Firma J. A. Bakker Zn
Bolsward
De opstand tegen
Fidel Castro mislukt
reeds 50 jaar in
O!
I
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
VRIJDAG 21 APRIL 1961
57eJAARGANG
No. 31
Eén der grootste suikerverwerkende industrieën
Een week met sensationeel nieuws
GEVECHTEN OP CUBA
Kindje verdronken?
Gouden filmpjes
7
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
W
Het Bozumer
kerkconcert met
Wim Eppinga
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Hwat hat
Deze foto werd enige dagen geleden
op Cuba gemaakt: Regeringstroepen,
de zgn Militie” in gevecht met anti-
Castro rebellen in het bergland van
Escambray
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Het gouden jubileum van de firma J. A.
Bakker en Zn. valt samen met het 100-
jarig bestaan van de fiets. De fiets, eerst
speelgoed voor rijkelui’s kinderen, heeft
een halve eeuw nodig gehad om zich
een economisch verantwoorde plaats te
veroveren in de bedrijfsvoering, maar
valt dan ook niet meer weg te denken
uit de geschiedenis van de opkomst en
het tot bloei brengen van zo menig be
drijf.
Het is opmerkelijk hoe vaak wij, als we
hebben te schrijven over zaken, die hun
gouden jubileum gaan vieren, de mede
deling tegen komen dat vader of „pake”
destijds met de fiets de boer optrok.
De zaak van de ex-bakker uit Heeg
maakte hierop geen uitzondering.
Ook voor hem werd de fiets het middel
om de vleugels uit te kunnen slaan. De
afstanden vielen weliswaar niet weg,
maar werden toch wel erg bekort. Toch
zal wel niemand in 1911 hebben kunnen
dromen, dat uit het bescheiden begin
aan het Bolswardse Grootzand in en
kele tientallen jaren een bedrijf zou gaan
groeien, dat om het honoreren van de
gedane export offertes te kunnen bij
houden, moest werken met een drieploe-
genstelsei en dat het bedrijf zijn klan
tenkring zou uitbreiden, niet alleen over
geheel Nederland, maar tot aan alle uit
hoeken van de wereld.
Waarom Bolsward?
Zoals zo vaak heeft in de keus van Bols
ward als plaats van vestiging het „toe
val” een rol gespeeld.
De heer J. Bosma te Bolsward beëin
digde juist een hier vanouds gevestigde
handel in zuidvruchten. Op 25 april zal
het precies 50 jaar zijn geleden, dat
deze zaak werd overgenomen. Niet al
leen was dit het geval met de „good
will” (al zal men dit woord destijds nog
wel niet hebben gekend) en de voorra
den, maar ook werd de knecht van de
heer Bosma, thans wijlen S. Terpstra,
aan de nieuwe zaak verbonden.
Er had nog een verandering plaats. Hoe
wel hij er pas later financieel en offici
eel in zou worden betrokken, werd toch
ook de oudste zoon Age, thans directeur
van het bedrijf, in de zaak opgenomen,
Wat is het practische nut van de beman
de ruimtevaart Sommigen menen, dat
dit de eerste stap is naar de bemande
ruimteschepen, die militaire basis in
de ruimte kunnen vormen, anderen zijn
van oordeel dat het nut vrij gering is,
omdat men voor de waarnemingen die
de mens vanuit de ruimte kan doen, be
ter instrumenten kan gebruiken. De ge
leerden zgn het er bepaald niet over
eens.
Voorlopig biedt de aarde nog voldoen
de problemen.
Cardona
De leider van de opstand is José Miro
Cardona, die er bepaald niet op uit is het
vorige facistische bewind van president
Batista, die in zijn laatste periode een
waar schrikbewind heeft uitgeoefend, te
herstellen. Cardona is een vroegere me
destander van Castro, die hem evenwel
heeft teleurgesteld door zijn pro-com-
munistische oriëntatie.
Cardona betoogt, dat Castro zijn eigen
Het heilzaam cacaoverbruik moet door
dringen in alle kringen der maatschappij
Nu kan het! Blookers daalders cacao, 2
pond voor f 1,50.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
4e week april 1911
Goeder jowskens
hat gjin boijem
Bolswards Nieuwsblad
actueel geworden. Nadat gedurende het
weekeinde bekend was geworden, dat 3
vliegtuigen van gedeserteerde Cubanen
vliegvelden in Cuba hadden gebombar
deerd, warna zij naar Florida zijn gevlo
gen, kwam maandagmorgen het bericht
dat de Cubaanse opstandelingen, die in
het buitenland verbleven, een inval op
het eiland hadden gedaan om het sterk
pro-communistische bewind van Fïdel
Castro omver te werpen.
Op het ogenblik van schrijven zijn de
berichten verward, maar men krijgt
toch sterk de indruk, dat de rebellen ’n
goede kans maken Castro en de zijnen
te verdrijven.
Een gedeelte van de vloot, van het le
ger en van de militie zijn naar hen over
gelopen, terwijl berichten wijzen op de
steun van de bevolking. Het is echter
nog te vroeg om propaganda van waar
heid te kunnen onderscheiden. Castro
spreekt echter al van het heroïsche vér-
zet van zijn troepen en dat wijst vermoe
delijk op een nederlaag.
revolutie heeft verraden door te weige
ren een democratisch bewind in te stel
len, gebaseerd op grotere sociale recht
vaardigheid (waarbij men vooral aan de
landverdeling onder de arme boeren
moeten denken) en strevend naar een
grotere welvaart voor iedereen.
Met andere woorden, een ontwikkeling,
die geheel in lijn is met de houding van
de Westelijke landen.
Castro heeft zijn kracht echter gezocht
in aansluiting bij het communistische
blok en het vertrouwen op geweld in 't
binnenland. Dat daarbij Amerika, met
zijn vele belangen op Cuba, het voor
naamste mikpunt van Castro was, is te
begrijpen.
Hij nationaliseerde Amerikaanse bedrij
ven en Amerika, onder president Eisen
hower, boycotte de Cubaanse suiker,
waarvoor Amerika tegen hoge prijzen
een vast afzetgebied was.
Cuba
het samenstellen van speculaaskruiden, Maandag is het Cubaanse probleem weer
Een droom van Jules Verne is voor een gedeelte waarheid geworden. Vorige week
is Rusland er in geslaagd een satelliet op ongeveer 300 kilometer van de aarde
te laten cirkelen met aan boord de eerste ruimtevaarder, Joeri Gagarin.
Na de Spoetnik van oktober 1957 is dit wederom een Russische overwinning op
Amerika, dat eveneens bezig is met een project om een mens een tocht door de
ruimte te laten maken. Afgezien van het fantastische feit, dat de mens een eer
ste ruimtevaart heeft gemaakt na muizen, honden en apen, biedt de gebeurtenis
zelf niet meer dan een bevestiging van het grote technische kunnen van de Rus
sische geleerden, die er eerder dan elk ander in geslaagd zijn ruimteschepen van
een dergelijke omvang te bouwen en omhoog te krijgen. De Amerikaanse satel
lieten zijn aanzienlijk lichter. Bewezen is eens temeer, dat de terugkeer in de
dampkring door de ontwikkelde afremmingstechniek geen problemen meer stelt,
die onoverkomelijk zijn. Ook dit is geen nieuws.
Toen in Napoleons dagen een ieder zgn „van” (achternaam) moest laten registre-
ren, gaf dit voor een zekere Age (het kan ook een Johannes geweest zijn) ver-
moedeljjk te Heeg of daaromtrent geen moeilijkheden.
Hij werd al jaren baas bakker genoemd en werd nu officieel baas Bakker. Zo
zal het wel zijn gegaan, al weten we het niet precies. Wel weten wg, dat er rond
de laatste eeuwwisseling te Heeg een Johannes Age Bakker achter de oven stond.
Hij zal ook nog wel blootsvoets het brood hebben getrapt. Dat ging zo in die
dagen. In 1903 nam J. A. Bakker een kruidenierszaak over en schakelde hij dus
over naar een andere branche. Oude liefde roest echter niet en toen de nieuwe
zaak geen voldoende emplooi bood om er zgn energie ten volle aan te geven,
stapte J.A.B. al spoedig op de fiets om Amerikaanse bloem en zuidvruchten
bij verschillende bakkerijen in de omtrek te plaatsen.
Dit ondernemen slaagde wonderwel, zodat na enige jaren werd omgezien naar
een meer centrale plaats van vestiging. Dit werd Bolsward, waar thans reeds
50 jaar de lettercombinatie JAB een vertrouwde klank is geworden.
Kongo
In de Kongo tekent zich een nieuwe ont
wikkeling af nu president Kasavoeboe
verklaard heeft bereid te zijn samen te
werken met de Ver. Naties, ook bij de
reorganisatie van het leger. Tot nu toe
keerde Kasavoeboe zich tegen de po
gingen van de Ver. Naties het leger te
reorganiseren en daarmee te depolitise
ren opdat een burgeroorlog zoveel mo
gelijk voorkomen zou worden.
Kasavoeboe accepteert zelfs enkele re
soluties van de Algem. Vergadering van
de Ver. Naties, waarin deze taak van
de troepen van de Ver. Naties wordt om
schreven. Het besluit van Kasavoeboe
kan men opvatten als een poging zich
sterker te maken, niet alleen tegenover
het regiem van Gizenga in Stanleystad,
*t bolwerk van de Loemoembisten, maar
ook tegenover Tsjombé, de president van
Katanga, die het voortdurend met de
Ver. Naties aan de stok heeft.
Algerije
Het ziet er toch naar uit, dat de bespre
kingen tussen de Franse regering en de
FLN, die op 7 april niet te Evian zgn be
gonnen, wel doorgang zullen hebben.
Er is nog geen datum genoemd, maar de
gehele wijze, waarop president De Gaul
le het probleem stelt, sinds de pers
conferentie van vorige week dinsdag,
duidt op een verdere erkenning van de
rol van de FLN in het Algerijnse geheel
en daar gaat het de FLN om.
De Gaulle heeft ook aangegeven hoe hij
het probleem van de Franse minderheid
wenst op te lossen.
Wanneer Algerije nauw met Frankrijk
verbonden blijft, is er niets in de weg, I den te moeten overgaan.
een produkt dat het buitenland niet kent,
maar wanneer, dank zij ook geëmigreer
de Nederlandse bakkers in den vreemde
steeds meer wordt gevraagd.
In het bedrijf, dat nog persoonlijk door
de heer A. F. Bakker wordt geleid, zijn
thans 3 firmanten opgenomen. Eén van
hen is de heer J. A. Bakker, thans bur
gemeester van Hoogeveen, die na de oor
log met jong enthousiasme de export op
gang heeft geholpen, maar spoedig zijn
hart aan de politiek verpandde. Hij dien
de Bolsward een aantal jaren als wet
houder, waarna hij werd benoemd tot
burgemeester van Andijk.
Ook de directeur, de heer A. F. Bakker,
laat zich in het maatschappelijk leven
niet onbetuigd. Hij had zitting in tal van
commissies, o.a. in de Permanente feest
commissie, het tentoonstellingscomité
voor de roemruchte „Nebat”, wel een
der hoogtepunten in Bolswards bestaan
en was lid van het directorium, samen
gesteld ter gelegenheid van de herden
kingsfeesten rond het 500-jarig bestaan
van de stadsrechten.
Ook is de heer Bakker voogd en pen
ningmeester van het Weeshuis en mede
beheerder van het Halfwezenfonds.
In de eigen vakorganisatie is hg even
min een onbekende. Zo is de heer Bak
ker landelijk voorzitter van de Nefoco
(Nederlandse Fondant Coöperatie) ge
vestigd te Amsterdam.
Naar wij vernemen zal de jubilerende
firma dinsdag a.s. recipiëren in hotel
„de Wijnberg’’ waarbij dan tevens het
50-jarig persoonlijk jubileum van de
heer A. F. Bakker zal worden herdacht.
Het bedrijf is in de loop der jaren zeer
gemoderniseerd. Een bepaalde handeling,
die vroeger werk van 11 man vroeg, kan
thans worden verricht, dank zij mecha
nisatie en rationalisatie, door 4 man.
Dat ondanks dit feit het bedrijf werk
verschaft aan een 30-tal werknemers, be
wijst toch wel, dat het, gezien de Bols
wardse verhoudingen, een belangrijke
industrie is. Daar er geen directe con
sumptiegoederen worden gefabriceerd,
komt het publiek weinig met de JAB-
produkten alszodanig in aanraking.
Hierop is echter een uitzondering, n.l. de
verpakte pinda's die in de eigen zaak
worden gebrand. De handel in dit ar
tikel neemt de laatste jaren een grote
omvang.
ders in Frankrijk ook naar huis zen
den.
Dat is zeer revolutionaire taal, die De
Gaulle vooral ook heeft gebruikt om de
Alegrijnen duidelijk te maken, dat
Frankrijk geheel zijn handen van Al
gerije zal aftrekken en geen cent hulp
zal bieden. Het stelt Algerije als het wa
re voor de keuze in een leeg huis alleen
achter te blijven of in een bewoonbaar
huis samen met de Fransen.
Men moet verwachten, dat de Algerij
nen, nationalisten als zij zijn, het lege
huis zullen verkiezen.
De houding der V.S.
Ook de nieuwe regering onder president
Kennedy is tot de slotsom gekomen, dat
een vergelijk met Castro onbereikbaar
was; dat bleek duidelijk uit een kortege-
leden door het ministerie van buiten
landse zaken gepubliceerd witboek,
waarin gesteld werd, dat Castro de Cu
baanse revolutie had verraden en dat
men verwachtte, dat het Cubaanse volk
dit niet langer zou nemen.
Een feit is, dat de tegenstanders van
Castro in Amerika volop de gelegenheid
hebben gekregen zich te organiseren en
te oefenen. In de politieke commissie van
de Ver. Naties, waar de kwestie Cuba
ter sprake is gekomen, hebben de Cu
baanse vertegenwoordiger en zijn Rus
sische collega hierop met veel nadruk
gewezen. Zij willen de rebellen in dis-
crediet brengen door hen als de hand
langers van het Amerikaanse imperia
lisme voor te stellen, wat zij zeker niet
zijn. Maar deze methode kan succes heb
ben in de Latijns-Amerikaanse landen,
waar een groot gedeelte van de opinie
in Castro de sociale, nationalistische en
anti-Amerikaanse held ziet.
Hier zal men zeker de indruk hebben,
van een Amerikaans complot en dat kan
zijn weerslag hebben op de verhoudin
gen van deze landen tot de Ver. Staten.
Dat is een aspect, dat het optreden van
de rebellen minder aantrekkelijk maakt.
De laatste berichten uit Cuba doen het
vermoeden rijzen, dat de opstand achter
af toch als mislukt moet worden be
schouwd.
zodat het zakenjubileum tegelijk ook ’n
persoonlijk jubileum is.
Het bedrijf, de handel in inlandse en
Amerikaanse bloem en zuidvruchten
ontwikkelde zich gestaag.
In 1918 werd hieraan de fabricatie van
bakkerijgrondstoffen, wittebroodcrême,
fondant, spijs en andere artikelen toe
gevoegd. Hiertoe werd een nieuw ge
bouw op het Oordje gesticht, dat zich in
de loop der jaren telkens moest uitbrei
den en waarvan onze foto, een lucht
opname, een duidelijk overzicht geeft.
Heel het „schiereiland” wordt er bijna
door in beslag genomen.
Tot 1940 ging het excelsior. De omzet
werd steeds groter en de klantenkring
breidde zich al maar uit. Vanzelfspre
kend was het bedrijf in de oorlogsjaren
erg kwetsbaar, daar er al spoedig een
groot gebrek kwam aan grondstoffen,
later ook aan stroom, licht, kracht, enz.
In het laatste bezettingsjaar 1944-1945
lag de fabricatie van bakkerijgrondstof
fen vrijwel geheel stil. Toch wil dit niet
zeggen, dat er op het Oordje in die da
gen geen bedrijvigheid heerste.
Ettelijke kilo’s tarwe werden er voor
particulieren gemalen en heel wat oude
ren zullen zich nog wel de „gang naar
het Oordje” weten te herinneren.
Toen het einde van de oorlog in zicht
kwam, zijn de ruimten in het fabrieks
pand nog gebruikt voor de opslag van
de in de stad verzamelde levensmiddelen
ten behoeve van het geadopteerde Weesp.
Het glas in lood raam in het raadhuis
met de veelzeggende spreuk: „Nooit
kostelijker vracht voer uit deez’ Hanze
stad, naar Weesp, als toen Holland hon
ger had”, herinnert nog aan dit gebeu
ren.
Inderdaad de tocht van schipper Ph. van
der Meulen met de „Deo Volente” is
een daad geweest, die niet vergeten mag
worden.
Toen de oorlog voorbij was, heeft het
bedrijf zich aan de gewijzigde omstan
digheden aangepast en in versneld tem
po uitgebreid.
In 1947 en ’48 werden zowel de binnen
landse verkoop als de export ter hand
genomen. De laatste beperkte zich eerst
tot Engeland. Thans staan zowel
Duitsland, Australië, Frankrijk en de
Nederlandse Antillen op de lijst van af
nemers. In het bedrijf worden thans
jaarlijks duizenden tonnen suiker ver
werkt en daarmee is de fa. J. A. Bakker
en Zn. een der grootste suikerverwer
kende industrieën in ons land.
Ook heeft het bedrijf een specialiteit in I
Het volkssanatorium te Joure is thans ge
heel bezet. Het hoofdbestuur heeft ge
meend tot uitbreiding met een tiental bed
Zondagavond j.l. vond in de Ned. Herv.
Kerk te Bozum een concert plaats, dat
onder leiding stond van Wim Eppinga.
Het concert bevatte orgel- en piano-soli
terwijl 5 verschillende koren, waarvan
de heer Eppinga dirigent is, hun mede
werking verleenden.
De koren waren: het Ned. Herv. Kerk
koor te Dronrijp, het Ned. Herv. Kerk
koor te Britswerd-Wieuwerd, het Ned.
Herv. Kerkkoor te Oosterlittens, het
Doopsgezind Kerkkoor te Berlikum en
het Dorpskoor van Roordahuizum.
Gezamenlijk werd gezongen Ps. 24 „Heft
nu, o poorten, ja heft nu uw boog,’’ in
de bewerking van Gluck en het karatine
„Wo die hingehst” van Roessel, terwijl
nadien door 4 koren het „Ave Verum”
van W. A. Mozart subliem naar voren
werd gebracht.
Verder werden er werken gezongen van
C. de Wolff, J. Nauta en Friso Molenaar,
terwijl ook een paar nummers door Ep
pinga zelf gecomponeerd, éen kans kre
gen.
Orgel- en piano-solo’s brachten weer
enige afwisseling, die op naam stonden
van de componisten F. Schubert, G. F.
Handel, Adams, Gluck en Rachmaninoff.
De duetten „Search me, o God” en „Met
een eeuwgen liefdeband”, gezongen door
de heer en mevr. Eppinga zelf (met
pianobegeleiding) was eenvoudig, maar
werden buitengewoon mooi en gevoel
vol weergegeven.
Enkele dames-soli’s vulden het program
ma nog aan, alsmede een paar aardige
solo’s, bestaande uit variaties als mond
orgel, guitaar en zang.
Na afloop van het programma maakte
één der jury-leden, de heer Althuis, diri
gent te Wommels, de uitslag bekend.
De wisselprijs voor het koor met het
hoogste aantal punten kwam in handen
van het Dorpskoor te Roordahuizum,
terwijl aan mevr. Toering van Ooster
littens de soloprijs werd toegekend met
het „Jubilatum” van Bortniansky.
De belde andere jury-leden waren mej.
A. M. de Groot van Bozum en de heer
G. Dijkstra, dirigent te Leeuwarden.
Na de uitslag werd door de aanwezigen
staande gezongen Gezang 280 1 en 5.
De kerk was tjokvol, de zangkoren vul
den het koor van de kerk, terwijl ook
voor het z.g. middenschip en de ruimte
aan weerszijden boeven van het orgel vele
stoelen moesten worden aangedragen
om de talrijke aanwezigen een zitplaats
te kunnen verschaffen.
Hoewel het programma wel wat te uit
gebreid was, hebben toch alle bezoekers
en liefhebbers van zang en muziek zeer
zeker van dit mooie concert kunnen ge
nieten.
Gevraagd tegen mei een dienstbode vooi
huiswerk, vouwen en hangen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
TeleL 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
maar als het alle nauwe banden wil ver
breken, dan zal Frankrijk zijn landge- Jn Sneek werden 16000 kievitseieren
noten terughalen en de Algerijnse arbei- handeld tegen 14 a 15 cent per stuk.
Indien de gevangen haringen in de Zui
derzee meer geld opbrachten gewis zou
den de vissers van Workum het bijltje er
niet bij hebben neergelgd, maar nu ze
niet meer dan 30 en 40 cent per tal (20C
stuks) konden bedingen, zijn ze opgehou
den het bedrijf uit te oefenen. Thans wor
den toebereidselen gemaakt tot de vangst
van anjovis.
Vermoedelijk heeft zich gisteren te
Bolsward een verdrinkingsgeval voor
gedaan. Het ongeveer 5-jarig zoontje
van wed. H. uit de Nyckle Haismastraat
is sedert gistermiddag toen hij op weg
was naar de St. Joseph kleuterschool
zoek. Gevreesd wordt dat het kind is
tewater geraakt en verdronken. In ang-
stige spanning heeft men gezocht en
later gedregd. De waterpolitie van
Sneek heeft hieraan medewerking ver
leend. Gisteravond was het knaapje nog
niet gevonden.
