NIEUW HOOFDSTUK IN DE
KONGO-TRAGEDIE
Onrust in de Tweede Kamer
De pacht bedraagt slechts
10 pet. der kosten
Loemoemba gearresteerd. Moboetoe
stroman van de Belgen
abe Skroar
Algiers
üs hjoed p p
to sizzen
56e JAARGANG
No. 97
VRIJDAG 9 DECEMBER I960
4 V.J
PYT
NEGENTIEN MENSEN DAKLOOS DOOR BRAND IN DEN HAAG
A
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
VEERTIG CENTIMETER WATER OP WEGEN IN ACHTERVELD
r l
Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting hield
te Burgwerd „Praatmorgen”
Hwat haf
ünrjocht waeksje
het plaatsje Achterveld, dat zeer veel water te verwerken krijgt
de laat-
Internationaal geen
rust.
gestegen, berekend per h.a Grote prijs-
veranderingen hadden niet plaats.
Het is te begrijpen, dat Loemoemba, die
o.a. in de Oostprovincie, \»»ar hij van
daan komt, over een sterke aanhang be
schikt, ernaar streefde politiek actiever
te worden. Hij poogde een vrijgeleide
van de Ver. Naties te verkrijgen om naar
Stanleystad, de hoofdstad van de Oost
provincie, te gaan voor de begrafenis
van een van zijn kinderen. Dit werd ge
weigerd en daarop is Loemoemba uit
zijn bewaakte woning in Leopoldstad
ontsnapt. Een uitgebreide jacht op hem
had succes. In de buurt van Loeloeaburg
in Kasai werd hij door het leger gevan
gen genomen, dat hem naar Leopoldstad
overbracht, waar hij te zijner tijd zal
moeten terechtstaan.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Communistische top
conferentie.
Dit speelt in de kaart van Rusland, dat
enkele weken lang op een communisti
sche topconferentie van 81 communis
tische partijen zijn strijd met China over
ideologische problemen weer heeft ge
streden. Oondanks de mooie woorden
van toenadering krijgt men toch niet de
indruk, dat de standpunten elkaar zijn
genaderd. Rusland blijft voorzichtiger
dan China, ziet meer mogelijkheden een
oorlog met de kapitalistische wereld te
vermijden, pleit voor de z.g. vreedzarrfe
coëxistentie en wil ook de verovering
van de macht in niet-communistische
landen meer volgens de lijnen van gelei
delijkheid verwezenlijken, dan het meer
revolutionaire China.
Woensdagmorgen had de Vereniging v.
Bedrijfsvoorlichting „Oosterend en Om
streken” een praatmorgen belegd in het
lokaal te Burgwerd.
Omstreeks 9.30 uur kon de voorzitter,
de heer J. Hettinga van Burgwerd, aan
een dertigtal belangstellenden het wel
kom toeroepen, en wel in het bijzonder
tot de spreker, de heer Brouwer, hoofd
van het Bedrijfs Economisch Onderzoek
te Sneek.
Hierna kreeg de heer Brouwer ’t woord,
die sprak over: „Het verloop van kosten
en opbrengsten op het graslandbedrijf”.
De arbeidslonen.
Deze vertoonden een enorme stijging.
Tussen 1930-1940 varieerden deze per
arbeider van f 1100-f 850. Na de oorlog
gebied bewoog en niet werkzaam was
op het terrein van de standsorganisa-
ties. Wanneer de standsorganisaties vol
ledig aan dit economisch doel beant-
een dergelijke bestemmingsheffing. Hij
vreesde namelijk, dat de toto-opbrengst
in de staatskas zou verdwijnen, er geen
enkele garantie zou bestaan, dat die gel
den op den duur aan de sport en aan
het maatschappelijk werk zouden blij-
Nieuw-Guinea.
De aandacht van de Kamerleden werd
deze week echter ook door andere za
ken, die overigens niet op hun agenda
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
volgen zou hebben voor andere bran
ches, die zulk een loonsverhoging niet
zonder handhaving van haar prijzen,
zouden kunnen uitbetalen. Zij wilde der
halve niet meer dan 1,5 winstdeling
toestaan.
De voorzitter van de Vakraad, het socia
listische Kamerlid Baart, sprak als zijn
mening uit, dat de regering hiermee on
trouw werd aan de door haar gepropa
geerde, vrijere loonpolitiek. De Katho
lieke metaalarbeidersbond zon echter op
nieuwe voorstellen.
staat zou stellen dit goed te doen.
Minister Klompé wees er op, dat er in
zake het kamp te Tilburg een misver
stand bestond. „Dit is geen streekkamp,
waarheen de woonwagenbewoners uit de
omgeving gedirigeerd moeten worden.
Er is een dergelijk streekkamp op
gezet door Tilburg en zeventien andere
gemeenten in voorbereiding. De
school, waar dit nieuwe kamp omheen
komt te liggen, is al gered.”
De Christelijk-Historische afgevaardig
de Kikkert debatteerde met de liberale
afgevaardigde Geertsema over de be-
Vlucht van Lagaillarde.
In Parijs is grote opwinding veroorzaakt
door de vlucht naar Spanje van Lagail
larde en een aantal medebeklaagden in
het proces van de barricaden, de opstand
tegen De Gaulle in Algiers van januari
van dit jaar.
Lagaillarde, die enkele weken geleden
door de krijgsraad op vrije voeten was
gesteld, heeft zich hiermee aan de justitie
onttrokken. Pessimisten zien in zijn
vlucht naar Spanje, waar ook generaal
Salan al zit, een aanwijzing, dat de ul
tra’s van plan zijn tot actie over te gaan
om De Gaulles plannen voor een Alge
rijnse republiek, die begin januari aan
het Franse volk zullen worden voorge
legd, te doorkruisen. Maar meer opti
mistisch kan men ook van oordeel zijn,
dat hun invloed veel geringer is dan een
jaar geleden, doordat De Gaulle de leger
leiding vrij drastisch gezuiverd heeft.
Topoverleg.
Op Sinterklaasdag zou in Parijs het top
overleg begonnen zijn van de landen van
de Europese Gemeenschap, namelijk
Frankrijk, Duitsland, Italië, België, Ne
derland en Luxemburg. Men verwachtte
hiervan vooral een debat over De Gaul
les plannen voor een verminderde inte
gratie, maar de bijeenkomst moest we
gens ziekte van Adenauer uitgesteld
worden tot half januari.
Tusken rjocht en i
de fruchten fan de advokaten
Hiermee is, voorlopig althans, een epi
sode uit het Kongolese drama achter de
rug. Maar op internationaal terrein be
tekent het geen rust, want de vele aan
hangers, die Loemoemba in het Rus
sische blok en vooral in de Aziatische
landen heeft, zijn heftig verontwaardigd
en eisen een ingrijpen van de troepen
van de Ver. Naties. Rusland wenst zelfs
de troepen van kolonel Moboetoe te ont
wapenen. Maar toch zal het geheel het
gezag van Moboetoe waf versterken, al
maken de Loemoembisten hem uit voor
een speelpop van het Westelijke impe
rialisme. Moboetoe maakt namelijk, zeer
tot verdriet van de communisten en
Aziaten, gebruik van Belgische adviseurs
en hij geniet de steun van de Westelij
ke mogendheden, die in zijn samenwer
king met president Kasavoeboe voldoen
de grond vinden voor de wettigheid van
het huidige regime.
Loemoemba is gearresteerd. De voormalige premier van de Kongo, die in de
periode van juli tot september een van de wisselvalligste figuren van het wereld
toneel is geweest en die zich steeds meer in communistisch vaarwater begon te
begeven in zijn anti-Westelijke nationalistische gezindheid, stond van het ogen-
blik af, dat president Kasavoeboe hem afzette, in zijn huis in Leopoldstad onder
bescherming van troepen van de Ver. Naties. Daarmee was hij op een dood spoor
gerangeerd en kon de Raad van Commissarissen, ingesteld door de opperbevel
hebber Moboetoe, diens streven ongestoord steunen om orde op zaken te stellen.
Bijval voor China.
Opmerkelijk was dat China toch veel
bijval heeft gekregen, vooral van La
tijns-Amerikaanse partijen en van N.-
Korea, Indonesië en Albanië. Hieruit kan
men opmaken, dat er op den duur van
de alleenheerschappij van Rusland in de
communistische wereld toch een ontwik
keling in de richting van meerhoofdig
overleg zal gaan plaats hebben.
De communistische partijen zullen zich
tenslotte met een beroep op China aan
de bevelen van Moskou kunnen onttrek
ken.
vanaf 1948-1960 van f 2700-f 6200, alles
berekend bruto onkosten en voor de zwa
re gronden.
Veevoer.
Deze prijzen gaven vrij grote schomme
lingen te zien, daar hoeveelheid en prijs
beide een grote rol spelen. Opvallend
zijn de voerkosten de laatste 10 jaren
Snode plannen.
Dat het niet alleen de begrafenis van
zijn dochtertje was, die Loemoemba naar
Stanleystad lokte, blijkt al uit het feit,
dat men hem daar min of meer ver
wachtte om een tegenregering uit te
roepen. Nu hij gearresteerd is, wilden
zijn aanhangers toch niet wachten en
hebben zij 'n regering van de afgeschei
den Oost-provincie in het leven geroepen,
die, zoals uit documenten is gebleken,
niet geheel zonder morele en materiële
steun is van Egypte, dat in deze streek,
waar vrij veel Mohammedanen wonen,
een kans ziet invloed te winnen.
Niet voor niets heeft Moboetoe de be
trekkingen met Egypte verbroken en
dreigt hij de Nijl van water te beroven
door het afsnijden van twee zijrivieren,
die door de Kongo lopen, wanneer Nas
ser zijn geïntrigeer niet staakt.
Egypte van zijn kant heeft, omdat het
De pacht.
Deze vertoont een geringere stijging.
Bedroeg deze omstreeks 1930 plm. f 157
per h.a. (inclusief gebouwen), daarna
daalde ze weer tot f65,- in 1935-’36. Na
1948 stegen ze weer van f 112,- tot f 195
per h.a. op heden.
is de grond schaars, doch gebonden aan
pachtnormen. De stelregel niet duur, dus
niet intensief benutten, gaat niet hele
maal op, daar in Nederland gebrek aan
land is. Was hier grond in overvloed,
dan zou intensief gebruik dwaasheid
zijn, wat nu niet het geval behoeft te
zijn.
De arbeid is momenteel duur, dus die
moet zo goed mogelijk worden benut.
De toegenomen mechanisatie is uit de
géstegen loonvoet verklaarbaar. Zou ’t
arbeidsloon in de toekomst relatief meer
stijgen dan de kosten van werktuigen,
dan zou dit voor meer machines en min
der menselijke arbeid pleiten. Hier zijn
echter ook bezwaren aan verbonden.
Zal het kleinbedrijf ook in de toekomst
gemechaniseerd moeten zijn, dan moet
dit gepaard gaan met produktie-verho-
ging. Er zal dan gezocht moeten wor
den naar produktie-richtingen, die niet
aan de oppervlakte grond gebonden zijn,
bijv, varkens, kippen, mestvee enz. Zal
de mechanisatie echter sterk doorgaan,
dan is bedrijfsvereenvoudiging noodza
kelijk. Een bedrijf met bouwland en
grasland met kippen, varkens enz. kan
nooit volledig mechaniseren. Het prijs-
risico neemt daardoor toe.
Hoe of het verloop van kosten en op
brengsten in de toekomst zal zijn, is niet
te bepalen, doch voor een zo reëel mo
gelijk inkomen op lange termijn is het
nodig, dat er naarstig gezocht wordt
naar een zo goed mogelijk systeem van
bedrijfsvoering.
Na deze uiteenzetting ontwikkelde zich
een zeer geanimeerde bespreking, die
aanleiding gaf tot het stellen van vra
gen, die door de spreker op voortreffe
lijke wijze werden beantwoord.
Bij de rondvraag kwam de vraag naar
voren of de standsorganisaties en de
Bedrijfsvoorlichting, inplaats van met el
kaar, niet naast elkaar werkten.
De voorzitter antwoordde, dat de Voor-
lichting zich uitsluitend op economisch
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
„niet er dan in de toekomst een andere be-
stemming aan.
Minister Klompé hield zich buiten dit de
bat op grond van de overweging, dat dit
onderwerp beter kon worden besproken
bij de begroting van justitie, welke deze
week ook aan de orde kwam.
Met name voor de ongunstig gelegen
gronden achtten de landbouwspecialis-
ten deze tegemoetkomingen onvoldoen
de. Twee woordvoerders van de rege
ringspartijen, de Anti-Revolutionair
Biesheuvel en de Christelijk-Historische
afgevaardigde Mellema, gaven ’t krach
tigst uiting aan de ontstemming, te
krachtig zelfs naar het oordeel van ver
scheidene geestverwanten.
Woonwagens.
Minister Klompé ontmoette weinig kri
tiek in de Tweede Kamer. Ernstig aan
merking maakten de Kamerleden slechts
op het woonwagenbeleid. De Kanton
rechter had immers de woonwagenbe
woners uit Hilvarenbeek, die geweigerd
hadden te voldoen aan een bevel om
naar een kamp bij Tilburg te vertrek
ken, gelijk gegever^
Ook naar het oordeel van de Kanton
rechter verkeerde het kamp te Tilburg
in een slechte toestand.
De Kamerleden verontrust tevens
door de toestand in het kamp te Amers
foort vonden dat de regering de zorg
voor de woonwagenkampen niet op de
provincies en gemeenten mocht afschui-
Moboetoe niet rechtstreeks kan treffen,
alle Belgische bezittingen in Egypte
verbeurd verklaard. Daarmee wil het
aangeven, dat Moboetoe een stroman van
de Belgen is.
Het gevaar dreigt, dat door deze propa
ganda het anti-Westelijke, anti-imperi-
alistische gevoel het in Azië vooral zal
winnen van ’t gezonde verstand, met als
gevolg een nieuwe periode van achter
docht tegen het Westen. Vooral in India
is dat ook merkbaar.
Oft hy nei fêste wil
Yndied ek slagje sil?
Dat is in fraech apart, ja
Noch dreger fraech, hwer rint
Fanüt dit labirint
De Ijochttried fan Ariadne?
Fan rjochts heart hy de rop
Net tajaen man, pas op
Hwant oars komt Lagaillarde
Dy haldt mei sterke macht
Foar Frankryks heil de wacht
Efter de barrikaden.
Fan lofts it drigemint
Wy sille sjen hwat wint
Lit dy koloanje sjitte
Oars binne jo de klos
Meitsje ’t fan Frankryk los
It is sinleas bloedforjitten
Metaaalsector.
Een tweede onderwerp dat de belang-
1 stelling vroeg, was het mislukken van
het overleg tussen de Vakraad voor de
Metaalindustrie en de regering over de
mogelijkheid van een loonsverhoging
vóór 1 juli van het volgend jaar.
Op zich zelf was er in deze bedrijfstak
ven, tenzij zij deze colleges financieel in wel ruimte voor een loonsverhoging.
«inn, /m- 1 Maar de regering vreesde, dat deze ge-
As hwat üntóchber swiers
Bingelt it blok: Algiers
Oan Charles de Gaulle syn skonken
Hy sjocht it as syn taek
Dizze nettelige saek
Moat breanedich biklonken
Verhouding lonen en
pacht.
De verhouding van loon per arbeider
t.o.v. de huur per h.a. bedroeg in 1930
1 7, doch thans 1 32, d.w.z. dat de
jaarlijkse onkosten per arbeider in 1930
even hoog waren als de pacht van 7 h.a.
land, doch nu gelijk staat met de pacht
van 32 h.a. land (inclusief gebouwen).
De pacht die voor 1940 ruim 1/3 van
alle onkosten bedroeg, bedraagt nu nog
plm. 10 De verschuivingen van de
onkosten moeten mede gezocht worden
in de zwaardere mechanisatie. Dit al
leen wat de verhoudingen betreft, de to
tale onkosten echter zijn ongeveer 6 maal
zo hoog als 20 jaar geleden.
Een economische stelregel is, dat deze
produktiemiddelen intensief gebruikt
moeten worden. Was voor 1940 de pacht
hoog, dan moest dit gepaard gaan met
intensief grondgebruik. Volgens deze
stelregel is dit nu niet meer in die mate
noodzakelijk. In Nederland hebben wij
geen vrije, maar geleide economie, dat
enige gebondenheid betekent. Bij vrije
economie bijv, is alles wat schaars is
Iduur en alles wat duur is schaars. Hierwilde ganzen dan jaren geleden.
In de buurt van
dat uit de Gelderse Vallei naar de laagste punten stroomt, stond het water 40
centimeter hoog. Een personenwagen, waarin een dame vijf kinderen naar de
geïsoleerde school te Achterveld trachtte te brengen, werd door de wind in de
bijzonder zachte berm gedrukt en bleef in het water steken. Juist voor de wa
gen in de sloot kantelde kon een verslaggever, die in de buurt was, de inzitten
den redden. Foto: toen de wagen later weer overeind stond en het water iets
was gezakt gingen de inzittenden er even kijken.
19 mensen, onder wie het gezin Crans met zeven kinderen, zijn dakloos ge
worden, doordat dinsdagmorgen rond vijf uur een felle brand een Haags pen
sion aun de Prinsessestraathoek Nobelstraat teisterde. In de chaos, vermoede-
lijk ontstaan door het omvallen van een petroleumkachel - alweer!, sprong een
jongen van zestien jaar uit angst van de tweede verdieping omlaag. Hij brak
wonder boven wonder alleen een arm. De foto geeft ’n overzicht van.de brand
Hoe kalm begon deze parlementaire week vergeleken bij de voorafgaande, waarin
de landloouwspecialisten der Tweede Kamer minister Marijnen zo heftig aan
vielen. Zelfs een tweetal concessies ten bedrage van f15 miljoen van deze R.K.-
bewindsman van Landbouw en Visserij vermocht de ontevredenheid niet geheel
te smoren. De verhoging van de garantieprijs voor de melk van f 28,30 tot f 28,50
per 100 kg de uitbreiding van de te garanderen melkplas van 5 miljard tot
5.1 miljard kg kwam voor ongeveer een derde deel tegemoet aan de verlan
gens van het Landbouwschap.
Melkprjjs.
Hier valt een grote variatie op. Bedroeg
deze in 1930 per kg 8% cent, in 1935
daalde ze tot 4.41 cent. De laatste jaren
is deze vrij regelmatig gestegen tot 31.10
per kg. De garantieprijzen zijn
ste jaren toonaangevend.
woorden, zou de Bedrijfsvoorlichting
kunnen verdwijnen.
Tot slot drong de voorzitter aan lid te
worden van de vereniging, zodat meer
dere excursies van mechanisatie op land
bouwgebied kunnen worden bezocht.
2 e week des ember 1910
De Onderlinge Achlumer Brandw. Mij.
zal het 100 jarig bestaan herdenken. In
1811 werd in het klein begonnen.
Geertje Buwalda, wed. van Th. J. Hiem-
stra te Wommels is 100 jaar geworden.
Het oudje is nog vrij kras.
Dat er in Friesland veel mollen worden
gevangen blijkt o.a. hier uit, dat één op
koper in een week tijds alleen reeds
30.000 velletjes naar Engeland verzond.
Adv. Ondergetekende is strikt beslist van
plan nooit geen sterke drank meer te ge
bruiken. S. (muzikant)
In Aalsmeer woont een echtpaar dat is
gezegend met 22 kinderen. Uit dankbaar
heid heeft de man na de geboorte van
het 22ste kind een ooievaar op de deur
geschilderd.
Uit een verslag van een ijsvereniging:
reddingsmaterialen en een
houten keet aan de banen, zijn zaken,
waarvan het gemis zich in bestuursboe-
zem steeds doet gevoelen.
In Friesland zijn deze winter veel meer
De Gaulle is hiel hwat mans
Hy tinkt, ik sjoch noch kans
Ik reitsje ’r net mei forlegen
Rjochts en lofts sil ’t forstean
Fan bügjen frjemd, ik gean
Myn eigen wisse wegen
stemming van de toto-gelden. De pro
testantse organisaties van Maatschap
pelijk Werk hebben namelijk gewetens
bezwaar tegen subsidies uit de toto-pot,
die de organisaties van andere levens
beschouwing echter wel toevallen.
Hij sprak van rechtsongelijkheid en
stelde derhalve voor de toto-gelden in
de staatskas te storten, dan kunnen alle
organisaties daaruit op gelijke voet ge-
Zij verweten de regering, door het laten subsidieerd worden.
vallen van een paar concessies, op het Mr. Geertsema maakte bezwaar tegen
laatste ogenblik nog te proberen bij de
Kamer in het gevlei te komen, zonder
echter aan haar principiële verlangens
tegemoet te komen. „Wie ook als over
winnaar uit dit debat naar voren
treedt,” zo sprak mr. Biesheuvel, in
het dagelijkse leven voorzitter van de ven toevloeien. Misschien geeft de staat
Chr. Boeren- en Tuindersbond
het kabinet-De Quay”.
De woordvoerder der K.V.P., mr. Brou-
I wer, die secretaris is van de Katholieke
Boeren- en Tuindersbond, kalmeerde de
gemoederen weer door zijn geestverwant
achter de regeringstafel uit te nodigen
over de bedrijven op de zandgronden op
nieuw in overleg te treden met het Land
bouwschap; iets waartoe minister Ma
rijnen gaarne bereid bleek.
Rustig, daarbij vergeleken, verliep nu
de behandeling van de begroting van stonden, afgeleid.
Maatschappelijk Werk. Zo kwam uit Malakka het belangrijke
bericht, dat minister-president Abdoel
Rahman zijn bemiddelingspoging had
gestaakt, aangezien de Indonesische
pers scherpe kritiek had uitgeoefend op
zijn plan de Ver. Naties in het Nieuw-
Guineageschii te mengen. De Indonesi
sche minister van buitenlandse zaken,
Subandrio, had verklaard, dat Indonesië
alleen met de souvereiniteitsoverdracht
van Nieuw-Guinea genoegen kon nemen.
