Russische geheimzinnigheid tegen-
Amerikaanse openhartigheid
over
de
Nieuw beraad
over
vijf-daagse werkweek
B
M
I.
fw v
■I
HSpit#
Sensationele ontwikkeling in Kongo
üs hjoed p p
to sizzen
De zondagsrust in het geding
meer
Nederland gaat
drinken
Hwat bringt üs de
R.O.N.O.
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
„Excelsior”
Gouden filmpjes
Het Stedelijk
Muziekkorps
f
VRIJDAG 12 MEI 1961
57e JAARGANG
No. 36
De Jong’t Nieuwsblad
OOK GENERAAL FAURE IN HECHTENIS GENOMEN
a.
d.
AMERIKA’S EERSTE RUIMTEVAARDER IN WASHINGTON
dus in 1911 alle
4.
Cuba.
De ongelukkige expeditie tegen Cuba, die
met Amerikaanse hulp was voorbereid,
was een zware slag voor Amerika’s pres
tige en heeft het vertrouwen in de on
baatzuchtige bedoelingen van de Ver.
Staten in Latijns-Amerika niet bepaald
versterkt. Premier Castro van Cuba zit
vaster in het zadel dan ooit. Het ^ou
beter zijn geweest als president Kennedy
getracht had om, hoe dan ,ook„ met
Castro tot een vergelijk te komen. Er
zijn echter tekenen, die er op wijzen,
dat men in Washington een andere weg
wil inslaan.
Het vertrouwen in de Amerikaanse in
lichtingendienst, die foutieve informa
ties had verstrekt over de toestand op
Cuba en de populariteit van Castro, is
eveneens geschokt.
Hetzelfde gevoel besluipt thans de En-
gelsen na de veroordelig van de spion
in Russische dienst, die blijkbaar ook
voor de Britse inlichtingendienst heeft
gewerkt.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IJ
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Algerije.
Eén beschuldiging tegen Amerika is nu
wel de wereld uit: dat de Amerikaanse
inlichtingendienst de Algerijnse muiters
tot hun euvele daden zou hebben aange
zet, omdat Amerika in Frankrijk liever
een uiterst rechts regime aan het be
wind zou willen zien, dan dat van De
Gaulle.
Deze laatste voert thans een grondige
zuivering door. De kracht van de „ul
tra’s” blijft echter groot, niemand weet
waartoe zij ip Algerije nog in staat zijn.
Daarnaast bestaat het gevaar van verval
van de discipline in het Franse leger.
De zorgen van De Gaulle blijven dus nog
groot. Het is echter een geluk, dat de
onderhandelingen met de Algerijnse op
standelingen nu spoedig zullen beginnen,
nu hun verblinde vijanden, de Franse
ultra’s, die maar niet inzien, dat Frank
rijk met de Algerijnen tot een akkoord
zal moeten komen, zo’n zware klap heb
ben moeten incasseren. De Gaulle heeft
in zijn radiorede van maandag ook ge
doeld op de noodzaak van zulk een ak
koord.
Dit overleg had een vrij verrassend ver
loop. In de Stichting van de Arbeid zeg
de de regering namelijk toe, dat zij de
reeds afgewezen voorstellen uit de bouw
wereld opnieuw in studie zou nemen.
Hoewel de nota, waarin staatssecretaris
Roolvink het resultaat van die studie
samenvatte, wederom blijk gaf van de
bezwaren van de regering, kon men zich
in politieke kringen toch niet onttrekken
aan de indruk, dat de kwestie in een
nieuwe fase was getreden.
Luchtlandingsrechten.
De staatssecretaris van Verkeer en Wa
terstaat, Stijkel, was voordat deze
vraag werd gesteld al naar Amerika
afgereisd voor hernieuwd overleg over
de luchtlandingsrechten voor de K.L.M.
op de Amerikaanse Westkust.
Hij aanvaardde de reis niet zonder opti
misme. Maar verschillende Amerikaan
se persberichten wekten nochtans de be
zorgdheid van diverse Kamerleden op.
De k.v.p.-afgevaardigde mr. Blaiss en
de liberale hoogleraar Korteweg stelden
althans gezamenlijk een reeks schrifte
lijke vragen aan de minister-president
en zijn ambtgenoten van Buitenlandse
1 Zaken en Verkeer en Waterstaat.
tanga en de verwijdering van de bui
tenlandse, meest Belgische deskundigen,
zou ook België weer onbarmhartig in de
schijnwerpers van de internationale pu
bliciteit plaatsen. De nieuwe Belgische
regering wil bovenal spoedig van de na
sleep van het loslaten van de Kongo af
zien te komen en de strijd tegen Ka
tanga zou haar in een moeilijk parket
plaatsen.
De nieuwe regering heeft met grote
meerderheid het vertrouwen van de Bel
gische Kamer verworven. Enkele tegen
stellingen binnen de boezem der rege
ring doen zich weliswaar reeds gevoe
len, doch er bestaat een gerede kans
dat de huidige samenwerking tussen so
cialisten en katholieken stand zal weten
te houden. Voor de modernisering van
België’s economie en sociale gesteldheid
en voor het opheffen van de Vlaams-
Waalse tegenstellingen lijkt de koers
van de huidige regeringscombinatie de
beste.
gemeenteraden tot invoering van de vijf
daagse werkweek lag dan ook binnen ’t
bereik der mogelijkheden. Was ’t won
der, dat het voorgenomen beraad van de
ministerraad op vrijdag a.s. met meer
dan gewone belangstelling op het Bin
nenhof werd tegemoet gezien.
Zondagsrust.
Dit was overigens niet de enige vraag,
waarmee het kabinet-De Quay zich met
betrekking tot de arbeidstijd had bezig
te houden. Tegelijk bereikt ’t namelijk
uit de Tweede Kamer ook een boze,
schriftelijke vraag van de staatkundig-
gereformeerde afgevaardigde Kodde
de ex-burgemeester van Zoutelande
of het waar was, dat bij de dichting van
het Veerse Gat één der caissons op zon
dag was geplaatst. De heer Kodde wees
er op, dat bepaalde aannemers uit eer
bied voor Gods gebod niet kunnen in
schrijven op werken, die de mogelijkheid
kunnen inhouden, dat er op zondag moet
worden doorgewerkt en hij verzocht de
liberale minister Korthals derhalve, de
werken tot dichting van de zee-armen
voortaan niet meer op zondag te laten
voortzetten.
Zij drongen daarin aan op stappen „op
het hoogste regeringsniveau”, indien bij
de komende onderhandelingen zou blij
ken, dat de Ver. Staten weliswaar bereid
zouden zijn een einde te maken aan de
bestaande discriminatie ten nadele van
Nederland met betrekking tot het vlie
gen op de Westkust, doch daaraan voor
waarden zouden verbinden uit protectio
nistische overwegingen, welke de gezon
de ontwikkeling van de internationale
verkeersluchtvaart van en naar de Ver.
Staten en de rol, welke Nederland daar
bij op historische en economische gron
den mag verlangen te vervullen, ern
stig zouden benadelen.
het smartelijk
de gemeen-
Abonnementjprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
1.
2.
3.
5.
6.
b.
c.
Bolswards Nieuwsblad
Kongo.
In de Kongo heeft zich een sensationele
ontwikkeling voorgedaan door de arres
tatie en aangekondigde berechting van
Tsjombé, de president van de afgeschei
den provincie Katanga. Na de afzetting
van Loemoemba had de centrale Kon
golese regering Tsjombé geaccepteerd
en was zelfs op de conferentie te Tana
narive tot een vérgaand akkoord met
hem gekomen. Op een volgende confe
rentie in de Kongolese plaats Coquilhat-
stad werd Tsjombé echter gearresteerd.
Zijn politiek prestige verkreeg hierdoor
een geweldige klap en hoewel zijn in
Katanga achtergebleven regering Tsjom-
bé’s vrijlating eiste, verklaarde deze re
gering zich bereid tot samenwerking
met de Ver. Naties. Ook Tsjombé zelf
bond in. Het zou beter zijn geweest als
men het daarbij gelaten had en Tsjombé
geruisloos naar de achtergrond had doen
verdwijnen. Thans bestaat er groot ge
vaar voor een gewapend conflict tussen
aan de ene kant de centrale regering,
die met de Ver. Naties samenwerkt en
de regering van Katanga, die over een
vrij sterk leger met ervaren buitenland
se deskundigen beschikt, aan de andere
kant.
Een geweldadige onderwerping van Ka-
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertentiea bij contract reductie
Foto: Generaal Faure bij aankomst van
chutisten-'generaal zou leider zijn geweest
En de grote openhartige publiciteit, die
de Amerikanen aan hun proefnemingen
geven waarbij mislukkingen evenzeer
aan het licht van de openbaarheid zijn
komen te staan als de successen is
ons liever dan de Russische geheimzin
nigheid en de heldenverering in commu
nistische stijl, die een Gagarin ten deel
viel. Ook op het gebied van de ruimte
vaart willen de Amerikanen de risico’s
van de democratie en de vrijheid dra
gen.
De ruimtevlucht van de Amerikaan
Shepard hernieuwde overigens het zelf
vertrouwen van de Amerikanen, want op
internationaal-politiek gebied hebben zij
de laatste tijd ernstige tegenslagen ge
leden.
de nummers nog even te releveren. Het
waren
Veteranenmars van W. Lüdecke
La Reine d’Eté, ouverture C. Panne
Doux Mystères. Valse de Concert
Koyn
Une soiree d’Automme aux Arden
nes. A. Govaert
Le Harlequin. Polka E. Zikof
Adeaux Polka. Jos. Kessels
Ohé, ohé, hopla Aug. Box
Zn. adresseren aan
om vermindering
Overheidspersoneel.
Wat wat namelqk gebeurd? Maandag
morgen j.l. had minister Toxopeus over
leg gepleegd met de Centrale Commissie
voor het Georganiseerd Overleg in Amb
tenarenzaken. Daarbij was hem een één
stemmig advies voorgelegd om de voor
genomen verkorting van de arbeidstijd
voor het overheidspersoneel, welke ge
deeltelik reeds op 1 mei had plaats ge
had, verder niet meer in twee fasen doch
als één geheel op 1 juli a.s. te
t doen plaats hebben. In feite kwam dit
voorstel neer op een vervroeging der be
staande plannen met vier maanden. Het
opvallende was, dat het hier een één
stemmig advies gold, dat met andere
woorden ook de regeringsdelegaties er
mee instemden. Een tweede opmerkelijk
feit was, dat minister Toxopeus bereid
leek dit advies in de vergadering van de
ministerraad van vrijdag a.s. te verde
digen.
Een en ander bracht in de kring der
vakbeweging een zekere niate van op
timisme teweeg, hoewel de drukbezochte
protestvergaderingen, welke door de Al
gemene Bond van Ambtenaren waren be
legd, tobh nog doorgingen. Men reali
seerde zich, dat wat de regering aan 't
rijkspersoneel eventueel zou toestaan,
aan het gemeentepersoneel moeilijk zou
kunnen weigeren. Een opheffing der
schorsing van de besluiten van diverse
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Laos.
Wat betreft Laos hebben de Amerika
nen ook niet handig gemanoeuvreerd.
Het is een fout, dat zij de vroegere neu-
tralistische premier van Laps, Soevanna
Phoema, van zich hebben vervreemd en
toenemende steun verlenen aan het
uiterst-rechtse bewind van premier Boen
Oem en generaal Nosavan, juist nu de
besprekingen over een bestand op gang
leken te komen. De regeringstroepen zo
wel als de pro-communistische Pathet
Lao hebben beide reeds een voorlopig
staakt-het-vuren afgekondigd, maar het
is de vraag of de Pathet Lao zich daar
aan houdt. Deze beweging lijkt niet veel
te gevoelen voor een akkoord, overtuigd
als zij vermoedelijk is, dat de tijd voor
haar werkt.
Veel zal afhangen van de herleefde
Pools-Canadees-Indiase contrólecommis-
sie voor Laos, waarvan de eerste leden
maandag in het land zijn aangekomen.
Rusland en China, die op het gedrag
van de Pathet Lao uiteraard enige in
vloed hebben, zijn geneigd rekening te
houden met India, dat een bestand in
Laos graag tot stand zou zien komen.
De eerste ruimtevlucht van een Amerikaan is met volledig succes bekroond en
de Ver. Staten kunnen er trots op z(jn, dat zij de Russische prestatie van enkele
weken geleden weliswaar niet hebben geëvenaard, maar toch wel naar de kroon
hebben gestoken. De Russische prestaties hebben aan de ene kant zekere gevoe-
lens van minderwaardigheid opgewekt, aan de andere kant twjjfel doen ontstaan
of zij werkelijk wel hadden plaats gehad. Deze twjjfel was misplaatst, doch het
moet gezegd worden, dat de Russen er met hun geheimzinnigheid wel reden toe
hebben gegeven. De Amerikanen hebben tevoren met hun prestaties op het
gebied van de onbemande ruimtevaart wel degelijk successen geboekt op weten
schappelijk gebied; zij hebben o.a. de zg.,Van Allenzóne ontdekt; een stealings,
gebied om de aarde, dat zeer gevaarlijk kaa zijn voor ruimtevaarders.
De aandacht van het Binnenhof ging deze week vooral uit naar de besprekingen
welke in de Stichting van de Arbeid en de Centrale Commissie voor Georgani
seerd Overleg met de regering werden gevoerd over het vraagstuk van de
arbeidstijdverkorting.
Zoals men zich zal herinneren, heeft het kabinet-De Quay enkele weken geleden
een „halt” toegeroepen aan de plannen, welke bij diverse gemeentebesturen en
in de bouwwereld bestonden met betrekking tot dit probleem. Nadat van de Twee
de Kamer uit een socialistische interpellatie over deze weigering der regering
was gehouden, werd óók door de regeringspartijen aangedrongen op heropening
van het overleg.
Somlike minsken binne sa skerp,
dat hja harsels yn ’e fingers snije
Adv.; Een juffrouw, enige dagen vrij,
z.z.g.g. in chr. strijkinrichting. goed kun
nende platstrijken. Met de kost, of in de
huishouding, ook genegen met een kind-
TIISDEI 16 MAEIJE 1961
19.10—19.50 Fryske utstjilring
Foar de bern: „De reis fan kening
Hoela” troch Jant Visser-Bakker, for-
teld fan Ria Postma-Stolk. Tredde
diel
Lieten en muzyk
Sportrubryk, redaksje Kor de Jong:
„Wolkom, silerstiid!”
Akke Radsma, „Efter de toanbank”,
tekst Paulus Akkerman
Fa. K. Plantinga en
het gemeentebestuur
van het vergunningsrecht.
Vrijdag a.s. viert het muziekkorps Bols-
ward het 30 jarig bestaan met een tour
nee door de stad en een volksconcert.
De heren van de ruimtevaart
Willen, dat ligt wel in hun aard
Alsdoor maar hoger stijgen gaan
Ze roepen moedig en spontaan
Kom, wie jaagt ons met vaart
de Parijse Santé-gevangenis. De para-
van het complot van Parijs
Blijkens het verslag over I960 van het
Productschap voor gedistilleerde dranken
stijgt de afzet van gedistilleerde dran
ken in Nederland.
Die afzet bedroeg in ons land 260.000
hl ad 50 tegen 238.000 hl in 1959,
een stijging met bijna negen percent.
Het hoofdelijk verbruik van gedistilleerd
in I960 bedroeg 2,26 1. vergeleken met
2.11 liter in 1959.
naar boven
Heus je kunt het niet half geloven
Hoe mooi het in de ruimte is
Een echt snoepreisje, zonder mis
Eerst stopte men een koene Rus
Voorzichtig in zijn blikken bus
Die ging een aardig eindje zweven
De schoonste uren van zijn leven
Ja het ging allemaal gesmeerd
Hij moest vanzelf ook hoog geëerd
Men zong, een „ster” tussen de sterren
Rusland gaf prachtig de première
Nu kwam er een Amerikaan
Die dorst het kunstje ook best aan
Ook hij beleefde hoge dromen
En heeft practig revanche genomen
Ja het ging allemaal naar wens
De vreugde bleek ook nu intens
Men zong, weg jullie, Grote Beren
Amerika kan 't ook presteren
Het nut van de ruimtevaart
Is ons door niemand nog verklaard
Wel horen wij heel eerlijk praten
Al wordt de mens nog zo verwaten
Al tart hij elk technisch gevaar
Hij is en bljjft Klein Duimpje maar
En schepseltje van lager orde
Laat hem wat meer bescheiden worden
PYT
Amerika’s eerste ruimtevaarder, kapitein-luitenant ter zee Alan Shepard Jr.
heeft pas maandag zijn vrouw weergezien na zijn tocht door de ruimte van
vorige vrijdag. Het weerzien (foto boven) vond plaats op de luchtbasis An
drews bij Washington, waar Snepard arriveerde op weg naar het Witte Huis.
De onderste foto laat zien hoe president Kennedy in het Witte Huis in Wa
shington de medaille van het Amerikaanse Bureau voor Lucht- en Ruimtevaart
uitreikte aan Shepard
Hwat bat Qabe Skroar
Burgemeester M. Oberman van Bolsward
nodigt jongelieden tussen 16 en 24 jaar
die in de a.s. winter aan de vrijwillige
oefening in de wapenhandel wensen deel
te nemen zich persoonlijk te melden ter
secretarie.
3e week mei 1911
De raad van de gemeente Hennaardera-
deel heeft na discussie met 6 tegen 4 st.
men het voorstel van b. en w. tot op
richting van gemeentewege van een pe-
troleum-gasfabriek aangenomen. Worn-
mels en Oosterend zullen nu betere ver
lichting krijgen.
De voorjaarspaardenmarkt te Workum
was goed bezocht. Een kleine 40 paarden
werden aangevoerd. Werkpaarden f 150
tot f 300Slachtpaarden f 70f 100. De
handel was vlug.
Meer en meer worden moderne maai-
machines aangeschaft. Vele oudere boe
ren blijven bij de beproefde methode het
land te laten maaien door „mieren”. Ze
zeggen: „Ik wol net sa’n ding op it lan
ha, dy skuort it gers der üt.
Voordracht tot benoeming Weeshuis
voogd te Bolsward Leo Hettema, Sietse
Oosterbaan, G. H. v. d. Werf en Jan E.
v. d- Werf.
1881—19H
Nu de heer Ebbendorf op voortreffelijke
wijze herinneringen heeft opgehaald uit
de laatste 50 jaar der Schutterij is het
wellicht interessant ook iets te vertellen
uit de eerste 30 jaar. In de registers van
de burgerlijke stand vinden we (zie Bols
wards Courant van donderdag 14 april
1881) de volgende geboorteacte.
„De gemeenteraad heeft de lang gevraag
de en gewenste toestemming tot het op
richten van een muziekkorps bij de Ste
delijke Schutterij verleend en subsidie
toegezegd.”
Zeventien liefhebbers vormden aanvanke.
lijk het korps, waarvan 13 een eigen in-
stument gingen aanschaffen. Onder de
goede leiding van de heer Brusser, tot ka
pelmeester benoemd, begonnen al ras de
oefeningen. Enige tijd later schreef de
Bols warder Courant:
„Er zijn sluimerende krachten wakker
geroepen en in werking gebracht. Nog
moeten ze geoefend worden, want al
leen oefening kweekt kunst. Dat levert
wel eens moeilijkheden op en die zich
aangordt roeme niet alsof hij zich ont
gordde, maar lust en vaste wil komen
veel, veel moeilijkheden te boven en de
kunst loont ook de moeite."
Langs een weg vol rozen (en ook vol
doornen) ging het korps zijns weegs.
Ruim 22 jaar leidde het onze schut
ters ten oefenplaats, bracht het zo nodi
ge krijgsvuur in de harten der moedige
strijders, zorgde het dat de Bolswardse
stadsarmee van gedane veldtocht weer vei.
lig en wel zij het soms langs een lan
ger omweg, voor het stadhuis terug kwa
men.
Toen werd de Schutterij opgeheven
de stadsheermacht was daardoor ten do
de gedoemd.
Weg nu met sleepsabel en wapperende
vederbos, weg met musket, met kemels
haar of gouden streep, met fier daarheen
stappende strijders.
Zou nu ook de muziek verdwijnen? Zou
’t nu uit zijn met die tochten door de
stad langs straat en plein?
Neen slechts korte tijd na het smartelijk
afsterven der Schutterij nam de gemeen
teraad op voorstel van b. en w. met op
één na algemene stemmen het besluit om
het korps te laten voortbestaan, nu als
stedelijk muziekkorps van Bolsward. Het
kreeg als zodanig een zeer goede naam,
zelfs tot ver buiten de poorten der stad.
Van meerdere concoursen kwam ’t zege
vierend terug. Er, was dus in 1911 alle
reden feest te vieren.
En dit is gevierd al was het dan in in
tieme kring. Onder kapelmeester de
Rook werd op de mooie muziektent een
mooi programma uitgevoerd. Wellicht is
het voor insiders interessant de gespeel-
SST
