In België blijft toestand gespannen
Oudste noordelijke
K.A.B.-afdeling jubileert
r
yhl
II
Rusland verlengde handelsakkoord met het Westen
K.A.B.-afd. Bols ward
1960
1885
üs hjoed p p
to sizzen
9 -ri
K
i n
1- J-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Gouden filmpjes
Landel. ruitersport in
Gaasterlandse bossen
V
Rki
ie
1
SÉbU i
l i
VRIJDAG 6 JANUARI 1961
57e JAARGANG
No. 2
KRUIS VAN VERDIENSTE VOOR WEGENWACHTERS
i.
2.
Prinses Margaret
d.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenues bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
MET PRINSES MARGARET EN ANTONY ARMSTRONG JONES BIJ
FAMILIE IN IERLAND
Nieuw handelsverdrag.
Een zekere ontspanning is te melden uit
Europa, waar West-Duitsland en Rus
land een nieuw handelsverdrag gesloten
hebben, waarin, zij het niet met zoveel
woorden, ook de handel met West-Ber-
lijn is opgenomen.
De Russen weigerden dit eerst te doen,
bied is, maar zij legden zich neer bij de
gewoonte van vele jaren. Zij willen nu
de zaak blijkbaar niet op de spits drij
ven. De vriendelijke woorden van Rus
sische machthebbers aan het adres van
de komende Amerikaanse president Ken
nedy doen vermoeden, dat zij nu eerder
omdat West-Berlijn geen Westduits ge- j op toenadering dan op spanning uit zijn.
weer tot leven te willen wekken, een
voorstel, waar de communistische landen
achter staan.
Aangezien Doen Oeim en Nosavan er ook
mee ingestemd hebben, komt deze kwes
tie wat meer in de commissiesfeer te
recht, waardoor de scherpste kantjes er
vermoedelijk af gaan, tenzij de militaire
ontwikkeling zo wordt, dat het voor een
van beide partijen buigen of barsten
wordt.
Abonnementsprijs I 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
telt de hinnen yn
In sliepende
J. BOEKEMA
ere-voorz. K.A.B., Bolsward
Zwaar
Bolswards Nieuwsblad
Het heil, de zegen, het geluk en de voorspoed, die de mensen elkaar bij de jaar
wisseling hebben toegewenst, zijn niet van invloed gebleken op de politieke ge
beurtenissen in de wereld. Slechts Nederland heeft zich tot l(jmen laten inspireren.
In België is na de feestdagen de stakingsactie, die gericht is tegen de z.g. een-
heldswet, ofwel het saneringsprogramma annex bestedingsbeperking, weer her
vat. Maar op de feestdagen zijn vooral in Wallonië vele gevallen van sabotage
gepleegd. Wegen zijn opengebroken, wissels zjjn met cement gevuld, hoogspan.
ningspalen zijn opgeblazen en in Namen zjjn de socialistische burgemeester en
een gemeenteraadslid aangehouden wegens medeplichtigheid aan sabotage aan
veertig bussen. Over het gehele land zijn 56 mensen, voornamelijk vakbonds
leiders, gearresteerd.
Dinsdag is het debat over de eeriheids-
wet in de Kamer hervat en had men
eerst de indruk, dat dit voor de sta-
kingsleiding tot een climax zou zijn, in
werkelijkheid zijn pogingen aangewend,
vooral van de zijde der gematigde so
cialisten, om de spanningen te vermin-
Koning Boudewijn terug.
Ten slotte moet vermeld worden, dat de
koning na twee weken zijn huwelijksreis
in Spanje onderbroken heeft, maar dat
hij zich verre gehouden heeft van pogin
gen tot bemiddeling. Terecht, omdat ’n
te rechtstreeks contact met de partijen
hem van de ene kant of van de andere
kant het verwijt opgeleverd zou kun
nen hebben partijdig te zjjn.
En zo hecht is het koningschap in Bel
gië niet meer verankerd, dat hij zich
dat zou kunne permitteren.
Op 8 en 15 januari a.s. viert de K.A.B.-
afdeling Bolsward feest.
Daar is alle aanleiding toe, want dan
wordt het feit herdacht, dat voor 75 ja
ren terug, om precies te zijn op 26 de
cember 1885, in Bolsward werd opge
richt een R.K. Werkliedenvereniging,
uit welke later de huidige K.A.B. is ge
boren.
De vereniging in haar oudste vorm stel
de zich ten doel:
haar leden bij ziekte een uitkering
van f 4,per week te verschaffen;
haar leden te behoeden tegen z.g.
anti-katholieke invloeden.
eniging tot 1923 onderdak verschaft,
waarna de toenmalige R.K. Jongens
school aan de Heremastraat met dit doel
in gebruik werd genomen.
Sindsdien is de vereniging hier gehuis
vest. Enkele door plaatselijke timmer
bedrijven uitgevoerde verbouwingen en
enkele grote veranderingen, belangeloos
en met grote ijver tot stand gebracht
door een groot aantal leden, hebben dit
gebouw gemaakt tot een bezit, waarop
ieder trots kan zijn. In dit gebouw, waar
al menige bijeenkomst is gehouden tot
geestelijke en sociale vorming van de
leden, krijgt ook het ontspanningsele-
ment volop gelegenheid. Zo is er in de
loop der jaren dikwijls een kaartavond
belegd en bestaat ook de mogelijkheid
met de biljartstok te manoeuvreren.
Beide soorten van amusement konden al
in de beginperiode van het verenigings-
bestaan worden beoefend, omdat reeds
in 1898 een biljart werd aangeschaft,
terwijl in 1923 er zelfs een tweede bij
kwdm.
Tot de taken, waarvoor de R.K.W.V. zich'1 het nodige meubilair, en later ook een
vooral in het begin van deze eeuw ge-biljart en piano, te plaatsen. Dat dit
De Kongo.
In de Kongo probeert Moboetoe, de op
perbevelhebber van het leger, op wie
president Kasavoeboe vertrouwt, de
aanhangers van Loemoemba in de afge
legen delen van het land in zijn macht
te krijgen. Hij heeft pogingen gedaan
zich meester te maken van de hoofdstad
van de provincie Kivoe, maar dat is hem
niet gelukt. Wel is duidelijk geworden,
dat Moboetoe hierbij veel steun kreeg
van de Belgen in het buurgebied Roe-
anda-Oeroendi, dat een beheerschapsge-
bied is. Dat was voor Hammarskjoeld
aanleiding een fel verwijt aan België te
richten.
De inkomsten bestonden uit de contri-
butties van de leden (20 ct. per maand
per lid) en uit donaties van buiten de
vereniging staande gegoede parochia
nen.
Al spoedig na haar oprichting werd
naar middelen gezocht om verlichting te
brengen in de kommervolle omstandig
heden, waarin verschillenden van de
leden verkeerden. Met dat doel werden
bijv, al in 1888 aardappelen ingekocht
voor gezamenlijke rekening ad f 1,65 per
korf (70 pond) en vet voor 28 ct. per
pond.
Ook staat in één van de eerste verga-
deringsverslagen de afname van gasco
kes tegen 65 cent per hl. vermeld. Even
eens gezien in het licht van „Draagt
elkanders lasten” werd in 1889 een be-
grafenisvereniging opgericht.
Zag de vereniging in de eerste jaren
als hoofddoel van haar bestaan de be
hartiging van de materiële belangen
van de leden, vanaf 1896 was het voor
naamste punt van haar program: bevor
dering van het godsdienst-zedelijk peil
van de leden.
Dit doel werd nagestreefd door het hou
den van godsdienstcursussen en van le
zingen over godsdienstige onderwerpen.
Daarnaast werden ook ontwikkelings-
bijeenkomsten gehouden over diverse an
dere, meest op het sociale vlak liggende
onderwerpen, terwijl zelfs één keer, dat
was in 1919, door Meester van Santen
een cursus in lezen, schrijven en reke
nen werd gegeven.
Andere voorbeelden, waaruit het nastre
ven van het nieuwe programmapunt
blijkt, zijn: de instelling van een 3-
maandelijke Algemene H. Communie,
welke mooie uiting van geloofsbeleving
heeft geduurd van 1919 tot 1940; de de
votie tot St. Jozef werd in 1899 bena
drukt door de plaatsing van zijn beeld
in het verenigingsgebouw, terwijl in 1920
de Plechtige Introdisatie van Jezus’ H.
Hart plaats vond en in 1923 het gebouw
door Pastoor Burgers werd ingezegend
met een vernieuwing van voornoemde
opdracht.
Na de omvorming van de vereniging
deed zich de behoefte gevoelen contact
op te nemen met soortgelijke verenigin
gen in andere Friese plaatsen.
Dit werd in 1897 mogelijk door de toe
treding tot de Friese St. Bonifaciusver-
eniging, terwijl in 1905 contact ont
stond met andere plaatselijke R.K. ver
enigingen door de aansluiting bij de K.
S. A. (Kath. Sociale Actie).
Inter-provinciaal contact werd gelegd in
1918, toen de vereniging lid werd van
de Diocesane Bond van R.K. Werklieden
verenigingen in het Aartsbisdom.
Niet onvermeld dient tevens te blijven,
dat als eerste gevolg van de verande
ring van doelstelling de naam van de
vereniging werd gewijzigd in R.K.
Werkliedenvereniging „St. Joseph’, ter
wijl een tweede gevolg was, dat de toen
ook gewijzigde statuten in datzelfde jaar
(1896) zowel Bisschoppelijk als Konink
lijk werden goedgekeurd.
De wens een eigen verenigingsgebouw
te bezitten, werd in 1895 werkelijkheid,
toen met steun van enkele vooraanstaan
de parochianen een gebouw, destijds
staande aan de Grote Dijlakker, werd
i aangekocht. Deze lokaliteit heeft de ver-
Voorzichtig.
In Engeland en Frankrijk is men wat
voorzichtiger met de beoordeling van de
toestand. Men is nog niet eens helemaal
overtuigd van de aanwezigheid van
Noordvietnamese troepen. Anderhalf
Jaar geleden bleek een dergelijke mede
deling van de Laotiaanse regering ook
loos alarm te zijn.
Vast staat echter, dat Rusland met
vliegtuigen de Pathet Lao van voorraden
voorziet en dat baart de Amerikanen al
genoeg zorgen. Dezen zijn vooral bang,
door niet in te grijpen, prestige te ver
liezen. Engeland en Frankrijk zijn voor
al bang, dat Amerika door te overhaast
ingrijpen een herhaling van het Kore
aanse drama in Laos gaat bespoedigen.
Deze landen zouden de commissie voor
naleving van de bestandsbepalingen, die
in 1954 in het leven is geroepen na het
soort offervaardigheid ook nu nog aan
wezig is, bewijst wel de grootte van het
„Stoelenfonds” dat in september 1960
werd opgericht met het doel uitbreiding
te verkrijgen van de aanwezige inventa
ris. Ruim f 1500,is hiervoor tot nu
toe bijeen gebracht en daardoor konden
70 stoelen, 12 armfauteuills en 6 tafels
worden aangeschaft. Hopelijk kunnen
deze nieuwe aanwinsten voor het eerst
bij de viering van het 75-jarig bestaan
van de vereniging dienst doen.
Het Jubileum zal zaterdag a.s. worden
gevierd met een Avondmis, terwijl zon
dag een Hoogmis uit dankbaarheid ge
houden wordt, gevolgd door een recep
tie.
De dag wordt besloten met een feest
avond.
Cross Country;
1. J. van der Weide 4 min. 12 sec.
2. mej. P. Piersma 4 min. 16 sec.
3. KI. Koopmans 4 min. 23 sec.
Dressuur. Klasse N. 1:
1. mej. A. Folkertsma, Gaasterland
2. mej. J. Feenstra, Waterpoorters
Klasse B.;
1. P. Sweeting, Waterpoorters
2. J. Reitsma, Waardruiters
3. W. Genée, Waardruiters
Licht: Dit waren de ruiters die het B.-
parcours sprongen:
1. J. Reitsma, 293 p. Waardruiters
2. S. Albada, 292,50 p. Gaasterland
3. H. Flagsma, 284,25 p. Waterp.
1. J. v. d. Weide, 292,50 p. Gaasterl.
2. J. Wiarda, 291,25 p. Waterp.
mej. P. Piersma, 289,25 p. Gaasterl.
4. P- Sweering, 287 p. Waterpoorters
Klasse L-:
1. J. van der Weide, Gaasterland
2. P. Sweering, Waterpoorters
3. K. Visser, Gaasterland
Klasse M-Z.
1. J. Wiarda 1 min. 15 sec., Waterp.
2. K. Koopmans 1 min. 21 sec., Gaast.
3. mej. P. Piersma 1 min. 25 sec.
Gaasterland
Klasse L.:
1. Joh. Teernstra, Waterpoorters
2. D. Boersma, Gaasterland
3- mej. A. Dooper, Gaasterland
Klasse M-Z;
1. J. Wiarda, Waterpoorters
2. mej. P. Piersma, Gaasterland
3. mej. C. Lycklama, Waterpoorters
syn dream
foks
De uitslag van de samengestelde wed
strijd wordt verkregen door alle drie on
derdelen bij elkaar op te tellen, waar met
één de handicap in zit:
en haar echtgenoot, de heer Antony Armstrong Jones, zijn
enige dagen uit logeren bij Lord en Lady Rosse op het Birr kasteel in Ierland
Eerste rij v.l.n.r..- Lady Rosse in gesprek met haar zoon Antony Armstrong
Jones, prinses Margaret en Lord Rosse
Tweede rij v.ln.r.: Lord Oxmantown (een halfbroer van Antony), graaf de
Vesci, Lady de vesci (zuster van Antony) en Martin Parsons (halfbroer
van Antony).
Concessies.
Van regeringszijde zijn in het openbaar
nu enkele concessies te verwachten, o.a.
de belofte, dat de uitvoering niet bij
Koninklijk Besluit zal geschieden en
voorts opneming in de wet zelf van be
paalde regelingen ten aanzien van de
werkloosheidsverzekering, maar deze
concessies heeft de regering gedaan aan
de Katholieke vakbeweging, die daarmee
genoegen heeft genomen. Dat zal de so
cialistische vakbeweging nog wel dwars
zitten, maar een voortzetting van de ac
tie levert het gevaar op, dat de tegen
stellingen tussen Waal en Vlaming in
het socialistische vakverbond en in de
socialistische partij groter gaan worden.
Zo is er een Waals-socialistisch front in
de socialistische partij gevormd, een
aanwijzing, dat het Waalse federalisme
een uiting overigens van ontevredenheid
met de eenheidsstaat België en vrees
voor het Waalse economische vermogen,
zijn kop weer aan het opsteken is.
le week januari 1911
Te Witmarsum is eindelijk definitief be
sloten tot oprichting ener coöperatieve
vereniging voor een elektrische centrale
ter verlichting van de dorpen Witmar
sum en Pingjum. Aan de fa. Alberts en
Kluft te Amsterdam in de installatie op
gedragen.
De bevolking van Sneek bedroeg op 1
januari 13007 personen.
Krite Boalsert spilet snein 15 jannewaris
yn ’e Doele „Skyn” yn fjouwer ütkom-
sten, vrij toanielstik fan Y. C. Schuit
maker. Tagongspriis kaerten by F. v.
Spoel, 50 sinten de persoan.
Wegenwachter H. Schut, die vorige week het gevaar voor eigen leven een der
inzittenden van een lesvliegtuig, dat bij Eelde was neergestort, het leven redde,
is op 2 jaunari onderscheiden met bet kruis voor uitmuntend dienstbetoon.
De onderscheiding werd hem opgespeld door de commissaris der koningin in
de provincie Groningen, Air. W. A. Offerhaus, in diens kwaliteit van vice-
voorzitter van de A.N.W.B. De plechtigheid vond plaats in het provinciehuis
te Groningen
innam. Deze stelde pogingen in het werk
met de communistische verzetsbeweging
Pathet Lao die een groot gedeelte
van het Noorden van het land in haar
macht had tot overeenstemming te
komen.
Tegelijk zocht hij toenadering tot de
deren. Lang voor de ziting begon, is er I rechtse politici om zodoende een kabi-
een betoging gehouden en de betogers I net van nationale eenheid te vormen,
bleven verre van het parlementsgebouw. Dat alles is afgestuit op de weigering
van Nosavan zich met de linkerzijde in
te laten. Hij had andere plannen. Van
zijn posifie in het zuiden, dat hjj behou
den had, is hij opgerukt en enkele we
ken geleden was het de beurt van Soe-
vanna Phoema om naar het buitenland
te vluchten en van Kong Lae zich naar
het Noorden terug te trekken.
Een meerderheid in het parlement ver
schafte Boen Oem, een medestander van
Nosavan, de nodige wettigheid.
Zo was de situatie, totdat volgens de
berichten van de Laotiaanse regering
vorige week vrijdag communistische
troepen uit Noord-Vietnam de noorde
lijke provincies binnenvielen en met de
Pathet Lao een offensief openden op de
steunpunten van de regering in het
noordelijk gebied. Enkme belangrijke
steden vielen in hun handen. De rege
ring diende een klacht in bij de Ver.
Naties en de Amerikaanse regering
bracht alles in gereedheid om te kun
nen ingrijpen wanneer zou blijken dat
er een communistisch plan was, Laos
onder de voet te lopen. Schepen en ma
riniers worden paraat gehouden.
Op 2 januari j.l. hield streek Zuid-West
haar jaarlijkse mid winter-wedstrijd, die
heel goed is geslaagd.
Plm. 40 Amazones en ruiters namen deel
en er is zeker niemand van de deelne
mers, die er spijt van heeft.
Het heeft een heel aparte bekoring om
in het kortst van de dagen met het paard
in de Gaasterlandse bossen om te zwer
ven. Deze wedstrijd is samengesteld en
bestaat uit 3 onderdelen n.l. 1 dressuur,
2 springen, 3 cross country. De uitslagen
zijn als volgt:
Laos.
Een dreigende toestand is zich in Laos,
in Zuid-Oost-Azië aan het ontwikkelen.
In de zomer van het afgelopen jaar
voerde kolonel Konk Lae een staats
greep uit, waardoor de rechtse, pro-
Westelijke generaal Nosavan van het
toneel verdween en de neutralistisch
gezinde Soevanna Phoema zijn plaats einde van de Frans-Indochinese oorlog,
steld zag, behoorde niet alleen het con
tact opnemen en onderhouden met de
hierboven genooemde verenigingen,
maar behoorde ook het (mede)oprichten
van diverse plaatselijke R.K. vakafde-
lingen, zoals in 1918 van de Bouwvak
arbeiders, de Transportarbeiders, de
Kleermakers en Naaisters en in 1919 de
Landarbeiders, de Steenfabriekarbeiders
en van het personeel in dienst der ge
meente.
Voorts werd toentertijd de stoot tot op
richting gegeven aan de Bouwcommis
sie „St. Joseph” (1898), de R.K. Wo
ningstichting „St. Joseph” (1920), een
Coöperatieve Verbruiksvereniging (4.915)
„de Steunpenning’1 (1922), het retraite-
fonds (1919), de Centrale Spaarkas
(1921), „de Jonge Werkman” (1923) en
„Eerbied in Gods Huis” (1923).
Voorts kwamen tot stand: de toneelclub,
de propagandaclub A. V. U. (Arbeiders
Verenigt U), de bestuursraad, de zang-
ver. „Crescendo”, de plaatselijke afde
ling „Herwonnen Levenskracht”, het
Agentschap van „Concordia’ en het
agentschap van „de Volkskrant”.
Al deze verenigingen en onderafdelingen
of agentschappen hebben elk op hun ge
bied veel goeds in geestelijke en/of ma
teriële zin voor de leden kunnen doen en
voor zover ze, door wijziging van tijds
omstandigheden, niet zijn opgeheven,
verrichten zij ook vandaag de dag nog
voor de leden zeer zegenrijke arbeid.
In de dertiger Jaren, toen als gevolg van
de algemene crisis werkloosheid heerste,
heeft de R.K.W.V. haar best gedaan de
hierdoor ontstane nood onder verschei
dene van haar leden te lenigen. Zo werd
met dat doel in het leven geroepen een
commissie „Hulp in Nood”, welke le
vensmiddelenbonnen uitreikte aan daar
voor in aanmerking komende leden. De
hiervoor benodigde gelden werden bijeen
gebracht door het houden van collecten
aan de kerkdeuren na de zondagse H.
H. Missen. In totaal werd door deze
commisie, behalve heel wat vet en boter
voor f 8800.uitgekeerd.
Het stemt tot dankbaarheid, dat deze
commissie in onze tijd gelukkig geen be
staansrecht meer heeft. Dit neemt ech
ter niet weg, dat zij toendertijd voor
menigeen geoede hulp in nood was.
De tweede wereldoorlog, gepaard gaan
de met de Duitse bezetting, had ook
voor de R.K.W.V. funeste gevolgen. Aan
gezien vanzelfsprekend geen gevolg ge
geven werd aan de eis zich aan te slui
ten bij het N.A.F. (Nederlands Arbeids-
Front) was opheffing der vereniging
onvermijdelijk. Dit had tot gevolg sta
king van de normale activiteiten en be
slaglegging door het N.A.F. op alle
eigendommen van de vereniging.
Tot het einde der bezetting kon daar
door ook het verenigingsgebouw alszo-
danig geen dienst meer doen.
Na de bevrijding, toen dit gebouw weer
door de K.A.B. (zo kwam de voorma
lige R.K.W.V. toen te heten) in gebruik
mocht worden genomen het duurde
nog tot in 1948 voordat zij van de in
stantie, belast met de liquidatie van ’t
N.A.F. in het bezit werd gesteld van de
officiële eigendomspapierenbleek,
dat de voorheen aanwezige inventaris
verdwenen was. Zelfs het biljart hadden
de mannen van Woudenberg, de toenma
lige commissaris van het N.A.F., niet
laten staan!
Deze situatie bemoeilijkte het weer op
gang komen van de vereniging, de vak-
afdelingen in niet geringe mate.
Dank zij echter de spontane offervaar
digheid van de leden, schiep een in het
leven geroepen ..Inventarisfonds” de mo
gelijkheid spoedig in het gebouw weer
Hwaf bat Qabe Skroar
Springen: Klasse B.:
1. H. Flagsma, Waterpoorters
2. S. Albada, Gaasterland
3. S. C- Postma, Mustangs
Kr-
ZM
L
Z L"
