DE REIS VAN DE GAULLE
GEEN ONVERDEELD SUCCES
Liberalen in Eerste Kamer
Heropening
drukkerij
steunen Kabinet-De Quay
van der Meulen
Frankrijk
Algerije is bepaald
van
aan
abe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen 1
De jongste reis van president De Gaulle
geheim
Gouden filmpjes
VRIJDAG 16 DECEMBER I960
56e JAARGANG
No. 99
KENNEDY KIEST MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
PYT
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
ry WW®
Economische Zaken.
Advertentieprijs: 13 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Lege hollen
iverste tinzen soms yn
ier of acht tink
Bevrijdingsfront.
In de tweede plaats is uit de gebeurte
nissen gebleken, dat de aanhang van het
Bevrijdingsfront, zelfs in een zo gezui-
Oppositie.
Er was een tweede pikant punt in het
debat. Mr. Pollema noemde het name
lijk op de duur geen gezonde toestand,
dat een grote partij zoals de p.v.d.a.
blijvend buiten de regering blijft.
Zijn liberale collega, mr. Van Riel, acht
te deze opmerking een ondermijning van
de positie van het kabinet-De Quay.
Inderdaad had mr. Pollema het kabinet
niet zó waarderend toegesproken als de
nieuwe anti-revolutionaire fractieleider
Berghuis.
Hij had namelijk een tekort aan élan
gesignaleerd. Maar op dit punt was mr.
Van Riel het eigenlijk wel met hem eens.
Maar uiteraard, de v.v.d. ziet niet gaar
ne de p.v.d.a. in het kabinet terugkeren.
Is haar verkiezingsleus in 1959 niet ge
weest, dat aan de samenwerking met de
socialisten een einde moest worden ge
maakt i
Het was op 1 oktober 1928, dat de heer
S. J. van der Meulen te Bolsward een
drukkerij begon in de Kerkstraat no. 84
met slechts een trapdegelpers en een 2e
hands snijmachine. De ruimte bedroeg
maar 16 M.z, een onhoudbare toestand.
Er moest dan ook van meet af aan naar
een ander pand worden omgezien, dat
betrokken werd aan de Kleine Dijlakker
op 1 november 1928.
Een zeer bescheiden basis? was gelegd.
Etalagebewoneraars vroegen: „Wat dit
wurde moet?’’
Maar vooral moeder Van der Meulen
offerde zich op voor het bedrijf. Slaven
werk is verricht, zo zei de oudste zoon,
de firmant J. van der Meulen. Kapotte
ramen konden niet hersteld, omdat er
geen geld was.
Het aantal klanten groeide echter en in
1932 werd er voor het eerst verbouwd.
Sindsdien waren er geen tochtige ramen
meer.
De heer Van der Meulen Jr. heeft half
Friesland wel afgefietst voor het bedrijf
en hij is zelfs in Indonesië geweest om
zijn vak grondiger te leren kennen.
hij gerekend had, voorbij gaat. Maar de
president beschikt nu eenmaal en aan
gezien te vreezen viel, dat Stevensons
inzichten te veel van die van Kennedy
zouden afwijken, is deze keur gewettigd
te noemen.
Minder ontwikkelden.
In zeker opzicht vond deze klacht steun
bij het pleidooi, dat mr. Berghuis na
mens de a.r.p. voerde voor een aparte
belastingheffing ten behoeve van de min
der ontwikkelde gebieden. En wat de de
fensie aangaat; eigenlijk ging de liberale
mr. Van Riel verder dan ir. Vos met de
opmerking, dat er ten behoeve van de
versterking van de defensie, allesomvat
tende offers moesten worden gebracht.
Dit was een punt van kritiek, dat zich
merkwaardigerwijze alleen keerde tegen
de liberale minister van defensie, ir. Vis
ser. Al is dus de positie van het kabinet-
De Quay in de ogen van de liberale se
natoren verbeterd, geheel opgeklaard is
de lucht nog niet.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
terug te trekken, want zelfs de partijen
die in de senaat destijds vóór het toto-
wetje hebben gestemd, kwamen nu op
tegen de kritiek welke naar aanleiding
van die stemuitslag op de Eerste Kamer
is geuit. De Christelijk-Historische frac
tieleider, mr. Pollema, en de k.v.p.-lei-
der Kropman stelden zich terzake open
lijk tegenover hun collega’s in de Twee
de Kamer, prof. Romme en prof. Oud.
Zij wezen er op, dat de Eerste Kamer
nu eenmaal minder door de partij-poli-
tiek wordt beheerst dan haar zuster aan
de overzijde van het Binnenhof.
Mr. Kropman liet zelfs blijken, dat, wat
ris, fol forwachting
arte üt
moat har düdlik meitsje
:i sok frachtforfier
famke bliid laitsje
ze oer de flier
Onrust.
Terwijl De Gaulle door zijn persoonlijk
heid hier de eerste ronde scheen te win
nen, begon het in Algiers en Oran on
rustig te worden. De door de ultra’s af-
gekondigde staking was bijna volledig
en jeugdige betogers begonnen barrica
den in de straten te bouwen, welke on
stonden zwijgend met bordjes met Frans
Algerije erop in de hand. Het getuigt
van De Gaulles moed, dat hij tot grote
schrik van het veiligheidsescorte, reso
luut op de menigte afstapte en links en
rechts handen ging drukken. Het resul
taat was, dat de Europeanen geïntimi
deerd zwegen en de Mohammedanen
„leve De Gaulle” gingen roepen.
Op de kortste dag van het jaar werden
nog twee ooievaars gezien.
en plaats vraagt men zich algemeen af of
het vuren op de massa wel noodzakelijk
is geweest. Bovendien is bij velen de
kanten aangevoerd om eveneens tegen gedachte opgekomen het gematigde op-
De Gaulles politiek te demonstreren. Zij treden van de legereenheden tegen de
Europeanen, waarbij traangas werd ge
bruikt, te vergelijken met dit veel bloe
diger optreden tegen de Mohammeda
nen. Dat zal veel kwaad bloed zetten.
Kongo.
In Stanleystad, in de Kongolese Oost-
provincie is het weer rustig geworden.
De aanhangers van Loemoemba, die hier
de macht in handen hebben, hebben hun
dreigement, blanken terecht te stellen,
als Loemoemba niet zou worden vrijge
laten, niet uitgevoerd. Krachtig optre
den van de Ver. Naties heeft commis
saris Saloemoe van zijn voornemen af
gebracht.
het totowetje niet openlijk uit, dat het
besluit der Eerste Kamer „onwijs" was
„X --- -
de k.v.p.er Janssen als de socialist A.
Vermeer verlangde nu een bespreking
van een kamer-commissie met minister
De Pous.
En ook broer Herman zat niet stil. Hij
was het, die in 1953 op Terschelling con
tact wist te leggen met een hotel en het
bedrijf staat sinds bekend als drukkerij
van hotelpapierwaren.
Het pand is dit jaar, nadat het nog eens
eerder een uitbreiding had gekend, weer
geheel verbouwd en gemoderniseerd. En
een paar gloednieuwe machines werden
dinsdagochtend door Bolsward’s burge
meester, Mr. J. A. Geukers, in werking
gesteld.
Onder de schaduw van de Martinitoren
is iets groots tot stand gebracht, zo liet
de burgemeester zich uit. Het grijpt ons,
Bolswarders, recht in het hart, dat dit
vernieuwingsplan is opgeborreld in onze
eeuwenoude stad. Uitvoerig stond spre
ker stil bij het kernenbeleid van de re
gering. Hij hekelde dit systeem en vroeg
zich af, of dit beleid zich wel verstaat
met de grondslagen der Christelijke
ethiek.
Bolsward vervult immers een zeer be
langrijke taak tot in verre omgeving.
Zelfs over de grenzen van Nederland, in
België en Luxemburg levert de fa. Van
Hoge hoed.
Kennedy, die 20 januari het president
schap van Eisenhower zal overnemen en
daarbij weer terugkeren zal naar de tra
ditie van de hoge hoed (Eisenhower
droeg een bolhoed) heeft de diplomaat
Dean Rusk, nu verbonden aan het stu
diecentrum Rockefeller Foundation, be
noemd tot minister van buitenlandse za
ken. Stevenson, tweemaal door Eisenho
wer verslagen, zal als vertegenwoordi
ger naar de Ver. Naties gaan, mokkend
omdat hem de post van Dean, waarop
De verrassende opmerking van mr. Pol
lema droeg er derhalve ook toe bij de
liberale senatoren dichter naar hét ka
binet toe te drijven.
Ter verklaring van deze uitspraak van
mr. Pollema kan misschien bijdragen,
dat de nieuwe socialistische fractieleider
ir. Vos, veel gematigder had gesproken
dan zijn geestverwant Burger in oktober
aan de overzijde van het Binnenhof deed.
Uiteraard was de kern van de kritiek
van ir. Vos geen andere. Doch hij uitte
zich in kalmere bewoordingen. Zijn
hoofdbezwaar tegen het kabinet-De
Quay bleef, dat dit, gesteld tegenover
versterking van het Westen tegenover
enorme internationale taken, zoals de
Russische dreiging en de hulp aan de
minderontwikkelde gebieden, in de eer
ste plaats dacht aan: belastingverla
ging.
De toekomstige Amerikaanse president John Kennedy heejt de 51-jarige Dean
Rusk gekozen als minister van Buitenlandse Zaken van Amerika als opvolger
van Christian Herter. De foto toont Kennedy (links) en Rusk in Palm Beach,
Florida, na de bijeenkomst waarna de benoeming werd bekend gemaakt.
Intussen behandelde de Tweede Kamer
de begroting van economische zaken,
waarbij terloops natuurlijk ook de prijs-
en loonpolitiek ter sprake kwam; een
onderwerp waarover de socialistische
oud-minister Suurhoff woensdag nog af
zonderlijk interpelleerde naar aanleiding
van het loonconflict rond het metaalbe
drijf. De belangstelling ging echter te
vens uit naar het rapport, waarin de
commissie-Van Berkum het hoogoven-
plan-Rozenburg op de lange baan heeft
willen schuiven. Rotterdam is daarte
gen in het harnas gekomen. En zowel
_-| _l_— _~l L -
5e week december 1910
Wilhelm Hagenbeek, eigenaar van het
wereldberoemde wilde beestenpark op 61
jarige leeftijd overleden.
Eerste kwaliteit groene zeep. 14 cent per
pond. J. J. Lemstra, Grootzand.
Adv. Er kan een juffrouw geplaatst wor
den in een klein gezin met huiselijk ver
keer, om te slapen.
Sneek stelde een nieuwe salarisschaal vast
voor gemeenteambtenaren. Hoofdcom
mies f 1200 1400 per jaar; le com
mies f 900 f 1100; 2e commies f 800
f 1000; adj. commies f 600
f 800le klerk f 500 f 600, 2e klerk
f 400.
Lina koe’t amper bifetsje
Bruorke of suske, in geheim
Jouns hat mem yn ’t waerme bedtsje
Har, mei in tut, to sliepen lein
Doe waerd hja har hwat yndrachtich
Flüstere mem ut it ledikant:
Bruorke of suske, oh ik fyn it prachtich,
Siz mem, wit heit der al fan?
wurdt sjochst in dei
In hiele greate fügel fleanen
En dy nimt miskien hwat mei,
Mogelik skrikstou earst hiel juskes
Mar ik rekken je dêrop
Krijst in bruorke of in suske
In echte libbene boarterspop
middellijk door tanks van het leger om
ver gereden werden. Het was een twee
de winstpunt, dat het leger (de parachu
tisten waren verre gehouden) tegen de
Europeanen optrad.
Maar ook de Algerijnen lieten zich niet
onbetuigd. Er werden demonstraties ge
houden, waarin geroepen werd om een
gesprek tussen De Gaulle en Ferhat
Abbas, de leider van de opstandige be
weging. De Mohammedanen, uitgelokt
en getergd door de Europeanen, zoals
ver
vielen tot brandstichting en plundering.
Enkele Europeanen vonden de dood.
Zondag bereikte de spanning haar hoog
tepunt. De kreet Mohammedaans Alge
rije werd aangeheven en van moskeeën
werd de groene vlag van ’t Bevrijdings
leger gehesen. In de middag werd het
vuur geopend op de Mohammedaanse
betogers en de orde en de rust werden
hersteld, maar het kostte tachtig do
den, voor het grootste deel Mohamme
danen,
..y vu.!, Maandag was er nog een kleine herha-
De eerste dag van zijn jongste bezoek ling, waarbij zestien doden vielen. De
werd De Gaulle in Aïn-Temouchent gevolgen van deze gebeurtenissen zullen
ontvangen door een grote menigte Euro- vermoedelijk ernstig zijn. In de eerste
pese ultra’s, die hem uitjoelden
„Frans-AIgerije” riepen, ’n Nog grotere
menigte Mohammedanen was van alle
der Meulen papier. Hij noemde het uniek
dat de inwoners van Bolsward in de va-
kantie in hotels op zo prettige wijze ge
confronteerd worden met Bolsward.
De firmanten met hun gezinsleden feli
citeerde hij, benevens hun peersoneel,
maar ook de fa. Wed. Huitema en Zn.,
het aannemersbedrijf, dat met zeer veel
vakmanschap deze verbouwing heeft tot
stand gebracht.
Na de in werking stelling der beide ma
chines sprak de heer Visser namens
drukkerspatroons van district Sneek.
Beide, de heren Visser en Van der Meu
len Sr., zijn oud-Snekers, die elkaar lan
ge jaren kenden.
Namens de federatie der werkgevers
organisatie in het boeddrukkersbedrijf,
voerde de heer Van den Berg op zeer
humoristische wijze het woord. Spreker
feliciteerde de firma met deze dag en
liet ter ere van mevrouw Van der Meu
len Sr. een glas heffen.
Pastoor C. F. J. Beitels o.f.m. herin
nerde er aan, hoe de Parochieklok lange
jaren bij de firma Van der Meulen was
gedrukt. In dit bedrijf, aldus spreker, is
vakmanschap, koopmanschap, arbeid
zaamheid, maar bovenal eensgezindheid
tot stand gebracht. Hij sprak de wens
uit, dat dit onder Gods zegen ook in de
toekomst het geval mocht zijn.
Als oudste collega sprak de heer A. J.
Osinga. Hij bracht een compliment aan
de heer Van der Meulen Sr. en zijn vrouw
voor hun ijver en werkkracht, ook in
moeilijke tijden betoond. Eveneens sprak
hij een woord van hulde uit voor de jon
geren, die dit werk hadden voortgezet.
Ook één der dochters voerde het woord.
Reeds jong had zij de Parochieklok moe
ten rondbrengen. Maar door deze opvoe
ding had ze een zakelijke inslag gekre
gen, die haar later uitstekend van pas
kwam.
De heer Van der Steen sprak nog als ver
tegenwoordiger.
’s Avonds werd aan het publiek gelegen
heid geboden het nieuwe bedrijf en de
beide nieuwe machines te bezichtigen,
van welke gelegenheid druk gebruik
werd gemaakt.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
hem betrof, de fotozaak nu pas goed
begon. Hij verklaarde althans, dat zijn
fractie geen genoegen zal nemen met ’t
noodwetje, waarmee minister Beerman
de huidige totoproblemen hoopt op te
lossen. Zij verlangt een afdoende wijzi
ging van de loterijwet. Mr. Kropman
herinnerde er daarbij aan, dat zijn
fractie in september toch al met weinig
geestdrift voor het oorspronkelijke ont
werp heeft gestemd.
Lina’s blauwe eachjes strielen
Hja stie yn de loft to sjen
Kin mem my dan ek meidiele
Hoenear komt dy fügel mem
Moat ik kikkerts foat ’m fange
Juf hat sein dy lest er graech
Roaskes bloeiden op har wangen
By it stellen fan dy fraech
De Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer zijn voor het kabinet-
De Quay ditmaal tamelijk bevredigend verlopen.
Oefende vorig jaar de liberale fractie-voorzitter mr. Van Riel nog schampere
kritiek uit op de „zwakke plekken’’ achter de regeringstafel, thans gaf hij uiting
aan de verwachting, dat het wel los zal lopen. Het kabinet had met andere woor
den naar zijn oordeel in het afgelopen jaar toch wel aan betekenis gewonnen. In
elk geval achtte hij het niet uitgesloten, dat het ministerie boven zich zelf zou
uitgroeien. Mits het zijn beleid met „constructieve fantasie” zou weten te bren
gen.
De Fransen in Algerije voelen bitter
weinig voor deze politiek, die hen in één
politieke eenheid alleen zal laten met ’n
grote meerderheid Mohammedanen. Hun
belangstelling gaat uit naar een volle
dige opneming van Algerije in Frank
rijk, naar integratie, naar een Frans
van hun 45 miljoen landgenoten deel
achtig hopen te blijven voor handhaving
van hun voorkeurspositie. En tot voor
kort konden zij rekenen op de steun van
het Franse leger.
Dat is echter de laatste tijd geleidelijk Franse rechtse kranten toegeven,
gezuiverd van extremistische officieren
en is weer veel meer een trouw instru
ment in de handen van de regering, zij
het dan dat president De Gaulle er prijs
op blijft stellen zijn politiek aan dat
leger te verklaren.
Hij heeft besloten het Franse volk in
Frankrijk en Algerije op 8 januari de
vraag voor te leggen of het instemt met
zijn politieke programma inzake Alge
rije. Met de steun van het leger en van
de meerderheid van het Franse volk
staat hg dan sterker.
geen succes geworden door ontwikkelingen, welke door zijn tegenstanders in
bew’eging zijn gebracht en die bijna honderd doden, voornamelijk onder de Mo
hammedaanse bevolking, helbben gekost.
Het doel van De Gaulle was vooral de legerleiding in Algerije ervan te over
tuigen, dat alleen zijn politiek nog toekomst had. Hij wenst, zoals men weet,
in Algerije een Algerijnse Republiek te vestigen met medewerking van het
Mohammedaanse bevolkingsdeel, dat ruim zeven maal zo groot is als het Franse.
De vestiging van deze republiek, die met hechte banden aan Frankrijk verbonden
zou blijven, zou een Mohammedaanse elite moeten opleveren, die tot deze samen
werking bereid zou zijn, ondanks de tegenstand van het Bevrijdingsfront, dat hij
zo, zonder politieke onderhandelingen, hoopte uit te schakelen.
PRIKKELDRAAD OM KASJHAH
IN ALGIERS
Na de recente woelingen in Algiers is
om de inheemse wijk, De Kasjhah, een
prik keld raad vers p erring op getrokken
Foto: Bewoners van de Kasjhah wach
ten achter het door militairen bewaak
te prikkeldraad op het moment, dat zij
hun wijk zullen mogen verlaten
Natuurlijk maakte Mr. van Riel deze
opmerking niet toevallig. Hij deed dit
in antwoord op de bewering, welke na
de verwerping van het totowetje door de
Eerste Kamer werd geuit, dat de v.v.d.-
fractie daarbij was geleid door politie
ke overwegingen. Had prof. Romme in
de Tweede Kamer niet gewaarschuwd,
dat hls de liberale senatoren meenden 't
I kabinet-De Quay te kunnen laten strui-
i kelen, zij er rekening mee dienden te
houden, dat de politieke samenwerking
tussen v.v.d. en de k.v.p. zou kunnen
worden verbroken.
In de v.v.d. had deze zaak ook binnens
kamers nogal wat deining veroorzaakt.
Sprak prof. Oud na de verwerping van
verde stad als Algiers, groter is dan de
Fransen willen doen geloven. Een van I 7
de bases van De Gaulles politiek’is hier- 1 Sewees
mee weggevallen. I
t j 7 Toto-wetie.
In de derde plaats is duidelijker dan
ooit de haat naar boven gekomen, die i Nu werd het mr. van Riel betrekkelijk
heerst tussen de beide bevolkingsgroe-1 gemakkelijk gemaakt om zich enigszins
pen, een haat, die een redelijke samen
werking de eerste tijden volledig zal
uitsluiten.
Aangezien hierop De Gaulles Algerijnse
republiek gebouwd moest worden, heeft
deze mogelijkheid een ferme terugslag
gekregen. Tenslotte wordt de positie
van Frankrijk er internationaal slechter
door, aangezien de Frans sprekende
Afrikaanse landen, die nog een goed
woord voor Frankrijk in de Ver. Naties
wensten te doen, met verwijzing naar de
mogelijkheden van De Gaulles politiek,
zich moeilijk kunnen permitteren goed
van Frankrijk te spreken.
o
