wil
eisen
Derde technische school door
Tweede Kamer aanvaard
Chroestsjow
kracht bijzetten
w
uw
w I
üs hjoed p p
to sizzen
Gouden filmpjes
Dienstregeling
Ned. Spoorwegen
Eind-rapport
Uitbreidingsplan
Makkum besproken
11
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
VRIJDAG 14 JULI 1961
57e JAARGANG
No. 53
Koop af afbetaling.
Piet
3e week juli 1911
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgive: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Debacle.
Vooral als dat Berlijnse debacle zou ko
men na het Laotiaanse debacle. Dat is
nog wel niet voltrokken, maar ieder
een is het er over eens, dat het lot van
Dit strijdpunt was nu niet meer aan
wezig. Vrijwel algemeen werd.ook de
wenselijkheid van een derde technische
hogeschool aanvaard. De ervaringen te
Eindhoven hebben namelijk geleerd, dat
door spreiding van het hoger onderwijs
begaafde jongeren uit de buurt tot de
studie worden aangetrokken, die hun ta
lenten zonder die mogelijkheid wellicht
in andere richting zouden hebben ont
wikkeld.
I
Rotterdam.
In dit verband sprak hij ook een troost
woord tot Rotterdam, dat zij:- universi-
teitsplannen nog niet met succes be
kroond heeft gezien. Hij herinnerde er
namelijk aan, dat hij bij de debatten
over de tweede technische school had
gesteld, dat waarschijnlijk pas over twin
tig tot dertig jaren sprake zou kunnen
zijn van een derde technische hogeschool.
Thans zal die er over een jaar of twee
kernen. Met dit veelbetekenend voorbe
houd stelde Minister Cals vast, dat Rot
terdam z.i. nog wel een decennium
een tiental jaren dus geduld zal
moeten hebben.
volgebouwd en het
op 10 jaar.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswards Nieuwsblad
De Jong’s Nieuwsblad
It is makliker in fijan to forjaen
as in freon
Industrie-centrum.
Hoofdpunt van het debat was thans op
welke plaats in het Oosten des lands
het beste reservoir van beschikbare
klachten kan worden aangeboord. Over
het algemeen was men het met minister
De rest van zijn rede werd grotendeels
in beslag genomen door dit probleem,
waarvan hij de Russische opvatting nog
eens nadrukkelijk uiteenzette. De Sowjet
Unie, aldus Chroestsjow, wil zich niet
mengen in de binnenlandse aangelegen
heden van West-Berlijn en wil ook geen
afbreuk doen aan het prestige van Ame
rika, Engeland en Frankrijk.
Het eerste willen wij voorlopig aanne
men, van het tweede zijn wij bepaald
niet overtuigd. Om de Russische rede
lijkheid bij het opruimen van de „abnor
male toestand” in Berlijn aan te geven,
formuleerde Chroestsjow drie voorstel
len van Berlijn: waarborgen van de
vier bezettende mogendheden, van neu
trale landen of van de Ver. Naties.
Over de militaire toevoer naar West-
Berlijn sprak Chroestsjow niet uitvoe
rig. Dat wordt per slot van rekening
een Oost-Duitse zaak en maandag liet
zich hierover de Oost-Duitse ondermi
nister van buitenlandse zaken, Winzer,
uit. Winzers standpunt was, dat de
Oost-Duitsers het Westelijk transport
naar West-Berlijn niet zouden doorla
ten, als de geallieerden niet een nieuwe
basis voor hun recht van toegang zoch
ten in onderhandelingen met de Oost-
Duitsers en dezen dus in feite zouden
erkennen.
Premier Chroestsjow van Rusland heeft aangekondigd, dat de militaire begroting
van de Sowjet Unie nog dit jaar met ruim drie miljard roebel verhoogd zal wor
den, waardoor zij van ruim twaalf op vijftien miljard gebracht zal worden, dus
een verhoging met ongeveer een derde. In de tweede plaats zal de vorig jaar
aangekondigde vermindering van de Russische strijdkrachten tot nader order
worden uitgesteld. Deze laatste maatregel betreft 1,2 miljoen manschappen.
Het is duidelijk, dat Chroestsjow zijn Berlijnse politiek kracht wil bijzetten en
dat hij door deze aankondigingen het Westen wil waarschuwen, dat het hem
bittere ernst is met zijn plan via een afzonderlijk vredesverdrag met Oost-Duits-
land een einde te maken aan de geallieerde bezettingsrechten in Berlijn.
RUIMTEVAARDER GAGARIN
IN LONDEN
Westen vastberaden.
Ook het Westen is vastberaden. Per slot
van rekening is Kennedy eind maart
Chroestsjow voorgegaan in de verho
ging van de militaire begroting en per
slot van rekening zijn uit de Ameri
kaanse hoofdstad allerlei geruchten ge
komen over plannen tot een gedeelte
lijke mobilisatie. En na Chroestsjows
rede van vorige week zaterdag heeft
de Amerikaanse regering onmiddellijk
besloten een nieuw onderzoek in te stel
len naar de stand van de defensie.
Dit is de geringste reactie, die Ame
rika zich kon permitteren. Het trof voor
de regering ongelukkig, dat Chroest
sjows rede juist gehouden werd toen
zij bezig was al te alarmerende geruch
ten over mobilisatie e.d. de kop in te
drukken en de publieke opinie wat ge
rust te stellen, opdat zij meer de han
den vrij zou hebben voor eventuele on
derhandelingen over het grote probleem
voor de rest van dit j^ar.
vraagt zich in Bangkok, in Saigon, op
Formosa en zelfs in Tokio af, welke
bescherming Amerika nog tegen de
communistische invloed kan bieden. En
Westelijker is men in Pakistan uiterst
ontevreden over Kennedy’s politiek op
goede voet met India te komen, want
de bondgenoot Pakistan heeft met het
neutralistische India enkele diep ingrij
pende geschillen lopen.
Zo kan een nederlaag in Berlijn diep
gaande uitwerkingen hebben over de
gehéle wereld. Dit moet de Amerikaan
se regering afwegen tegen de grote ge
varen, welke er in de Berlijnse kwestie
schuilen voor de vrede in Europa en de
wereld.
Een antwoord op de vraag, welke op
lossing Amerika zal vinden is nog niet
te geven, al blijft men geneigd te ver
onderstellen, dat Amerika het niet tot
het ujterste kan laten komen, mede ge
zien de betrekkelijk zwakke defensie,
welke men op het vasteland van Europa
vrees gewekt. Men heeft.
Cals eens, dat Enschedé als industrie
centrum de meeste perspectieven bood,
hoewel men de argumenten, welke resp.
door andere concurrenten: Arnhem, De
venter en Zwolle zijn aangevoerd, toch
ook niet onbelangrijk achtte.
Minister Cals maakte nog een grapje
over de belangstelling, welke door zo
vele gemeentebestuurders voor de ves
tiging van hoger onderwijs wordt ge
voeld. Vorige zomer had hij met zijn
gezin de vakantie doorgebracht op de
Lüneburger Heide. Daar ligt de plaats
Zelle. Welnu, de bewoners hiervan had
den ih de achttiende eeuw de vestiging
van een gevangenis verkozen boven de
stichting van een universiteit. ter-
wille van de gemoedsrust van hun jon-
gedochters
punt in ruimer verband worden bekeken.
Tot schrik van de liberale Rotterdamse
afgevaardigde, mevrouw Kuiper, gaf
minister Cals aan die aandrang gehoor.
Hij vertrouwde er namelijk op, dat zijn
nota wel vóór het studiejaar 1962/63
bij de Kamer in behandeling zal komen;
de kans dat bedoelde juridische facul
teiten er reeds voor het aanstaande stu
diejaar zouden kunnen komen, leek hem
ondenkbaar.
Laos beslist is. De communistische in
vloed is niet meer te weren en de Wes
telijke invloed zal zich vermoedelijk
niet kunnen handhaven. Dat Amerika
dit geslikt heeft, heeft moeten slikken,
heeft bij zijn Aziatische bondgenoten
veel ergernis en
De 27-jarige Russische ruimtevaarder
Joeri Gagarin is dinsdag in Londen
aangekomen voor een bezoek van drie
dagen aan Engeland. Gagarin zal don
derdag door premier Macmillan in Ad
miralty House worden ontvangen.
Foto: staande in een open wagen ver
laat Gagarin hier het vliegveld bij
Londen, waar hij dinsdagochtend is
aangekomen, toegewuifd en toege
juicht door honderden langs de weg
Waarin opgenomeo: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Mr. C. Hopster heeft tegen 15 september
ontslag aangevraagd als burgemeester van
de gemeente Hennaarderadeel
Moeilijk dilemma.
De Amerikaanse regering zit in een
moeilijk dilemma. Aan de ene kant wil
zij tegenover Chroestsjow alle vastbera
denheid tonen, die nodig zou zijn om
hem terug te laten deinzen voor voort
gang met .zijn Berlijnse politiek. Aan
de andere kant moet zij oppassen, dat
zij door de ontwikkeling niet meege
sleept wordt en ten slotte haar al te
grote bluf waar moet maken.
Amerika (en Engeland en Frankrijk)
staat op zijn bezettingsrechten, die van
West-Berlijn een Westelijke stad maken
en talloze vluchtelingen uit het Oosten
de kans geven naar het Westen te vluch
ten.
Maar wat zullen zij doen om deze rech
ten en vooral het recht van vrije toe
gang tot de stad, te handhaven?
Zullen zij met hun te geringe middelen
een oorlog riskeren, die misschien snel
ontaardt tot een oorlog met kernwa
pens?
Het klinkt in Westelijke oren al on
waarschijnlijk, lqat staan in Oostelijke
oren. Moet men dan verwachten, dat ’t
Westen op een nette manier het hoofd
in de schoot zal pogen te leggen? Men
zou het kunnen verwachten, maar het
probleem is meer dan dat van West-
Berlijn, het is het eeuwige prestigepro-
bleem in de politiek. Wijkt het Westen,
dan ondergraaft het wellicht het ver
trouwen van de Wcst-Duitsers, dan on
dergraaft het het vertrouwen van de
Aziaten in het beschermende vermogen
van de Ver. Staten. Amerika loopt dan
het gevaar de papieren tijger te wor
den, die in de politieke realiteit niet zo
hard meer meetelt. In alle grensgeval
len zal zijn aanhang maar al te gemak
kelijk gaan overlopen.
Op de grote kaatspartij te Wommels won
partuur 18 (A. Brouwer, Baard; A. Terp-
stra, Harlingen en J. Struiksma, Wom
mels) de 2e premie, bestaande uit drie
gouden Willems.
In de laatste vergadering vóór haar zomerreces heeft de Tweede Kamer haar
goedkeuring gehecht aan de voorgenomen stichting van een derde technische
hogeschool in Enschedé. Vergeleken bij de strijd, waarmee de vestiging van de
tweede technische hogeschool in Eindhoven gepaard ging, verliep de discussie
nu uiterst kalm. .Destijds was men er van bepaalde Protestantse zijde nogal
huiverig voor, dat het overwegend r.k. Zuiden zou kunnen worden bevoordeeld.
Via een motie van de christelijk-historische fractieleider, dr. Tilanus, werd toen,
vergeefs, gepoogd de aandacht naar het Oosten des lands naar Arnhem
te verleggen.
In feite had de Kamer hiermee dus ge
bruik gemaakt van haar recht van
amendement, zij het dat het in dit geval
minister Cals was, die formeel de wij
ziging aanbracht. Afgewacht zal nu
moeten worden, in hoeverre dit amende
ment door de Eerste Kamer zal wor
den gewaardeerd. De senatoren zijn lang
niet altijd ingenomen met wijzigingen
welke door hun geestverwanten aan de
overzijde van het Binnenhof zijn door
gezet.
Dit bleek afgelopen week wederom bij
de behandeling van de nieuwe afbeta-
lingswet. In de Tweede Kamer is door
toedoen van de r.k. afgevaardigde, mej.
Knol, het percentage van de eerste aan
betaling in de wet vastgelegd en op
twintig procent gebracht.
Staatssecretaris Veldkamp had dit per
centage op vijftien procent willen bepa
len en in een afzonderlijke Algemene
Maatregel van Bestuur willen vastleg
gen.
Verscheidene senatoren bleken weinig
te spreken over zijn inschikkelijkheid
tegenover de Tweede Kamer. Ten slotte
werd het wetsontwerp toch goedgekeurd.
Eu hiermee werd misschien tevens een
streep ggzet onder de activiteften van
dr Veldkamp als staatssecretaris voor
de middenstand. Verwacht wordt name
lijk, dat hij binnenkort zal promoveren
tot minister van Sociale Zaken als op
volger van de afgetreden dr. Van Rooy.
Hij is hierover in elk geval in discussie
met minister-president De Quay.
Door de hitte zijn bij Gebr. Bervoets te
Sneek enige meisjes flauw gevallen.
Thans wordt weer gewerkt. Men heeft de
benedenramen der fabriek uitgebroken en
door gaas vervangen.
Waarschuwing.
Indien de Westelijke mogendheden het
plan mochten hebben zich de toegang tot
West-Berlijn te forceren, dan zal Rus
land zijn manschappen bevelen elke
aanvaller, die zijn hand mocht opheffen
tegen de Sowjet Unie of haar bondge
noten, terug te slaan. Deze waarschu
wing is weer uit de rede van Chroest
sjow.
De spanning om Berlijn stijgt onmisken
baar, hoewel het natuurlijk nog niet
mogelijk is werkelijke vastberadenheid
van bluf te onderscheiden. Rusland ver
keert echter in de gunstige positie, dat
de eerste militaire stap van het Westen
zal moeten uitgaan en dat in elk geval
in Europa Rusland en Oost-Duitsland
veel sterker zijn dan het Westen. Hij
kan dus Veiliger bluffen, zijn bluf, als
het bluf is, heeft een waarschijnlijker
karakter.
BRAND OP HET PORTUGESE
SCHIP „SAVE”
Bij een brand en ontploffingen aan
boord van het ruim 2.000 ton meten
de Portugese schip „Save”, dat troe
pen en ammunitie vervoerde, zouden
volgens nog steeds niet bevestigde be
richten meer dan 200 mensen het le
ven hebben verloren. Het schip strand
de vrijdag in een zware storm bij de
monding van de rivier Tinde bij Bei
ra voor de kust van Mozambique.
Deze luchtfoto toont het brandende
schip, waarvan het wrak nu ligt te
smeulen in ondiep water
De Tweede Kamer op reces
Meester heeft, na de laatste les
Het eindrapport gegeven
Zeer loflijk was dat niet bepaald
De eindstreep kon maar net gehaald
Kom, luister maar es even
Telkens als wij zitting houden
Voor het maken van een wet
Meester die ’t vol leed aanschouwde
Vele banken onbezet
Soms meer dan de helft afwezig
Wat blieft, oh ja, jullie bent
Dan vaak met commissies bezig
Maar je blijft voor mij absent
Prima kwaliteit onvervalste Groene zeep,
14 cent per kg. Aanbevelend J. Lemstra
’t Geeft de meester onbehagen
Want soms noodgedwongen moet
Ik een zitting gaan verdagen
Dames, heren luister goed
Deze zaak is niet in orde
Ik hoop bij dezen zeer oprecht
Mag ’t de toekomst beter worden
Veel genoegen, ik heb gezegd
Dames, Heren, Kamerleden
Knopen ’t losjes in hun oor
De zitting kan best vermeden
Want het tractement gaat door
Dus het hindert ons geen zier
Hebben we op vlijt een vier
Dames, Heren, Kamerleden
Opgelet, Mr. Kortenhorst
Meester is niet erg tevreden
Er wordt teveel tijd vermorst
Ik kan dus geen hoog cijfer geven
Plichtsbesef en Werkplezier:
Enkelen krijgen een zeven
Maar de meesten slechts een vier
nu een
geleden de vele vaarten in
:dempt werden hetgeen ach
teraf heel verstandig was, hoewel er toen
ook veel kritiek was, en wat met het nieu
we plan ook wel het geval zal zijn, men
kan met dergelijke grote veranderingen
nu eenmaal niet allen bevredigen.
Burgemeester Oosterhoff verzekerde dat
kritiek steeds gerechtvaardigd is, nooit
denkt men gelijk. Het plan van 12 a 13
jaar gelden is nu volgc'
nieuwe plan is berekend op 10 jaar.
Ir. Bughel deed aan de hand van kleu
rendia’s het plan uit de doeken.
Het plan omvat 30 ha met 300 nieuwe
woningen, openbare gebouwen, bruggen
en industrie-terrein.
Voor elk huis wordt berekend 1000 vier
kante meter. Men wil geen hoogbouw
en geen tweede Leerlooier- of Doniastr.
Ook blijft er ruimte voor eventueel par-
ticulierbouw, bungalows enz. Veel vragen
kwamen hierna aan de orde.
B. de Witte sprak met grote zorg over de
toekomst van de boerenstand.
Houdt de gemeente, aldus spreker, wel
rekening met de bedrijfspanden waarde
vermindering, en dat er verschillende
agrariërs zijn (minstens een 10 tal) die
bijna alles kwijt raken?
Burgemeester Oosterhoff verzekerde, dat
dit alles hun intense belangstelling en
zorg had, en haalde als voorbeeld Em
men aan, waar veel van het oude is blij
ven staan en een weg gezocht heeft.
De weg naar de Kop Afsluitdijk werd
druk besproken, en veel voorstellen wer
den gedaan, het vuur werd burgemeester
en dir. gemeentewerken de heer Zijlstra
na aan de schenen gelegd.
De heer Kunst, secr. van „Halleluja”,
pleitte voor pleinen in het nieuwe plan
en een plaats voor een eventuele muziek
tent.
Voorzitter v. d. Hoop merkte hierbij heel
geestig op, dat een rijdende muziektent
ideaal is, en dan b.v. een in gemeentelijk
bezit.
Nadat allen op uitgebreide wijze ant
woord hadden gekregen, sloot de voorzit
ter deze geanimeerde vergadering.
CJ 1
30 h.a. voor 300 woningen
Plaatselijk Belang vergaderde in aanwe
zigheid van burgemeester Oosterhoff en
secretaris Deinum en Ir. Bughel, ontwer
per uitbreidingsplan Makkum. De grote
bovenzaal van hotel De Zwaan was bijoa
te klein om alle belangstellenden te her
bergen.
Voorzitter P. v. d. Hoop heette allen
welkom in het bijzonder burgemeester en
secretaris en de spreker van deze avond
Ir. Bughel.
De voorzitter memoreerde dat
halve eeuw
Makkum gedempt werden hetgeen ach-
Hwat bat Qcibe Skrocir
De vereniging „Nederlandse Landkoloni.
satie en Inwendige zending” die reeds
veel heeft gedaan voor de ontginning van
heidegronden rond Drachten zal thans
een meubel- en mandenindustrie oprich
ten op de ontgonnen terreinen.
Juridische faculteit.
Rotterdam werd met Tilburg door
de Kamerleden echter teleurgesteld op
een ander punt. Minister Cals had
tegelijk voorgesteld om de Economische
Hogescholen ter plaatse de mogeljjkheid
te bieden, zich van een juridische facul
teit te voorzien.
De meeste Kamerfracties vonden dit
echter geen kwestie, die haast had. Zij
drongen er bij de minister op aan de
beslissing uit te stellen, tot zijn nota
over de spreiding van het hoger on-
1MO& derwijs in discussie komt. Dan kan dit
Evenals voorgaande jaren wordt het pu
bliek in de gelegenheid gesteld wensen
en bezwaren aangaande de dienstregeling
1961 van de Nederlandse Spoorwegen
in te dienen.
Eventuele wensen en opmerkingen moe
ten voor 24 juli a.s. ter kennis worden
gebracht van de Secretaris der Kamer v.
Koophandel en Fabrieken voor Friesland,
Willemskade 29, Leeuwarden, welke de
ze in zijn kwaliteit van lid van de Sjxtor-
wegraad aan deze raad zal doorzenden.
s
