De dood
Loemoemba brengt
van
het allerminst oplossing
m
FEEST- EN STRIJDGEWOEL
OP HET BINNENHOF
PM
De Gaulle’s plannen met klein Europa
Koperen jubileum dr. L. G. Kortenhorst
üs hjoed p p
to sizzen
j
a
■k. - dL
SOu-
hulpverleningsdienst?
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Ruimtetrip
Gouden filmpjes
Opmars TV
Nije skoalle foar
Kubaerd
Ook Workum een
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1961
57e JAARGANG
No. 14
Waarin opgenomeo: De Bolswardsdie Courant, Westergoo
EEN KUSJE VOOR BROERTJE
Ruslands voorsprong.
PYT
een
i
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres;
Marktstraat IJ
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
ENORME BRAND
IN DUMP TE ROTTERDAM
Foarspoed
makket net folie freonen
ter harte gaat, namelijk die voor de oor
logvoering.
De Gaulle.
De Gaulle verandert niet gemakkelijk
van gedachten en het is zeker niet denk
beeldig, dat hij, als hij beschikt over
een te gebruiken eigen kernwapen, het
ogenblik niet gekomen acht om weer de
nadruk te leggen op de onafhankelijke
positie van Europa, dat volgens hem zijn
verlengstuk in Afrika heeft.
Dit is echter een visie, waarvan vooral
de Afrikanen niet al te veel terug zul
len hebben. De basis van de Franse po
litiek zou dan wat al te zwak worden.
Het is niet goed verklaarbaar, dat Ade
nauer over deze bezwaren is heenge
stapt. Misschien is hij van oordeel, dat
het Franse plan minder gevaarlijk is
dan wij hier geschetst hebben, vooral
omdat het volgens de Duitse opvatting
niet zo lang meer zal duren of het lei
derschap in het Kleine Europa, dat nu
nog bij Frankrijk ligt, gaat over naar
Bonn. Maar ook in dat geval is er voor
Nederland weinig aantrekkelijks in een
constructie, waarvan Engeland uitge
sloten is. Daar komt nog bij, dat Enge
land te kennen heeft gegeven, wel de
gelijk te willen deelnemen aan het poli
tieke beraad over Europa, nu de supra
nationale elementen er uit verdwenen
zijn. Maar Frankrijk wil er Engela’hd
ronduit niet bij hebben om zijn leider
schap niet in gevaar te zien gebracht.
Abonnementsprijs t 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswarils Nieuwsblad
In de stilte van het winterreces heeft de k.v.p.-afgevaardigde, dr. L. G. Korten
horst, deze week zijn koperen jubileum als voorzitter der Tweede Kamer her
dacht. Hij is niet ons oudste Kamerlid, noch wat leeftijd noch wat aantal zittings.
jaren betreft. Hij wordt dit jaar 75 en zetelt sinds 1925 in onze volksvertegen
woordiging. Maar Ds. Zandt en ex-minister Welter zijn 80 jaren en dus aan
merkelijk ouder dan htf, terwijl de 75-jarige Dr. Tilanus nog eerder dan hij, name
lijk in 1922, in de Kamer werd gekozen. Zijn leeftijdgenoot, Prof. Oud, verscheen
zelfs nog eerder, namelijk reeds in 1917, op het Binnenhof, doch de liberale fractie
leider heeft zijn zetel tussentijds namelijk eerst gedurende zijn ministerschap
en later tijdelijk als burgemeester van Rotterdam nogal eens verlaten. Maar
toch is het koperen jubileum van Dr. Kortenhorst ais Kamerpresident iets bijzon
ders. Sinds mensenheugenis is nog nooit iemand langer voorzitter der Tweede
Kamer geweest, al wint Dr. Kortenhorst het zijn voorganger mr. Van Schaik
nog maar net.
Loemoemba, is dood. De voormalige Kongolese premier, begin september afgezet
door president Kasavoeboe, maar nog steeds erkend door een aantal Afrikaanse,
Aziatische en communistische landen, was in december van het vorig jaar gear
resteerd door Moboetoe, de sterke man van president Kasavoeboe. Maar vorige,
maand was hij overgebracht naar Jadostad in Katanga, waar Loemoemba’s aarts
vijand Tsjombé de scepter zwaait. Moboetoe oordeelde Loemoemba in het door
hem beheerste deel van de Kongo niet In voldoende veilige bewaring, aangezien
de troepen nogal eens muiten
bloedbad te verhinderen, als de stam
men op wraak en weerwraak uitgaan.
Een oplossing is deze dood van Loe
moemba niet te noemen, want juist ge
durende. zijn gevangenschap heeft zijn
vice-premier Gizenga in Stanleystad in
de Oostprovincie het machtsbereik van
de Loemoembisten aanzienlijk weten uit
te breiden. Gizenga is een man met
communistische training, die de dood
van Loemoemba zeker met alle midde
len zal uitbuiten. Het Westen, dat zijn
naam met Kasavoeboe en Moboetoe en
ook wel met Tsjombé heeft verbonden,
zal eveneens de weerslag van deze moord
voelen. De eis van Rusland, dat Ham
marskjöld af moet treden is daar reeds
het begin van.
Begrotingsbehandeling.
Overigens wacht de Kamerpresident
drukke tijd. In de komende weken zal
de Tweede Kamer namelijk nog verschei
dene belangrijke begrotingshoofdstukken
moeten afhandelen.
Volgende week staat de begroting van
buitenlandse zaken op de agenda.
Verwacht kan worden, dat daarbij zo
wel de kwestie Nieuw-Guinea als de re
cente topconferentie van de Zes Euro
pese regeringsleiders in Parijs ter spra
ke zal komen.
Het ligt voor de hand, dat de Kamer
leden zullen nagaan of in beide aange
legenheden Nederland niet in een zeker
isolement is geraakt en van minister
Luns zullen verlangen, dat hij wegen zal
aanwijzen om daar uit te geraken.
Minister Luns is zo vaak afwezig ge
weest in de afgelopen maanden, dat van
regelmatig parlementair contact, althans
in het openbaar, geen sprake is geweest.
Daar komt bij, dat zijn verhouding tot
minister-president De Quay, zowel in de
Nieuw-Guinea-kwestie als bij het Euro
pees topoverleg, onderwerp van allerlei
speculaties heeft uitgemaakt. Voor hij
kort na het cocktail-incident naar
de Algemene Vergadering van de Ver.
Naties vertrok, heeft hij duidelijk ge
steld, dat niet de minister-president doch
de minister van buitenlandse zaken de
buitenlandse politiek van Nederland had
uit te voeren.
Kort daarna kwam evenwel de Franse
president met een uitnodiging voor een
topconferentie van de Zes regeringslei
ders, dus met inbegrip van minister
president De Quay voor Nederland. Op
de jongste conferentie te Parijs is ech
ter, blijkens de perscommentaren, mi
nister Luns als de voornaamste woord
voerder van Nederland tegenover de re
geringsleiders van Frankrijk en Duits
land, De Gaulle en Adenauer, in het
strijdperk getreden.
Het is bepaald niet denkbeeldig, dat die
positie ook door de Nederlandse Kamer
leden onder de loupe zal worden geno
men.
Klein Europa.
In Parijs hebben eind vorige week de
regeringsleiders en ministers van buiten
landse zaken van de zes landen van het
kleine Europa vergaderd, d.w.z. van
Frankrijk, West-Duitsland, Italië, Bel
gië, Nederland en Luxemburg, nadat de
dag tevoren bondskanselier Adenauer ’n
apartje had gehad met president De
Gaulle.
Het doel van de bijeenkomst was, de
Franse plannen te bespreken voor een
nauwere politieke organisatie van de zes
landen, die in de E.E.G. economisch zo
nauw samenwerken.
Vaker overleg tussen de ministers en de
instelling van een soort politiek secre
tariaat waren de belangrijkste punten,
waar allen het wel min of meer mee
eens waren, behalve de Nederlanders,
die hierin een politieke stap naar de
vestiging van het kleine Europa met uit
sluiting van Engeland zagen. En Neder
land wil om politieke zowel als econo
mische redenen Engeland zo nauw mo
gelijk aan het vasteland binden.
Een ander bezwaar van de Nederlanders
was, dat te ver voortgaan op deze weg
ook de samenhang in de Noordatlanti-
sche Verdragsorganisatie zou verzwak
ken, wat, vooral gezien de visie van De
Gaulle over een veel onafhankelijker po
litiek ten opzichte van de Ver. Staten,
een ernstig nadeel is.
Adenauer had dit eerst ook als nadeel
gevoeld, want een nauwe band met de
Ver. Staten is de basis van de Duitse
politiek. Op dit punt schijnt De Gaulle
hem gerustgesteld te hebben, maar het
is de vraag of dit voldoende is.
In stilte.
Dat dit bijzonder jubileum in stilte is
gevierd, op verlangen van de president
zelf, komt misschien ook wel doordat
de p.v.d.a.-fractie hem de laatste keren
haar stem heeft onthouden, als jaarlijks
de voordracht werd opgemaakt. Dat is
wel eens anders geweest.
Onder de brede basis hebben de socia
listen, toen zij een tijdlang de grootste
Kamerfractie vormden en dus aanspraak
op het voorzitterschap konden maken,
ei in toegestemd, dat Dr. Kortenhorst
voorzitter bleef. Maar aan deze waar
dering kwam een einde toen het laatste
kabinèt-Drees tuimelde.
Bij die gelegenheid zou Dr. Kortenhorst
zich althans naar het oordeel van de
p.v.d.a.-fractie niet geheel onpartijdig
hebben gedragen. Kon Dr. Kortenhorst
voordien op de stem van vrijwel de ge
hele Tweede Kamer rekenen, sedertdien
vindt hij een tweederde meerderheid
achter zich. Dat is natuurlijk ruim
schoots voldoende, maar doet toch wel
enige afbreuk aan de feestvreugde.
en De Jong’s Nieuwsblad
Vorige week vrijdag kwam het bericht
van de Katangese regering, dat Loe
moemba en twee medgevangenen ont
snapt waren en spoorloos verdwenen
met een zwarte auto, die men later langs
de kant van de weg heeft teruggevon
den. Dit bericht werd maandag gevolgd
door de mededeling, dat Loemoemba bij
zijn vlucht in handen was gevallen van
leden van een vijandige stam, die hem
gedood hadden.
Nog vrijdag was bij de Ver. Naties de
viees gegroeid, dat Loemoemba niet ge
vlucht was, maar dat hij vermoord was
en dat het gehele vluchtverhaal moest
dienen om er de politieke gevolgen van
te beperken. De omstandigheden van de
vlucht en de dood van Loemoemba wek
ten weinig vertrouwen in de oprechtheid
van de Katangese regering.
Het is dus niet uitgesloten, dat Loe
moemba ook na zijn dood nog een grote
invloed zal hebben. Want hij is marte
laar geworden, vermoord door wie nage
noeg iedereen ziet als een marionet van
de Belgen, namelijk Tsjombé van Katan
ga. Ook Kasavoeboe en Moboetoe, die
hem aan Tsjombé hebben overgeleverd,
gaan niet vrijuit. Men vreest, dat de te
genstellingen tussen de Loemoembisten
en de rest van (Je Kongo groter zullen
werden, vooral daar de troepenmacht
van de Ver. Naties te klein is om een
Onder leiding van de heer E. U. Dijk
stra werd te Workum van gedachten ge
wisseld omtrent de noodzaak van een
boerenhulporganisatie ter plaatse.
De vergadering achtte de noodzaak
wezig, waarbij gewezen werd op het
Koekdissen
toegelaten.
Volksvoordracht in het Wilhelminage-
bouw, uitgaande van de Maatsch. tot Nut
van het Algemeen. Spreker H. Beekhuis.
Onderwerp „De verversing der lucht”.
Entree 5 cent per persoon.
Die Russen zijn wat mans
Dat staat wel buiten kijf
Opnieuw zoeken ze thans
Een aardig tijdverdrijf
Hun zware satelliet
Werd netjes gelanceerd
Welk doel ligt in ’t verschiet?
Venus, is er beweerd
Zien wij, oneindig ver
Bij heldere avondstond
De meestbezongen ster
Elk vraagt, wie gaat daar rond?
Een mannetje vaal dof
Als een speldeknop zo klein
Dat is meneer Chroetsjow
Van Venus souverein
Stuur hem dan dit bericht:
Jij voelde je een reus
Hou voortaan 't mondje dicht
Je mening blijkt abuis
Sla nooit weer met je schoen
Vergissen is niet erg
Maar ik zou bescheiden doen
Op Venus ben je een dwerg
Zij hoort een kleine stoot
En op een zekere dag
Plant er de ruimteboot
De hamer-sikkelvlag
Heus daarbij blijft het niet
Want loopt het wat gesmeerd
Dan kan, als nieuw gebied
Venus geannexeerd
Wie is dit meisje dat haar kleine broer
tje zo teder kust? Tijdens een bezoek
aan het Witte Huis in Washington zag
een fotograaf dit tafereeltje van Caro
line Kennedy, met föhn. F. Kennedy
]r., die nog maar een paar maanden
oud is
3e week februari 1911
Wegens voortdurend stormachtig weer,
zijn de beurtschepen van Workum en van
Bolsward op Amsterdam een volle week
blijven liggen.
De halve wereld is ziek: de influenza
druipt uit de lucht. De oorzaak van de
ziekte? Met zekerheid weet men niets,
maar dr. Y. schrijft in de N.R.Crt., dat
hij gelooft, dat het te warm stoken in de
woon- en werkvertrekken er niet vreemd
aan is. Opmerkelijk is, dat nog nooit een
influenze-epedemie in de zomermaanden
is waargenomen.
Groot-Boerenboelgoed te Bolsward ten
huize en ten verzoeke van mej. de Wed. J.
Zijsling op Baburen nabij Bolsward: 39
melke, kalve en varekoeien, 12 hokkelin-
gen w.o. 2 stieren en enige suupkalverens
21 vole schapen, Boerenreeuw als glas
wagens, tilbury, 2 sleeptroggen, kretten,
tieme, bintladders, piekestelp, belletuig:
Koekdissen en hakblokken worden niet
President Kennedy heeft bij zijn verkie
zingscampagne er voortdurend op ge
wezen, dat Rusland een nog steeds
groeiende voorsprong had op het gebied
van raketten. Enkele geslaagde lance
ringen van nieuwe raketten deden daar
na het Amerikaanse hart goed en vorige
week stonden de bladen vol met verha
len over een nieuw rapport, waaruit zou
blijken, dat Rusland helemaal geen voor
sprong had op dit gebied. Dit zou af
komstig zijn van de minister van defen
sie. Kennedy was er wat door van zijn
stuk gebracht, omdat hieruit een ver
keerde beoordeling of zelfs valse voor
lichting zou kunnen blijken tijdens zijn
campagne.
Men heeft de kwestie nog maar aange
houden en tot Kennedy’s geluk, kan men
wel zeggen, heeft Rusland zondag een
nieuwe grote stap in het ruimteonder
zoek gedaan, die de bewondering van de
gehele wereld afdwingt. Vanaf een
kunstmaan, die om de aarde in omloop
is gebracht, heeft men een raket gelan
ceerd, die een capsule met instrumen
ten in ongeveer honderd dagen op de
planeet Venus moet brengen. De afstand
van de aarde naar Venus is ongeveer 48
miljoen km.
Prof. Lilley van de Harvard-Universi-
teit heeft gezegd, dat het nog ongeveer
anderhalf a twee jaar zal duren voor
Amerika tot iets dergelijks in staat zal
zijn. Het is hier niet de plaats om in
te gaan op de wetenschappelijke proble
men en vooruitzichten, wij willen alleen
de aandacht vestigen op de grote tech
nische bekwaamheid van de Russen, die
zich, laten wij ons niet vergissen, weer
spiegelt in die sector van de raketten,
die ons op het ondermaanse het meest Op 19 mei hervatten de Zes hun beraad.
Eerlik gezegd, zo’n trip
Lijkt ons de moeite waard
Naar algemeen begrip
Ook nuttig voor onze aard
Hoe zou ’t daarginder zijn?
Licht, dat straks iets uitlekt
Van het eeuwenlang geheim
Venus zal zacht gewekt
Maandagavond heeft een grote brand
gewoed in een dump aan de Stadion-
weg 57 in Rotterdam, waarin o.m. va
ten olie en andere zeer brandbare stof
fen lagen opgeslagen. Deze brand, de
tweede van de avond in Rotterdam,
waar ook brand in het stadhuis uitbrak
trok duizenden belangstellende, waar
door het verkeer ter plaatse volkomen
in de knoop kwam te zitten. Daar er
telkens vaten olie ontploften, gingen
uit de menigte vele oooh’s en aaah’s op
als bij een vuurwerk.
De foto toont een van de olieexplosies
welke aan kernontploffingen deden
denken en het bluswerk sterk bemoei
lijkten. De schade in het bedrijf, dat
voor de derde maal door een grote
brand werd getroffen, is zeer groot.
De eerste berichten maakten geen mel
ding van persoonlijke ongelukken.
Bij de Dienst Luister- en Kijkgelden zijn
in de afgelopen zeven weken ruim 50000
nieuwe televisietoestellen geregistreerd,
gemiddeld ruim 1000 per dag.
Op 1 februari bedroeg het totaal aantal
833.901 tegen 801.448 op 1 januari j.l.
(t.e.m. 14 februari 848.334).
In totaal werden in januari dus 32453
tv-ontvangers, d.w.z. bijna 20 procent
meer dan in januari 1959, de maand die
met 27048 geregistreerde tv-toestellen tot
dusver de grootste groei te zien gaf.
Het aantal aangegeven radiotoestellen,
bedroeg op 1 februari 1961 2.644.056.
Er waren op 1 februari 480.971 aangeslo
tenen op het draadomroepnet tegen
480.713 op 1 januari j.l.
Tiisdeitomoarn waerd de skriuwer fan de
foriening foar kristlik ünderwiis opskille
troch boargemaster Alta fan Hinnaerdera-
diel mei it birjocht, dat Kubaerd dan
dochs syn nije skoalle krije sil.
Al sünt jierren hat men krewearre in
nije skoalle to krijen. Tekeningen wiene
der, op de gemeentebigreating wie jild
foar dit doel ütlutsen, mar fierder barde
der neat.
It bistjür fan de skoalforiening wie hast
fan plan de moedfearren hingje to litten
en to prebearjen it oer de boech fan in
forbouwing ynsté fan nijbou to goal jen,
doe t dizze blide tiding arrivearre.
De skoalle Kubaerd is in tige aid gefal
üt de foarige ieu. Yn 1920 waerd er for-
timmere, mar hjoeddedei kin hy op lange
nei net oan de easken fan ’e tiid fol-
dwaen. Inkelde jierren forlyn kaem in
stik fan it plafond nei ünderen.
Lokkich wie der doe nimmen yn skoalle.
Oan it lij en skynt nou in ein komme to
sillen. De bidoeling is wol sa gau moog-
lik to probear jen alles klear to krijen,
hwant it him bihelpen yn it aide gebou
hat lang genóch duorre. Strak sil Ku
baerd dus de biskikking ha oer sawol in
nij doarpshüs as in nije skoalle, eat, hwat
it doarp wol to’n goede komt.
Hwat bat Qabe Skroar
Strijdpunten.
Zo zal de Kamer-agenda in de komende
weken meer interessante strijdpunten
bevatten. Bij de behandeling van de be
groting van defensie zal de afnemende
bijdrage van de Ver. Staten in de ver
dediging van West-Europa, met inbe
grip van Nederland, minister Visser nog
wel eens hachelijke momenten kunnen
bezorgen als hij duidelijk moet maken,
dat Nederland bij de aankoop van de
Starfighters niet min of meer bedrogen
is uitgekomen.
Voorts kan verwacht worden, dat staats
secretaris Scholten de Kamer binnen
kort een nota met betrekking tot'recla
me in de televisie zal overhandigen,
welke bij grote groepen in de Kamer
bedenkingen zal oproepen.
Tenslotte doet dan de behandeling van
de wet op de Kinderbijslag op, waarvoor
tot dusver in de Tweede Kamer ook nog
geen meerderheid is gevonden. Voorals
nog is het zo, dat de k.v.p.-minister Van
Rooy bij de confessionele partijen nog
niet voldoende steun is toegezegd om de
aanvallen van de socialisten en liberalen
te overwinnen.
Kortom, er wacht ons een interessante
periode op het Binnenhof.
aan-
zeer
kwetsbare één-mansbedrijf, de verdere in
krimping van het aantal arbeidskrachten,
de ontwikkeling naar een 5-daagse werk
week en de sociale positie van de boer,
zo dit in de toekomst is te verwachten.
Besloten werd een werkcommissie te
vormen. De heren J. K. de Boer, Si. Jonk
man en G. Ketelaar Dzn. voldeden aan
’t tot hun gerichte verzoek de voorberei
dende werkzaamheden aangaande de tot
standkoming van de beoogde hulpdienst
te vervullen. De heer B. v. d. Velde, ra-
yonassistent bij de R.L.V.D. neemt voor
lopig het secretariaat waar.
.4
.-
