De Sahara:
barre woestijn tot
van
omstreden
begeerd gebied
en
Sikefouns ,Nut
en
Voordeel’
Federatie
van
Glorie van een grachtenhuis
21 maert 1961
21 maert 1881
Christel ,Mammaloe’Adelaar thuis
Kongo-Staten
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Andante’’
in deux pièces
Jaarbeurs
Gouden filmpjes
De komende
koopvaardij-expositie
Op maandag 17 april a.s. zal in Leeu
warden de expositie „Koopvaardij” wor
den geopend, die de grootste manifesta
tie op koopvaardij-gebied in na-oorlogs
Nederland belooft te worden.
VRIJDAG 17 MAART 1961
57e JAARGANG
No. 22
PRESIDENT KENNEDY ONTVANGT WILLY BRANDT
ra-
PYT
de tijd samenge-
Christel Adelaar houdt
Struikelblok.
Het grote struikelblok van het ogenblik
is echter geen van deze problemen, maar
is de Sahara, dip sinds enkele jaren van
barre woestijn tot begeerd gebied is ge
worden, doordat er een rijkdom van bo
demschatten blijkt te zijn, waarvan de
olie nu al geëxploiteerd wordt. Algerije
wenst de Sahara onder zich, terwijl de
Fransen sinds enkele jaren de Sahara
juist los gemaakt hebben van Algerije
en hun best doen alle omliggende lan
den bij de exploitatie ervan te betrek-
Venchijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitere: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
gekomen, maar sinds enkele dagen kan
men weer van een zekere toenadering
spreken.
Abonnementsprijs f 190 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Het wordt steeds waarschijnlijker, dat binnenkort de Franse regering en de
rdbellenregering van Ferhat Abbas besprekingen zullen voeren. Optimisten willen
dat zij aan het eind van deze week al zullen beginnen.
Als plaats wordt al Evian of Thonon aangewezen aan de Zuidelijke oever van
het meer van Genève, waardoor de Algerijnen in staat z(jn behalve voor het
gesprek dan op Zwitsers gebied te verblijven, waardoor zij van allerlei faciliteiten
niet van de Fransen afhankelijk zullen zjjn. Dit betreft natuurlijk vooral de con
tacten met de pers.
te die Leeuwarden bezit)
ving daarvan zal
van
lichtboeien, een mammoet-model van een
der Rotterdamse passagiersschepen en een
grote boeg, die „uit de Beurs steekt” en
die een rol zal vervullen bij de officiële
opening.
Compromis.
Ei’ is een compromis uit de bus geko
men, waarbij men over de moeilijkheid
heen stapt door niet meer te schieten
zonder daar iets over te zeggen. Gaat
het goed met het politieke gesprek, dan
kan men alsnog tot een wapenstilstand
komen en als deze er is, dan kan presi
dent De Gaulle Abbas ontvangen.
Of dit helemaal opgaan is een tweede
vraag. Het kan blijken, dat De Gaulle
Abbas al wel eerder zal moeten ont
vangen.
Wij spraken enkele malen over het poli
tieke gesprek. Dat is van Franse zijde
een grote stap vooruit, want nog niet
zo lang geleden wilde men niet over de
politieke kwesties spreken met de op
standelingen. Dat politieke gesprek heeft
natuurlijk de politieke toekomst van Al
gerije tot onderwerp. Men zal natuurlijk
blijven vasthouden aan het referendum,
maar iedereen voorziet onafhankelijk
heid als uitslag. Van groot belang zal
zijn de kwestie van de garanties aan de
Europeanen in een onafhankelijk Alge
rije, waar zij maar een betrekkelijk
kleine minderheid zullen zijn. Frankrijk
denkt in deze kwestie aan een dubbele
nationaliteit en men meldt, dat de Al
gerijnen tot flinke concessiesin dezen
bereid zijn.
Concessies willen zij ook doen bij de
overgangsperiode, die de Fransen langer
zien dan de Algerijnen. Dat alles kan
worden geregeld al is het probleem van
de menselijke verhoudingen tussen de
Europeanen en de anderen iets, dat op
papier natuurlijk moeilijk te regelen
valt.
Toenadering in Laos.
Toenadering is ook aan de orde in Laos,
waar de rechtse generaal Phoemi Nosa-
van, die dit najaar de neutralistische re
gering van prins Soevanna Phoema ver
jaagd had, overeenstemming heeft be
reikt over een vredesplan met Phoema.
Nosavan was hiervoor zelfs naar Cam
bodja gegaan, waar Phoema zich op
houdt. Kort tevoren was Phoema bij de
communistische verzetsbeweging Pathet
Lao geweest, zodat hij als verbindings
man kon fungeren.
Dat Nosavan toenadering zoekt, kan
men eensdeels verklaren uit zijn falen
de Pathet Lao militair uit te schakelen,
anderdeels door de veranderde politiek
van Amerika, dat bereid is een proef
te nemen met een geneutraliseerd Laos
in plaats van met een niet al te populair
rechts, maar pro-Westers bewind. Door
neutralisatie hoopt men de stroom wa
pens, die nu uit communistisch gebied 't
Noorden van Daos binnen komt, te be
perken.
De basis van de overeenkomst tussen
Nosavan en Phoema is een politiek van
strikte neutraliteit.
mar inkelde jier-
ken in de hoop, zodoende nog wat in
vloed te behouden. Maar de Algerijnen
staan op erkenning van de Algerijnse
scuvereiniteit over de Sahara en wil men
tot resultaat komen, dan zullen de
Fransen ook op dit punt wel moeten
wijken.
van haar huis
Er is nu gebleken, dat een Franse af
gevaardigde, De Gaulles vertrouweling
Pompidou, en de Algerijnse politicus
Boumendjel, al van 19 februari af be
sprekingen met elkaar gevoerd hebben
over de mogelijkheden van officieel con
tact. Frankrijk wilde een staken van
het vuren voordat de besprekingen over
het politieke gedeelte zouden beginnen.
De rebellen brachten echter naar voren,
dat zij alleen wapenstilstand wilden, als
daarover duchtig onderhandeld was en
zij stelden diverse voorwaarden, die
eigenlijk een vooruitlopen op het poli
tieke gesprek waren. Hun vrees was,
dat een staken van het vuren zonder
meer de Fransen zou verleiden het poli
tieke gesprek op de lange baan te schui
ven.
Neat bynt de minske sa
as mienskiplik leed
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’i Nieuwsblad
Kongo-federatie.
Wij vermeldden vorige week de confe
rentie van de Kongolese leiders op het
eiland Madagascar. Zij hebben vergeefs
gewacht op Gizenga, de machthebber in
de Oostprovincie, die zich beschouwd als
de opvolger van Loemoemba. Eerst zou
hij gekomen zijn en vertrouwend op het
bericht, dat hij onderweg was, hebben
wij zijn deelneming een feit geacht. Maar
op het laatste ogenblik is hij toch niet
vertrokken, naar sommigen willen we
gens de tegenkanting van de Sowjet-
Unie. De conferentie is toen zonder hem
doorgegaan in de hoop, dat berichten
van zijn val juist zouden zijn, maar deze
hoop was ijdel.
De conferentie heeft besloten tot ophef
fing van de eenheidsstaat Kongo en de
vorming van een bond van vrije, onaf
hankelijke staten. Dat is een versterking
van het standpunt van Tsjombé van Ka
tanga, die nu niets meer te vrezen zal
hebben voor de inbreuk op zijn gezag
door een centrale regering, die haar ge
zag over hem wil laten gelden.
Het welslagen van deze organisatie zal
voor een goed deel afhangen van de
mate van verzet, die Gizenga hiertegen
in het veld zal kunnen brengen. Blijft
hij al te veel in gebreke, dan is de kans
groot, dat de diverse Afrikaanse landen,
die hem nu nog steunen, op de confe
deratie op redelijke voet met de Ver. Na
ties zal kunnen samenwerken. De laat
ste tijd is het nogal eens tot botsingen
lekte gastvrouw. Haar interieur is bijzon
der gezellig, haar thee staat gauw en geu
rig op tafel.
Antracietgrijs is haar trui, glimmend
zwart haar leren rok. Dat maakt het kon
trast met haar hoogblonde kapsel plezie
rig.
„Och, het huis op zichzelf is niets bij
zonders. Het is helemaal geen juweel van
een grachtengeveltje. Maar die gracht
zelf echt waar, het is hier heerlijk
wonen”.
Toen zij de tweekamer woning kreeg,
was het in één woord een bende.
Vrachten met vuil moesten er uit gesleept
worden.
van haar kamer heeft iets
overigens onrustig te zijn.
In het midden van de wand staat een mo
derne stalen boekenkast.
Boeken, albums, mappen met knipsels
Kwestie fjrandt.
Adenauer heeft zijn stem laten horen
in de kwestie Brandt, die voornamelijk
veroorzaakt wordt, doordat oud-nazi’s,
maar ook leden van Adenauer’s partij
zich schuldig maken aan insinuaties aan
het adres van de Berlijnse burgemeester
(die in september de socialistische tegen
voeter van Adenauer zal zijn) wegens
het feit, dat hij in 1938 naar Noorwegen
is uitgeweken, gedurende de oorlog in
Zweden heeft gewoond en daar de Noor
se nationaliteit heeft gekregen. Verder
dat hij als Noorse persattaché naar
Berlijn is gegaan, maar ten slotte in
1947 voelde een roeping te hebben als
Duits politicus.
Men maakt de emigratie verdacht,
vraagt zich af of Brandt soms op Duit
sers geschoten heeft en vergeet daarbij
helemaal, dat hij de wijk nam voor het
meest ergerlijke stelsel van de wereld
geschiedenis. Adenauer heeft zich niet
tot Brandts verdediger opgeworpen,
maar zijn land geen dienst bewezen door
dubbelzinnigheden. Dat is zeer jammer.
vullen de vleelkleurige schappen. Boven
op troont een radiotoestel naast een in
het zwart gehulde Spaanse danseres. Op
de Oud-Hollandse dekenkist staat een
witte petroleumlamp, die een flauw licht
werpt op de reproduktie van Picasso
daarboven.
Voor de schoorsteen in de hoek staat een
moderne oliehaard. De enorme luie stoel
is met lichte stof bekleed en de gelief
koosde plaats voor Christel.
De muur boven de schoorsteen is tot aan
het plafond bedekt met ’n prachtige doek
in blauw en zilver. Het zitje rond de olie
haard wordt verder gevormd door twee
royale stoelen en een juweeltje van een
oud-Hollandse tafel.
Voor het raam staat de oude ronde tafel
en de vier met pluche beklede stoelen,
die nog stammen uit het grootouderlijk
huis. De prachtige piano voltooit dan
verder het smaakvolle geheel, dat Christel
Adelaar in de loop van
steld heeft.
De gehele vloer wordt bedekt door een
Heel veel van de geregelde bezoekers
van de serie „Show-avond-successen”
van „Andante” hadden zich reeds afge
vraagd of er dit jaar ook weer een show
avond zou komen.
Nu de toezeggingen e.d. zijn geregeld,
waarbij Lunter N.V., S. S. van der Werf
alsmede mej. Boersma e.a. onder het
motto „lei Paris” een musical-mode-
show zullen brengen, geheel in samen
werking met het amusements-orkest
„Andante”, kunnen wij u mededelen, dat
deze is gepland in begin april.
Alhoewel u binnenkort in dit blad ver
schillende advertenties met bijzonderhe
den zult aantreffen, kunnen wij u nu
reeds meedelen, dat er thans contacten
worden gelegd met enkele „zingende
mannequins” (resp. here-quins), waar
bij u ervan overtuigd kunt zijn, dat het
een vlotte avond wordt, waarbij muziek
en mode in een gezellige sfeer voor het
voetlicht zullen worden gebracht, aan
gevuld met vele attracties.
President föhn Kennedy van de Verenigde Staten heeft maandag burgemeester
Willy Brandt van West-Berlijn, die wordt beschouivd alt ernstig kandidaat
voor het West-Duitse Bondskanselierschap, in het Witte Huis te Washington
ontvangen. Foto: Bij deze ontvangst bood Brandt aan de president een model
aan van de West-Berlijnse vrijheidsklok
maken. Die kast heb ik nog iets langer
gemaakt en afgesloten met een effen geel
gordijn .Meer naar het raam staat mijn
bed. De sprei heb ik ook in geel gehou-
de: Dat geeft tenminste een beetje rust
en hümte”.
Christel Adelaar beschouwt de linker,
geheel in geel gehouden wand, als een
soort „tegengif” voor de rechterhelft van
haar kamer.
Daar dartelen diverse stijlen zwierig door
een. Die kant
speels zonder
Hwat bat Q a be Sb roar
us hjoed P
to sizzen
„Daar moet je dan wel even door heen
bijten en alleen maar denken aan wat het
worden kan. Kijk, ik heb hier nog een
foto van de toestand, toen ik er de eer
ste keer in kwam. Dit was een soort hok
of zo, met een paar stellages.”
Het „hok” is nu omgetoverd tot een han
dig, gezellig keukentje. Butagas, een klei
ne ijskast, een warmwater-boiler, moderne
keukenkastjes vullen nu vernuftig de be
trekkelijk kleine ruimte, waar een vrouw
zich toch nog ruim bewegen kan.
„Naast het toilet was een soort kast. Die
heb ik bij de WC laten trekken eh daar
een douche in aan laten brengen.”
De zit-slaapkamer is ruim. Drie grote
men geven uitzicht op het Singel.
„Hier tegen de linkerwand hadden mijn
voorgangers een grote open kast laten
to roppen, mar dit hat
ren bistean kinnen.
Dat it manlju’s fonus ynsloech mei blike
üt it tal leden (70), dat moai gau birikt
wie. Op it heechst hat it founs in 60
bigunstigers hawn. Nou binne der noch
5 fan oer. Hwat bij de oprjochting al
as doel tsjinne, waerd yn de njoggentiger
jierren wol tige aktueel mar ek yn de
tritiger krisis-jierren mocht Kimswert
bliid wêze mei syn founs.
Hjoed de dei mei de soasiale wetten
sprekt de ynstelling minder oan. Nou is
elk forsoarge lyk as it sechje seit fan de
widze oan it grêf En dochs leit der ek
nou noch in taek foar it underling sike
founs, om’t de ütkearing by sykte en ün-
gefal net foar 100 forgoede wurdt.
„Nut en Voordeel” hat oer de 80 jierren
4 foarsitters hawn to witten, J. Postma
Lsn., D. Graafsma, K. Okkinga en de
tsjintwurdige presidint M. M. van Stra
ten.
De hearen Graafsma en Okkinga hawwe
elk 30 jier de foarjittershammer hantear-
Utrechts Marijkehal
Lokt weer haar voorj aarsklanten
Als de welvaartsvazal
Van negen en twintig landen
Drie duizend firma's saam
Die er hun slag proberen
Om nummer één te staan
Met vaardig exposeren
Ze hebben ’t windje mee
Uitvindingen doen rente
De show, kleuren tv
De „spoetnik” instrumenten
Blinkende Moskowitch
(Een auto voor drie duizend)
Die heel gemakkelijk zit
Hij beweegt zich zacht-ruisend
Het schoteltje staat klaar
Luculles viert festijnen
Conserven, kaviaar
Besproeid met, edele wijnen
Boven ’t genot der mond
Prijst men moderne waarde
Een mantel, zwaar van bont
Siberische luipaarden
De naties van vandaag
Zo moet het wel bekeken
Willen elkaar wat graag
Ook hier de loef afsteken
Men denkt, het is gezond
Ga, liefst op volle toeren
Als economisch front
Wat „koude oorlog” voeren
Ze hebben ’t windje mee
En als ze zich opstellen
Blijkt 't landje aan de zee
Toch nog goed mee te tellen
Ook Nederland staat pal
Steeds hoger op te rijzen
Utrechts Marijkehal
Levert weer de bewijzen
„Christel Adelaar 2x bellen” staat er op
de deur van een huis aan het Amster
damse Singel. De laatste trap naar de
derde etage wordt versperd door een wit-
geverfd lattenhek.
„Vroeger hebben hier waarschijnlijk men
sen met kinderen gewoond, van daar dat
hek”, licht de charmante Christel toe,
„ik heb het maar laten zitten. Soms staat
de buitendeur beneden open en dan glip
pen er vaak kinderen naar binnen. Vra
gen om foto’s en handtekening.
Ik vind kinderen schattig, maar ik moet
ook wel eens wat doen hier.” Christel
Adelaar, de Mammaloe in het televisie
programma „Pipo de Clown”, is een per-
WW»*********^*»**»^***^
Se week maart 1911
Overleden te Bolsward Y. L. Hettema,
voorheen lid van het r.k. kerk- en school
bestuur, lid en president der St. Cincen-
tiusvereniging. Tot zijn overlijden was
hij (samen een kleine 40 jaar) bestuur
der van het Weeshuis. Hij werd 73 jaar.
Tot de eerste klas der rijksnormaallessen
te Sneek is o.a. toegelaten Gerrit Timmer
te Bolsward.
In Baarderadeel klagen de professional
eierzoekers over het kleine aantal kievit-
ten. Alle jaren komen er minder. Men
schrijft dit euvel toe aan de meer en meer
toegepaste drainering.
Door VVV te Leeuwarden is een grote
verloting gehouden tot stichting van een
monumentale fontein. De opbrengst be
droeg f 3000,
Gekozen tot raadslid van Wonseradeel
wegens vertrek van de heer Th. Bos
hui j er, de heer Jan F. Bergsma te Mak-
kum.
bijzonder mooi antracietgrijs vast tapijt.
Aan een muur tikt een mooie Drentse
stoeltjesklok.
„Ik onderhoud alles zelf. Mijn werk
brengt mee, dat ik erg onregelmatig thuis
ben. Repetities voor radio („E)e Wad-
ders”) en tv („Pipo”), voor het gezel
schap Pipo, waarmee wij door het hele
land voorstellingen geven, nieuwe din
gen instuderen, hier thuis of ergens an
ders, ach, elke dag heeft weer zijn eigen
indeling'.
Christel zegt het met een lachje en een
licht schouder-ophalen. Zij houdt van
'haar werk en zij houdt van haar huis.
„Je moet natuurlijk wel eens flink sparen
als je weer iets moois wilt kopen. Maar
ik zou niet weten, waar ik het geld beter
aan besteden kan, dan aan mijn woning
inrichting. Hier is mijn rustpunt. Hier
moet je toch weer een beetje op adem
kunnen komen.”
En is dat niet de juiste opvatting van een
huis, dat ook werkelijk een „thuis” is?
Dank zij de medewerWng van de Kon.
Ned. Reedervereeniging zal deze exposi
tie, die tot en met zaterdag 22 april duurt
een algeheel overzicht van de Ned. koop
vaardij kunnen geven passagiersdien-
sten, vrachtvaart, tankvaart, kustvaart enz.
de medewerking van de Amsterdamse,
Rotterdamse- en noordelijke havens, van
Loodswezen, scheepsbouwers, onderwijs
instellingen voor de scheepvaart, P.T.T.,
radiodiensten, reddingwezen, bergings
bedrijf, toeleveringsbedrijven en vele an
dere instanties garandeert een opzet, die
zeker de jeugd en de ouderen in de noor
delijke gewesten zal aanspreken.
De tentoonstelling wordt gehouden in de
Beurs (nu nog de grootste expositieruim-
en de omge-
1 geheel in het teken staan
de koopvaardij: vijftig rederij vlaggen
dat wy hjoed de dei üs yntinke kinne,
hoe of de boel yn dy foarste tiden der
hinne lei. Alles is net düdlik, mar wol is
der genóch om der in yndruk to krijen
fan minsken en tastannen üt it forline.
Dizze skriuwers hawwe west D. S. Dyk
stra, K. C. Postma, E. Sj. Reunia (30
jier), Jan Visser en de skriuwer fan dizze
tiid P. Schoenbergen. Fjouwer kear yn
’t jier moast de ponghalder oantoane
hoe’t er de sinten oestege hie.
De foriening hat 8 ponghalders hawn.
Dit binne: J. Timmer, O. v. d. Weide,
R. Bergsma, M. v. d. Meer, A. Kuperus,
J. G. Dijkstra en M. P. van Straten.
Dizze léste giet nou oer de sinteraesje,
dêryn tige bystien troch syn oare helte.
’t Wie sa stadichoan wenst wurden, dat
as er in funktionaris 25 jier syn wurk
foar it founs dien hie, der in kadootsje
foar him oan siet. Dat binne yn ’e rin
fan ’e jierren west: M. P. van Straten, W.
Weidema, R. Kuipers en H. Kroon. By
dizze bitinking dy’t balden wurde sil op
25 maert de jouns 7 ure yn kafé „Greate
Pier” binne der wer trije dy’t foar in ka
dootsje yn oanmerking komme.
Dat binne de hearen P. Schoenbergen,
28 jier; M. M. van Straten, 26 jier en
J. Kamstra, 25 jier yn it bistjür.
Der kin noch oanstipt wurde, dat W.
Weidema en R. Kuipers (dizze léste is
forstoarn) it founs ek 25 jier tsjinne
hawwe.
De bistürders H. Kroon en M. P. van
Straten jubilearren al earder. Op dit ea-
genblik hat Kroon 37 tsjinstjierren by’t
sikefouns en M. P. van Straten 40 jier.
’t Bistjür bistiet nou üt de folgjende per-
soanen: M. M. van Straten, pres.; P.
Schoenbergen, sekr.; M. P. van Straten
ponghalder, J. Kamstra, L. Roesma; I
Munniksma, K. Aukema, H. Kroon
A. de Haas.
De 21e maert 1881 kamen inkelde
doarpsnotabelen tidens in noflike gear-
komste yn de Boppeseal fan kafé „Unia”
(nou kafé „Greate Pier”) ta de konklü-
zje, dat der yn Kimswert wol forlet fan
in sikefouns wie. It wie doe de tiid dat
in arbeider troch sykte fakentiids net by
steat wie syn hüshalding fan it nedichste
to forsjen. Sadwaende moast der in yn-
stansje komme, dy’t troch ütkearing sok-
ke hüshaldingen foar honger, hoedzje
koe. Sa waerd der bisletten ek yn Kims
wert in sikefouns op to rjochtsjen. De
oprjochters wiene Jan Timmer, boer, J.
Postma, Lsn., skoalmaster, Doekele Dyk
stra, keapman en E. Westra, boer.
Dat dizze hearen doe op dat idé kamen
hat in great tal jierren in seine west foar
de arbeidersbifolking fan it doarp Kims
wert en omkriten. Doe ’t neamde persoa-
nen seagen, dat de arbeiders seis wol by
steat wiene de septer to swaeijen, binne se
stadichoan tobek stapt, in bislüt dat like
forstannich wie as dat fan de oprjochting
Yn de njoggentiger jierren waerd bislu-1
ten om ek in frouljusfouns yn it libben re. Fiif skriuwers hawwe der foar soarge
r.Ui
Ijl*.
