De politieke ontwikkeling
na
de presidentswisseling
Amerika
m
Uit de werken
van
Menno Simons
afscheid
nam
van
N. J. Popma
melkleveranciers
o
De spanning in de Kongo
Qabe SLroar
weer stijgende
VRIJDAG 27 JANUARI 1961
57e JAARGANG
No. 8
VOORRADEN VOOR LAOTIAANSE LEGER UIT DE LUCHT
Niet alleen hoorders, maar ook daders des Woords
Klandestiene zender
PASSAGIERSSCHIP DOOR REBELLEN OVERMEESTERD
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
-
us hjoed p p
to sizzen
in de val
Gouden filmpjes
Vestiging
Lauxtermann N.V.
gaat door
?7
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’j Nieuwsblad
Hwat hat
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
België werkt weer.
In België is iedereen weer aan het werk
en nu moet men de gebleken scheuren
tussen katholieken en socialisten en tus
sen Walen en Vlamingen weer trachten
te krammen. Van Waalse zijde wil men
niet opgeven en er wordt nu bij de po
litici op aangedrongen om de samenstel
ling van de Senaat zodanig te wijzigen,
dat er evenveel Waalse als Vlaamse
senatoren zullen komen, opdat geen van
beide bevolkingsgroepen (in dit geval
dus de Walen) weggestemd zal kunnen
worden. Over de vraag of er nieuwe
verkiezingen zullen worden gehouden, is
nog niets bekend, hoewel er ook in ka
tholieke kringen belangstelling voor be
staat, omdat men hoopt, dat de sta
kingsactie de socialisten stemmen zal
kosten. Zoals bekend eisten de socialis
ten kamerontbinding, in de hoop, dat
dan de eenheidswet niet aangenomen
zou worden.
Laos.
In Laos is het internationale overleg tot
bijlegging van het geschil weer een stap
je nader gekomen, doordat Amerika
zich bereid heeft verklaard met Enge
land te streven naar een herleving van
de internationale contrólecommissie voor
dit land, die van 1954 tot 1958 heeft
gewerkt. Lid hiervan waren India, Po
len en Canada. Dit houdt in, dat de nieu
we Amerikaanse regering zich niet zo
onomwonden achter de rechtse regering
van Boen Oem stelt als Eisenhower.
Boen Oem is ook helemaal niet ingeno
men met het plan. Ook wil hij helemaal
niets weten van een grote internationale
conferentie over Laos, zoals de leider
van de communistische Pathet Lao dat
wel wenst.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
hun wegen naar des Heren woord en or
dening. Niet daarom, dat zij daarmee
de verzoening van hun zonden en het
eeuwig leven menen te verdienen: dat
in genen dele. En ook het geloof zelf is
geen werk van de mensen, maar het is
gave Gods. Anderzijds blijft ook na de
Doop de aangeboren aard der zonden,
die in ons vlees is, en die in de Doop
niet geheel vernietigd wordt.
Maar ondanks dat weet Menno, dat het
leven van de Christen er op gericht moet
zijn, gehoorzaam aan Christus’ Woord,
geheel naar de Bijbel, volkomen buigend
voor het gebod, leven. Want alle schrif
ten, Oud en Nieuw Testament, wijzen
ons op Christus, dat wij Hem moeten
volgen.
Zijn strijd, de laatste maanden in Wit-
marsum, was mede deze geweest, dat hij
dat toen niet kon, niet durfde. Maar toen
hij het eenmaal met Christus had ge
waagd, is hij Hem trouw gebleven. En
bij alle beschuldigingen, die zijn vijan
den tegen hem hebben ingebracht, heb
ben zij altijd moeten toegeven, dat hij
dit ernstig heeft genomen, wat in ons
volkslied staat (en het past misschien
wat slecht bij Menno, omdat Marnix,
aan wie het Wilhelmus wordt toege
schreven, zich allerminst pro-Doopsge-
zind heeft gedragen en Menno van
zijn kant ongetwijfeld principieel be
zwaar gehad zou hebben tegen de op
stand tegen Spanje; omdat Christen-zijn
dulden en lijdzaam zijn inhield)
Als vrome Christen leven,
’t zal hier haast zijn gedaan.
Ds. L. LAURENSE.
Bolswards Nieuwsblad
Ik noem al dadelijk zijn eerste geschrif
ten, geschreven kort na zijn overgang
Zijn meditatie op de 25e psalm, die ons
Oen blik geeft in zijn diepste innerlijke
leven. Dan zijn Fundament van de Chris
telijke leer, uit 1539, ontegenzeggelijk
pijn belangrijkste werk, waarvan geluk
kig binnenkort wel een heruitgave zal
Verschijnen, Daar zijn verder zijn Van
de geestelijke verrijzenis; en zijn Van de
nieuwe creature.
Tijdbeeld uit Laos: vanaf de helling van een heuvel in het gebied
Kho kijken soldaten van het Laotiaanse leger blij toe, terwijl
midden fotovoorraden uitwerpt
Tsjombe is nooit groot geweest, omdat
men in hem weinig anders ziet dan een
marionet van de Belgen en het feit, dat
hij een verzoeningscommissie van de
Ver. Naties niet heeft willen ontvangen,
zal de kwestie niet beter maken.
Kennedy sprak een korte rede uit, waar
in hij zei, dat zijn regering de vrijheid
in de wereld tot elke prijs zal verdedi
gen. Zijn rede was geheel gewijd aan de
internationale politiek. De communisti
sche staten nodigde hij uit tot een nieu
we krachtsinspanning ter bevordering
van de vrede. Beide partijen, zo zei hij,
moeten voor het eerst nu eens met se
rieuze plannen komen, hetgeen nog niet
wil zeggen, dat Kennedy snel met op
zienbarende voorstellen zal komen. Hij
stippelde een politiek uit van vrede door
onderhandelingen, die echter moet steu
nen op grote militaire macht, omdat men
de communistische landen niet mag ver
lokken tot misstappen door zich zwak
te tonen. Eenheid van het Westelijke
bondgenootschap is een eerste vereiste.
Uit deze laatste beide titels en ook uit
de indeling van het fundamentboek
blijkt duidelijk, welke kant van het
Christendom in eerste aanleg door
Menno naar voren wordt gebracht: de
nieuwe creatuur, de nieuwe schepping:
de geestelijke opstanding tot een nieuw
leven, nadat men tot boete en bekering
is gekomen.
Nu is het de tijd der genade, begint
het Fundamentboek, om daartoe te ko
men, en zo tot een geloof, dat het leven
vernieuwt.
In een tijd, waarin vrij weinig aandacht
gegeven werd aan het Christenleven op
deze aarde, komt Menno op voor de
echtheid daarvan. Fel hekelt hij de le
venswijze van de priesters, daarbij ook
de hand in eigen boezem stekend. Maar
even fel keert hij zich tegen de predi
kers der Evangelische kerken, die hij
verwijt, dat zij zelf een ruim leven lei
den, en niets laten zien van vruchten
van het geloof, noch in hun eigen leven,
noch in dat hunner volgelingen.
En Menno's grootste grief tegen Lu
theranisme is ook, dat daar te veel ge
leefd wordt uit het: de strik is gebro
ken en wij zijn vr(j. En nu doet het er
niet toe, hoe je leeft, tenminste er wordt
niet meer naar gevraagd.
Neen, zegt Menno, het doet er wel toe.
En ook daarom kan hij het van Luther
niet zetten, dat deze brief van Jacobus,
de meest praktische, de brief van het
„zijt daders des woords en niet alleen
hoorders’’, een strooien brief noemt.
Het is niet genoeg, met de mond te
belijden dat Jezus Christus de zoon Gods
is, dat Hij de wet voor ons volbracht
heeft, dat Hij onze zonden met Zijn
bloed betaald heeft en Zijn Vader met
Zijn offer en dood verzoend. Maar het
moet ook in het recht begrepen zijn. En
elders: hart, mond en werken zijn één.
Menno ontkent nimmer de heilsfeiten;
hij weet, dat het niet menselijke gerech
tigheid is, die voor God rechtvaardigt;
hierin is hij goed kind der hervorming.
Maar het is steeds een: ja, maar....
De werken gaan niet voorop, maar zon
der werken is er geen echt geloof. Want
een rechtgelovig Christen is een mens,
die naar de Geest uit God geboren is,
een nieuwe creatuur in Christus Jezus is
geworden. Al zijn vruchten zijn gerech
tigheid, lijdzaamheid, waarheid, gehoor
zaamheid, ootmoed, kuisheid, liefde en
vrede. En de titel van een van zijn latere
geschriften luidt: Van het rechte Chris
tengeloof, dat het hart van de mens om
keert, verandert, Godvrezende, oprecht,
nieuw, vredig, vroltjk en zalig maakt.
Christenen zijn mensen, die met Chris
tus zijn opgestaan (in de doop dus) en
die des Heren heilige wil, voorbeeld, or
dinantie en geboden naar hun zwakheid
gaarna nakomen. Want die een Chris
ten is, moet Christus’ geest, woord en
voorbeeld volgen. Die daar zegt, dat hij
in Christus is, die moet wandelen, ge
lijk Hij gewandeld heeft.
Aldus enkele grepen uit werken uit zeer
verschillende perioden van zijn leven. En
als hij in zijn geschrift over het ware
Christengeloof een tiental voorbeelden
van gelovigen aanhaalt, verbindt hij er
dadelijk een praktische vermaning aan.
Bijvoorbeeld de hoofdman uit Kaper-
naum: ziet, trouwe lezer, hier hebt ge
deze hoofdman tot een levendig voor
beeld, waaraan gij leren moet, hoe een
oprecht Christengeloof zich voor God
verootmoedigt, aan God niet twijfelt en
hoe barmhartig het met zijn arme
dienstknecht in getrouwe liefde allerwe
gen handelt en omgaat. Hoor Gods
Woord, geloof Gods Woord, volbreng
Gods Woord, dat is Menno’s drieslag
van het geloof.
Twee dingen zijn Menno’s nakroost wel
verweten: werkheiligheid, en perfectio
nisme. Hem zelf kan men dat zeker niet
verwijten. Want de rechte wedergebo-
Begrip van neutraliteit.
Hij toonde meer begrip voor neutrali
teit of neutralisme dan de vorige rege
ring. Hulp voor onderontwikkelde ge
bieden zal gegeven worden om de toe
standen te verbeteren en niet om de
hulpontvangende landen aan de zijde
van de Ver. Staten te krijgen.
Van alle kanten zijn uiteraard geluk
wensen binnengekomen. Er was ook een
telegram van Croestsjow, die zaterdag al
een lang gesprek had met de Ameri
kaanse ambassadeur in Moskou, die op
zijn post zal blijven.
Het is niet bekend waarover gesproken
is, maar er gaan stemmen op, dat
Chroestsjow van plan zou zijn, om, als
de Algemene Vergadering van de Ver.
Naties in maart weer bijeenkomt, op
nieuw naar New York te vertrekken,
ongetwijfeld nu met de bedoeling Ken
nedy te ontmoeten, die overigens al dui
delijk te kennen heeft gegeven niets van
overhaast topoverleg te willen weten.
Politieke verschuiving.
Als men nu de politieke situatie over
ziet, dan is de positie van Loemoemba,
hoewel in gevangenschap, versterkt. Bo
vendien gaat hij de trekjes van een mar
telaar vertonen, hetgeen overal sympa
thie wekt. De positie van president Ka-
savoeboe en generaal Moboetoe is ver
zwakt. Zij hebben hun gevangene aan
Tsjombe moeten overdragen en boven
dien heeft Kasavoeboe er in moeten
toestemmen, dat de rondetafelconferen
tie van Kongolese leiders niet in de
hoofdstad Leopoldstad, maar in Elisa-
bethstad gehouden zal worden in ’t mid
den van de volgende maand.
De steun van een aantal Afrikaanse en
Aziatische landen voor Loemoemba, te
gen wiens overbrenging naar Elisabeth-
stad door de Russen is geprotesteerd,
wordt nadrukkelijker, Egypte heeft aan-
gekondigd vóór 1 februari zijn contin
gent van 520 parachutisten uit de Kon
go terug te zullen trekken. In Kairo
meent men te weten, dat Nasser deze
troepen ter beschikking zal stellen van
de regering de Loemoembisten in Stan-
leystad. Misschien zal Kairo deze rege
ring zelfs erkennen.
De waardering van de Ver. Naties voor
dia en Bolsward reeds 70 jaar met el
kaar zijn vergroeid.
Hij verontschuldigde zich voor het feit
dat deze avond in Sneek moest worden
gehouden. Hollandia is wel gegroeid,
maar de Doele is niet meegegroeid, aldus
de heer Postma, die aan het begin van
de avond het Fries Volkslied liet zin
gen.
In zijn toespraak zeide de heer Postma
o.a.: Uw spel is zeer goed gespeeld. Wij
willen niet alleen afscheid nemen, maar
ook dank brengen. Dank ook voor uw
i gastvrijheid. Deze dank werd ook ver-
l tolkt in een „ófskiedsankje” door een
Weer spanning in Kongo.
In de Kongo begint de spanning weer
te stijgen. Aangezien president Kasa
voeboe en Moboetoe, de sterke man van
het leger, Thysstad in de provincie Leo
poldstad geen veilige gevangenis meer
vonden voor Loemoemba hebben zij hem
overgebracht naar Elisabethstad, de
hoofdstad van de afgescheiden provincie
Katanga, waar Loemoemba’s aards-
vijand Tsjombe aan het hoofd staat. Het
overbrengen is niet al te zachtzinnig ge
beurd. Reacties zijn niet uitgebleven. De
aanhangers van Loemoemba, die in
Stanleystad in de Oostprovincie een te
genregering hebben opgericht, hebben
één van hun gevangenen, die Loemoem
ba indertijd gearresteerd had, gedood en
de blanken, die zich daar nog bevinden,
voelen zich allesbehalve veilig.
België heeft nieuwe troepen naar het
aangrenzende Roeanda-Oeroendi overge
bracht om eventueel de blanken te be
schermen. Want ook in de provincie Ki-
voe is de macht in handen der loemoem
bisten gekomen, die enige tijd geleden
in het Noorden van Katanga zijn bin
nengerukt, daarbij steunend op de be
woners in het Noorden, de Baloeboe’s,
die niets van Tsjombe willen weten.
In dit gebied hebben gevechten plaats
tussen Katangese gendarmes en Baloé-
ba’s en de troepen van de Ver. Naties
daar zijn niet meer bij machte beide
partijen uit elkaar te houden.
Onder leiding van Henrique Galvan, ex-kapitein van het Portugese leger, heeft
een bende het 20.000 ton metende Portugese passagiersschip ..Santa Maria”
in de Caraibiscbe zee overmeesterd. Toto: de „Santa Maria’
H. M. Gerbrandy te Nijland als voorzit
ter van de Friese Zuivelvereniging en
namens de Nederlandse Vereniging van
Melkcontröle.
De avond stond onder leiding van de
heer J. C. Postma, voorzitter van de
Bond van Melkleveranciers. die na een
kort begroetingswoord, de heer Hooiter
Meursing inleidde.
Deze liet zich zeer waarderend uit over
de heer N. J. Popma, die in de 25 jaar
die hij als directeur in Bolsward heeft
gewerkt, de fabriek onder zijn leiding
tot een van de modernste in ons land
heeft herschapen.
De fabriek in Bolsward is de grootste
van het Hollandia-concern. De heer
Hooiter Meursink sprak de wens uit, dat
de nieuwe directeur, de heer Swierstra,
met dezelfde energie en wilskracht de
fabriek in Bolsward zou mogen leiden.'
Van de melkleveranciers kreeg de schei
dende directeur een bankstel. Namens
de melkrijders bood de heer L. IJpma
uit Lollum een smeedijzeren lantaarn
aan. Ook de heer H. M. Gerbrandy
sprak Je heer Popma toe.
De heer Postma wees er op, dat Hollan-
De habsuchtige
hat altyd tomin
het einde van de avond op verzoek van
de jubilaris werd herhaald.
De heer Meursing ging in vogelvlucht
de levensloop van de scheidende direc
teur na. In 1921 kwam hij bij Hollandia
Nadat hij in 1926 Bolsward verliet,
kwam de jubilaris hier in 1931 terug om
in 1935 de heer S. J. de Boer op te vol
gen als directeur.
In de afgelopen jaren vielen er veel pro
blemen op te lossen. De moderne tech
niek deed zijn intrede in de fabriek. De
produkten werden aangepast aan de
eisen des tijds. Met de leveranciers van
het bedrijf was altijd zeer veel contact.
Altijd is de heer Popma voor de leveran
ciers opgekomen, vooral op momenten,
wanneer er moeilijkheden gingen rijzen.
De avond werd gevuld met een bont
programma, verzorgd door de verschil
lende eerste klas beroepsartiesten.
De Friese conferencier B. van der Wal
was helaas verhinderd, hij werd echter
op uitstekende wijze vervangen door
Frans Vrolijk. Verder werd er medewer
king verleend door het accordeontrio
Willy Ré, Ted Alton met een interna
tionale goochelshow, de Marions (zin
gende zusjes), Rexis de internationale
muzikale clown, de jongleur Gino Ma-
nelli, Herbert Joeks, de radiozanger
Charles Aerts en de Wama’s als paro-
disten.
De muzikale omlijsting beruste bij Joop
de Leur en de muziek in de zaal werd
verzorgd door The Rockin’s Stars on
der leiding van de heer J. M. Toussaint.
Het was al weer bijna meikerstijd toen
deze avond, waarop de heer Popma nog
een persoonlijk dankwoord sprak, werd
gesloten.
Verschillende bussen brachten de hon
derden bezoekers hierna huiswaarts.
van Khang
een vliegtuig
De burgemeester van Amsterdam heeft
het houden van bokswedstrijden in het
publiek verboden.
Zilveren jubileum van dorpsveldwachter
W. J. Boonstra te Witmarsum.
Blériot is niet de eerste geweest die het
Kanaal overvloog. Reeds in 1751 vloog
pater Grimaldi van Civita-Vlecbia van
Kals naar Dover met een vliegtoestel,
dat aan een arend herinnerde.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgive: A J. OSINGA N.V, Bolswerd
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Is er aanleiding om nu nog de aandacht voor Menno Simons te vragen, anders
dan omdat het deze maand toevallig 400 jaar geleden is, dat hij gestorven is
en 425 jaar geleden, dat hij zijn priesterambt in de kerk van Rome heeft neer
gelegd
Om het antwoord op deze vraag te vinden, sla ik voor U een uitgave van zijn
verzamelde werken, zyn Opera Omnia, op. Het is een zeer oud foliant, want sinds
1681 zijn z(jn werken in het Nederlands niet meer herdrukt. Waarschijnlijk omdat
geen uitgever er een afzetgebied voor verwachtte. En het zal inderdaad vrijwel
ondoenlijk zijn om in deze tijd belangstelling te wekken voor al zijn geschriften.
In velen wordt op een breedsprakige, ellenlange wijze theologie bedreven op een
wjjze, die ons niet meer aanspreekt. Toch is het te betreuren, dat op deze wjjze
een aantal wel lezenswaardige geschriften vrijwel ontoegankelijk blijven.
i viertal meisjes, welk gelegenheidsversje
dusdanig in de smaak viel, dat het aan
sa
Op 20 januari heeft president Kennedy het bewind overgenomen van president
Eisenhower, die zich nu teruggetrokken heeft op zijn boerderij bjj Gettysburg.
De belangstelling in de Amerikaanse hoofdstad voor deze gebeurtenis is over
weldigend geweest. Honderdduizenden juichten Kennedy toe op zijn tocht van
het Kapitool naar het Witte Huis.
Op de tribune voor het Kapitool had de overdrachtsplechtigheid plaats bij een
temperatuur van zes graden onder nul en een scherpe wind. Maar aan de gloed
van de plechtigheid deed dit weinig af.
Op zondag 22 januari j.l. hebben op
sporingsambtenaren van de PTT in sa
menwerking met de rijkspolitie van Win
schoten en Nieuwe Pekela de klandestie
ne zender „Piloot storm in samenwer
king met de merel” opgespoord en in be
slag genomen.
Procesverbaal werd opgemaakt tegen de
48-jarige metaalbewerker S. S., de 22-
jarige werkman J. H. S. en de 21-jarige
losarbeider H. S., allen te Nieuwe Pe
kela.
Er is een tijd van komen er van gaan.
Deze waarheid geldt voor ieder mens,
ook voor de heer N. J. Popma, die met
vervroegd pensioen de Hollandiafabriek
te Bolsward gaat verlaten.
Het uur van het definitieve afscheid op
a.s. dinsdag nadert.
Gisteravond werd van het personeel af
scheid genomen. Terwijl wij dit schrij
ven moet het afscheid nog plaats vin
den. Hopelijk leest U er in ons volgend
nummer meer van.
Maar dit was niet het enigste afscheid.
Ter gelegenheid van het veertigjarig
dienstjubileum en het aftreden als fa
brieksdirecteur van de heer N. J. Pop
ma te Bolsward organiseerde de Kon.
Hollandia nv dinsdagavond reeds een
feestelijke bijeenkomst in „Ons Gebouw”
te Sneek. Deze stad was gekozen omdat
in Bolsward geen zaal aanwezig is, die
aan ongeveer zevenhonderd personen
plaats kan bieden.
Tot de aanwezigen behoorden onder an
deren de heer A. Hooiter Meursing, dir.
van de Koninklijke Hollandia nv te
Vlaardingen, burgemeester mr. J. A.
Geukers van Bolsward en gedeputeerde
4e week januari 1911
Slager van Bergen slachtte een varken,
dat het enorme slachtgewicht had van
742 pond. Het merkwaardige was, dat
het dier twee gallen had.
Te Schraard werd voor 17 pondemaat
weiland ruim f 15.000,geboden. Ou
den van dagen weten te verhalen, dat er
hier eens f 250,huur werd betaald
voor bouwgrond, n.l. toen de vlasbouw
in volle glorie was.
Te Workum zit reeds een duif op 2 eie
ren te broeden. Ineens heeft het weer
echter een wending gemaakt en is de
winter ingevallen.
De trek naar Noord-Amerika is tegen
woordig in deze omgevjng groot. Uit on
derscheidene plaatsen als Bolsward, Hich.
turn, Arum en omstreken maken vele ge
zinnen zich gereed om binnenkort te ver
trekken.
De vestiging van Confectie-Industrie
Lauxstermann N.V. te Bolsward gaat
door.
Uiterlijk zal men 1 maart a.s. starten,
vermoedelijk echter eerder. Het ligt in
de bedoeling dat het pand (voorheen
meubelzaak Tolsma) zal worden gehuurd
door de gemeente Bolsward, die ’t weer
onderverhuurt aan de N.V.
In verband hiermee zal eerstdaags een
rene en geestelijk gezinden richten al raadsvergadering worden gehouden.
ft
