Gesprek
Berlijn op komst
over
m
meer
Geen oefeningen
La Courtine
F
11
I
bh.È3I1
w
Frankrijk staat in vele opzichten alleen
technische school
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Wat zal Troonrede over belastingen en huren zeggen
In dezelfde week waarin minister’-president De Quay en minister Luns respec
tievelijk hun zestigste en vijftigste verjaardag vierden, werd door hun ambtge
noot van defensie, Ir. Visser, besloten de oefeningen van het Nederlandse leger
bij La Courtine in Frankrijk op te schorten.
Vrachtauto in brand
Woensdagmorgen geraakte op de rijks
weg 43 ter hoogte van Tadema’s molen
bij Lonjé een vrachtwagen van de fa.
Hulzebos uit Nieuwe Pekela, die een
lading Hulmefa-meubelen vervoerde, in
brand.
I.T.O. voor
Nieuw feuilleton
'ij
TL «MPw
fes?
aar
ff f
kW
-
VRIJDAG 1 SEPTEMBER 1961
57e JAARGANG
No. 67
De Jong’i Nieuwsblad
PRINSES IRENE TERUG VAN VAKANTIE IN MEXICO EN CANADA
Primeur voor Friesland
Belastingpolitiek.
dan
Troonrede.
Minister Luns;
Hoe met Nieuw-Guinea
we
de
„van
le week september 1911
Holland
Red.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertentieti bij contract reductie
KUSTVAARDER GEZONKEN NA AANVARING MET TANKER
OP DE NIEUWE WATERWEG
Jo moatte wolle wolle
hwat jo wolle moatte
Frankrijk.
De enige moeilijkheid schijnt nu nog te
liggen in de houding van Frankrijk, dat
van oordeel is, dat het Westen daar
op dit moment nog niet het initiatief
toe moet nemen. Eerst moet de span
ning geweken zijn.
Op zichzelf valt er voor het Franse
standpunt wel wat te zeggen, maar aan
da andere kant bestaat er dan toch het
gevaar, dat het Westen dan weer niet
het initiatief zal nemen. Vandaar dat
er een zekere geprikkeldheid ten op
zichte van Frankrijk bestaat, speciaal
in de Verenigde Staten, het enige land
dat de gelijke is van de Sovjet-Unie. Het
is echter droevig, dat elke vorm van
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
onderhandelingen toch zal neerkomen
op het doen van zekere concessies door
het Westen.
erfge-
zijn schatrijke, ongehuwde
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
op-
op-
tot
Bolswards Nieuwsblad
en verbetert de
Zo behoort zij
provincie één)
Het had er toen alle schijn van, dat met
name staatssecretaris Calmeijer een an
dere gedachte was toegedaan. Wiens in
zicht is gewijzigd respectievelijk heeft
gezegevierd, valt nog moeilijk vast te
stellen zolang de woordvoerders van
onze defensie niet onthullen of de op
schorting al of niet met instemming Van
generaal Norstadt is geschied.
Ook staat nog niet vast of meer ingrij
pende maatregelen zullen volgen. Voor
alsnog schijnt nog niet besloten de circa
6000 militairen, welke volgende maand
met klein verlof zouden gaan, langer in
dienst te houden. Zeker is wel, dat de
defensieleiding de militairen, die onlangs
met klein verlof naar huis zijn gestuurd,
niet gauw zonder dringende noodzaak
weer zal oproepen. Een en ander hangt
natuurlijk echter vooral af van de ont
wikkeling rond Berlijn.
Met schjjnt thans vrijwel vast te staan, dat er tussen het Westen en Rusland
besprekingen gevoerd zullen worden over Berlijn. Men kan niet zeggen, dat de
situatie zich in de afgelopen week verscherpt heeft. Wel is deze onaangenamer
geworden voor de West-Berlijners, die nu een pas nodig hebben voor het bezoeken
van het Oosteljjke gedeelte van hun stad. De. West-Berlijnse autoriteiten hebben
echter geweigerd toe te staan, dat de Oost-Berlijners daarvoor bureaux in het
Westelijke stadsdeel oprichten.
Bijzonder aanmatigend is de eis van de Oost-Berlijnse gezagsdragers, dat de West-
Berlijners op honderd meters van de sectorgrens verwijderd blijven. Terecht heb
ben deze laatsten zich daar dan ook niet aan gehouden. Tot ernstige incidenten
is het gelukkig niet gekomen.
daarbij neergelegd. Vermoedelijk zal het
nu spoedig gedaan zijn met de onafhan
kelijkheid van Katanga en Tsjombe is
waarschijnlijk van oordeel, dat hij nog
zoveel mogelijk van zijn persoonlijke
macht kan redden als hij zich niet lan
ger tegen de Ver. Naties verzet. Zo lijkt
de kwestie-Kongo tenslotte toch nog tot
een zekere oplossing te komen.
het
thans
Het kabinet zal zich in Troonrede en
Miljoenennota waarschijnlijk ook wel
uitspreken over de belastingverlaging,
welke op 1 juli j.l. zou ingaan, doch die
toen op conjuncturele gronden
werd uitgesteld tot een nader te bepalen
tijdstip.
Minister Zijlstra heeft destijds beloofd,
dat hij zich hierover in het komend na
jaar definitief zou uitspreken. Zou hij
de Miljoenennota niet aangrijpen om een
tipje van de sluier op te heffen?
Het punt waarom het draait is of de
belastingverlaging nu per 1 april of per
1 juli 1962 zal ingaan.
In het laatste geval zal het uitstel pre
cies een jaar belopen. De tweede vraag,
welke zich hierbij voordoet, is, of de re
gering dan tevens de huurverhoging zal
doorvoeren, waaromtrent de f
Economische Raad onlangs zo’n sterk zijn vruchten reeds afgeworpen,
•verdeeld advies heeft uitgebracht?
De twee anti-revolutionaire ministers in
het kabinet-De Quay, prof. Zijlstra en
mr. Van Aartsen, staan dus wel voor
moeilijke beslissingen.
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Dit besluit, waartoe de bewindsman al enkele weken geleden door de minister
raad was gemachtigd, werd genomen met het oog op de crisis rond Berlijn.
Enkele weken geleden vond de NATO-opperbevelhebber Norstadt de oefeningen
der Nederlandse troepen in La Courtine belangrijker dan hun aanwezigheid hier.
Te Wijnjeterp nabij Heerenveen is een
grote heidebrand uitgebroken, welke niet
geblust kon worden door gebrek aan wa
ter. Men vreest voor de uitgestrekte bos
sen in de nabijheid.
Kermis Bolsward. Theater van levende
fotografieën, o.a. met: De Blanke sla
vin of de afschuwelijke meisjeshandel;
Vader koopt bier; Een huwelijk te paard
(interessant familiedrama); De panter
als erfstuk (daverend lachsucces; Muller
viert kerstfeest (lachen).
Door totaal gemis aan voedsel (de grote
droogte Van 1911) zijn verschillende vee
houders reeds genoodzaakt hun vee te
stallen.
Dinsdagochtend vroeg is H.K.H. prinses Irene op Schiphol teruggekeerd na
een vakantie van zes weken in Mexico en Canada. De jota toont de prinses
in vrolijk gesprek met de Mexicaanse ambassadeur in Nederland, Z.E. Ra
fael Fuentes, die naar Schiphol was gekomen om baar te verwelkomen
Persconferentie.
De Franse inzichten betreffende ver
scheidene kwesties, zullen overigens uit
de doeken gedaan worden op de pers
conferentie, die De Gaulle op 5 septem
ber houdt. Tenminste, indien de Franse
president zich niet in orakeltaal uitdrukt,
zoals hij vroeger soms heeft gedaan. In
zake Berlijn zal men in ieder geval niet
tot dinsdag a.s. kunnen wachten. En het
is de vraag of men dit we] zal kunnen
doen betreffende de vele andere nijpen
de vraagstukken, die Frankrijk beroe
ren.
Nadat vorige week de Franse regering
van enkele „lastige” elementen was ge
zuiverd, zijn ook de leiders van de Al
gerijnse rebellen met een regeringswij
ziging gekomen en wel met een veran
dering zeer ten nadele van Frankrijk.
Onder meeer is de gematigde premier,
Ferhad Abbas, vervangen door de felle
Ben Yoesseff Ben Khedda, een figuur,
die bovendien zeer links staat, zodat de
wijziging ook voor het Westen in het
algemeen weinig goeds kan betekenen.
Dat Frankrijk in vele opzichten alleen
staat, bleek eind vorige week ook bij
de stemming over de kwestie-Bizerta
in de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties. Zesendertig landen stem
den voor de resolutie, waarir Frankrijks
optreden werd bekritiseerd en waarin
om onderhandelingen over terugtrek
king van de Franse troepen uit geheel
Tunesië werd gevraagd. Geen enkel land
stemde tegen en Frankrijks Westelijke
bondgenoten willen niet verder gaan
zich van stemming onthouden.
Verder Afrika.
De Afrikaanse landen zijn in hun korte
geschiedenis nog niet zo herhajldelijk
door revoluties geteisterd als de landen
van Latijns-Amerika in de 150 jaren,
dat deze voor het merendeel onafhan
kelijk zijn. De laatste tijd was daar
juist een zekere consolidering opgetre
den en een betreden van het pad van
de ware democratie. In het grootste land
van Latijns-Amerika, Brazilië, dreigt
evenwel deze ontwikkeling weer te wor
den verstoord. De wettig gekozen pre
sident, Quadros, een man, die niet te
rugdeinsde voor impopulaire maatrege
len, die in economisch opzicht liberaal
was, maar op internationaal gebied naar
het neutralisme neigde, is moeten aftre
den. Zijn wettige opvolger als president,
de huidige vice-president Goulart, heeft
echter van de leiders van de strijdkrach
ten de waarschuwing gekregen, dat men
zijn ambtsaanvaarding niet zal dulden.
Nu staat Goulart op economisch-sociaal
gebied links en daar hij veel van een
politiek avonturier heeft, is het de
vraag of een regime onder z(jn leiding
wenselijk zou zijn voor Brazilië.
In ieder geval zou dit toch te-prefereren
zijn boven een dictatuur van conserva
tieve militairen, zoals die thans dreigt.
Daarenboven bestaat het gevaar, dat er
een burgeroorlog in Brazilië zal uitbre
ken, doordat talrijke bevolkingsgroepen
dit willen verhinderen en wensen, dat
Goulart met het presidentschap zal
worden belast.
Voor het Westen als geheel schuilt er
daarenboven in het gebeurde nog een
gevaarlijk element, namelijk, dat men
in Latijns-Amerika het aftreden van
Quadros en wat daarop is gevolgd aan
de Verenigde Staten zal verwijten.
De chauffeur, de'heer T. Smit uit Veen-
dam, bemerkte brandlucht. Hij schakelde
meteen de motor uit door de contact
sleutel om te draaien en liet de auto uit
lopen naar de dichtstbijzijnde parkeer-
strook. Hier merkte hij dat er zich vuur
onder het dashboard bevond.
Met een met water gevulde teerbus, die
aan de kant van de weg lag, probeerde
hij het vuur te blussen, maar dit greep
zo snel om zich heen, dat de cabine
spoedig in lichter laaie stond.
De rijkspolitie te Bolsward, die van de
brand op de hoogte werd gesteld, waar
schuwde ogenblikkelijk de brandweer,
die spoedig ter plaatse was en nog kon
voorkomen, dat de wagen geheel uit
brandde.
Voor zover de auto en de inhoud niet
werden verbrand of door het vuur aan
getast, kreeg een en ander veel water
schade. De schade aan de meubels (een
bankstel, schrijfbureau en opbergmeu-
bels) bedroeg zeker f2500,a f3000,-.
De cabine was geheel uitgebrand.
De oorzaak moet worden gezocht in
kortsluiting. De wagen kwam uit de
richting Afsluitdijk. De chauffeur had
in Zurich overnacht. Het verkeer kon
gewoon doorgang vinden.
Ook burgemeester Mr. J. A. Geukers
stelde zich ter plaatse van de ramp op
de hoogte.
Peisoonlijke ongelukken deden zich niet
voor.
Kongo.
In de Kongo is echter gelukkig een
lichtpunt waar te nemen. Troepen van
de Ver. Naties hebben nu eindelijk kor
te metten gemaakt met de vele buiten
landers, die dienden in het leger van
Katanga, en Tsjombe, de premier van
deze afgescheiden provincie, heeft zich
over
Nieuw-Guinea”-vraagstuk
verhouden
Het partijbestuur van de p.v.d.a. heeft
een verklaring uitgegeven, waarin
nieuw wordt beklemtoond, dat een
lossing „in internationaal overleg
stand dient te komen”.
Betekent dit, dat deze oppositie-partij
ook afkerig is van overleg met Indone
sië alléén, waarop met name door prof.
Duynstee en de groep Rijkens is aange
drongen De formulering schijnt deze
mogelijkheid niet volstrekt uit te slui
ten, al wekt zij de indruk, dat een de
finitieve oplossing toch slechts met me
dewerking van andere volken te vinden
zal zijn. De oppositie heeft hierover in
beginsel haar oordeel gegeven. Het
woord is nu op de derde dinsdag van
september - aan de regering.
De techn. school te Bolsward heeft een
zeer belangrijke afdeling aan haar leer
programma toegevoegd.
Naar ons van bevoegde zijde namelijk
wordt medegedeeld is eindelijk na veel
overleg het Koninklijk Besluit binnenge
komen, dat m.i.v. van de nieuwe cursus
1961/1962 aan de Technische School te
Bolsward gestart zal kunnen worden met
eenafdeling voor Individueel Technisch
Onderwijs (I.T.O.)
Deze afdeling is bestemd voor jongens
die tot voor kort niet konden worden toe
gelaten tot de techn. scholen, omdat
zij niet voldeden aan de normale toela
tingseis, n.l. 6 klassen van de lagere
school hebben doorlopen.
Jongens, die dus deze toelatingseis der
halve niet hebben kunnen halen, worden
nu in de gelegenheid gesteld om in deze
afdeling aangepast aan hun aanleg indi
vidueel vak. en theoretisch onderwijs te
ontvangen, zodat Zij kunnen opgroeien
tot waardevolle burgers in de maatschap
pij.
Deze I.T.O.-afdeling is verder niet alleen
bestemd voor leerlingen wonende in het
rayon van de school, het is de bedoeling,
dat zij wordt bezocht door de leerlingen
wonende in de Z.W.-hoek van Friesland
en/of eventueel daarbuiten. Voor de door
de betreffende ouders te maken onkosten
kan voor zover dit noodzakelijk is een
studie-toelage worden aangevraagd.
Dat de Technische School in Bolsward
als eerste school in Friesland met deze
opleiding start is niet toevallig. Van het
begin van haar bestaan heeft ’t bestuur
en de leiding een open oog gehad voor
de zo noodzakelijke aanpassing van het
onderwijs aan de zich steeds wijzigende
omstandigheden met de daaraan verbon
den problemen, die bij de vorming van
de jonge vakman naar voren komen.
Reeds in 1951, 2 jaar na de oprichting
van de school, werd met de zo noodzake
lijke verder opleiding volgens het leer
lingstelsel het z.g. Part-time onderwijs als
eerste in Friesland aangevangen en met
sukses.
Dit onderwijs geniet nog steeds de volle
belangstelling. In 1952 werd besloten,
dat de school zou deelnemen aan de on-
derwijs-vernieuwing van de toenmalige
Commissie Faber, later Commissie Hen-
nequin. Deze onderwijsmethode is vol-
Sociaal ledig aan de school doorgevoerd en heeft
Nog steeds vernieuwt
school haar programma,
tot de 12 scholen (elke
in de lande, die met de Commissie Hulp-
apparatuur het eksperiment met het ge
bruik van opengelegde delen van gereed
schapsmachines als onderwijs-element zo.
wel praktisch als theoretisch in haar pro
gramma zal opnemen.
Deze aktiviteiten zullen wel mede oor
zaak zijn, dat de school in Bolsward als
eerste in Friesland met het individueel
onderwijs gaat starten.
Concluderende mogen we Friesland en
in het bijzonder de Zuid-Westhoek felici
teren met het tot stand komen van dit
resultaat.
Aan de Technische School te Bolsward
kunnen nu ook jongens toegelaten wor
den, die door het gebruik van hun han
den en verdere studie aangepast aaan hun
bevattingsvermogen, om dan opgeleid te
worden tot een bruikbare vakman. Mo
gen er vele ouders zijn, die van deze ge
legenheid gebruik maken tot heil van hun
kind. De school is bereid alle gewenste
inlichtingen betreffende dit onderwijs
aan belanghebbenden te verstrekken.
Hwat haf Qabe Skroar
Huizenbouw.
De laatstgenoemde, de bewindsman van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, on
dervindt in de bouwwereld thans scher
pe kritiek wegens de grens van f 10.000
welke hij aan de woningbouw in de vrije
sector de z.g. ongesubsidieerde bouw
heeft opgelegd.
Alle woningbouw boven die prijs is af
hankelijk gesteld van rijksgoedkeuring.
Onder deze grens is praktisch geen bouw
van een aan redelijke eisen voldoende
woning mogelijk. In feite betekent dit
dus, dat voortaan de gehele woningbouw
in de vrije sector van boven af kan wor
den gereguleerd. De liberale afgevaar
digde Schuitemaker heeft over deze
beslissing schriftelijk kritische vragen
gesteld. Hij vroeg o.m. hoe de genomen
maatregel is te rijmen met het beroep,
dat minister Van Aartsen herhaaldelijk
gedaan heeft op het particuliere bouw
bedrijf om goedkope woningen te bou
wen.
Minister Van Aartsen heeft thans ge
antwoord, dat hij het ten zeerste toe
juicht, dat het beroep om goedkope wo
ningen te bouwen, zoveel weerklank
heeft gevonden bij het particuliere
bouwbedrijf. Maar hij wees er tevens
op, dat de vrijheid op dit punt beperkt
wordt door de mogelijkheden van de
bouwmarkt. Hoezeer hij met andere
woorden die vrijheid voorstond, zij was
voor hem als daardoor een verstoring
van de bouwmarkt zou kunnen ont
staan geen reden om jie ongesub
sidieerde woningbouw gehéél de vrije
hand te laten. Hij kondigde derhalve aan
dat het aantal r(jksgoedkeuringen ge
durende de resterende maanden van dit
jaar „uiterst gering” zal zijn, hoewel
z.i. kan worden verwacht, dat in 1962
wederom, zij het niet onbegrensd, in de
vrije sector zal kunnen worden ge
bouwd.
Hierover zal bij de Algemene Politieke
Beschouwingen dit jaar nog wel het een
en ander worden gezegd.
Notawissellng.
Overigens zijn de onvruchtbare nota-
wisselingen tussen Rusland en het Wes
ten doorgegaan, zonder dat er al te veel
waarde aan wordt gehecht. De Russen
hebben de drie Westelijke grote mo
gendheden verweten, dat zij de lucht
corridors naar Berlijn misbruiken door
het vervoeren van „spionnen en op
wraak beluste lieden”.
Het Westen van zijn kant heeft de Sov
jet-Unie gewaarschuwd, dat elke belem
mering van het verkeer door de lucht
ernstige gevolgen zou kunnen hebben.
Doch, zoals gezegd, al te zwaar neemt
men deze woorden niet op-, overtuigd
als men is, dat het toch wel tot be
sprekingen zal komen. De Britse pre
mier Macmillan, die met vakantie is en
zich dan graag veertig jaren jonger
voordoet dan hij is, liet zich zelfs zeer
luchtig over de zaak uit en zei, volko
men ten onrechte overigens, dat alles
opgeblazen was door de pers.
Van voorgenomen Westelijke tegen
maatregelen tegen de sluiting van de
sectorgrens hoort men niets meer. De
West-Duitse minister van buitenlandse
zaken, Von Brentano, liet zich zelfs in
geheel andere zin uit toen hij zei, dat
reeds de volgende week de ministers
van de Westelijke grote drie zullen ver
gaderen om een gesprek met Moskou
voor te bereiden.
Op de Nieuwe Wateiweg tussen Hoek van Holland en Maassluis is maandag
avond rona tien uur de Nederlandse kustvaarder „Geeststroom” van 300 ton
welke op weg was naar zee, in aanvaring gekomen met de mini 12.500 ton
metende binnenkomende Noorse tanker „faranda” en gezonken. Twee van de
opvarenden van de coaster konden naar de oever zwemmen, de anderen wer
den aan boord genomen door de ,,farandd’. Foto: Toen<de tanker bij Maas
sluis had gemeerd, werden de geredde opvarenden van de „Geestslroom’
oiergebracbt naar een gereedstaand busje voor de tocht naar buis. Twee op-
t arenden steunen bier een bij de ramp gewonde collega
Er zijn meer problemen, welke de re
gering in deze zonnige dagen vóór
Prinsjesdag bezig houden.
De laatste hand wordt gelegd aan de
Miljoenennota en ook de Troonrede
moet worden opgesteld. Dat betekent,
dat de regering zich o.m. zal moeten
uitspreken over het probleem Nieuw-
Guinea, waarin althans volgens In
donesische verklaringen in de maand
september zich een „historische” ont
wikkeling zal voltrekken.
Hoe zullen de inzichten van minister
president De Quay en minister Luns
We maken onze lezers er op attent, dat
wij in dit nummer starten met een nieu-
feuilleton. Van verschillende zijden
werden mij gevraagd weer eens een an
dersoortige feuilleton te plaatsen.
Een met spanning, b.v. detective of
speurdersverhaal. Welnu, met „Het ge
heimzinnige geval Blythe” menen wij een
goede keuze te hebben gedaan.
Harold Launders, enige neef en
naam van i
oom, Lawrence Blythe, wil, zoals hij dat
gewoon is te doen, na een verblijf van
enkele jaren in de tropen bij zijn oom
gaan logeren. Schrijven deden ze elkaar
zelden of nooit; Harold heeft zelfs niet
zijn komst gemeld. Hij verneemt even
wel tot zijn ontsteltenis van de nieuwe
bewoonster van het huis, dat Lawrence
Blythe sinds een half jaar niet meer leeft.
Allerlei verwikkelingen zijn het gevolg.
Wij willen hier op het verhaal niet voor
uitlopen, maar wensen u alvast veel ge
noegen.
internationalisatie
zich
r, -
