Ingewikkelde situatie
de Kongo
m
over
Justitie-debatten
Staphorst en Baarn
Hündert jier
„Eensgezindheid” to Rien
I
Spanning rond Finland vermindert niet
Psychopatenzorg
Coördinatie
van
I
üs hjoed p p
to sizzen
I
New-Dellii
Gouden filmpjes
4e week november 1911
Wintertijd
weggevarentijd
I
t
I
'4
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I’ -W
0 M
-
f
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1961
57e JAARGANG
No. 91
2305 of 2335
ADENAUER BIJ KENNEDY
It forstan komt mei de jierren
van
PIET
y
Duitsland zich daarna zou verplichten
eerbiedigen.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Kongo.
In de Kongo ‘is weer een ingewikkelde
situatie ontstaan. Vorige week meld
den wij, dat de Baloeba's in Noord-
Katanga zich meester hadden gemaakt
van Albertstad en een eigen bewind op
gericht hadden, dat steun zocht bij het
centrale leger, dat daar in de buurt was.
Enkele dagen na het schrijven kwam ’t
tot ernstige muiterijen onder deze troe
pen, zowel in Albertstad als in de ten
Noorden van Katanga gelegen provin
cie Kivoe.
Een afgrijselijke uiting van ongedisci-
plineerdheid was de moord op 13 Itali
aanse vliegers van de Verenigde Naties.
Politiek bedenkelijk is, dat Gizenga, de
linkse politicus uit Stanleystad öf ach
ter deze muiterij zit öf er gebruik van
wil maken om zich weer los te maken
van de centrale regering.
nemen als garantie voor de handhaving
van Finlands neutrale positie.
Twee dagen na de aankondiging vertel
de de Russische eerste vice-minister van
buitenlandse zaken de Finse ambassa
deur, dat de West-Duitse dreiging in
het Oostzeegebied de eerste helft van
deze maand ernstiger was geworden en
op vrijdag 24 november zullen Kekko
nen en Chroestsjow een onderhoud heb
ben in Nowosibirsk.
Einde hongerstaking.
De hongerstaking van de Algerijnen in
Franrijk (het waren er 4000 met als
belangrijkste de rebellenleider Ben Bel
la) is ten einde en wanneer er niet weer
iets tussenkomt, is er een goede kans,
dat de besprekingen tussen Frankrijk
en de F. L. N. binnenkort kunnen be
ginnen.
1962, de foarste joun foar de alderen,
de twadde joun foar de jongerein.
It bistjür sil sneupe om eat to finen dat
gaedlik is op dizze jounen, yn hokker
foarm sil letter wol üt ’e grounferwe
komme.
Bilêst mei in kroadfol opdrachten en goe
de rie, oan 't adres fan it bistjür sleat
de foarsitter dizze hünderdste gearkom-
ste fan „Eensgezindheid”.
Heerenveen krijgt vermoedelijk leiding
water. In de omgeving worden proefbo
ringen verricht.
k
ft
Bolswards Nieuwsblai
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong'i Nieuwsblad
i
Woansdeitojoun haldde „Eensgezindheid” har hünderdste ledegearkomste by Sme
ding. De tarin ta dizze joun wie goed, mar omdat it net sa faek foarkomt dat in
skriuwer yn syn oantekens „hünderdste algemiene lede-gearkomste” sette kin,
hie nei üs bitinken de opkomst wol efkes greater wêze kinnen. Yn elk gefal wie
der in kearn fan leden, dy’t it bistjür it libben net sür makke en harren mei rie
en die bystie.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS,
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur
(K-5157)
De kwestie van de loslippige ambassadeur van West-Duitsland in Rusland, dr.
Hans Kroll, heeft een merkwaardig einde genomen, dat het verleden week geuite
vermoeden, dat het om meer gaat dan alleen loslippigheid van Kroll, schijnt te
bevestigen. Men zal zich herinneren, dat Kroll in een gesprek met Chroestsjow
als zijn mening te kennen had gegeven, dat de vier bezettende mogendheden
eerst zouden trachten overeenstemming te bereiken over een nieuwe status van
Berlijn met vrijheid van verbindingen en vrijheid voor de (bewoners en dat Oost-
de nieuwe status van West-Berlijn te
Rede Kennedy.
Vorige week heeft hij in een rede te
Seattle zich te weer gesteld tegen twee
groepen Amerikanen. De ene groep is
defaitistisch en is bereid iedere positie
op te geven. De andere groep verwart
flinkheid en starheid en acht ieder over
leg met de tegenpartij een capitulatie.
Kennedy gaf aan daartussen te willen
koersen, maar hij wilde zijn gehoor doen
beseffen, dat Amerika’s wil geen wet
is in de wereld en dat men met het
mogelijke tevreden moet zijn.
Deze rede was alleen niet voor binnen
lands gebruik bestemd, maar ook voor
een aantal bondgenoten, vooral doordat
Kennedy er het voorbeeld van Berlijn
doorheen vlocht. Kennedy wil, dat wordt
duidelijk, gebruik maken van de moge
lijkheden, welke de conciliantere hou
ding van Chroestsjow schijnt te bieden.
Zo zou Kennedy wel iets gevoelen voor
de door Kroll aangeroerde nieuwe status
van Berlijn. In bepaalde kringen in Bonn
maakt men zich nu zorgen, dat Ame
rika desnoods wel wat wil opofferen
van de nauwe betrekkingen, die Berlijn
met de Bondsrepubliek onderhoudt.
Kernproeven.
Het gesprek over de kernproeven zal
ook worden hervat. Dit is niet zozeer
van belang omdat er veel kans zou be
staan op resultaten, maar wel omdat
het gesprek weer wordt hervat en daar
mee uitdrukking wordt gegeven aan een
vermindering van de spanningen.
Psychopaten.
De toeneming van het aantal aanran
dingen van jeugdige personen door psy
chopaten met proefverlof bleek met na
me bezorgdheid te hebben gewekt bij de
k.v.p.afgevaardigde Roolvink. De be
windsman verklaart, dat hij bij de psy
chiaters had aangedrongen op voorzich
tigheid met proefverloven voor psycho
paten, die in het verleden agressief te
gen personen van de andere kunne zijn
opgetreden. „De gevolgen” van een mis
lukking van zulk een experiment plegen
Immers op de hoofden van onschuldigen
neer te komen”. De Kamer stemde er
mee in, dat hij had besloten tot aan
stelling van een Inspecteur-Generaal tot
coördinatie van de Psychopatenzorg.
Verscheidene afgevaardigden, onder wie
freule Wttewaal van Stoetwegen, leg
den daarbij de nadruk op verbetering
ook van de verpleeginrichtingen.
AdenauerKroll.
Het ministerie van buitenlandse zaken
te Bonn oefende scherpe kritiek uit op
Kroll en ook na het eerste onderhoud
van Adenauer met Kroll werd in een
communiqué medegedeeld, dat Kroll
geen machtiging had zijn persoonlijke
opvattingen tegenover Chroestsjow ken
baar te maken.
De ambassadeur was zijn boekje te bui
ten gegaan. Men speculeerde al op een
terugroeping van Kroll, hoezeer dit ook
als een belediging van Chroestsjow zou
kunnen worden opgevat.
Twee dagen later evenwel kon Kroll bij
Adenauer geen kwaad meer doen. Zijn
optreden was juist geweest en hij had
niets gezegd dat door de regeringen in
Washington, Londen en Parijs onjuist
zou kunnen worden genoemd.
Foarsitter Joch. Hoekstra iepene dizze
gearkomste op die him wenstige wize.
PonghêJder P. Jaarsma die üt ’e doeken
dat der in lyts foardielich saldo wie. Hy
sei, dat der büten de buorren nochal
hwat aid sear siet, mar woe yn 't earst-
oan dochs it knipke mar ticht halde.
It ledetal is op ’t stuit 151.
Jaarsma syn rol as ponghklder is meast-
al de dramatyske kant it neist, mar hy
spile him as wie it in klucht.
It bistjürslid H. Spannenburg gie nei
jierren tige warbere tsjinst, üt it bistjür
Syn opfolger wurdt de hear Sibbele
Sjoukema fan Itens.
Omdat der de forroune winter mar ien
kear hurdriden west hie, wurdt de aide
folchoarder oanhalden. Mocht der op 23
jannewaris (de hünderdste jierdei fan de
klub) sterk lis wêze, dan krije wy in
lederiderij mei trije oan ’e stók.
Boargemaster Alta fan Wommels nimt
de earste priis foar syn rekken en it
bistjür tocht, dat der wol in pear oaren
wêze soene, dy’t dat net op har sitte lie
ten, hja hawwe op dat stik fan saken
wol moed.
It is fanselssprekkend, dat, as men 100
jier wurdt, dat soks nea üngemurken
foarby gean kin. In machtich punt fan
bisprek yn in gearkomste. Allinne de
rike omke üt 'e USA wie net bywêzich.
Dus moat der hwat barre en. der sil
hwat barre. Riensters, Lytsewierrumers,
Itensers, Hinnaerders en Eastereiners,
haldt jim mar oan Manus fêst. Der is
ien gelok by; de measten binne it te
kenjen op in list wol wend.
It lelt yn it foamimmen, dat de jierdei
fan de klub fierd wurde sil op ’e doarps-
ven. Hij meende, dat het gebeurde in
Staphorst niet te vergelijken was met
lynchpartijen, welke soms in de Verenig
de Staten plaats hebben. Naar zijn me
ning hadden de kranten deze kwestie
enorm opgeblazen, al keurde hij de ge
volgde methode zelf ook af. De staat
kundig gereformeerde ir. Van Dis kwam
tot een soortgelijke conclusie. Hij be
toogde, dat het toch ook wel zijn goede
kanten had, dat men in Staphorst de
huwelijkstrouw zo duidelijk verhief bo
ven de zonde van het overspel.
De christelijk-historische minister Beer
man wiens partij over deze zaak
zweeg bleek zich in eerste termijn
het best bij de opvattingen van de pro
testantse fracties der Tweede Kamer te
bevinden. Hij onderstreepte althans, dat
een gesloten gemeenschap als Staphorst
haar goede zijde ook heeft, zoals bijv,
blijkt uit de onderlinge bijstand bij ziek
ten, geboortes en sterfgevallen. Met in
stemming citeerde hij voorts een Engels
zondagsblad, dat van waardering had
doen blijken voor het feit, dat in Stap
horst de publieke moraal nog door de
particuliere moraal wordt gesteund.
Hoewel de minister hieraan toevoegde,
dat men over de methode, welke in Stap
horst in dit geval is toegepast, „heel
erg” van mening kan verschillen, ver
klaarde de socialist mr. Vrolijk zich
geschrokken, dat mr. Beerman begon
de zaak goed te praten, nog vóór dat
de Officier van Justitie te Zwolle zyn
rapport heeft uitgebracht.
Bij de replieken verklaarde minister
Beerman „het misverstand” te willen
rechtzetten. Hij had het gebeurde in
Staphorst in geen enkel opzicht willen
goedkeuren, maar een voorlopig rapport
ivan de Officier van Justitie te Zwolle,
dat hem des morgens had bereikt, had
ook gewezen op de aparte positie en de
tradities .van Staphorst. Vele kranten
verslagen hebben een verwrongen beeld
gegeven, aldus de minister, van het ge
beurde te Staphorst, dat zijn aanleiding
vond in een zeer tragisch gebeuren in 't
gezin van de vrouw, die onderwerp was
van de afkeuring harer dorpsgenoten.
Diepere betekenis.
Het is wel heel moeilijk om niet aan
een diepere betekenis van het gesprek
van Kroll en Chroestsjow te geloven.
En als dat zo is, dan zou dit gesprek
de eerste aanwijzing zijn, dat Bonn een
wat soepeler houding aan de dag gaat
leggen. Misschien komen wij wat meer
te weten als de resultaten bekend wor
den van de gesprekken, welke Adenauer
maandag, dinsdag en woensdag te
Washington heeft gevoerd.
De Duitse pers wil het doen voorkomen,
dat Adenauer Kennedy gaat vertellen
vooral ruggegraat te tonen en flink te
zijn, maar de Amerikaanse president
zal ook beseffen, dat dit niet alleen de
kans op een oorlog vergroot maar
tevens de mogelijkheden van een bevre
digend compromis zal bederven. Want
de flinkheid, die de Duitsers aanbevelen,
is niets anders dan zonder op de reali
teit te letten niets doen. En dat is de
houding van de Amerikaanse president
niet.
Finland.
Ten opzichte van Finland vermindert de
spanning echter geenszins.
Op 30 oktober had de Sovjet-Unie om
besprekingen gevraagd met het oog op
een militaire dreiging van West-Duits
land. President Kekkonen heeft daarop
Karjalainen, zijn minister van buiten
landse zaken, op verkenning naar Mos
kou gezonden en uit diens rapport op
gemaakt, dat Rusland zich ernstige zor
gen maakt over de standvastigheid van
de Finse neutrale buitenlandse politiek,
die slechts zou steunen op de agrari
sche minderheidsregering.
Rusland wilde op dat punt grotere
zekerheid.
Kekkonen besloot hierop het parlement
te ontbinden, waardoor de verkiezingen
van deze zomer tot 4 en 5 februari wor
den vervroegd.
Men hoopt dat hieruit duidelijk zal wor
den, dat de meerderheid van het Finse
volk achter de, neutraliteitspolitiek
staat. Hoe dat zou moeten worden aan
getoond, is voor de partij-politicus Kek
konen geen vraag. Slechts een forse
overwinning van de agrarische partij
zal het vertrouwen van de Russen kun
nen herstellen. Maar alle partijen huldi
gen de neutrale koers en daarmee wordt
bovendien een referendumachtig element
van buitenlandse aard gemengd in ver
kiezingen, die de uitdrukking van veel
meer aspecten van het Finse leven moe
ten zijn. Maar met deze verkiezingen
blijkt Rusland geen genoegen te zullen spreid.
De Wereldraad der Kerken
Komt weer, in hope, saam
Om éénheid te versterken
Belijdend éne Naam
Die ’t uitzicht kan verwijden
De juiste koers bepaalt
En over alle tijden
Als licht der wereld straalt
De Wereldraad der Kerken
Weet: de boodschap gaat voort
Niets kan haar loop beperken
Geschonden wereld, hoort!
Nie( heersen, nederig dienen
Zie ’t teken van het Kind
Het goede zaad zal kiemen
Het Licht der wereld wint!
Op 1 december 1911 vestigt zich als
steenhouwer te Bolsward F. Cuperus. Be
stellingen worden aangenomen ten hui
ze van zijn moeder Wed. P. Cuperus.
Vereniging Spaarbank te Bolsward (opg.
11 febr. 1867) Reserve ruim f 40.000.
Rente 3%. Zittingen elke maandag
5^27l/2 uur en e^e donderdag van
121 uur in de consistoriekamer der
Doopsgezinde gemeente.
Boternoteringen in Friesland:
Sneek, Fabrieksboter
Sneek, Boerenboter
Leeuwarden, Fabrieksboter
Boerenboter
I
Schrootfraude.
1 Over de „schrootfraude”, waarover de
socialistische ex-staatssecretaris Kro
nenburg had geklaagd, dat deze gigan
tische zwendel niet grootscheeps door herberch en wol op 23 en 25 jannewaris
De Tweede Kamer heeft zich by de eerste fase van de parlementaire behandeling
de begroting van het departement van Justitie ingelaten met het „volksge
richt”, dat een aantal inwoners van Staphorst heeft voltrokken over twee dorps
genoten, die zjj van echtelijke ontrouw betichtten.
De meningen der Kamerleden liepen nogal uiteen. De liberale mr. Berkhouwer
sprak van een „middeleeuwse heksenjacht”, waarvan hij nooit had geloofd, dat
zoiets weerzinwekkends in ons land zou kunnen plaats hebben.
De socialistische mr. Vrolijk drong op een onderzoek aan en informeerde naar
de mogelijkheid van vervolging der aanstichters, ook zonder dat het omstreden
tweetal, dat symbolisch aan de schandpaal werd genageld, zelf een klacht heeft
ingediend.
De wereld in verwardheid
Strooit overal het zaad
Van laster en apartheid
Verdachtmaking en haat
Die politiek moet falen
Een volk gaat met haar hoofd
Door kille duistere dalen
De lichten zijn gedoofd
IN HET VOETSPOOR DER
HYSTERIE
Alsof er een orkaan doorheen was ge
trokken zo zag de zaal van een nieuw
sportpaleis eruit, nadat daarin op hy
sterische wijze was huisgehouden door
een honderdkoppig leger aanhangers
van het Parijse Rock ’n Roll-idool met
de Engelse naam Vince Taylort beken
de bezoekers o.w. de voormalige man
nequin Bettna, Francoise Arnoul en
Eddy Barclay, die op de voorste rij in
de zaal hadden gezeten, moesten via
de coulissen vluchten, toen zij in het
gedrang dreigden te geraken
Hwat bat Cjabe Skroar
De Kerk heeft dit begrepen
Zij ziet haar roepingstaak
Niet verdeeld en benepen
Haar boodschap klinkt; Ontwaakt
Bundelt de zachte krachten
In Christus ingelijfd
Dreigen de zwartste nachten
Het Licht der wereld blijft.
Baarn.
Op de vraag of de aanvankelijk gevluch
te dader van de jeugdmoord te Baarn op
grond van zijn goede familiebetrekkin
gen toch beter door de Justitie is behan
deld dan doorgaans met arrestanten
van minder allooi gebeurt, ging de mi
nister niet uitvoerig in. Hij verwees
naar het komend rapport van de Pro-
cureur-Generaal te Amsterdm; hij wilde
overwegen in hoeverre dit aan de Ka-
merledcn zou kunnen worden medege
deeld.
De wintertijd brengt voor het wegver
keer weer zijn specifieke problemen en
ook gevaren mee.
Het is u uit eigen ervaring genoeg be
kend, hoezeer duisternis, mist en gladde
wegen (slipgevaar!) juist in deze maan
den extra oplettendheid van de wegge
bruiker vragen. Het kernthema van de
maand december is bedoeld om de weg
gebruiker nog eens te wijzen op enkele
in dit jaargetijde in acht te nemen leef
regels'.
Ervaringen in binnen- en buitenland
hebben geleerd dat bij slippartijen dik
wijls automobilisten en passagiers om het
leven komen, doordat zij door de open
gesprongen portieren naar buiten worden
geworpen. In de wetenschap, dat de vei
ligheidsgordel hier zo geen garantie, dan
toch een goede kans biedt, dat men op
zijn plaats gehouden wordt, wil het Ver
bond deze maand speciaal het belang van
een goede veiligheidsgordel onderstre
pen. In navolging van het hier te lande
op zo loffelijke wijze ontplooide initia
tief van de A.N.W.B. en tezamen met
de 15 overige in La Prévention Routière
Internationale verenigde verkeersveilig-
heids-organisaties in en buiten Europa,
gaat het Verbond deze maand speciaal
de aandacht vestigen, op de kans die de
veiligheidsgordel de automobilist kan
bieden zichzelf en zijn mede-inzittenden
te beveiligen. Naast duizenden affiches,
raambiljetten en bijsluiters zullen 75000
brochures via onze plaatselijke vereni
gingen, garages, etc., etc. worden ver-
De anti-revolutionaire mr. Meulink vond I de Justitie was aangepakt, verstrekte
evenwel, dat men niet moest overdrij- de minister wel enige mededelingen,
zulks in overleg met de Officier van
Justitie. Daaruit bleek, dat het onder
zoek in het door de Hoge Autoriteit
aangegeven geval niet tot de conclusie
heeft geleid, dat het hier om een „gi
gantische” zaak handelde.
Mr. Kranenburg verklaarde evenwel,
dat het niet aanging om het onderzoek
te beperken tot één door de Hoge Auto
riteit genomen „steekproef”; hij vond
dat het uitgebreid diende te worden, ook
tot de grote scheepswerven, die zee
schepen slopen.
Deze foto toont de Amerikaanse president Kennedy en de West-Duitse bonds
kanselier Adenauer tijdens bun eerste bespreking, welke zij in Washington
hebben gevoerd
f 59,—
f 61,—
f 61,—
Na de droge zomer een enorme muizen
plaag. Men probeert door de landen on
der water te krijgen van de plaag te wor
den verlost.
i -
■A
