1 mei 1959 tot 1 mei 1960 was er een aanloop periode om besmette dieren op te rui men. Op 1 mei 1960 kwam een besluit tot verplichte opruiming van deze dieren In totaal 1280 bedrijven was in de aan- loop-periode een slachtpremie uitbe taald. Hiervan waren op 1 mei 1960 ca. 450 bedrijven vrij. Het aantal besmette bedrijven bedroeg nog ca. 4% van het totaal. Na 1 mei zijn er echter weer ca 200 nieuwe gevallen geconstateerd, hoewel er ook weer een aantal vrij is geworden. Ook in andere provincies. Storm en regen hebben in de stad Gro ningen behoorlijk huisgehouden. Op vele plaatsen in de provincie is het automa tische telefoonnet uitgevallen. De Hunze bij Gasselternijveen is gelijk een woeste bergbeek. De toestand was hier ernstig. Grote stukken land staan onder water. Verschillende boeren heb ben noodbruggen om hun huizen te be reiken. In Nieuw Buinen is het dak van een grote fabriekshal afgeslagen. In Meppel, waar vrijwel al het overtol lige water van Drente samenstroomt, is een ernstige toestand ontstaan. Rode Kruis, brandweer en B.B. hebben uit verschillende straten bewoners geëva cueerd. In Ruinerwold stond een dijkle- ger van enkele honderden mensen aan de Wold Aa, waarvan de dijken op door breken stonden. Vele wegen en lande rijen zijh door het water overstroomd. In Meppel komt het water in vele huizen over de drempels. Overstroomde straten en landerijen in en rondom Assen boden een troosteloze aanblik. Het water gaf ook in Hengelo grote overlast, er werden zestien gezinnen ge ëvacueerd. Vele tunels werden ontoegan kelijk door hoog water. De Gelderse vallei en de west-Veluwe hebben van de storm danig te lijden ge had. In Nijkerk is een ware chaos ont staan. Een groot deel van de binnenstad staat onder water. In Achterveld zijn vele boerderijen on bereikbaar geworden, terwijl duizenden kippen zitten te wachten op voer. De boeren kunnen niet bij de opgesloten kippen komen, daar de hokken rondom Enige aspecten. Het minder enten van jonge dieren heeft het besmettingsgevaar 'doen toenemen. De besmetting heeft de neiding zich olie vlekachtig uit te breiden en komt voor al dan voor bij jongvee, dat ver van huis weidt. Het verwerpen ontgaat de boer. Tijdgebrek voor een goede controle is soms de oorzaak geweest van de uitbrei ding. Dit wordt de laatste jaren erger, doch men moet zich daarvoor tijd ver schaffen. Naarmate een bedrijf groter is, wordt de bestrijding moeilijker. Vooral wan neer men het vee over een groot deel van het jaar laat kalven. Inleider bepleitte het verwerpen in het land geen kans te geven en daartoe het vee niet te laten kalven in de maanden november, decem ber of januari. Dus later kalven. Verder moet men de aankoop van vee zoveel mogelijk beperken. Slechts de koeien aankopen, die op het punt staan te kalven of reeds hebben afgekalfd. Een dier, dat minstens vijf weken voor het kalven is gekocht kan nog besmettings gevaar opleveren. De enting staat weer in het midden van de belangstelling. Hierover bestaat veel misverstand. Tot 1957 heeft de Dienst steeds aangedrongen op enting van jon ge dieren. Door enting ontstaan soms entreacties. Daardoor kwam tegenstand tegen enting, vooral bij verkoop naar ’t buitenland. De Dienst heeft toen het ent- advies opgeheven voor vrije bedrijven Ieder is evenwel vrij zijn jongvee in te laten enten. Het advies van de Dienst is zeker te rigoreus opgevat en moge lijk wel versterkt door dierenartsen. In 1953 werd ca. 80 van het jongvee in werden de dieren in veewagens en aan hangwagens naar loodsen van een brou werij overgebracht. Toen het huisraad van de Hongaarse familie in veiligheid werd gebracht, stond er in het bedrijf reeds 30 cm water. Uit Schaarsbergen is een hulpcolonne van 22 soldaten naar Groenlo uitgerukt. Bij Hoofddorp redde een asielhouder 2 paarden van een woonwagenkamp, die dreigden te verregenen, door de dieren onderdak te bieden in zijn hondenken nel. De belangrijke zaalhandbalwedstrijd Aalsmeer-Blauw Wit kon in het RAI- gebouw niet doorgaan omdat de Aals- meerse handballers niet gemist konden worden in het beschermen van de Kudel- staartse dijk en het leegpompen van boerderijen. Dit zijn slechts enkele voorvallen, die met tientallen zouden zijn te vermeerde ren. Ook vele persoonlijke ongelukken kwamen voor, waarvan minstens vier met dodelijke afloop. Wie een origineel Sinterklaascadeau wil geven en niet op een paar centen be hoeft te kijken, hij spoede zich naar Bonn, waar tien helikopters te koop staan voor de hoogste bieder. De wentelwieken zijn van West-Duitse leger instanties, zij worden af gedankt omdat de helikoptervloot wordt gestandaardiseerd. Voor een van demachines is al 7-500 dollar geboden, de koop ging evemvel niet door, de helikopters hebben nl. nieuw niet minder dan 45.000 dollar gekost Het duidelijkst komt dit bij nierziekten naar voren. Besmetting met streptococ cus vindt in hoofdzaak plaats door ver zwakking van de uier. Met name noem de inleider beschadigingen, die optre den door een verkeerde behandeling met de melkmachine. Een gezonde uier wordt niet met streptocuccus besmet. Bedrijven, welke te kampen hebben met verkeerde uiers, moeten vooral aandacht aan de melkerij schenken. Na op behandeling met anti-biotica te hebben gewezen, merkte spreker op, dat het percentage verkeerde uiers ondanks grondige bestrijding van streptococcus in Denemarken niet is afgenomen. An dere bacteriën kregen nu een kans. Waarschuwing: tracht beschadiging van de uier te voorkomen. Bij Abortus Bang zijn geen verzwakken de omstandigheden, die de dieren meer vatbaar maken voor besmetting. Ieder dier is daarvoor even gevoelig. Bij de Abortus Bang bestaan echter voldoende middelen deze ziekte spoedig te herken nen. Ca. 8 jaar geleden is hier te lande op georganiseerde wijze met het Abortus Bangonderzoek en de bestrijding daar van begonnen, n.l. via melk- en bloed onderzoek. Friesland zit niet in de gun stigste hoek van Nederland, wat deze ziekte betreft, ook al in verband met de dichte veebezetting. In 1953-’54 was het midden, het westen Een jongen van 18 jaar werd niet toege laten tot het afleggen van de eed, omdat hij nog nooit van God Almachtig had ge hoord. in het water en de modder staan. Op verschillende plaatsen verdronk het pluimvee. In een noodkerk op het Kanaleneiland te Utrecht kon geen kerkdienst worden gehouden, omdat het dak er gedeeltelijk afwoei. Tientallen winkelpanden en bijna hon derd huizen liepen in Den Helder onder water. De schade aan meubilair en de koopwaar is zeer groot. Personeel van meubel- en kledingzaken is de gehele za terdagnacht in de weer geweest om goe deren te redden. Het r.k. ziekenhuis Lidwina moest met zandzakken worden beschermd om te voorkomen, dat de sousterrains zouden vollopen. Zondagmorgen omstreeks half acht heeft ’n enorme windstoot 80 M.s van het dak van het bejaardencentrum Oostererf in Zaandam weggesleurd en verscheidene meters verder in een grasgazon gedepo neerd. Enkele brokstukken kwamen in de zitkamer van een ander bejaarden centrum terecht, slechts een paar meter van de zaal, waar zieke bejaarden ver pleegd worden. Een stuk cement van minstens 125 kg werd 5 meter weggeslingerd. Vlak bij Aalsmeer dreigde een dijkdoor braak, maar door aan de binnenkant van de dijk een versterking te maken van zandzakken en dekkleden, heeft men het water binnen zijn perken weten te houden. In het Westland zijn 50 tuinderijen vol ledig ondergelopen. De schade aan groen te en bloemgewassen is zeer groot. In Den Haag stonden verschillende straten blank rondom het Lange Voorhout en viaduct Troelstrakade. Ook het Malie veld was in een groot meer veranderd. Bij Ypenburg is het boezemwater over de dijk gestroomd, waardoor de voetgan gerstunnel onder de rijksweg ruim 60 m. onder water liep. Een Maastrichtenaar, die zijn hond uit liet werd zaterdagnacht tussen de puin hopen bekneld van dansschool Bernaards die in storttte, toen de achterbouw van een slagerij de school vernielde. Na het communisme bedreigde nu de re gen het bestaan van de Hongaar Jolsvai die in Groenlo een varkensbedrijf heeft, na in 1956 uit zijn land te zijn gevlucht. Doordat de rivier de Slinge buiten haar oevers trad, moesten in korte tijd 600 varkens worden geëvacueerd. Met de hulp van rijkspolitie en marechaussee uierziekten in het kort als vergelijking H. Algra van Huizum sprak te Bolsward over „Licht en schaduw rondom Colijn.” Winlik is elk wurd oer it seldsume goede en tsjinjende karakter fan de forstoarne oertallich. Hwant elts, dy’t mei him yn oanreitsing kaem en hoefolle tüzenen soene dat west hawwe, moast under de yndruk komme fan syn sympathike per- soanlikheit. Helpe wie syn hiele libben, helpe en skikke, tsjinje en stypje, dat te- kene him ta fuotten üt. Syn aide mem, syn aide heit, omke Ha nenburg, syn famylje yn East-Dütsklan, de buorlju, de kunde, de parochje, de stêd, rounom en foar eltsenien stie hy klear. Dizze eigenskip hie him ek yn Het Friese landschap is in het afgelopen weekend op vele plaatsen veranderd in een onafzienbare watervlakte. De hevige regenval en de zuidwesterstonn hebben de provincie blank gezet, zoals nog nimmer gebeurde. Het boezemwater, dat zaterdag een hoogte haalde vn 42 cm boven Fries zomer- peii, steeg zondagmorgen tot 54 cm boven dat peil. lit sommige plaatsen werd een waterstand van 75 tot 80 cm boven F.Z.P. ge leld. Een recordhoogte van 1.35 meter werd bereikt bij Oudeschoot. afd. Bolsward van de Friese Mij. Landbouw hield een belangrijke ledenvergadering onder leiding van de voorzitter S. Heeres. Er waren ca. 90 aanwezigen. De nieuwe garantieprijs werd eerst on der de loupe genomen, n.l. f 28,30 per 100 kg melk met 3,7 vet tot een maximum van 5 mid kg. Dat betekent bij een produktie, zoals in het verstre ken melkjaar nog geen 27 ct. per kg, terwijl deze bij een geraamde produktie van 6,5 mid kg kan dalen tot ruim 26 cent. De produktiestijging is hiermede meer dan teniet gedaan, want het gaat de boer uiteindelijk niet om de hoeveelheid, maar om de opbrengst voor die hoeveel heid om z’n verhoogde kosten goed te maken. Tot nieuw bestuurslid in de plaats van B. Jansen te Parrega, die niet herkies baar is, werd gekozen F. D. de Boer te Tjerkwerd, die deze functie aanvaardde. De culturele avond werd vastgesteld op 11 januari 1961. Hierop kreeg Drs. P. Sjollema, direc teur van de Gezondheidsdienst voor vee in Friesland, het woord over het onder werp: Wommels werd een gymnastiekver eniging opgericht met 27 leden. Van de roman Bartje van Anne deVries zijn er binnen 6 maanden 30.000 ex. ver kocht. Er zullen vertalingen in ’t Duits, Zweeds, Engels en Frans verschijnen. Nattig en damp weer. Hoedt u voor Rheumatische aandoening. Flanellen nachthemden en pyama’s voor dames en meisjes vanaf 75 cent. B. J. Zantman. Het aantal inwoners van Amsterdam be draagt 780.000. Het aantal ondersteun den is 180.000, het aantal leden van amb tenaren gezinnen enz. 80.000. Een 130.000 amsterdammers verdienen zelf standig de kost voor zich en hun gezin. Salarisverlaging (5 van Rijksambte- naren. IN MEMORIAM! dizze krante under de eagen fan de lezers komt, dan sille de klokken foar it lest liede oer it libben fan ien fan üs stêdgenoaten, dy ’t hjoed to hóf brocht wurdt yn de stêd, dêr’t hy as jonge libbe en dêr’t hy letter sa’n wichtich en apart plak ynnomd hat. De hear Tj. Weldring, earst eksploitant, letter eigner fan de Doele, hat syn ierd- ske reize folbrocht en de hiele stêd en de fiere omkriten binne tige under de yn druk fan dit drove barren. Boalsert hat de léste tiid slach op slach ien fan har goede boargers forlieze moat- ten. Jit is de pynlike yndruk fan it tra- gysk üngelok, dat de hear van Venrooy yn de krêft fan syn warber libben wei- Snits al makke ta in aparte figuer. Ik wit jit skoan, dat ik yn bittere winter fan ’43-’44 as tydlik learaer oan de Rykslanbouwinterskoalle yn Snits, de middeis by Piso myn brochje opiet. Douwe Tamminga, destiids yn Ljouwert en ik, sieten dan togearre üs oarlochs- brochje to bihimmeljcn yn de sêrre by Piso. Us hiele kosumpsje bistie üt in kop sop, hwant bonnen hiene wy net oer. Mar tomidden fan dy healwize oarlochswrald, hweiyn allinnich swarthannelers en oare profiteurs jild by de kastlein yn it laed- tsje brochten, waerden wy alle dagen wer oan troch de hear Weldring bitsjinne tige weardearre gasten. Sa hoflik en sa ynnimmend naem hy üs skeamele bistelling oan, dat wy it nea forgetten hawwe. Hjir wie de bitsjinner de „hear” en fielden de gasten har tsjin- ner. In bütensteander wit net heal, hwat der foar nedich is om in saek as De Doele sa to lieden as de hear Weldring die. Hoefolle takt, hoefolle geduld, hoefolle omtinken dit alles meibringt. En om dit alles to dwaen mei in minimum oan mid dels en in hüshalding, dy’t slach op slach troch swiere slaggen troffen waerd, is rukte, net forgetten. de bruorren Mol rin- 1 ne yn üs tinzen jit de strjitte lans, de hast ünbigryplik. Hoe mannich dagen soe hy der stien hawwe, mei in hert swier fan soarch en dochs hertlik en biminlik foar earm en ryk, aid en jong, boarger en boer jongelju en kloften bern. Weldring rédt it altyd, seine wy faken ündermekoar as it wer ris tige tsjinwierre en sa wie it. Hy rédde it altyd, mar hwat it fan himsels en syn folk frege, ha wy faken net biseft. Weldring hat de goede namme fan De Doele gans in stik omheech brocht, hy hat nei de mjitte fan syn finansieel kin nen de outillaezje forbettere, syn perso- niel en har bilangen ütstekend forsoarge en by nacht en by dei arbeide. Ik bin der wis fan, dat ik diskear üt nam me fan hünderten en jitteris hünderten sprek, hwannear ik op de dei, dat hy by üs weidroegen wurdt, in wurd fan greate earbied sprek oan syn neitins. Earbied en tank foar syn eminint foar- byld, respekt foar syn nobele libbens- halding, tank foar it oandiel, hwat syn libben en wurk foar de stêd Boalsert west hat. Wy steane by syn iepen grêf as by de ramp fan Welsryp foar in great geheim. God spriek en wy moatte earbiedich swije, hoe’t it hert ek troch smert en mei- lijen brutsen wurdt. Ien kear sille wy wit te, hwerom dit kostbere libben yn dizze tsjustere desimberwike by üs weinommen is. Mar foar harren, dy’t it leauwe as in geskink tiid en ivichheit oerljochtet, rüzje de sangen, dy’t nea in ein nimme sille, al oer syn iepen grêf. In greate. nobele, biminlike boarger is üs üntfallen. Syn namme en oantins sille wy mei earbied bitinke. „Requiescat yn pace!” Dat hy rêste mei yn frede. hear van Dyk, libben en biweeglik, hert lik en altyd ré to helpen, is üs jit tige nei en jit slacht de dea, dy’t nimmen sparret, wer ta. Jit fol fan libbenswil, al wer dwaende mei nije forbetteringen fan de saek, dêr’t hy mei hert en siel foar libbe, hat in üngeneeslike en tige pynlike sykt- me him weinommen en syn hüshalding biróve fan in ideale en uterst soarchsume man en heit. Wy kinne hjir net oars as üs hertlik mei- libjen en bigreatsjen ütsprekke mei de sa swier troffen famylje en hoopje, dat God harren it swiere krüs dragelik meitsje sil ls dit forlies foar frou en bern ünminsk- lik, it forstjerren fan de hear Weldring is dêrby in great forlies foar de stêd en de omkriten. Hwant de stêd Boalsert hat mar ien Doe le en folie lju buten de stêd hawwe krekt yn De Doele har kontakt makke mei de stêd Boalsert. En as de Doele op it he den in wide namme hat troch hiel Frys- lan, dan is dit to tankjen oan nimmen oars as oan de heat Weldring. It wie de hear Piso fan Snits, dy’t de fógden fan it St. Antony-Gasthüs, doe't fuort nei de oarloch de Doele frij- kaem, opmerksum makke op de bysün- dere kwaliteiten fan syn ober-kellner, de hear Tj. Weldring. En it pleitet al daedlik foar him, dat üt de folie sollisitanten mei algemiene stim- men de kar foel op him, dy’t neat oars to bieden hie as syn persoan. Mar nea hawwe de fógden meat wille hawn fan in bineaming as dizze kear. De gearwurking tusken it Kolleezje en de hear Weldring wie yn alle opsichten treflik en mei alle wille hawwe hja det ta meiwurke om yn 1955 it mooglik to meitsjen, dat hy bliu- wend de Doele under syn bihear krije soe. bouwland.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1960 | | pagina 1