Fries opbouworgaan richtte de aandacht op Zuidwesthoek en Gezonde groei van openbare leeszaal en bibliotheek - ui I QabeSkroar o tv B rffl i neemt voortgang Er bestaan reeds weer de Mart iny loer Fan I STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND plannen tot uitbreiding us hjoed p p to sizzen Zelfonderzoek „Sudergoa” Zilveren filmpj DINSDAG 6 JUNI 1961 57e JAARGANG No. 42 Watrin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Weatergoo en De Jong’s Nieuwsblad Hwat ha» wetenschappelijke benadering van en a. b. c reedlik peil tiven typ wurden is. Tj. de J. delen toegenomen. Deze toename is niet alleen een gevolg van nieuwkoop, doch eveneens van de inbreng van de biblio theken te Witmarsum. Het aantal uitgeleendc boeken (centrale en filiaal Witmarsum) bedraagt 23603 exemplaren. Dit is een stijging met 4947 exemplaren. Zoals reeds vermeld is door de gestage groei de accomodatie van het gebouw onvoldoende geworden en zijn er plannen uitgewerkt voor uitbreiding. Hiermee zal een bedrag van plm. f 31.500,gemoeid zijn. Door eigen bijdragen en door een beroep te doen op de locale, provinciale en landelijke overheid, hoopt het bestuur de benodigde gelden voor deze noodza kelijke uitbreiding bijeen te krijgen. Dou en ikke moatte elkoar hwat skikke sei de kikkert tsjin de earrebarre dat it Larfbouski gien is en under Bolswards Nieuwsblad Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Filiaal Makkum. Besprekingen in Makkum hebben tot re sultaat gehad, dat de daar aanwezige bibliotheken, n.l. die van het Nut en van de Hervormde Gemeente werden ingé bracht. De uitlening vindt nog plaats in het Nutsgebouw en in Het Gebouw. De plannen van het gemeentebestuur van Wonseradeel om onze vereniging de beschikking te geven over een twee tal lokalen van de vrijgekomen, open bare lagere school konden nog niet wor den gerealiseerd. Het bestuur heeft ech ter de verwachting dat een en ander in 1961 zijn beslag zal krijgen. genaamde infrastructurele maatregelen dienen zowel op economisch, planolo gisch en sociaal terrein te worden geno men. In het genoemde rapport wordt ge steld: „Het leek n.l. gewenst, zich dui delijker rekenschap te geven van de lij nen, ^waarlangs zich de ontwikkeling van de drie noordelijke provinciën zou kunnen voltrekken, indien ernst zou worden gemaakt met het vermelden van de economische en maatschappelijke achterstand van het landsdeel”. Dat inlopen van die maatschappelijke achterstand heeft iets te maken met de sociale situatie, de sociologische en psy chologische omstandigheden. Hier dringt de mens naar voren, die vraagt naar gunstige economische factoren in een gunstig maatschappelijk klimaat, waar door hij zo volledig mogelijk tot zijn recht kan komen. Het kan namelijk best zo zijn, dat de economische situatie ideaal is, terwijl het individu als zoda nig of als lid van kleine en grotere groepsverbanden zich toch niet in een welzijnssituatie bevindt. Het Opbouw orgaan heeft tot taak deze welzijnssitu atie te bevorderen; dat is duidelijk. Min der helder is waarschijnlijk de manier, waarop dit kan gebeuren. Daarom is 't goed hierover nog iets te zeggen. Onder „leefbaarheid” verstaan wij hier: de toereikendheid van omstandigheden en van middelen, die het mogelijk ma ken dat de bevolking zich naar eigen behoeften kan ontplooien, zowel in eco nomisch als in sociaal en cultureel op zicht. Het is duidelijk, dat een teruglo pend bevolkingsaantal en ook toenemen de schaalvergroting consequenties heb ben voor de leefbaarheid. De hier aangeduide processen dienen in positieve zin te worden beïnvloed door het nemen van economische zowel als sociale en culturele maatregelen. Dat ’n grondige verkenning van de concrete situatie hieraan vooraf dient te gaan, Het Friese Opbouworgaan heeft het afgelopen jaar zeer veel aandacht besteed aan in Friesland plaats vindende veranderingen. Naar het lykt is de industrialisatie het doode punt gepasseerd en zal in versneld tempo zijn stempel drukken op het aloude agrarische Friesland. Een bevredigend aantal industriëlen hebben in 1960 hun vestigingskeuze in Fries land bepaald en de piketten laten uitzetten op de industriterreinen van de ver- spreid liggende „kernen” en soms van een niet als zodanig aangewezen vesti gingsplaats. Het is alsof de oude veerkracht, welke door structurele en seizoenwerkeloosheid en expulsie scheen afgenomen, zich herstelt. De spankracht zal, naar gehoopt wordt, latente vitaliteit en dynamiek impulsen geven, zodat volledig herstel kan volgen. Het jaar 1960 is voor de Openbare Leeszaal en Bibliotheek voor Bolsward en Wonseradeel een jaar geweest van groei en activiteit naar buiten. Hoewel de gemeente Wonseradeel reeds tot het verzorgingsgebied behoorde is de lectuur, voorziening in deze gemeente officieel een feit geworden door het openen van O.U.B.-fiBaal, annex jeugd uitlening in Witmarsum. Voorts is er een begin ge maakt met de uitlening in Makkum; lüer zal ook binnen afzienbare tijd een filiaal geopend worden. Voor de hoofdbibliotheek zijn plannen uitgewerkt voor een uitbreiding, die on der meer beogen werkruimte te creëren voor het personeel, zodat het eigenlijke bibliotheektechnische werk niet behoeft te geschieden in de uitleen- en leeszalen. Deze snelle ontwikkeling van het ver enigingswerk is niet zonder invloed ge weest op de financiën. De begroting voor 1961 laat een ernstig tekort zien; het bestuur is evenwel vol vertrouwen, dat Vergissen wij ons niet, dan zal 1960 straks worden aangemerkt als het jaar, waarin een begin van nieuwe ontwikke ling gestalte kreeg, aldus voorspelt het jaarverslag van de Stichting Friesland voor maatschappélijk, waaraan wij deze gegevens ontlenen. Ook op de agrarische sector kwam dui delijk tekening in het vernieuwingspro ces. Zo werd naast de uitvoering van ’n ruilverkavelingsplan in de Haskerveen- polder een begin gemaakt met het tot nog toe grootste project, namelijk het plan „Koningsdiep”, groot ruim 11000 ha, terwijl het ruilverkavelingsplan Ga rijpWartena, ter grootte van 8000 ha, zich in de voorbereidingsfase be vond. Nog meer ruilverkavelingen-nieu- we-stijl werden aan het programma toe gevoegd. Voorts werd de grondslag ge legd voor de concentratie van zeeweren- de en andere waterschappen. Het aangezicht van deze provincie zal grondig veranderen. Dit alles vindt plaats om de „leefbaar heid” in dit gewest op te voeren en daar door de expulsie te doen verminderen, teneinde de volkskracht in het noorden des lands te behouden. Economische motieven vroegen econo mische versterkingen. Dit was stellig ook het „Leitmotiv” bij het samenstel len van het rapport over het Ontwikke lingsplan „Het Noorden des Lands”, hetwelk de drie noordelijke Colleges van Gedeputeerde Staten door hun be stuurscommissie lieten samenstellen. Aan de niet-economische media, welke eveneens tot het bevorderen van de leef baarheid zouden kunnen bijdragen, wer den immers slechts enkele algemene op merkingen gewijd. Het spreekt vanzelf, dat het Opbouw orgaan in Friesland dit laatste betreur de. Het is van mening, dat ook niet- economische middelen dienen te worden aangewend om de leefbaarheid te be vorderen. Naast de economische en pla nologische aspecten dient aandacht te worden besteed aan de sociale dimensie van de plaats vindende veranderingen. In wezen is er sprake van een herstruc- tuëring op het sociaal-economische vlak. Daarbij dient geen aspect te worden veronachtzaamd. Gelukkig werd het in de zittingen van de Friese Staten duide lijk, dat het provinciaal bestuur was begonnen een optimale leefbaarheid in de gehele provincie te verkrijgen. De zo- het beroep op de overheid om extra-sub- sidie niet zonder resultaat zal zijn. Centrale Bibliotheek. In Bolsward staan 320 volwassenen 310 jeugdigen als lid ingeschreven. Aan het eind van het jaar bestond het boekenbezit (inclusief dit van de filialen) uit totaal 6804 banden, waarvan 3456 romans, 1758 studieboeken, 1590 jeugd boeken. Het boekenbezit is dus met 2144 Filiaal Witmarsum. Op 23 november 1960 kon op feestelijke wijze het filiaal te Witmarsum door burgemeester Oosterhoff geopend wor den. Een en ander is een gevolg van be sprekingen met het gemeentebestuur van Wonseradeel en de vertegenwoordi gers van de in Witmarsum gevestigde bibliotheken. Deze besprekingen resul teerden in de inbreng van de bibliotheek van de Fryske Krite, het Nut, en van de R.K. Parochiebibliotheek. Bij de ope ning verraste de beheerscommissie het bestuur met 155 nieuwe leden. In het filiaal, dat gevestigd is in „It Kamphüs”, zijn thans 1446 boeken, be staande uit 1181 werken voor volwas en 204 jeugdboeken. De keamer naem dan op it lést de bislis- sing. Dizze hannelwize is sa gewoan wur den, dat men aloan sizzen heart: It sil my ris nij dwaen, hoe’t dizze Minister it wer dwaen sil. Of: hwat soene se nou wer wolle. Dizze reaksje is yn dizze omstannichhe- den maklik to forstean, mar winlik is hja net op syn plak. Hwat wy al dizze jierren fierstomin fornomd hawwe, is de miening fan de organisearre agrariërs seis. Men set de dingen op syn kop, as men seit, dat de regearing soargje moat, dat it mei de boeren en tünders reedlik giet, dat de ófset better moat, dat it ünderwiis oars moat, dat de wetterbihearsking net doocht en sa fierder. Al dizze dingen binne primair, dus op it foarste plak de saek fan de agrariërs seis. Hja moatte meiinoar it ynsicht en de ien- dracht opbringe om har eigen wei üt to setten en pas dan kin men, yn bipaelde omstannichheden, derby de oerheit om stipe freegje. De fierst to greate oerheits- macht fan dizze tiid is foar in bilangryk diel de skuld fan it net oanpakken fan de lju seis. Prinsipieel moat de lanbou op eigen fuot- ten stean en eigen paden sjen to finen, allinnich tydlik en yn bysündere omstan nichheden heart men de oerheit dêrby to heljen. Dizze bysündere situaesje fan cri sis, oarloch en nei-oarlogse disoarder hat it gefaer yn him, dat de lju miene, dat it abnormale hiel gewoan is en dat men mei opstrutsen seil nei de oerheit giet as er eat net doocht. De oerheit is dan per- manint it Hike bist en der groeit in al sterker ófkear fan de oerheitsmacht. Saeklik en paedagogysk doocht soks net. De Lanbou hat as ien fan de earsten in sterk mienskiplik en wetlik orgaenit Lanbouskip dêr’t alle organisaesjes fan boeren en arbeiders yn sitte. Dit is in ryk bisit, hwat party lju üt ün- kunde of tokoart oan bigryp der ek fan sizze meije. Mar oant nou ta waerd ek troch it Lan- Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 233’ (K5157) effisiënte bidriuwsynrjochting driuwskfiering. Dêrtroch komme der mear kansen, mar om se to gripen, wurde der hegere easken steld oan bidriuw en lieding. Wiidwei- dich giet it rapport dan yn op de situaesje fan hjoed en konstateart, dat de bidriu- wen foar in great part to koart sjitte yn mooglikheden omt hja lang net genóch moderniseard binne. In billike forgoeding fan it jild, in billike forgoeding foar de arbeid, is ünmisber om de bidriuwen wer op in soune basis to bringen. En alles moat dien wurde om wer safier to kom men, dat de bidriuwen, sünder direkte steun fan de regearing, mei de regearing, mei de oaren en lykweardige omstan nichheden komme. Dat is moedige tael en it docht üs bysünder goed, dat einlings de organisearre lanbou foar sokke initia- 2e week juni 1936 De toegang tot Workum uit het noorden verbeterd. Men rijdt nu van de Lange Brug rechtuit en komt tussen R.K. ge sticht en Ludgerusschool op'de Wymerts uit. De nauwe passage om de hoek van café,, De Zwaan” is nu vermeden. Friesland zal economisch van de komende Noordoostpolder niet veel beter worden, te minder omdat de uit alle prov. toe vloeiende bevolking zich niet gemakke lijk bij het Friese volk zal aansluiten. De taal vooral zal hier een verhindering zijn, Tegen de muggenplaag op de Afsluitdijk werd karperbroed uitgezet, bestaande uit 200.000 jonge karpers. Benoemd tot gouverneur-generaal van Ned. Oost Indië Jhr. Mr. A. W. L. Tjar- da van Starkenborgh Stachouwer, oud- gezant te Brussel. Nederland telt momenteel 400.000 werk lozen, een goede voedingsbodem voor de communistische bacillen. Een bange tijd staat ons wellicht te wachten. Maar nog heeft het Nederlandse volk vertrouwen in minister-president Colijn. In het Park te Bolsward komt een Eisma Bank. Aan de achterkant wordt een een voudig relief aangebracht met opschrift. De bank, waarvoor de kosten door vele kleine bijdragen zijn bijeengebracht, is gesticht als een blijvend aandenken aan het vele werk door de heer Eisma in het belang van Bolsward verricht. Financiën en subsidies. De activiteiten hebben een ernstige aan slag gepleegd op de Financiën van de vereniging. Met het inrichten van het filiaal te Witmarsum was een bedrag van f 2555,gemoeid. Bovendien zijn door de uitbreiding van de werkzaam heden de exploitatiekosten hoger gewor den. De begroting van het jaar 1961 toont dan ook een tekort aan van f 6500, terwijl hierbij nog geen bedrag is op genomen voor het inrichten van een filiaal in Makkum. Het bestuur heeft evenwel vertrouwen in de toekomst, daar momenteel aan vragen voor extra-subsidie bij de lan delijke overheid in behandeling zijn, voor: de uitbreiding van de centrale bi bliotheek; bijdragen in de kosten van de aan schaf van boeken (met het oog op de inrichting van de filialen te Wit marsum en Makkum); bijdragen in de verhoogde exploita tiekosten. Daar Bolsward en Wonseradeel liggen in de z.g. ontwikkelingsgebieden is het bestuur vol vertrouwen dat op deze ver zoeken gunstig zal worden beschikt. De inbreng van de bibliotheeken te Wit- marstim en Makkum heeft veel extra inventarisatiewerk en catalogiseren met zich meegebracht. Bovendien zijn de werkzaamheden door de uitlening in Witmarsum en Makkum toegenomen. Het bestuur wil hier dan ook zijn erken telijkheid uitspreken voor de toewijding, waarmee het personeel zijn werkzaam heden heeft verricht. Het bestuur zal er naar streven, dat de in 1960 begonnen ontwikkeling zich in het nieuwe verenigingsjaar zal voort zetten. Dit zal slechts mogelijk zijn, in dien de overheidsbijdragen voldoende zijn en als het bestuur weer kan rekenen op de medewerking van personeel en leden. Ten aanzien van de gehouden ledenver gadering kan nog worden meegedeeld, dat de jaarstukken werden goedgekeurd en de penningmeester décharge werd verleend voor het gevoerde beheer. De aftredende bestuursleden Mej. R. H. Tjeerde en de heren S. de Boer, G. Postma, H. W. Pehlemann en H. Kreb die herkiesbaar waren, werden met al gemene stemmen herkozen. In de plaats van de heren C. C, de Smidt die wegens drukke werkzaamheden be dankte en de heer H. A. J. Alma, die naar elders verhuisde, werden verkozen de heren P. van der Hoek en J. Onvlee. De beheerscommissie van het filiaal te Makkum zal in de plaats van mevr. J. Vorsteveld-Bekker een nieuw bestuurs lid aanwijzen. ciale aspecten betreft, zal het Opbouw- orgaan haar diensten daarbij kunnen bewijzen. Daarna dient aandacht te wor- den besteed aan mogelijkheden, welke vanuit de sociale hoek scherp dienen te worden belicht. En daar ligt dan ook een nieuw werkterrein voor ’t Opbouw orgaan, dat in 1960 reeds door haar werd geëxplore.erd. Door studie en verkenningen-te-velde f: heeft zij zich door haar inbreng bij deze 1 Ff;/’, ontwikkeling bewapend. Z(j stond reeds verschillende streekorganen en andere groepen met raad en mankracht terzij-1 de, terwijl de afdeling onderzoek in de'??" Kleibouwstreek de gelegenheid kreeg f - verschillende theorieën aan de praktijk- i 2 situatie te toetsen. Het is prettig te kunnen stellen, dat de J wetenschappelijke benadering van de 1 leefbaarheidsproblematiek in ’t noorden t t van deze provincie aanleiding gaf tot Ij het kunnen aangeven van ontwikke- j lingslijnen, waardoor in de toekomstige;! situatie ter plaatse een hoge graad van leefbaarheid zou kunnen worden be reikt. In de Zuidwesthoek werd door de Stifting Sudergoa het in het vorige jaar voorbe reide onderzoek naar de houding van de bevolking ten aanzien van een aantal I actuele problemen uitgevoerd. De voor naamste punten van onderzoek waren de meningen over en instelling ten aan zien van structurele vraagstukken als migratie, pendelen, industrievestiging, toerisme en dorpsleven. In elf van de dertien bij de Stifting Su dergoa aangesloten gemeenten hielden gespreksgroepen zich diepgaand met deze vraagpunten bezig. De resultaten van deze bezinning werden samengevat in een interimrapport, dat in het dage lijks bestuur en in de secties van de Stifting grondig werd besproken. In ver. korte vorm werden de onderzoek-gege- vens, tezamen met een plaatsbepaling van dit onderzoek in het raam van het gehele opbouwwerk, dat door en in Su dergoa werd en nog zal worden verricht, opgenomen in een nota, getiteld „Bistek fan Sudergoa”. Deze nota, die aan het algemeen be stuur van Sudergoa en aan de gemeente besturen der deelnemende gemeenten is aangeboden, vormt het uitgangspunt voor het verdere werk van de „mien- skipsbouwer”. In de gemeenten Sneek en Bolsward werden voorbereidingen ge troffen voor eenzelfde soort „zelfonder zoek”. De hier geschetste werkzaamheden wer den, onder verantwoordelijkheid van de Stifting Sudergoa, uitgevoerd door de bij de Stifting gedetacheerde onderzoeker, onder supervisie van de socioloog der Stichting Friesland voor Maatschappe lijk t vanzelfsprekend. Voor wat de so- lijk Werk. gen fan de tsientüzenen goedwollenden iepenje foar de tiid, sa't dy nou ien kear is. Wy binne net pessimistysk hwat de takomst oangiet, mar wy miene wol, dat der folie mear yn positive sin dien wurde moat om dy takomst yn 'e mjitte to gean. De oanpassing en it binutten fan nije mooglikheden kin gjin geslacht wachtsje dêrfoar libje wy hjoed fierstohurd en foroarje de dingen to rêd. In jonge, frisse geast moat de leije ha en dy hinget net altyd óf fan it oantal jierren. De boer en de tunder moatte mei de tiid mei en dat freget in biweeglike geast, en in los wrikken fan aide gewoanten en tra- dysjes. De nota stelt, dat de foroaringen fan de léste tsien jier mar jit in foarspul binne fan hwat der yn de neibije takomst foar de doar stiet en dêrom moat in bi- kwame en aktive lieding de bidriuwen yn hannen ha. Yn de kommende jierren wurdt it hiele Jeropeeske gebiet ekonomysk mear in ien- heit en sil de konkurrinsje üs twinge ta effisiënte bidriuwsynrjochting en bi- DER WIE AL LANG OF WACUTE „De krityk is maklik, de kunst is slim”, seit in Fransk sprekwurd en de wierheit fan dizze sizwize kin men alle dagen merkbite. Dêrom is ien fan de bilangryk- ste peadagogyske wurkwizen, de jongelju der seis mar foar to setten en harren dêr troch to twingen ta positieve ütstellen. Sünt 1932, dat is nou hast al tritich jier sitte wy yn de Lan- en Tünbou mei in situaesje, dat de oerheit de lieding hat. Fierstofolle de lieding hat, mei men sizze Fan 3040 om de crisis baes to wurden, fan 4050 om de minsken oan iten to helpen, fan 5060 om de agraryske bi- driuwstüke to helpen op in reedlik peil to bliuwen of to kommen. Al dy jierren wie it de regearing, dy’t üt makke, hoe ’t it soe en moast. De minis- sters fan Lanbou, fan Verschuur oant Marijnen, hawwe dat bisocht, mei mear of minder risseltaet. Hja makken de Wet ten en regelingen en de boeren en bin ders koene der via har organisaesjes en de parse tsjin yn gean. bouskip tofolle wachte op hwat de re gearing dwaen soe, om dan harres der tsjinyn to lizzen. Dit is boere-aerd, sizze sommigen. Ik wit dat net, mar it is net goed. It folk en de regearing mei fan de ooerestan en har organen freegje, dat hja seis it paed wize en mei plannen komme. En is der om dy üt to fieren, de help fan de oerheit nedich, dan moatte hja oan dy oerheit F’r ütstellen foarlizze. Dat is de goede x.-i, dy ’t ta selsstannichheit en forant- wurdelikheit fiert en in bulte krityk wê- ze lit, omt hja fornimme, hoe slim it is. de sack yn it goede spoar to haldpn. Mei greate blidens ha wy dêrom sjoen, dat it Larfbouskip dizze goede wei op- lieding fan de nije foar- sitter, de hear Bieuwenga, komd is mei in rapport, hweryn de lanboupolityk op langere termyn oanjown wurdt. It is opsteld troch de sosiael-ekonomyske ófdieling fan it Lanbouskip, as diskussy- nota, mei de bidoeling de ynhald yn alle agraryske en oare formiddens troch to sprekken, om to hearten, hwat de boeren en tünders der fan sizze sille. It bistjür seis sil dan yn de kommende winter har stanpunt bipale. Mar hja wolle earst hear- re, hwat yn Noard en Süd, East en West troch de boeren en tünders seis hjirfan sein wurdt. Dizze died fan it Lanbou skip is fan greate bitsjutting en sil de stjit jaen kinne ta in hiele oare ynstelling fan de agraryske bifolking. Hwant hja wurde der nou op ferge, om hjir ja of né op to sizzen en as it né is, ek oan to jaen, hoe dan. Hja wurde twon- gen om de sterke revolutionnaire foroa ringen under eagen to sjen en kinne der net foar wei kleur to bikennen. Dit initia- tyf kin der folie ta bydrage, dat it slo- perswurk fan sommige demagogen, dy't yn de streken mei folie lytse boeren op- ruije ta wegerjen fan bydragen en nega tive aksjes. foar elk bleat komt to lizzen. Mar foaral sil dizze diskussy-nota de ea- Ter gelegenheid van het huwelijk van de hertog van Kent met Katharine IFbrs- ley, dat 8 juni in York zal worden voltrokken, is deze foto van ’t paar gemaakt -

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1961 | | pagina 1