Amerika heeft de ruimte oog m Gevaarlijke U-2-vluchlen niet meer nodig zijn „Gun de sheik Groot Internationaal Folkloristisch Festival volgend jaar in Bolsward harem” üs hjoed 2 to sizzen 57e JAARGANG DINSDAG 1 AUGUSTUS 1961 No. 58 de Martrnytoer Fan Verstoorde verjaardags partij* te Parrega Tj. de J. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Zilveren filmpjes Hwat bat (gcibe Skroar W -■"-w De Jong’s Nieuwsblad als ook de ruimte ingaat. De kunstmaan heeft vanzelfsprekend een radio voor ’t doorseinen van de gegevens. Misschien heeft de Midas een fototoestel van het soort dat ook geplaatst is in de Tiros-3, die diezelfde dag van Cape Canaveral omhoog werd gebracht. Deze satelliet wordt gebruikt voor meetkundige waar nemingen. Van ongeveer 650 kilometer hoogte worden foto’s genomen, die een oppervlate bestrijken van 2000 vierkante kilometer De Midas-3 is beveiligd tegen pogingen van de Russen om de satelliet neer te halen. Bij de start hebben de Amerika nen de raketmotor laten uitvallen, om hem even later via een radiobevel weer aan te zetten Het belang van deze proef ligt voor de hand. Wanneer de Russen een raket afschieten om de kunstmaan neer te halen, kan de baan zodanig ge wijzigd worden, dat Midas net aan haar like dy’t hjir wie, woe se net nimt, moat dochs wol ta de konklüzje 1 mei. net in chronyske kwael fan zal af- Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie De Amerikaanse luchtmacht is er eindelijk in geslaagd een spionagekunstmaan in een baan boven Rusland te brengen. Met dit technisch kunststuk is een nieuwe periode ingeluid van militaire waarne mingen. Op 12 juli werd vanaf de spiksplinternieuwe basis Point Arguello, In de nabijheid van het grote Vandenberg, de Midas-3 gelanceerd. De satelliet is tien meter lang en heeft een gewicht van maar liefst 1575 kilo. De kunstmaan heeft een langgerekte kegelvorm en is volgestopt met allerlei elektronische en infra- rode apparatuur. Sa dingen hiel oars üt] wurdt. Yn de letterli! de as forwachte sin wie der hope Er ligt weliswaar een rijke schakering van verschillen tussen de zwakheid van twee jonge mensen, die het goed met elkaar menen, onder romantische om standigheden samen op vakantie bijeen en bijv, het andere uiterste, de brute overweldiging, maar in beide gevallen gebeurt er iets, waarmee de wederzijd se partijen niet gelukkig kunnen zijn. Een mens is een schepsel met zwakhe den en deugden, maar ook met de grote gave van de rede, die hem en haar in staat moet stellen zich de nodige zelfbe perkingen op te leggen. In liefde zowel als in de haat. Anders gebeuren er ge makkelijk ongelukken, tot rampen toe. Wat onbeheerstheid en haat in de poli tiek kunnen bewerken konden we weer leren uit de gebeurtenissen in de Kongo, Tunesië enz. DE OOGST IS RIJP. Volgens een veelgebruikte gemeenplaats zou den poëzie en romantiek uit de landbouw zijn verdwenen in het spoor van de laatste paarden, die door de techniek van de akkers zijn verdreven. Deze oogstfoto uit de Wieringermeer leert ons echter wel beter, alleen de toon van het lied is anders geworden. Na zaterdagmorgen in Bolsward nog te hebben gedraaid, was „Omke Romke” zaterdagmiddag 4 uur in Hellendoorn, waar hij het feest bijzondere luister bij zette. Onder zijn vrolijke tonen was het spoedig een dansfestijn waaraan de ver schillende nationaliteiten deelnamen. Daarna trok men met het orgel het dorp jn. Ook hier was de belangstelling enorm. Om zeven uur was „Omke Romke” in de grote feesttent, een 12-master, die 3000 mensen kon bevatten, present. Na een openingsmars van „Omke Rom ke’’ werd het festival door de feestlei der geopend, waarna de Bolswarder Skotsploech op het rijk door bloemen omzoomde podium als eerste groep het festijn opende. Met een daverend ap plaus werden zij begroet en brachten begeleid door „Omke Romke” achter eenvolgens, de Hakke-tone, Skotse Trije, Geeby-boston en IJspolka. Zij ont vingen veel applaus en een speciaal „Bravo” van de groep uit Monaco. Het was een prachtige inzet van de avond en de Skotsploech heeft hier be wezen op internationaal niveau te staan. Na hen traden op de Saarlanders met zang en dans, vervolgens de prachtige groep uit Monaco en de Ierse groep, die door pijpers en doedelzakken begeleid, zeer mooie dansen uitvoerde. Bolswards Nieuwsblad Wairio opgenotnen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) De omgong mei forkearde boeken is fakentiids slimmer as de omgong mei forkearde minsken. Geweldig succes van de Skotsploech met „Omke Romke” in Ilellendoorn Zaterdag werd op het Inter nationaal Festival in Hellendoorn bekend gemaakt, dat het volgende festival door de Bolswarder Skotsploech zal worden georgani seerd. Deze mededeling werd met groot enthousiasme door de Skotsploech ont vangen. Dat een dergelijk groots gebeuren ontzettend veel voorbereidend werk vraagt en ook in financieel opzicht belangrijke offers zal vragen, hebben w(j zaterdag kunnen constateren, toen w(j van nabij het Internationaal Festival 1961 hebben bijgewoond. dig om alarm te maken. Met de Midas kan echter binnen zeven minuten het land zijn gewaarschuwd. In de tien meters lange romp van de kunstmaan bevindt zich ongetwijfeld nog eer andere apparatuur, die even eens waarnemingen doet. Daarover wordt echter geen woord losgelaten. Dat het een filmapparaat is, achten de des kundigen onwaarschijnlijk. Daarvoor dient immers de Samos, die binnenkortnoodlot ontkomt. dellen f 14.75, Wandelwagens f 6.85. Aparte toonkamer. A. Sikma, Grote Dijl- akker. bulte arge- iden ;oed dwers yn it liif. De biwenners fan Ie strjitten, dêr’t dizze glèdde steven lizze, hawwe op allerhanne manearen bisocht om fan it lijen óf to kommen. Booargemaster Bruinsma, dy’t oars gau biret wie, is hjir yn stykjen bleaun en syn opfolger wie jit mar in blau-moan- dei yn ’e stêd of liy waerd al bistoarme Koninginnevereniging Makkum. Op 31 aug. a.s. groot historisch openluchtspel: „In oanfal op de aid Koarnwerter toef’, een episode uit de tijd der Schieringers en Vetkopers. Schitterend vuurwerk. Op de jaarlijkse, paardenmarkt te Bols ward waren 105 paarden aangevoerd. Geheime apparatuur. De Amerikanen hebben vrij veel losge laten over de lancering van hun Mi das-3. Voor het eerst is zo’n zware sa telliet in een cirkelvormige baan op een hoogte van maar liefst 2960 kilometer gebracht. Alle vorige satellieten be schrijven ellipsvormige banen, waarbij de afstand tot de aarde telkens toe- en afneemt. Voor het doen van waarnemin gen is dat vanzelfsprekend bijzonder lastig. De baan van de kunstmaan voert de Midas-3 over de grote Russische lan ceerbasis in Zuid-Siberië en nabij de Kaspische Zee. Aan boord van de kunstmaan bevindt zich een infra-rood oog, dat reageert op de warmte-uitstraling van een raket die pas gelanceerd is. Het (radar)-waarschuwingssysteem, dat de Verenigde Staten nu gebruiken tegen raketaanvallen, heeft een kwartier no men. Ieder kan ze in eigen omgeving te kust en te keur vinden. De grote klacht van onze meisjes is, dat vele jongemannen bij het eerste met el kaar uitgaan al het uiterste willen, dat ze nooit verkering zouden krijgen als ze niet toegaven. Het behoeft geen betoog dat van een werkelijke liefde, die er toch uit bestaat om alles te doen om niet zich zelf, doch de ander gelukkig te maken, hier geen sprake is. En dat zulke jongens dus zeker niet de aange wezen partners kunnen zijn voor een gelukkig huwelijk. We willen hierover echter niet morali seren. Het is het probleem van alle eeuwen, vanaf het begin der wereld af. Waar we ons wel ongerust over maken is, dat de vrije liefde bij onze jeugd blijkbaar de gewoonste zaak der wereld dreigt te worden, dat de uitzonderingen en de zwakheden van vroeger tot een regel in onze huidige maatschappij gaan worden. Dat het immorele ervan en het gevaar voor het latere huwelijk, niet meer worden aangevoeld. En dat ondermijnt niet alleen onze christelijke beschaving, maar onze ge hele westerse maatschappij, die alleen maar harmonisch opgebouwd kan blij ven uit een gezond gezinsleven. Niemand hoeft er aan te twijfelen, dat het erg en ergerlijk is, wat in deze da gen weer wordt beleefd in de opeenge pakte mensenmassa’s in onze toeristen oorden. Hier helpt geen kampbewaarder en geen politieman te paard tegen. Die kunnen slechts enkele der ergste exces sen intomen of verhinderen. Wat hiertegen te doen is kan slechts in de gezinnen gebeuren. De opgroeiende kinderen niet te gauw er alleen op uit laten trekken, zorgen, dat ze goed zijn voorgelicht en weten wat ze moeten ver mijden, hen er tijdens hun gehele op voeding aan gewennen dat ze zich ook eens iets moeten kunnen ontzeggen, dat het kweken van zelfbeheersingniet al leen een deugd is, maar een noodzake lijkheid voor hun latere leven. Ook op ander dan zedelijk gebied kan dat zeer nuttig zijn. We leven wel in een welvaartsstaat, maar met een wel vaart, die toch nog wel zeer eenzijdig verdeeld is. Als de een zich een televisie- apparaat aanschaft moet de ander het ook hebben, al heeft hij het geld er niet voor en dat geldt evenzo voor auto’s scoters, bromfietsen, ijskasten, boten, enz. enz. De Loosdrechtse plassen staan de laat ste jaren in een bijzonder kwade reuk. Daar zijn sleeën van auto’s en boten om te zoenen in overvloed, door rijke papa’s graag aan hun zonen in bruikleen afge- staan. Ze kunnen er voor elke rit en elk tochtje te kust en te keur gaan uit de Marietjes, de Deentjes, enz., die hun kerend aan de kant staan te kijken. Ze komen er op af als vlinders op het kaars- licht en schroeien telkens weer hun vleugeltjes. De bond zonder naam zond enige tijd geleden de spreuk rond „Gun uw buur man alles en u zelf wat u kopen kunt”. Voor onze jeugd zouden we dit willen vertalen met „Gun de oliesheiks hun ha rem en u zelf uw reinheid en gezond heid”. Wanneer een dergelijke levenshouding ons aller geestelijk bezit was, zouden we in een wereld met heel wat minder zorgen leven. 2e week augustus 1936 Aan de heer J. M. Ydema, kunst- en kerkschilder te Blauwhuis, is door het klooster der paters Augustijnen opge dragen het vervaardigen van de Kruis wegstaties in de kapel van het klooster te Witmarsum. dat het huis in brand stond. De brandweerkorpsen uit Parrega, Wor- kum en Witmarsum waren spoedig ter plaatse, maar konden niet verhinderen dat schuur en huis afbrandden. Gelukkig wist men door bespuiting de varkens hokken met levende have en het kippen hok met 100 kippen te behouden. Een koe en een varken wist men even eens uit het brandende huis te rédden; het overige vee liep in het land. De gedupeerde familie heeft onderdak gevonden in een dichtbij leeg staand huis. De heer de Haan was wel verze kerd, doch aan de lage kant, zodat deze brand voor de betrokkene een des te groter ramp betekent. Vrijdagmiddag, 28 juli, is het bedrijfs gebouw van de veehouder L. de Haan o.d. Parrega afgebrand. De heer de Haan was om 12.15 uur nog door de schuur gelopen en had toen nog geen onraad gemerkt. Toen het gezin om de feestdis zat (vrouw de Haan was namelijk jarig) merkte de heer des hui zes een rooklucht op en vroeg men zich af waar deze vandaan kwam. Op hetzelfde moment kwam er al een de oplossing brengen door te vertellen, mei klachten oer dyselde rails. Mar it like goed swier to sitten. De yndustry, dy’t hjir wie, woe se net graech misse. Alteast de suvelfabriken, de branje- en fèfoerhannel en inkelde oaten, dy’t har grounstoffen of produkten per spoarwa- gon üntfongen of ofrstjüruen, haldden har ein fêst, dat hja de direkte forbining foar it greatforfoer mei it spoar per- foarst net misse koene. It is sa net to sizzen oft dizze bilangen wol opweagje tsjin it lest en de gefaren, dy’t it mei- bringt, mar de autoriteiten wiene blyk- ber fan miening, dat hja net mist wurde koene. Mar it dinderjen en de skea oan huzen en gebouwen, der soe hwat oan dien wurde. De hope libbe oi hjir yn de maitiid ploegen mins! Na de pauze trad allereerst de Franse groep uit Saint Julien op, dicht uit de buurt van La Courtine, waar de Hol landse soldaten zijn gelegerd. Zij brach ten een speciale groet aan de Nederlan ders. Hierna was de beurt aan de Duitse groep uit Ober aan de Wesel, die met bekende Duitse liedjes vrolijke dansen uitvoerde. De melodieën lagen de Skots ploech bijzonder in het gehoor en onder leiding van Mindert van der Weerd werd een koor gevormd, dat deze Duitse lied jes dapper meezong. Als laatste groep traden op de bekende volksdansers uit Markelo. Aan het slot bracht de groep uit Hen- lendoorn de vaandelgroet, waarna dit grootse festijn met een machtig gezon gen Wilhelmus werd besloten. De Burgemeester van Hellendoorn liet zich zeer enthousiast uit over de Skots ploech en was gewoon weg van ’t prach tige draaiorgel „Omke Romke”, hij vond het werkelijk uniek dat de Skots ploech de beschikking heeft, als enige in Nederland, over zo’n mooi orgel en zag hen gaarne eens terug en dan na tuurlijk met „Omke Romke”. Ook de man van het orgel werd nog naar voren gehaald, de feestleider vond de naam Draaaai-sma een toepasse lijke naam. pond. Kinderwagens. Nieuwste modernste mo- AIs je eens praat met mensen, die moeten proberen enig toezicht te houden op de kampeerterreinen, kampeersehuren, dansgelegenheden in vakantiecentra enz., dan is het geen verheffend beeld, dat men te horen krijgt over de mentaliteit van onze huidige jeugd. Niet alleen, dat velen het niet al te nauw nemen met het [mijn en dijn, dat het zich gast gevoelen op anders terrein en het zich daarnaar •gedragen, haast een onbekend begrip is, maar ook de al te vrijmoedige omgang der beide geslachten wekt vele bedenkingen, aldus de „In Vogelvlucht”-schrijvtr van ons zusterblad de Harlinger Courant, die wij hier zelf pas van vakantie terug met instemming citeren. i, doe’t :en del- setten kamen, dy’t de rails ris goed ón der hannen nimme soene. As hja mar op de goede wize en op nije biels lein waerden, dan wie it lést wol dien, sa sei men. Hoe oars is it allegearre ütkommen. Nei’t wy moannen oanien yn in freeslike bargerij sitten hawwe, is de situaesje net better wurden mar oer alle boegen for- mindere. Nea hat it sa freeslik dindere en skodde as nei dit krewei, nea wie it rinnen oer dizze strjitten en it gefaer foar fytsen en bromfytsen sa great as nou. It moaiste en drokste diel fan de stêd wurdt glêd bidoarn troch dy ün- mooglike tramrails. En wy kinne net oars sizze dat de lju, dy’t foar de tech- nyske kant fan dit wurk forantwurdlik binne, op in skroomlike wize mis west ha. Nou hoecht men net to mienen, dat it stêdsbistjür hjir mei akkoard wêze soe of net op düdlike en skerpe wize pro test oantekene hat by de spoarwegen. Mar elts, dy’t de situaesje ris rêstich op- IN GROU BOLLEKEAL seit men dat hjir vn Fryslan as gen hiel oars ütpakke ke op in moai koukealtsje en it waerd in grouwe bolle. De stêd Boalsert sit ek mei sa’n lilke óffaller en mannichien bi- krüpt de freze, clat it leed jit lang net dien is. Dy smoarge tramrails, hwant dêr giet it hjir oer, dy’t troch de hiele stêd rinne en al jierren in t_ltc waesje joegên, sitte de stêd op it he< bliuwe. Of goed, óf de hiele bringst der üt. It is spitich, dat de rails nou’t hja allegearre fornijd binne en fansels tsien- tüzenen fan gounen koste ha.. De bislis- sing om se aeryn to halden is al fallen. Ik freegje my wol óf, oft dy bislissing ek nomd wêze soe, as men witten hie, dat it sa ütpakke soe. It tal saken en bidriu- wen dy’t gjin bilang mear hawwe by dizze rails wurdt fan jier ta jier greater en it lést en üngemak der foaroer wurdt alle jierren slimmer. It hert fan de stêd en troch it stêdshüs en de oare moaije huzen ek it moaiste diel fan de stêd haldt dizze bongel oan ’e poat en de fytsers en bromfytsers binne durjend yn gefaer. Soe men de hiele rekken fan foar- en neidielen ris opmeitsje, dan leau ik, dat de tsjinstan- nehs fan de stêdsrails in béste kans mak ken. Fansels, dat dan ek de rails nei Snits ta fordwine soene; sunder de stêd hawwe dy gjin doel. Mar wie ek de aide Snitser dyk net helte mear wurdich foar it mear gemoedelijke forkear en re- kreaesje as dy glêdde stêven dêr op- romme waerden? It sil momenteel wol net mear mooglik wêze om op de saek werom to kommen, mar as it de des kundigen net slagget om in goede, bifre- digjende oplossing foar de stêd to fi nen, dan leau ik fêst, dat der mar ien goed middel oerbliuwt en dat is de stêd Boalsert to forlossen fan dizze foraldere en oerlêstige forkearsbaen. As B. en W., nei har wolfortsjinne fa- kansjedagen, wer mei moed oan it wurk geane, kinne hja wis wêze, dat de hiele stêd mei mear as gewoane bilangstel- ling tasjen sil, hoe’t dit bollekeal troch har steech oanhalden slachte wurde sil. Drift en haat in het persoonlijke leven leidden deze week in een Gronings plaatsje nog tot een gruwelijke moord, waarbij de een de ander aan een hooi vork reeg. Een foutief begonnen liefdesleven moge dan niet dadelijk tot opvallende schrik wekkende gebeurtenissen leiden, het geeft toch maar al te dikwijls aanleiding tot veel te vroege huwelijken, tot on rijpe en ongelukkig blijvende huwelijks verbintenissen, tot echtscheidingen, die altijd een ramp voor de kinderen be tekenen. Om maar niet te spreken van I ongehuwde moederschappen, misdadige z.g. medische ingrepen, met soms de dood als gevolg en over een reeks van rampzalige ziekten, die beide partijen kunnen bedreigen. We behoeven geen voorbeelden te noe- Lang geleden direct na de historie rond piloot Powers, die in Rusland te rechtstond nadat zijn Lockheed U-2 bo ven de U.S.S.R. verongelukte -is de lancering van de Midassatellieten al aangekondigd. Door twaalf van deze satellieten omhoog te brengen en de aar de te omgeven met een net van auto matische waarnemingsposten willen de Verenigde Staten op een veiliger manier aan hun inlichtingen komen. Het van de resultaten van de Midas-3 hangen of het plan doorgaat. Jarenlang is zowel door Amerika door Rusland met vliegtuigen boven ei kaars grondgebied gespioneerd. De V. S. gebruikten daarvoor de U-2. De Russen hadden een viermotorig turboprop-toe- stel, dat eveneens op grote hoogte over grote afstanden kon vliegen. De U-2’s opereerden veelal vanuit Aziatische ba ses om vanuit het Zuiden door te vlie gen naar Noorwegen. De Russische toe stellen hebben het altijd heel wat moeilijker gehad. De U-2 had het abso lute hoogterecord en was in normale omstandigheden onbereikbaar voor de Sovjet-afweer, die alleen maar verbeten kon toekijken en op een kans wachten. Die kans heeft ze tenslotte gehad toen de U-2 van Powers motorstoring kreeg. De viermotorige Russische Iljoensins kwamen meestal boven Amerikaans grondgebied via Alaska. De eerste vlieg tuigen werden waargenomen in 1954. Hun doel was duidelijk: het maken van foto’s van de Amerikaanse afweerstel- lingen en radarposten, die in het Noor den werden aangelegd. Maar ongetwij feld zijn de vliegtuigen ook verder het land ingedrongen. In de loop der jaren is deze vorm van spionage voor de Rus sen te gevaarlyk geworden. De Ameri kaanse bases in Alaska zijn zo uitge breid, dat ogenblikkelijk straaljagers kunnen opstijgen wanneer een indringer wordt waargenomen. De straaljagers kunnen hoog genoeg komen om d e vliegtuigen te bereiken. Slechts zo nu en dan komt het nog tot een ontmoe ting, maar de Russen verdwijnen schie lijk, zodra ze op hun radarscherm de jagers zien naderen. komme, dat it in baeskeardel wêze moat, dy’t nou noch fan dy rails in bifredi- gjende situaesje meitsje kin. Binammen neist it stêdshüs en de Jongemastrjitte likze se fierst to heech en is de kant nei dokter Heida en Kooistra, Hoogma, Faber, nou al in roetsbaen. Hoe wol men der ütkomme? En ek al wurdt op ’en nij it hiele trajekt oer- strjitte (de earste kear like it wol op fleanen) dan bliuwt de freze, dat it slimme dinderjen dochs net üt is. Hwant de auto’s, dy’t hjir oer moatte, ünderfine net in gelikense druk op en tusken de biels omt it üngelikens materiael is. Sa’t der sein wurdt, sil nou earst in earste deskundige ündersykje hoe’t de oplos sing der üt sjen moat en hawwe de spoarwegen tasein, dat it sekuer- yn oar- der komt, mar dat is hast to moai om wier to wêzen. Hwant mei men oan- nimme, dat dizze deskundigen genóch ünderfining fan ditsoarte wurk hiene, doe t hja dit foarjier bigoun binne en dochs ha se der in freeslike rommel fan makke. En soe it nou yn ien kear slute as in bus? Wy hawwe in earnstige freze, dat it ek dizze kear boppe har macht gean sil en dat dy smoarge rails in hjit hangizer bliuwe sille. Dat der oan de pear hündert huzen bi- langrike skea dien wurdt troch dizze oanhaldende skodderij, dat kin in bern bigripe. Dat de sakelju dêrby dübele skea hawn hawwe, üntstriidt ek gjin forstannich minske üs. Mar ik moat de earste noch hearten, dy’t wit, hwer’t hja mei har claim hinne moatte. De dieder leit op it tsjerkhóf seit men dan. Dat nimt lykwols net wei, dat wy it stêdtsbistjür folslein stypje yn har fêste foarnimmen, dizze saek per- foarst yn oarder to krijen. Hwant hjir ocr- Het adres voor molenzeilen tanen is Johs. Baarda, Wommels. Goudse kazen 40-f- 22 ct. per pond, Goudse 20+ belegen 15 ct. per pond. De fijnste nagelkaas 18 ct. per

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1961 | | pagina 1