Bolsward drijft
weer
op eigen wieken
Nieuwtjes op de najaarsbeurs
Cjabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Vragen over het
vergaan van HA 10
Meer industrialisatie
de Martinytoer
Fan
eerst (sinds 23 jaar)
saldo
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Begroting 1961 voor het
met batig
Tj. de J.
op komst?
Snufjes voor keuken en kantoor
Zilveren filmpjes
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1961
57e JAARGANG
No. 70
Hwat hat
een
Boeken binne trouwe freonen
fan de iensume
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telcf. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
aan
een
Na de gebruikelijke verontschuldiging, dat de begroting weer zo Iaat is (eigen
lijk moest dit zjjn „steeds later”) kunnen B. en W. van Bolsward toch een opti
mistisch geluid laten horen, inzake stads financiën.
Terwijl het wel oktober zal worden voordat de begroting 1961 kan worden
vastgesteld, spreken B. en W. tevens de hoop uit, dat o.a. door mechanisatie van
verschillende administratieve werkzaamheden de begroting 1962 bij de aanvang
van het dienstjaar, dat is dus tegen 1 januari a.s. kan worden aangeboden.
Binnen één kwartaal krijgen de edelachtbare vaderen dus tweemaal een begro
ting te behandelen, waarschijnlijk een unicum in de geschiedenis van Bolswards
vroedschap.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
huidig verkeer, niet weerstaan en/of ge
durende een lange reeks van jaren niet
voldoende zijn onderhouden, mogelijk
mede door gebrek aan financiële mid
delen.
Het algemene beeld van de gemeente
vertoont in het jaatste jaar enige wij
ziging in de richting van de industrie.
Door vestiging van nieuwe bedrijven in
de industriële sector en uitbreiding van
bestaande, is het aantal arbeidsplaatsen
direct uitgebreid met plm. 110, terwijl
dit aantal voor de nabije toekomst zal
worden verhoogd tot 200-250, volgens
de thans bestaande verwachtingen.
Ook in dit opzicht zijn B. en W. tevre
den niettegenstaande de regeringsmaat
regelen ter bevordering van de indus
trialisatie nog steeds niet het gehele
probleemgebied omvatten, doch slechts
een klein gedeelte.
B. en W. hopen, aldus besluiten zij hun
schrijven, dat de grotere mogelijkheden
welke Bolsward nog biedt, door het be
drijfsleven zullen worden benut.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
PRINSESSEN BIJ OPENING
OESTER. EN MOSSELSEIZOEN
Vrijdag hebben de prinsessen Beatrix
en Margriet in Yerseke de opening van
het O.ester- en
Foto: Op een
TWA PLEATSEN FOKKOFT
In publike forkeap fan twa fikse pleatsen
taelyk is in bütenkanske foar eltse no
taris tsjintwurdich, hwant soks bart op it
heden net faek.
Wol is der yn de forroune jierren noch-
al ris hwat fan eigner foroare, mar yn de
measte gefallen komt it net ta in publike
forkeap.
It docht jin dan ek gjin nij, dat de bi-
langstelling foar dizze forkeap sa great
wie, dat de boppeseal fan de Warkumer
Wynberch to lyts wie om de minsken
plak to jaen. Troch it opstellen fan in
lüdsprekker yn de tap koene de lju, dy't
der ooppe net mear yn koene, dochs de
saek folgje.
Sa’n forkeap yn it publyk is om mear as
ien reden ek fan great bilang, omt hjir
op in bipaelde wize nei buten komt, hwat
yn boereformiddens tocht wurdt oer lan-
bitelje moatte goed 14.000 mei de for-
keapkosten en komt dus mei oardel tün
jild net klear. Hy bart jiers oan skjinne
hier: 54191270 4149 goune.
Mar dan moat it ünderhald, de ófskriu-
wing en de kosten fan forbettering hjir
jit óf. As wy de lanwearde, dy't bliuwt
op 1000 goune it pounsmiet stelle,
bliuwt er foar de gebouwen jit 65.000
oer. Dizze gebouwen moatte ünderhal-
den wurde en dit ünderhald komt foar
de helt foar de eigner op. Boppedat sil
der op syn minst 1000 goune op de ge-
gebouwenwearde ófskreaun wurde moat
te, oars is de pleats meidertiid to’n ein
en is der gjin jild foar in nije.
Neffens goed keapmansgebrük rekkene,
bliuwt er fan dizze hier net mear as
2500 goune oer. En dat is dan de rinte
fan in kapitael fan grif 150.000 goune.
As jo nou freegje, hwat rinte sa'n man
makket, dan sit dat jit under de 2
En dan hoecht er net to prakkisearjen oer
modernisearring seis net oer forgreating
fan de fierst to lytse jarrekolk.
Mei de twadde pleats ónder Ferwalde,
winlik ticht oan Warkum seit it sa. Diz
ze is hwat lytser, 82 pounsmiet (30,22
ha.) mar is netter sawol it lan as de ge
bouwen. Der kin ek hwat meat fé stean
en hy komt twa jier earder fnj fan hier.
Dizze pleats is net troch de famylje koft,
mar de hierder hët him foar de maksi
mumpriis seis nomd. Dat wol sizze, der
kin jit wol in oare eigner efter wei kom-
me, mar yn namme is de hierder keaper
wurden. Dizze maksimumpriis wie
157.260 en mei de kosten komt dizze
pleats dus grif op 170.000 goune. De
fêststelde hier is hjir 5190 goune yn it
jier. Der geane foar de eigner oan lés
ten óf 1070 goune, sadat hy yn it earst
oerhaldt: 5190 1070 4120 goune.
Dan komt ek hjir it ünderhald en de óf-
skriuwing op likernóch itselde bidrach
t Mosselseizoen bijge
wond.
vlot in de haven van
Yerseke lieten schoolkinderen ter ge
legenheid tan het peest ballonnetjes
op. De prinsessen en de Commissaris
der Koningin in Zeeland, Jhr. Mr. A.
F. C. Casembroot middenlieten ook
een ballonnetje opstijgen
as de oare en bliuwt er oan echte ynkom-
sten net mear as 2500 goune oer. De
rinte fan it kaptael fan 170.000 is dan
krekt U/2
Der sille guods wêze, dy't miene, dat
men by in pleats net fan ófskriuwing
prate moat, mar hja binne, neffens my,
perfoast mis. Al sil in pleats by goed ün
derhald ek hündert of hündertfyttich jier
stean bliuwe, der komt ien kear in ein.
En sokke pleatsen as dizze hawwe in her-
bouwearde fan likernóch 140 of 150.000
goune.
Seis as men har yn de takomst jit in ieu
of mear tüd jaen sil, ik leau der neat fan,
omt de foroaringen hoe langer hoe hur-
der opsetten komme, dan noch soe men
1000 goune as minimum-ófskriuwing
rekkenje moatte. En it ünderhald is ek
alle jierren jit djürder en it liket der
neat op, dat wy yn dat opsicht nei goed-
keapere prizen tageane.
Op groun fan dizze feiten stelle wy dus
fêsf, dat de eigner op it heden net mear
as 2 c/o fan syn jild skjin oerhaldt, in
feit, dat nuver oandocht, hwerf bóten de
lanbou yn solide bilizzings 3^2 4%
regel is. Hjir moat dus mear efter sitte,
hwant der wiene mear as ien, dy't foar
deselde priis gading oan dizze pleatsen
makken, de keaper wie gjin ütrinder.
Hwat der dan wol efter sit is destomear
fan bilang omt de Minister fan Lanbou
oankundige hat, dat hy earnstich tinkt
oer de opheffing fan de maksimumpri-
zen lan en pleatsen. Hy mient dat de tiid
njonkelytsen komd is, om dy frij to lit-
ten. Wy wolle de oare kears bisykje de
roede yn it hea to stekken. Faeks is de
kans great, dat er knap hjit wurdt, mar
hawar, dat sil wol bliken dwaen en as
der guon al to gleon wurdt, meije se seis
ek wqjris roedzje. Har miening is like-
goed fan bilang as fan hwa ek.
Wie zijn keuken of binnenhuis wil ver
fraaien, kan gebruik maken van „zelf-
plakkend” hout. Als men daarvan de be
schermende papierstrook verwijderd, kan
men het hout zonder plakmiddelen di
rect bevestigen. Op ditzelfde gebied zijn
er ook fraaie wandtegels met onbrand
baar vilt, in verschillende kleuren en
voor de kinderkamer met grappige vilten
figuurtjes.
Verder is er o.m. een nieuwe kookklok
met receptenschaal. zodat de huisvrouw
precies kan nagaan hoe lang bepaalde ge
rechten moeten koken; een theedoek-
houder met drooginrichting voor altijd
droge theedoeken; onbreekbare plastic
handdouches; raam- en trapbeveiligers;
nieuwe soorten vazen en schalen deels
van nieuwe materialen, deels van nieu
we dessins soms uit verre oorden, zo
als Haïti afkomstig.
Nu was het ook niet wel doenlijk
het begin van het lopende jaar
reële begroting op te zetten.
Bolsward had immers nog steeds
subjectieve verhoging uit het gemeente
fonds te goed. Maar niemand wist hoe
groot die zou zijn en als men niet weet
hoe lang de pols is, weet men ook niet
hoe ver men kan springen.
Pas op 24 juli j.l. werden door Ged. Sta
ten bedragen genoemd. Voor de laatste
beide jaren zouden de verhogingen resp.
ruim 27 en 78 duizend gulden bedra
gen, samen dus meer dan f 100.000,
De rekeningen van deze jaren werden
daarna sluitend en 1961 kon dus met
een schone lei beginnen.
Hierdoor werd het mogelijk de begro
ting 1961 aan te bieden met een batig
saldo. De laatste 23 jaren is het niet
mogelijk gebleken een zo gunstig resul
taat te bereiken bij de primitieve be
groting. Behalve de verhoogde uitke
ring werd dit batig saldo ook mogelijk
gemaakt door verhoogde gemeentelijke
belastingen.
Om precies te zijn is het batig saldo
1961 geraamd op f 22.399,hierbij niet
gerekend een bedrag aan „onvoorzien”
van samen f 29.000,— en verhoogde sub
sidies. Hoewel de financiële toestand dus
aanzienlijk beter is dan in het verleden,
toe steeds met tekorten moest worden
gewerkt, achten B. en W. een en ander
nog niet „om te juichen”. De „buiten
gewone werken” van het lopende kalen
derjaar (bouw openbare school, restau
ratie toren stadhuis, voorzieningen aan
scholen, afrastering put Marnezijl, ver
breding Driepostensteeg, noodlokalen
C.V.O. en bouw 16 woningen Patrimo
nium) vragen n.l. een investeringslast
van ruim f 53.000,
Dan zijn er de werken die nodig moeten
worden uitgevoerd en die een jaarlijkse
investeringslast zullen vragen van ze
ker een kleine f 30.000,(walbeschoei-
ing Turfkade, kosten kommenplan, id.
rioleringsplan, brandweer, plaatsing ver-
keerszuilen, vernieuwing verkeersbor
den, kosten woningverbetering, bouw ga
rage met smeerkuil t.b.v. gemeenterei-
niging, verbetering Flipsteeg, luidklok
Martinitoren, verbouwing openbare lees
zaal, subsidie Atheneum, wal KI. Dijlak-
ker, wal Marktstraat) terwijl de uitvoe-
Gisterer. 11 september opende de Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs voor de
77ste maal haar poorten en zoals gewoonlijk tonen dan fabrikanten, importeurs en
groothandelaren vele nieuwe snufjes uit binnen, en buitenland tussen het gebruike
lijk assortiment gebruiksgoederen, welke op elke Najaarsbeurs wordt uitgestald.
Dit Najaar schijnt op het gebied van dé nieuwigheden het accent vooral te liggen
op huishoudelijk gebied: kleine handige voorwerpen en apparaatjes die het leven
van de huisvrouw aanzienlijk kunnen vergemakkelijken. Vooral ook vele nieuwe
toepassingen van kunststoffen, zoals polypropyleen pannelappen en panne
sponzen die bespoten zijn met een reinigende kunsthars, die maakt dat Ze goed
schuren zonder toevoeging van reinigingsmiddelen.
ring van het sportveldencomplex jaar
lijks een last van ongeveer f 7000,zal
geven.
Met deze uitgaven en jaarlijkse lasten
in het verschiet, blijft een voorzichtig
financieel beleid geboden, aldus B. en
W. in een schrijven aan de raad.
Daar komt nog bij, dat de nieuwe wet
op de financiële verhouding rijk-ge-
meente, die hoop had gegeven op een
extraatje voor Bolsward een nadeel op
levert van rond f 4600,
B. en W. schrijven en dit is na een
periode van stilzwijgen toch wel een
verheugend geluid dat voor de uit
voering van het sportvelden-complex op
korte termijn gunstige mogelijkheden
bestaan. Bij de thans gemaakte opzet
voor dit plan zal het kapitaal, dat de
gemeente hiervoor moet beschikbaar
stellen, zoals gezegd, een investerings
last van jaarlijks rond f 7000,opleve
ren. Om het gunstige begrotingsbeeld
ook in de toekomst enigszins te kunnen
handhaven, overwegen B. en W. voor te
stellen de leges ter secretarie op te
trekken tot een peil, dat in redelijke
verhouding staat tot de gestegen uit
gaven en diensten. Naar globale schat
ting zal hierdoor een bedrag f 5000,
kunnen worden ontvangen.
Een gelukkige omstandigheid is, dat
ook de begroting van het gasbedrijf een
batig saldo aanwijst. Dit resultaat kon
worden bereikt, doordat het lekverlies
tot bijna normale proporties kon worden
teruggebracht.
Ten aanzien van de openbare werken
in de gemeente mag, dank zij het uit
stekend werk van de dienst van ge
meentewerken, worden geconstateerd,
dat deze, voorzover mogelijk is, in een
goede staat verkeren. Wel zullen op
korte termijn belangrijke herstellingen
of vernieuwingen moeten worden uitge
voerd aan verschillende walbeschoei-
ingen, die de druk, veroorzaakt door ’t
Voorts nieuwe aluminium-koperen .grill
pannen' met geribbelde bodem; automa
tische droogrekken, die in ongebruikte
toestand kunnen worden opgeklapt tegen
de muur; een oprolbaar plastic broodsmj-
plankje voor kampeerders, raagbollen
met kunstvezelvulling en een z.g. tele-
visiekan voor het lang warmhouden van
dranken.
Op het gebied van kunstnijverheid zijn
er vele nieuwe soorten sierpoppen o..a. 'n
modelletje van een „teenager” en levens
grote Haitiaanse drums voor mensen die
zelf thuis een roffeltje willen weggeven.
Voorts Deense hittebestendige slakom-
men, marmeladepotten en sierlijke groen
tes nij plankies.
De rokers kunnen yoortaan ook tafelaan.
stekers met gasvulling gebruiken, terwijl
dezelfde firma zak aanstekers presenteert
met ingebouwde radio.
Op het gebied van textiel zijn er naast
enkele soorten tapijten, stropdassen met
voorgeweven dessins en modieuze stretch-
nylon haarbanden.
Voor, moeders met petticoatsdragende
dochters komen er nu stijfsel verstuivers
in de handel, bussen met vloeibare stijf
sel, die dadelijk droogt op de kleding.
Wie een beetje dun in zijn haren komt
te zitten kan voortaan gebruik maken van
nylon vlechten in 28. verschillende kleu
ren.
Op het gebied van droogscheerapparaten
komt er thans een model op de markt,
lopend op batterijen met en dit is het
snufje een knopje waarmee men de
druk van de mesjes kan veranderen om
zo de meest ideale snijkracht te* bepalen.
De kosmetische wereld heeft ook niet
stilgestaan, getüige vele nieuwe lotions
en shampoos, o.m. één vervaardigd van
het sap van verse komkommers en een
insektenwerende lotion, waarvan insec
ten niet terug hebb- als deze op de kle
ding of de huid is verstoven.
Op het gebied van speelgoed uiteraard
ook talrijke nieuwigheden, zoals skelters,
elektrische helikopters uit Engeland ge
ïmporteerd; nieuwe bouwsystemen, kin
derspelen en vele soorten nieuwe poppen
zoals bijvoorbeeld de babytweelingpop-
pen uit Italië, opklapbare plastic-poppen.
bedden voor kleinbehuisde poppenmoe
dertjes.
Men kan in het midden laten of een
tuinbouwdoos, waarmee men zijn eigen
tuin kan ontwerpen en inrichten, alleen
voor kleintjes van nut is, dat wel voor
tuinarchitecten. Met plastic bloemen en
bomen kan men aan het fantaseren slaan.
Eventueel ook te gebruiken voor etalages
als showstuk.
Op de afdeling kantoorbenodigdheden,
die qua deelneming en oppervlakte gro
ter is dan het vorig jaar, zijn ook vele
snufjes aanwezig.
Voor typistes zijn er handige „type-out”
strookjes waarmee men tikfouten onzicht.
baar verwijderd; nieuwe sooren ball
points met regelmatiger schrift en veili
ger vulling.
Voor mensen die willen opnemen hoe
lang hun telefoongesprek duurt, is er 'n
Zwitsers apparaatje te zien, de zgn. ,Der-
byphone', een cylindervormig staafje van
10 cm lengte, dat de tijd opneemt, tot
6 minuten).
Op de speciale baby- en kleuterartikelen
afdeling, die op de beurs een veel grotere
eigen plaats heeft gekregen zijn o.m.
nieuwe modellen wiegen, kinderwagens,
luiertassen en meubeltjes .aanwezig.
Eveneens op de parterre vindt men de
in omvang toegenomen fotoafdeling,
Hier tonen een aantal firma’s de nieuw
ste snufjes op dit gebied, o.a. een nieuwe
zgn. „zelfklevende” camera (een foto
binnen 10 seconden), de nieuwste mo
dellen projectoren, zoals de „Vievw Mas
ter Stereo Color”, een fototoestel, waar
mede men op een kleinbeeldfilm 75
plaatjes kan maken, die na afdrukken op
een ronde schijf worden gemonteerd en
zo in de viewer worden rondgedraaid.
Voor dames die er geld voor over heb
ben, maar dan ook iets zeer aparts krij
gen, is er een Zwitsers horloge, niet al
leen met zes verschillende armbandjes,
maar ook met 6 verwisselbare glasranden,
zodat men op ieder uur van de dag, met
hetzelfde horloge, er anders uit kan zien.
Deze en vele andere noviteiten zullen,
als vanouds, een gang naar de Utrechtse
■Jaarbeurs zeer zeker de moeite waard
maken.
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Vondeling (pvda) heeft aan de minister
van justitie en waterstaat en van land
bouw en visserij schriftelijke vragen ge
steld over de HA 10, die zoals bekend
onlangs op het Ijsselmeer vergaan is.
De heer Vondeling vraagt ot de be
windslieden kennis genomen hebben van
de omstandigheden waaronder het schip
gezonken is en of het de regering be
kend is, dat het niet het enige ongeluk
van die aard is, dat de laatste jaren aan
vracht, en vissersschepen is overkomen op
de Zeeuwse wateren, het Ijsselmeer en
de Waddenzee.
De heer Vondeling vraagt verdtr of deze
ongelukken niet de indruk wekken dat
de wettelijke voorschriften betreffende
de veilige navigatie in genoemde wateren
en in het algemeen bij de kustvaart, veel
te wensen overlaten en voorts, wat de
regering zo zij reeds tot 'n overeen
komstige mening gekomen mocht zijn
denkt te doen en op welke termijn.
3e week sept. 1936
Uit de troonrede: Medewerking zal van
de Staten-Generaal worden gevraagd tot
overneming van een bedrag van 25 mil-
lioen gulden aan Nederlands-Indische
schuld.
De betrekkingen met andere mogend
heden zijn vriendschappelijk. De bestrij
ding van de werkloosheid zal met onver
minderde zorg worden voortgezet.
Te koop wegens gevorderde leeftijd:
Huis met timmerwerkplaats en ruim erf.
Te bevragen bij S. P. Jongema te Hart-
werd.
Gespannen toestand tussen China en Ja
pan.
Dagelijks vermicelliesoep verkrijgbaar bij
J. van Dijk, Gr. Dijlakker 17
Ingericht te Spannum een afdeling van
de Kaatsbond met aanvankelijk 16 leden.
Bestuursleden Jac. de Bruin, Sj. Lanting
en G. Wynstra.
Gaat het spoorstation te Ijlst verdwij
nen.
Opriching oranjevereniging te Arum.
Beëdiging raadslid S. T. Joustra te Oos-
terena (Hennaarderadeel)
Intrede Ds. Janssens van Groningen als
predikant van de geref. kerk te Win-
sum
en pleatsprizen. In soarte fan thermo
meter dus foar de situaesje en meiiens
fan de weardearring fan in boerespul.
Der wie in bulte animo, dat kin sein
wurde. Op de earste pleats yn it War
kumer Nijlan wiene net minder as 50
buordtsjes en op dy under Ferwalde 35.
Dat wiist op it feit, dat hjir yn Fryslan
de driuw om seis boer to wurden bilea-
ven net lyts is, hwant in pleats keapje
fan dizze greatte giet sa'n oardel tün
jild mei hinne, as it net mear is.
Dat men soks oandoart mei men gerêst
sjen as in biwiis”, dat de Fryske boer jit
wol bitrouwen hat yn it greidebidriuw en
ek yn de takomst.
Fuortendaliks moat hjir bysein wurde,.
dat de forkeap fan lan en pleatsen net
frij is, mar fait ónder de bipalingen fan
de „Wet op de vervreemding van land
bouwgronden.” En dizze Wet hat twa
wichtige bipalingen makke: alderearst,
der wurdt troch de Grounkeamer in priis
bikend makke, hwerboppe de pleats nor-
mael net forkoft wurde mei en twad dat
de hierder by de forkeaping foar giet en
de earste keap hat. Allinnich de famylje,
dy't eigner is, mei heger biede as de'
maksimumpriis.
Hwat hat nou prinses-Wilhelmina-dei yn
Warkum sjen litten? De pleats yn it
Warkumer Nijlan is goed 86 pounsmiet
(31.85 ha.) mei in solide, mar net mo
derne pleats. It lan is savelich, hwat licht,
mei in goede laech greide. Om it yn ien
wurd to sizzen, in tuskenbeidene pleats,
i De maksimumpriis wie krap 137.000 mar
i de famylje brocht him op goed 140.000.
De lésten, dy’t foar de eigner bliuwe
binne 1270.goune jiers, buten it ün
derhald, forbettering of modernisearing.
De hier is op it heden 5419 goune en
rint jit pant 1966 ta. Dat binne de fei-
ten.
De keaper: Ir. Heeres üt den Haech sil
7
-T
