R
Nederland
betaalt 95 starfighters
■k
cmt allen tezarne^
□□□□E
I
1 WM
Het standbeeld
voor
Gysbert Japicx
to sizzen
3E3QQE3D0i
Fan de Martinytoer
>j*i*|*i*j*j#j*!*‘**i j i i
Zilveren filmpjes
1E3E3E3E
n
u
Ernstig ongeluk op
de Afsluitdijk
Zij groeten U
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Kerstnummer
Oudejaarsnummer
waarin wij weer verschillende jaar
overzichten hopen te plaatsen.
Advertenties en kopij voor bedoel
de nummers gaarne vroegtijdig in
leveren
„De Zeven Provinciën”
T.V. wint
Kornwerderzand
krijgt breder brug
Terrier-raketten voor
Mr. J. A. GEUKERS,
Burgemeester van Bolsward.
Het ballonnetje
i vw. SI
7
DINSDAG 20 DECEMBER I960
56e JAARGANG
No. 100
VLIEGRAMP IN NEW YORK
ONTHULLING IN 1966
weer
van
de Rehoboth-
to
Tj. de J J waarbij ook een aantal Friezen.
DE SÜDWESTHOEKE OP
’E HELLING
fierst to lang yn it skaed libbe
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Leeuwarden, verleende eerste hulp, kor
te tijd later met assistentie van dokter
Kok uit Den Oever.
De rijkspolitie was vrijwel onmiddellijk
ter plaatse en bracht o.a. de ouders op
de hoogte, aldus Ons Noorden.
In verband met het verongelukken van
hun spelers zijn zondag de wedstrijden
van v.v. Wiron afgelast.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Vrijdag a.s. zal
nen met een
wel op donderdagavond 22
voor
Op de Afsluitdijk is zaterdagavond, om
streeks 7 uur, een motor met twee jon
gelui uit Den Oever op een afremmende
vrachtauto gebotst, waarbij de 20-jarige
F. Riemersma op slag werd gedood en
zijn vriend, de 20-jarige H. Smit levens
gevaarlijk gewond. Beiden waren afkom
stig van Den Oever.
De jongens waren op weg naar hun ver
loofden, Netty Riem en Tiny Helfrich
te Harlingen. Door nog onopgehelderde
oorzaak is de motor met grote snelheid
op een voor hem rijdende vrachtauto
gereden. Het is niet ondenkbaar, dat een
plotseling opdoemende mistbank het uit
zicht ter plaatse heeft belemmerd.
Tengevolge van de aanrijding werd de
heer Riemersma, bestuurder var de mo
tor, op slag gedood. Duopassagier Smit
werd tegen het wegdek geslingerd en
zeer ernstig gekwetst. Een juist passe
rende geneesheer, dokter De Laan uit j de tij, dat de te gebruiken pijler steeds
Nederland en de Verenigde Staten zijn
een akkoord aangegaan, op grond waar
van Amerika Nederland hulp zal bieden
ten bedrage van dertig miljoen dollar
voor een aantal defensie-inspanningen,
waaronder de verbouwing van H. M.
kruiser „De Zeven Provinciën” voor de
uitrusting met terrierraketten. (Over de
kruiser „De Ruyter” was reeds eerder
overeenstemming bereikt). Dit is, wat
Nederland betreft, het voornaamste
nieuws van de dit weekeinde gesloten
NAVO-ministersconferentie.
Volgens wat men in de wandelgangen
van het NAVO-gebouw te Parijs hoorde,
moet deze overeenkomst in nauw ver
band worden gezien "met de zaterdag ge
sloten overeenkomst tussen de Verenig
de Staten, Nederland, België, W.Duits-
land en lalië over de geïntegreerde
produktie van Starfighterstraaljagers in
de vier genoemde Europese NAVO-lan-
den.
Volgens het akkoord betaalt Nederland
95 Starfighters en de Verenigde Staten
25. De Starfighter kost drie a vier mil
joen dollar. De Amerikanen hadden tij
dens onderhandelingen over dit punt ge
zegd, dat Nederland er 100 zou moeten
betalen. De Nederlandse regering vond
echter dat deze verhouding te ongunstig
is vergeleken met die, welke voor België
en Italië geldt. Voor België is dat 75
voor eigen en 25 voor Amerikaanse re
kening en voor Italië 50 voor eigen en 50
voor Amerikaanse rekening (W.-Duits-
land betaalt zijn 500 tot 600 Starfigh-
ters zelf).
De Nederlandse regering wilde aanvan
kelijk niet meer dan 75 betalen in deze
omstandigheden. Nederland stemde in
met 95 toestellen voor eigen rekening
nadat overeenstemming was bereikt over
de extra militaire hulp in de vorm van
de dertig miljoen.
De secretaris-generaal van de NAVO,
de Belg Spaak, heeft zondagmiddag in
het NAVO-gebouw na afloop van de
conferentie gezegd, dat er geen belang
rijke definitieve besluiten zijn genomen.
De ministers komen op 7, 8 en 9 mei
Op vrijdag 23 december om 19.40 uur,
na het Fries programma, hoopt de
R.O.N.O. een aantal kerst, en nieuw
jaarsgroeten uit Canada uit te zenden,
verstrekt door Radio Atlantic te New-
Brunswick in Canada. Het gaat hier om
emigranten uit het R.O.N.O.-gebied,
ons blad verschij-
S t’
Under lieding fan Boargemaster Ooster-
hoff sil nou war dien wurde om ien un
derdid fan de bisteansmooglikheden fiks
op priemmen to setten.
In bilangryk underdid, dat jow ik ta,
mar neist de lanbou en yndustry, dochs
it minst bilangrike. Wy dode op de sa-
neamde rekreaesje, it bifoarderjen fan it
toerisme dus. De Südwesthoeke mei syn
puollen en marren, mei Gaesterlans bos-
ken, mei syn wide romten, kin foar fa-
kansje en f j
neamd wurde. En it leit yn de geast fan
de tiid, dat dit faset hoe^ langer
yn i. Z-
Bolswards Nieuwsblad
te Oslo bijeen voor een voorjaarsconfe-
rentie, waar wel besluiten kunnen wor
den genomen.
Over het meest in het oog vallende punt
op deze conferentie, nAmelijk de Ameri
kaanse suggesties voor een multilaterale
strijdmacht met raketten voor middel
grote afstand, zei Spaak dat hieraan vele
problemen zijn verbonden. Deze zaak is
verwezen naar de permanente raad.
De Amerikanen garanderen, aldus
Spaak, dat een eventuele nieuwe opstel
ling van Amerikaanse troepen geen
gevolgen zal hebben voor de atoomvoor-
raden in het NAVO-gebied.
In verband met de verkorte werk
week en de feestdagen verschijnt
ons blad niet op dinsdag a.s. Op
vrijdag 30 december verschijnt ech
ter een extra groot
Redactie en administratie
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
4e week desember 1935
De Fryske krite spile: „Der wie ris”.
Y. Terpstra nam na 28 jarige dienst af
scheid als concierge van de Rehoboth-
school.
25 jarig bestaan muziekvereniging „Oefe
ning kweekt kunst” te Kimswerd. Thans
prijken aan het fraaie in 1925 geschon
ken vaandel reeds 17 meailles. Ook be
schikt het korps over een eigen muziek
tent.
Herkozen tot Gasthuisvoogd te Bolsward,
H. J. Bachofner. Gekozen tot voogd van
het Weeshuis (vac. A. F. de Boer) de
heer F. J. Bruinsma.
De gemeentebegroting Bolsward heeft 'n
tekort van f 8000,B. en K. willen dit
tekort wegwerken door de ambtenaren
5% op hun salaris te korten. Voorts wor
den geschrapt: Kosten officieel raadsver-
slag f 600,subsidies aan ijsbaan, ou-
dercommissies, Hanze, Openbare Lees
zaal, volksfeesten, muziekkorpsen, enz.
totaal tot een bedrag van f 4184,
Greatskens giet leaver op sydpaden
dan efteroan to kommen.
In de Provinciale Staten is de subsidie
voor het standbeeld voor Gysbert Japicx
ter sprake geweest.
Dit beeld moet volgens de voorlopige
plannen f 45000,kosten. De provincie
wil met 1/3 van de kosten subsidiëren.
Het voorstel om f 15000,beschikbaar
te stellen aan het betreffende comité te
Bolsward voor het standbeeld van Gys
bert Japicx, plus enkele andere plan
nen genoot alle instemming.
De heer Van Buijtenen (k.v.p.) hoopte,
dat dit beeld er één van allure zal wor
den en niet van een formaat als men
thans in Leeuwaï-den ziet. Spr. verklaar
de telkens medelijden te hebben met ba
ron Rengers, die daar in het Wester-
parkje staat te rillen van de kou.
Men ijvere tju voor een werkelijk stand
beeld van de grote Friese dichter Gys
bert Japicx.
Ook de heer J. Piebenga (p.v.d.a.) wil
de, dat de bevolking door goede kunst
werken met zijn grote zonen bekend
wordt. Maar al te vaak blijkt, dat men
slecht op de hoogte is. Bij het geven van
opdrachten tone men stijlgevoel. Spr.
zou willen zien, dat men het voorbeeld
van de Noorse landen volgde, waar men
in dit opzicht heel wat voorlijker is. Wij
willen hier cultureel te dikwijls voor een
dubbeltje op de eerste rang zitten. Spr.
pleitte ervoor bij het vervaardigen van
kunstwerken, indien mogelijk Friese
kunstenaars of in Friesland werkenden
een kans te geven.
Ook de heer S. van Tuinen (a.r.) meen
de, dat het beeld van Gysbert Japicx
een monumentaal werk moet worden,
artistiek verantwoord en geen barokke
produktie. Het betreft hier een figuur
van betekenis; het is verantwoord dat
de provincie subsidieert. Zoals het ook
te verdedigen zou zijn subsidie te geven
voor een beeld van Bonifatius. Er zal
voorts een standbeeld verrijzen van mr.
P. J. Troelstra. Kwam hiervoor een sub
sidieverzoek dan zou misschien moeten
worden overwogen of hier de Friese
dichter wordt geëerd (wel subsidie) dan
wel de politicus-partijman.
Mr. Okma wees er op, dat de f 45.000,-
waarvan de provincie 1/3 subsidieert,
niet alleen wordt besteed voor ’n stand
beeld, maar tevens voor financiering
van een in populaire trant geschreven
boek, en een schooluitgave voor de
jeugd. Dr. van Buijtenen wil goed voor
de dag komen met het standbeeld. Dan
is f 45.000 dus te weinig. Men moet stijl
gevoel hebben en niet voor een dubbel
tje op de eerste rang willen zitten. Spr.
onderschrijft die gedachten, doch uit
voering ervan zou de heer Van Abbema
zeker de wenkbrauwen doen fronsen,
want in dit geval komen de kunstwer
ken tienduizenden inplaats van duizen
den te kosten. Spreker wil de verdien
sten van een monument niet zien in de
daarin geïnvesteerde bedragen, doch in
zijn kunstwaarde. Waar mogelijk zal
men Friese kunstenaars een kans geven,
doch er dient voor gezorgd, dat provin-
i ciaal chauvinisme achterwege blijft.
opnieuw onder water deed verdwijnen
de brug in twee dagen tijds te plaatsen.
Met de nog te maken opritten aan weers
zijden is de brug 60 meter lang. Er ko
men verkeerslichten bij omdat de brug
te smal is om verkeer uit beide richtin
gen gelijktijdig te kunnen verwerken.
Direct na
afgesloten
gebj
Zaterdagochtend om 08.00 was bekend gemaakt dat de vliegramp in New York
aan 134 mensen het leven had gekost. Inmiddels is het dodental nog gestegen
Foto: Een overzicht van de ravage, die de DC-8 in Brooklyn bracht
dat ons
het naderend Kerstfeest.
Ik spoor gaarne allen aan om deel te nemen aan deze Kerst-
wijding in eenheid en liefde, opdat wij deelachtig mogen wor
den de ware Kerstvrede, die ik U allen van harte toewens.
Op 1 december j.l. bedroeg het aantal
aangegeven T.V.-toestellen 782.195 te
gen 760.115 op 1 november van dit jaar
(tot en met 14 december: 792.360).
Het aantal tv-ontvangers, dat in de eer
ste elf maanden van I960 is geregistreerd
ligt 12,5 hoger dan in de correspon
derende periode van 1959.
De registratie van het 800.000ste televi
sietoestel wordt omstreeks Kerstmis ver
wacht.
Het aantal geregistreerde radiotoestellen
daalde in de afgelopen maand van
2.647577 tot 2.645.831.
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed
yndustry en hannel, dy’t der al is, fierder
oan to moedigjen, dan hie der in reële
kans west om de Südwesthoeke ta nije
bloei to bringen.
Mar de minister woe der neat fan witte,
allinnich Snits hat er, jit tsjin syn sin,
by de kearnen opnommen en fierder neat
jitteris neat. En dêrmei bliuwt de
as
hwerfan de measten foar fytich jier der
ek al leine.
It waerd fan de side fan Deputearre Stea-
ten folslein tajown, mar har fordigening
wie, dat de plannen fan de side fan de
gemeenten komme moasten. En fierder
waerd meidield, dat der nou de léste tiid
drokke bisprekkings geande wiene mei
ünderskate gemeenten om oan dizze ald-
wraldske situaesje in ein to meitsjen.
Mar, dat it nearne nei roaide, joegen hja
ta.
Nou is men yn de stifting: Sudergoa ek
drok oan it riedplachtsjen. En wy miene,
dat eltse Südwesthoeker hjir alle meiwur-
king oan jaen moat, dy’t hy jaen kin.
De plannen foar nije kansen yn Starum
mei de nije slüs, it gearwurkjen om to
kommen ta in modern forpleechhüs, bin-
ne positive lüden. Dat de stêd Snits him
yn dizze dingen fan in lytse, binypte,
chauvinistyske kant kenne lit, is in echte
tsjinf aller.
Hja riddeneare der grif neffens it aide
wurd: „Alles foar ikke de rest kin stik-
ke! As dat de „kearnmentaliteit” is, dan
is fierder kommentaer op dit systeem fier
der oerboadich.
Dinsdag j.l. begon de B-compagnie van
het 264ste pontonniersbataljon uit Kei-
zersveer met het aanbrengen van een bai-
lybrug te Kornwerderzand ter tijdelijke
vervanging van de verkeersdraaibrug, die
door een nieuwe met bredere rijwiel- en
voetpaden vervangen zal worden.
De militairen maakten er een goed oefen-
karwei van en slaagden er in ondanks
het oponthoud door het telkens opkomen-
en
Südwesthoeke in probleemgebiet, sa
der yn Nederlan net folie wêve sille.
Lykwols de Provinsiale oerheit lit it hjir
net by sitte. Hja bliuwt fan miening, en
torjuchte, dat hiel Fryslan mei moat en
dat der alles oan dien wurde moat, om
ek de Südwesthoeke mei to krijen.
Dat hat bliken dien, do’t Amels mei syn
„werf” de kans griep om üt to wreidzjen.
Net allinnich binne hjir fasiliteiten foar
jown mar it slagge de Deputearre Stea-
ten ek ekstra-wenten foar dit doel los to
krijen. Der stiet lykwols foaroer, dat de
minister yn syn sawnde yndustrialisaesje-
nota hearre lit, dat der yn Fryslan tofolle
kearnen oanwiisd binne en dat hy fan
doel is de kearnen, der’t net genóch yn-
floed fan üt giet, fan it listke óf to lie
ren. En as dat drigemint ütfierd wurdt,
dan sil de Lemmer in hiele hys hawwe
cm kearn to bliuwen.
Yn de Fryske Steaten is okkerdeis troch
meat as ien Steatenlid wiisd op de efter-
stan fan dit diel fan Fryslan, bisünder
op it terrein fan wegen en wetterforbi-
nings. De greidhoeke en de Südwesthoe
ke komme stikken efteroan. De wei oer
de Ryp nei Wommels is in bispotting fan
en foar it moderne forkear. It is ünbi-
gryplik, dat yn dizze bilangrike wei jit
bochten foarkomme, dy’t gjin inkelde
sin hawwe en hwerby it rjuchtlüken gjin
inkeld hüs of pleats skea dwaen soe.
Hoe’t in healwize bocht sa as by Kra
mers hoeke. in dübele heak, wylst der
neat yn ’e wei stiet, yn I960 jit mooglik
is, kin gjin minske bigripe. De lju moat-
te jit altyd de aide himdik“n en slieper-
Drylts en Heech, meiholpen hie om de diken, mei hat tsientallen bochten, lans,
fordivedaesje tige geskikt
geast fan
r hoe mear
it omtinken komt. Greate dielen fan
üt lan hawwe gjin romte en plak mear
Nei
hawwen, komt nou linkendewei fan mear
kanten bilangstelling foar dit stik fan
Fryslan.
Faeks is de negative bilangstelling fan
de regearing, mei, de oarsaek fan de po
sitive reaksje, dy’t nou fan forskate kan
ten loskomt. Hwant tsjin it adfys fan
Deputearre Steaten yn, hat de regearing
de Südwesthoeke lizze liften. Deputearre
Steaten hiene alderearst de stêd Boalsert,
mei Snits, de bikinde foardielen fan de
regionale yndustrialisaesje ta ha wollen
en dêrby de hiele igge fan de eardere
Sudersé, fan Makkum oant de Lemmer,
oanpakke wollen foar de skipsbou. As
men dêrby insidenteel de bisteande kear-
,nen, sa as Wytmarsum, Warkum, Kou-
dum, Bahhuzen en Bnlk, neist Walsein,
Daar steeg een klein ballonnetje
Van ’t schoolplein, Klarenbeek
Een meisje die, in ’t zonnetje
Haar voorwerp stil nakeek
Het maakte een heel ver ommetje
De wind nam ’t als een veer
Op 't laatst daalde ’t ballonnetje
Ergens in Zweden neer.
Daar zat aan het ballonnetje
Een kaartje met adres
Meest speelt zo’n ding voor stommetje
Ditmaal had het succes
Het lag tussen de blommetjes
Dicht bij 't erf van een boer
De vinder gaf ’t ballonnetje
Aan zijn jongere broer
Dat joch dacht, het ballonnetje
Is van een Hollands wicht
Het kost maar een luttel sommetje
Ik stuur de afzendster bericht
Het kaartje van ’t ballonnetje
Kwam over met een brief
De prijs, een waardebonnetje
Het gevolg, een hartedief
Het meisje van ’t ballonnetje
Voelde, in dat verre land
Woont een sportief blond jongetje
Er groeide een vriendschapsband
Hallo, ik waag het sprongetje
Het meisje, zeer gesticht
Schreef ’t heertje van ’t ballonnetje
Toe, kom een Keer op zicht
Nu bleek dat klein ballonnetje
Magnetisch, amoreus
Zacht blonk het liefdeszonnetje
Vereend in huwelijkskeus
Als bruidje en bruidegommertjes.
In Zweden saam een „home”
Hoger dan het ballonnetje
Zweeft thans hun toekomstdroom
PYT
Kerstmis wordt de oude brug
en moet de bailybrug dus in
iruik worden genomen. Men hoopt de
nieuwe draaibrug in oktober volgend jaar
voor het verkeer open te kunnen stellen.
Voor Harlingen betekent de bailybrug
tijdelijk een ernstige strop want ze is niet
draaibaar, waardoor de coastervaart van
Oostzee naar Rijnland zolang een andere
route zal moeten volgen en daarbij de
Harlinger haven niet meer zal aandoen,
zo lezen we in de Harlinger Courant.
’t Gemeentebestuur van Harlingen heeft
er daarom bij de dienst uitvoering Zui
derzeewerken op aangedrongen, het werk
zoveel mogelijk te bespoedigen en er, zo
mogelijk, dag en nacht aan voort te wer
ken.
De thans geplaatste bailybrug is dezelfde,
I die op 18 april 1945 door de Canadese
hat manmchien al ünderfoun. Mar lit üs Highlanders over de sluisdoorgang bij
Kornwerderzand werd geplaatst, toen
echter aan de IJsselmeerkant van de oor
spronkelijke brug. Ze plaatsten er ’n bord
bij met opschrift: „Thet last one, we
hope”. Voor hen is het misschien wel de
laatste keer geweest, maar voor Neder
land in elk geval niet.
De brug werd enige jaren geleden ook
al in Den Oever gebruikt, toen daar een
nieuwe brug gemaakt moest worden.
Evenals in een aantal andere gemeenten in ons land, zal
ook in Bolsward dit jaar een gezamenlijke openbare Kerst-
wijding worden gehouden en
december a.s. om zeven uur precies tot ongeveer kwart
acht op het Broereplein vóór de Broerekerk (bij slecht
in de L.A.B.-garage).
Laten wij allen tezamen komen als burgers van onze stad
om, ondanks het strijdgewoel in de wereld en het egoïsme
onophoudelijk omgeeft, onze gedachten te richten op
foar dizze dingen en de bihoeften fan de
moderne minsken geane dizze kant hoe
langer hoe mear üt. Wy binne dan ek
bliid mei dit inisiatyf en sjogge it as in
positive bydrage foar it libben yn dizze
hoeke. Mar au men miene soe mei dizze
rekreasje de bloei yn de Südwesthoeke
werom bringe to kinnen, dan wurdt diz
ze saek oardreaun. Fierwei it greatste diel
fan it jier bliuwe de minsken oanwiisd
op oare bisteansmiddels. It klimaet hjirre,
de wyn en de rein, bringe nou ien kear
in koart seizoen foar fakansjeminsken
mei. Dizze saek kin it bistean fan party
saken wol stypje, mar it binne mar in
kelen, dy’t der fan libje kinne. En de
oanliz fan de „Holle Póarte” by Makkum
lit sjen, dat der hiel hwat jila ynstutsen
wurde moat, foar it oan ynbarren ta is.
It jild foar it iepenlofttheater yn it stêds-
park bringt, nei 't it liket, in lytse rinte
op, al hoe goed de bidoeling destiids ek
west hat. Hwant de eksploitaesje fan sok-
ke seizoensbidriuwen is net maklik, dat
1 - 1 I C - -\r 1
oannimme, dat de takomst yn dit opsicht
gunstiger is, dan bliuwt it like goed wier,
dat it normale libben, troch it jier hinne,
him op oare founeminten fêstigje moat.
Wy meije üs neat wiismeitsje litte. De
rekreasje kin rommer ynkomsten jaen oan
in biskact keppeltsje minsken, mar hja
keart de üntfolking net. As supplemint,
as „toetsje” nei it miel is it lang net to
forsmiten, mar it miel seis moat troch
lanbou en yndustry bean wurde.
Wy wolle jerne de plannen foar mear
rekreasje wolkom jitte, as wy mar net
dêrtroch de oandacht slüpe litte foar de
needsaeklike wurkgelegenheit, dy’t bi-
nammen de yndustry bringe moat. Om
it tige düdlik to sizzen, de rekreasje mei
gjin doekje foar it bloeden wurde, hwant
dan bliuwt de Südwesthoeke in iepen
woune yn it moderne Fryslan
Ml d
.e:-.-’
i k Ti
1
