Internationale barometer staat nu
kennelijk op ontspanning
2-daagse proteststaking bij de T.V.
üs hjoed p p
to sizzen
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Aap „Enos” tweemaal
rond de aarde
Gouden filmpjes
Academiebezoek
Toto-tranen
„J
VRIJDAG 1 DECEMBER 1961
57eJAARGANG
No. 93
RADIO-TV-SALARISSEN IN DE TWEEDE KAMEL
en
PIET
schip weer in zijn juiste koers brengen.
proeven op zijn naam staan. Daaraan
Radio, en T.V.-salarissen.
PRINSES MARGARET EN HAAR BABY
De
Minister-President.
f
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Spanning.
De vlucht ging over Bermuda, de Cana-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
Amerikaans ruimtesucces
chimpansee „Enos”, uit zijn rasge-
Voor het zoeken naar een gemeenschap
pelijk standpunt is vorige week bonds
kanselier Adenauer naar Washington
gevlogen, vervuld enigszins van de vrees
dat Amerika een al te soepele houding
zou aannemen, vooral ten opzichte van
de erkenning van Oost-Duitsland.
Adenauer was ook niet helemaal geluk
kig met het vooruitzicht van onderhan-
delingen, terwijl generaal De Gaulle er
ronduit niets van wil weten.
Deze meent, dat de kwestie met een bot
„neen” kan worden afgedaan.
Frankrijk.
Van Rusland is ook het voorstel uitge
gaan Frankrijk bij de besprekingen te
is mede de kwestie van de uitwisseling
van gegevens verbonden, terwijl het niet
opnemen een aanwijzing is, dat Amerika
en Engeland niet zo zijn ingenomen met
de Franse politiek van onafhankelijk
opereren. Zoals men zich zal herinneren,
zijn de Franse kernproeven voor Rus
land het voorwendsel geweest in sep
tember een nieuwe serie kernproeven té
beginnen. Door Frankrijk er nu bij te
betrekken wil men ook Frankrijk bin
den.
de Algemene Politieke Beschouwingen
over de Rijksbegroting 1962, die op dat
ogenblik in de Eerste Kamer werden
gehouden. Vanzelfsprekend stond daar
bij de "voor minister Luns teleurstellende
uitslag van het Nieuw-Guinea-debat in
de Ver. Naties in het middelpunt der
belangstelling.
Uiteraard informeerden de meeste frac
tieleiders nu naar de toekomstige be
leidslijn der regering, hoewel begrip
werd opgebracht voor het feit, dat het
kabinet daarover nog beraad met de te
ruggekeerde minister Luns zou moeten
plegen. Het merendeel der fractieleiders
leek geneigd de oplossing te willen zoe
ken in een of andere vorm van overleg
met Indonesië. -Van de anti-revolutio-
naire partijvoorzitter Berghuisen en de
socialistische oud-minister Vos was dat
niet zo verrassend.
Maar ook de chr.-historische afgevaar
digde Pollema en de k.v.p.-leider Koop
man maakten opmerkingen in die rich
ting, al stond in hun beschouwingen het
zelfbeschikkingsrecht der Papoea’s meer
centraal. De liberale fractieleider Van
In zijn antwoord verklaarde minister
president De Quay, dat hij de interna
tionale toestand wel als zorgelijk, doch
niet als zo dreigend beschouwde, dat 4 dekt, dat de temperatuur van de om
werking gesteld.
De parachute liet de capsule tenslotte
750 kilometer ten zuidoosten van de Ber-
muda-eilanden, neerdalen.
vormer en van de richting-instrumenten
snel aan het stijgen was.
Oververhit.
De omvormer verandert wisselstroom in
gelijkstroom, die nodig is voor bepaalde
elektronische apparatuur in een ruimte
schip en vermoedelijk werd deze over
verhit. Het is niet onmogelijk, dat deze
oververhitting ook de richting-instru
menten zou aantasten.
Deze laatsten worden gebruikt om een
ruimteschip in zijn baan te houden. Ver
andert het schip enigszins van koers,
dan kan men met een bepaald signaal
weldige spanningen blootgesteld tot hij
op het punt 192 km boven de aarde was
gekomen, waar de horizontale ruimte-
vlucht begon en de gewichtloze toestand
intrad.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
r
Bolswanls Nieuwsblac
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong s Nieuwsblad
lié en het zuidelijk deel van de Stille
Ócaan. De baan duurde 88% minuut en
toen was Enos via Mexico weer boven
Cape Canaveral.
F'orbylding is slimmer
as de treddeden koarfs
Het parlementaire werk op het Binnenhof draait nu op volle toeren en het gaat
met de nodige heftigheid gepaard. De behandeling van de begroting van Justitie
liep uit op een stemming over een amendement van de rtk. socialist Daams om
de salarispost van minister Beerman met f 1,symbolisch te verlagen. De
bedoeling was daarmee deze bewindsman tot aftreden te dwingen, omdat hij
tot tweemaal toe een motie van de k.v.p.-voorzitter Van Doorn, strekkende tot
verruiming van het toelatingsbeleid ten opzichte van de spijtoptanten, naast zich
heeft neergelegd.
Dit amendement werd door de regeringspartijen verworpen. Zij wilden zich door
de socialistische oppositie kennelijk niet laten voorschrijven, wanneer een hunner
ministers moet aftreden. Mr. van Doorn verklaarde, dat hij minister Beerman
nog tot volgend jaar augustus de gelegenheid wilde geven zyn beleid aan te
passen bij de wensen der Kamermeerderheid.
Finland.
Een bijdrage tot de ontspanning is zeker
ook het optreden van Rusland tegen
Finland.
Eind vorige maand eiste Rusland be
sprekingen in het kader van het bij- betrekken. Frankrijk is door Amerika
standsverdrag in verband met de toe- en Engeland nog niet opgenomen in de
nemende dreiging van West-Duitsland. z.g. atoomclub, al heeft het enkele kem-
President Kekkonen meende het ver-
Een tweede onderwerp, dat de gemoe
deren in de Tweede Kamer in beroering
bracht, betrof de weigering der rege
ring aan het radio- en t.v.-personeel de
tweede uitkering van 3 toe te staan,
waarover in het georganiseerd overleg
overeenstemming is bereikt.
Na een interpellatie van de socialisti
sche afgevaardigde Baart werd door
hem een motie ingediend, die de regering
op haar weigering terug wilde laten
komen. Behalve de stemmen der oppo
sitiepartijen kreeg zij alleen de steun
van twee K.R.O.-bestuurders tevens
afgevaardigden voor de k.v.p. nl. mr.
Van Doorn en de heer J. Peters, die ook
„van de partij” was, overeenkomstig de
titel van zijn bekende radiorubriek. De
regeringspartijen bleken in grote meer
derheid voldaan met een motie, inge
diend door een andere k.v.p.-bestuurder,
de heer Zwanikken, waarin de regering
werd uitgenodigd om de positie van het
radio- en t.v.personeel op korte termijn
tot onderwerp te maken van een spe
cifiek onderzoek.
Minister Veldkamp bleek tegen deze
motie geen enkel bezwaar te koesteren.
Doch haar aanvaarding kon niet voor
komen, dat een aantal kopstukken bij
de t.v. besloot tot een proteststaking
over te gaan, waardoor de kijkers in
Nederland 2 dagen van een uitzending
waren verstoken.
trouwen van Rusland in het voortduren
van de Finse neutraliteit te kunnen ver
sterken door het uitschrijven van ver
vroegde verkiezingen, die begin februari
zullen worden gehouden. Maar opnieuw
stelde Rusland dringende eisen, zodat
men in Finland meende niet onder mili
taire besprekingen uit te kunnen.
Kekkonen reisde eind vorige week zelf
naar Rusland, waar hij een onderhoud
had met Chroestsjow in Nowosibirsk.
Hij heeft succes gehad. Het militaire
gesprek wordt voorlopig uitgesteld.
Hiermee heeft Chroestsjow ongetwijfeld
Kennedy een wenk willen geven, dat hij
de spanning niet tot het uiterste wil op
voeren. Mede is wellicht een oorzaak
van deze soepele houding geweest, dat
Rusland heeft ingezien, dat het met
dergelijke dreigementen Noorwegen en
Denemarken, die de toegang tot de Oost
zee beheersen, niet kan afbrengen van
het lidmaatschap van de N. A. V. O.
Nieuw-Guinea.
Dit besluit, dat dus een leeg beeldscherm
betekende, stond wel in schrille tegen
stelling met het feit, dat de gehele dins
dagmiddag radio en t.v. in het teken
hadden gestaan van dit debat der Twee
de Kamer.
De communist Bakker verweet de libé
rale mevr. Van SomerenDowner zelfs,
dat zij daarbij een „one woman show”
had weggegeven. Achteraf kan men zich
afvragen of ook niet wat belangstel
ling had kunnen worden gevraagd voor
In het water.
De capsule kwam om 13.28 plaatselijke
Koopman lieten doorschemeren, tijcl in het water terecht. Dat was drie
uur en 21 minuten nadat deze in de neus
van een Atlas-raket de ruimte in was
gezonden.
-■
van ccii niiao-i aAtt uc iiuiuic m vvao
gezonden. scheid --
Radioseinen van de capsule deelden mee die hij 37 jaar alszodanig diende,
dat Enos na de niet volledig geslaagde
reis door de ruimte en de landing nog
steeds in goede conditie verkeerde.
Wat ging er verkeerd op de tocht van
Enos? Volgens een verklaring van het
Amerikaanse ruimte-agentschap werd
tegen-het einde van de tweede baan ont-
le week december 1911
De lijstervangst in Gaasterland is afge
lopen. Er is redelijk gevangen. Per stuk
is aan de bond 121/2 cent uitbetaald. Dit
is 5 cent minder dan het'vorige jaar.
Te Kimswerd is een stuk land verhuurd
voor ruim f 100,per pondemaat.
Gemeente-secretaris E. Jansen neemt af-
.‘J van de gemeente Wonseradeel,
Aan de gasfabriek te Bolsward kunnen
2 tijdelijke stokers worden aangesteld te
gen een weekloon van f 10,80.
Fotografie L. v. d. Feer, Grote Markt
te Bolsward. 7 salongroepen f 5,14
visiteportretten f 2,14 cab. portretten
Dit is een van de eerste foto’s van prinses Margaret van Engeland, gravin van
Snowdon, met baar baby, Burggraaf Linley, die op 8 november in. bet Claren
ce House gemaakt door de vader van de baby, de Graaf van Snowdon, vroe
ger als fotograaf bekend onder de naom Tony Armstrong fames
Overeenstemming.
Kennedy heeft Adenauer echter zo ver
gekregen, dat hij instemt met onderhan-
delingen, al zal tegelijk de militaire
kracht van de N. A. V. O. gehandhaafd
blijven. Het is niet officieel bekend ge
worden waf Kennedy en Adenauer heb
ben besproken, maar men vermoedt, dat
de mogelijkheid bestaat, dat het Westen
een tussentijdse Berlijnse oplossing zou
kunnen aanvaarden, waarbij de Oost-
Duitse soevereiniteit wordt geaccep
teerd, maar niet erkend. Deze soeve
reiniteit speelt daarom zo’n belangrijke
rol, omdat de toevoerwegen van en naar
Berlijn over Oost-Duits grondgebied
lopen.
Zoals men zich zal herinneren wordt
ook gespeeld met de gedachte de Ber
lijnse kwestie te regelen met Rusland,
dat deze regeling dan in het vredesver
drag zal opnemen. Maar voor het zo ver
is, moet men eerst weten wat en hoe
men regelen wil. Hoe kwetsbaar de ge
allieerde toevoerlijnen zijn, heeft Rus
land vorige week nog laten voelen toen
het een Amerikaanse trein bijna vijftien
uren ophield.
Leerlingen van de Academie voor Sociale
en Culturele Arbeid te Groningen heb
ben woensdag een bezoek gebracht aan
het Kunstcentrum „Prinsetün” te Leeu
warden.
Behalve dat zij de tentoonstelling van
mevrouw Jeanne Bieruma Oosting en het
museum Pier Pander hebben bezichtigd
zijn er in het Kunstcentrum enkele in
leidingen voor deze toekomstige werkers
op het Culturele Gebied gehouden.
De heer Drs. S. van Tuinen, vice voor
zitter van de Fryske Kultuerried heeft ’n
inleiding gehouden over: „Waarom staan
wij achter regionale cultuur?” „Regiona
lisme”.
Dr. Kok, directeur van de Fryske Aka-
demy heeft een en ander verteld over het
werk van de Fryske Akademy, mevrouw
G. Faber-Hornstra, over het werk van de
Culturele Raad van Friesland en Mr. L.
G. Boelens, voorzitter van de' Culturele
Raad van Baarderadeel vertelde een en
ander over het werk van een Gemeente
lijke Culturele Raad.
In de ochtenduren had de groep reeds
een bezoek gebracht aan het Fries Mu
seum.
reeds tot verbreding van de kabinets-
basis moet worden overgegaan. Hij ge
voelde kennelijk meer voor de bezwaren
Welke de liberale fractieleider, mr. Van
Riel, tegen de gedachtengang van mr.
Pollema had aangebracht. De chr.-his-
torische fractieleider toonde zich niet
overtuigd.
Uiteraard ging de belangstelling der
Kamerleden vooral uit naar de medede- --c---
lingen van Prof. De Quay over Nieuw-1 van de grond door waterstofgas aange-
Guinea, doch deze verklaarde eerst de dreven straalmotoren aanzetten, die het
terugkeer van zijn ambtgenoot Luns te
willen afwachten. Wel deed hij uitko
men, dat zijn kabinet zal blijven vast
houden aan zijn houding tegenover de
Ver. Naties. Dit houdt ook ih de be
reidheid tot overleg met Indonesië
mits op basis van het zelfbeschikkings
recht der Papoea’s.
Het is duidelyk, dat Oost en West zich voorbereiden op besprekingen over het
Berlijnse probleem, over de kernproeven en de ontwapening, waarvan echter
alleen het eerste probleem urgent is te noemen. Maar goed, de barometer staat
op ontspanning.
Wat Berljjn betreft, is het nu al ruim een maand geleden, dat Chroestsjow zijn
dreigement, om nog dit jaar een afzonderlijk vredesverdrag met Oost-Duitsland
te tekenen terugnam en dok daarna heeft Chroestsjow laten doorschemeren een
redelijk man te zjjn. De gegevens over de Berlynse kwestie zyn hierdoor echter
nog weinig veranderd. Wanneer men echter gaat praten, dan moet men weten
wat te zeggen. En het Westen is nog in het stadium van het zoeken naar een
standpunt, waarbij men uiteraard uitgaat van de vrijheid van de West-Berlijners
en de rechten van de bezettende mogendheden daar. Maar ook met dit al is wel
een soepele positie mogelijk bij het aangeven van wat vitale belangen zijn en
wat eventueel op tafel kan worden gelegd.
Handels.
Voor deze dramatische ontwikkeling in
de ruimtereis van de aap waren de bij
dit project betrokken geleerden en tech
nici vol enthousiasme geweest, toen Enos
97 minuten na de lancering, voor de eer
ste maal over Cape Canaveral kwam.
Enos was in goede conditie en trok met
enthousiasme aan verschillende handels,
die hem bananenpillen opleverden.
Hij was gekleed in een blauw ruimtepak
en zijn gelaat was speciaal voor deze
reis fris geschoren. Bij de lancering
steeg zijn polsslag snel tot 150 slagen
noten gekozen als wegbereider voor de per minuut. Zijn lichaam werd aan ge-
eerste Amerikaanse astronaut, die rond
de aarde gaat cirkelen, raakte woensdag
tijdens het afleggen van de tweede baan
in moeilijkheden, maar kwam deson
danks aan een parachute behouden op
aarde terug.
Ruim drie uur na de lancering van Cape
Canaveral deelden signalen van Enos’
instrumentenbord mee, dat de tempera-1 rische eilanden, de Westkust van Afri-
tuur in de cabine te hoog opliep. Enos ka, Nigeria, Indische Oceaan, Austra-
reisde op dat moment met een snelheid 'ix
van 28000 kilometer per uur door de
ruimte boven de Stille Oceaan, aldus de
Tel.
Onmiddellijk werd ingegrepen. De der
de ronde, waaraan Enos in zijn cabine
Riel zei, dat het, gelet op de steun van zou beginnen, werd uit het programma
de Ver. Staten, weinig waarschijnlijk is, geschrapt en de remraketten werden in
dat Indonesië een aanval op Nieuw-
Guinea zal ondernemen. Hij meende der
halve, dat het regeringsbeleid zou kuii- in de Atlantische Oceaan, op ongeveer
nen worden voortgezet „als het binnen
landse front” stand houdt. Toch ver
sterkte dit debat de positie der regering
niet. Al was er geen acute dreiging, de
chr.-historische mr. Pollema en de k.v.p.-
leider r
dat zij voor de toekomst meer verwach
ten van een kabinet, waarin ook de
p.v.d.a. weer zitting zal hebben. Mr.
Pollema beriep zich daarbij op de inter
nationale toestand.
Sinterklaas, gaat u straks even
Schuier een fraai wandbord geven
Dat de wijze spreuk vermeldt:
„Tijd is geld!”
Drie beelden uit de zitting van de Tweede Kamer van dinsdagmiddag, waarin
de radio-tv-salariskwestie werd behandeld. Links boven: De regeringstafel met
v.l.n.r. staatssecretaris Air. Y. Schollen, minister Dr. G. IF. J. Veldkamp en
staatssecretaris B. Roolvink. Rechts boten: De interpellant 1. Baart pa) aan
bei woord. Onder: Op de publieke tribune zien we o.m. Gerard Treber, Net
tie Rosenveld en fef de Groot
Zeer geachte Sinterklaasje
De heer Schuier >S het haasje
Een gouden droom ging droef teloor
Wij geven ’t u even door
De heer Schuier dezer dagen
Wilde een toto-gokje wagen
Vulde ’t formuliertje in
Nou zoiets lukt meestal min
Maar dit keer liep het bijzonder
Allen deden voor hem onder
Heus, Sint, dit mijnheertje won
Eventjes een halve ton.
Ja er zijn nu eenmaal klanten
Serieuze en nonchalante
En die laatsten, geloof het vrij
Daar hoort de heer Schuier bij
Hij bleek het formulier vergeten
Hoe dat k,an ja joost mag ’t weten
Enfin, ’t blijde nieuws gehoord
Heeft hij ’t ding nog opgespoord
Vlug het kapitaaltje innen
Spijtig, geen duit meer te winnen
Schuier, één dag over tijd
Was zijn half tonnetje kwijt.
Schuier bleef verslagen staan
Stortte bittere toto-tranen
Heren ik ben stom geweest
En hij vroeg het, heel bedeesd
Kan hier niet wat aan gebeuren
Vrouw en kinderen die treuren
Heren heb toch medelij
Later vis ik heus op tij
Maar de harde toto-turven
Waren echt niet te vermurven
Het reglement kent geen pardon
Zelfs niet voor een halve ton
llwat bat (gabe Skroar
De kernproeven.
Een ander blijk van toenadering kan
men zien in de aanvaarding door Rus
land van de Engels-Amerikaanse uitno
diging de besprekingen over het verbod
van kernproeven te hervatten.
Wij meldden dit vorige week reeds. Deze
week liet Rusland deze aanvaarding
volgen door het voorstel onmiddellijk
alle kernproeven in de ruimte, in de
atmosfeer of onder water te verbieden,
hetgeen dus een vooruitlopen is op de
onderhandelingen en het gehele con-
trölestelsel, waaraan het Westen ge
hecht is, laat varen. Voor controle wil
len de Russen, dat de deelnemende lan
den nationale opsporingssysteem naar
wederzijdse waarnemingen zullen ver
krijgen. Acht het Westeri dit een deug
delijke controle?
s
r.
