Friesland heeft thans gevarieerd patroon voor industriële bedrijven Ontzettende treinramp bij Woerden Grootste ramp in geschiedenis N.S. üs hjoed p p to sizzen Fan de Martinytoer Zilveren filmpjes PYT STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Krappe arbeidsmarkt en dalende export van fokvee Armstrong DINSDAG 9 JANUARI 1962 58e JAARGANG No. 2 GASTURBINEMOTOR VAN GENERAL MOTORS :n praters, fikse A Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat IJ Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) volwaardige arbeidskrachten, vooral aan het westen des lands, nog zeer aanzien lijk is en in vergelijking met het voor afgaande jaar nog is gestegen. Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie )R en in ki er ie 8, sober lean Hl pl. ijl- »on >ls- >e- n tin on, x>r Bolswards Nieuwsblad Handel. De handel in ons gewest heeft zich in het afgelopen jaar in het algemeen gun stig kunnen ontwikkelen. De afzet in het binnenland bewoog zich evenals het vorig jaar op een hoog peil, terwijl de afzet naar het buitenland aanvankelijk de nadelige gevolgen ondervond van de revaluatie van de gulden. Overigens was de situatie met betrek king tot de export niet in alle bedrijfs takken gelijk; in sommige bedrijven had de uitvoer een bijzonder gunstig verloop, terwijl in andere branches enige daling I van het exportvolume moest worden ge constateerd. Voor wat de handel in agrarische pro- dukten betreft, kan ten aanzien van de boterhandel worden vermeld, dat deze een weinig rooskleurig beeld vertoonde; de export stagneerde soms in ernstige mate. De afzet van kaas naar het bui tenland kon zich ondanks de teleurstel lende maatregelen van Franse zijde om geen contingenten voor Nederland vrij te geven, op een zeer bevredigend niveau handhaven, hetgeen eveneens gezegd kan worden van de export van geconden seerde melkprodukten. Arbeidsmarkt. Evenals elders in den lande ondervon den ook hier verschillende bedrijven moeilijkheden met het aantrekken van arbeidskrachten en vooral van geschoold personeel. Hoewel dus ook in ons gewest hier en daar sprake was van een over spannen arbeidsmarkt, lagen hieraan vaak ook andere oorzaken ten grond slag dan alleen een te gering aanbod van werkkrachten. Ik denk hier aan het wo ningvraagstuk als een der voornaamste, terwijl in enkele gevallen ook de se cundaire arbeidsvoorwaarden blijkbaar een rol speelden en de voorkeur tot het aanvaarden van werk elders beïnvloeden De cijfers wijzen uit, dat het verlies aan De ravage was ontzettend, de schade enorm, het aantal doden liep gisteren telkens op. Eerst waren het er tenmin ste 30, later 50, later op de middag reeds 8ff. Doktoren en verpleegsters uit de wijde omgeving zijn opgeroepen om hulp te bieden. Tientallen ambulances trokken naar Harmelen om slachtoffers op te halen. Van identificatie was voorlopig geen sprake, omdat vele slachtoffers ver schrikkelijk verminkt waren. Verschil lende slachtoffers meesten met snijbran ders uit hun vaak benarde positie wor den verlost. Voor talrijken kwam de redding te laat. De totale leiding van het reddingswerk berustte bij de president van de N. S., ir. J. Lohman. De meeste slachtoffers zijn vermoedc- lijk geyallen in de trein die uit Leeu warden was vertrokken. Het aantal doden steeg in de loop van gisteravond regelmatig. Als eindcijfer gold officieus 94. Het Ned. Rode Kruis kwam op grond van de identificatie tot 81. In de loop van de nacht werden er nog 8 doden geborgen. Het juiste to- Gistermiddag werden reeds 80 doden gemeld bij een ontzettende treinramp tus sen Hanmelen en Woerden, waarbij de gistermorgen om 6.23 uit Leeuwarden ver trokken trein was betrokken. Het ongeluk gebeurde gisterochtend om half tien. De trein, die om 9.05 uit Utrecht naar Rotterdam vertrok, botste daar waar de lijn RotterdamAmsterdam zich afsplitst van de lijn GoudaUtrecht tegen de trein, die van Rotterdam om 8.44 was vertrokken in de richting Amsterdam. Industrie. De gang van zaken in de industrie in ons gewest kan in het algemeen zeer be vredigend worden genoemd. De produk- tie bewoog zich evenals verleden jaar op een hoog peil, de bedrijven waren door de aanhoudend grote vraag gedu rende het gehele jaar ruimschoots van opdrachten voorzien. De resultaten stemden tot tevredenheid, hoewel deze in toenemende mate beïnvloed werden door een stijging van het onkostencijfer. Het stijgingstempo van de industriële produktie in de verschillende bedrijfs takken liep ten opzichte van het vorige jaar enigermate terug, hetgeen voorna melijk een gevolg was van een te ge ring aanbod van arbeidskrachten. In het zo juist verstreken jaar heeft de vestiging van nieuwe industriële bedrij ven in dit gewest zich op verrassende wijze doorgezet, hetgeen moge blijken uit enkele cijfers. Volgens deze gegevens bedroeg het aan tal in 1961 voorgenomen vestigingen van industrieën 27, waarvan 17 in de kernen en 10 in de niet-kernen. Daar naast vond een flink aantal uitbreidin gen plaats van de personeelsbezetting van bestaande ondernemingen, al dan niet gepaard gaande met vergroting van de bedrijfsgebouwen. Het is daarbij ver heugend te constateren, dat de belang stelling voor een vestiging in Friesland zich niet in een bepaalde richting ont wikkelt, maar tot uiting is gekomen bij een grote verscheidenheid van bedrijven, waardoor ons gewest thans een gevari eerd patroon van industriële bedrijven te zien geeft. Dat ook de jeugd zich heeft ingesteld en zich steeds meer instelt op industrie, blijkt wel uit de grote toeloop naar het technisch onderwijs. Het aantal lagere technische scholen is gedurende de laat ste jaren sterk toegenomen. In dit dis trict zijn, afgezien van de bakkersvak school, thans 18 l.t.s.en gevestigd, welke door 6394 leerlingen worden bezocht. Naast een h.t.s. in Leeuwarden, die reeds van oudere datum is, zijn thans in ‘Leeu warden en Drachten ook un.t.s.en. Aan totaal 1175 leerlingen van de l.t.s.en kon in de zomer van 1961 een diploma wor den uitgereikt. Het ligt voor de hand, dat met de uit breiding van het industriële apparaat ook het verkeer langs de wegen, welke naar industrieterreinen leiden, intensie ver wordt en het is voor een vlotte aan- en afvoer naar en van de bedrijven van groot belang, dat deze wegen zijn aan gepast aan dit veelal zware vrachtauto- vervoer. Goede verbindingen vormen Onrendabele percelen. Het tienjarenplan voor de aansluiting van de onrendabele percelen, is thans zo goed als gereed. In 1962 worden de laatste duizend onder dat plan vallende percelen aansluitbaar gemaakt. Aan ’t einde van 1961 was 92 van het aan tal bewoonde woningen in Friesland op het waterleidingnet aangesloten. Ook op het gebied van de elektriciteits voorziening vond de aansluiting van on rendabele percelen verder voortgang. Het aantal resterende onrendabele percelen, dat aan het einde van 1960 nog 1986 bedroeg, verminderde tot circa 1530, zijnde ruim 11 van het aantal, waar van in 1950 werd uitgegaan. Het stroomverbruik in Friesland gaf in vergelijking met het voorafgaande jaar een stijging van ongeveer 12 te zien en bedroeg rond 300.000.000 kWh tegen 260.500.000 kWh in 1960. Tot die ver hoging heeft naast de levering aan nieuwe vestigingen ook de vermogens- uitbreiding bij bestaande industrieën bijgedragen. Export. De uitvoer zowel van fokvee als van ge- bruiksvee had een zeer teleurstellend verloop, hetgeen voornamelijk een ge volg was van een sterk verminderde aan koop door een tweetal afzetgebieden, te weten Italië en Joego-Slavië, op welke landen een groot percentage van deze uitvoer is gericht. In tegenstelling tot het vorige jaar gaf de baconexport weinig reden tot tevre denheid. De export van vleeswaren, vleesconserven en varkensvlees vertoon de een stijging, terwijl de uitvoer van rund- en kalfsvlees van aanmerkelijk geringere omvang was dan in het voor afgaande jaar,' welke teruggang ver oorzaakt werd door de export van vette kalveren naar Italië en Duitsland. De handel in pootaardappelen vertoon de in de afgelopen herfst een vrij nor maal beeld met gemiddeld goede prijzen, terwijl de handel in consumptie-aard- appelen meer reden tot tevredenheid gaf dan verleden jaar, toen de prijzen on gunstig werden beïnvloed door de hoge opbrengsten in andere landen. De afzet van de produkten van de niet- agrarische industrie liet mede door de grote binnenlandse vraag niets te wen sen over. De export deed in verschillen de bedrijfstakken een stijging zien, ter wijl te dien opzichte in enkele andere branches stagnatieverschijnselen optra den. De sterke groei-, welke de Nederlandse economie in de na-oorlogse jaren en in het bijzonder sinds 1958 heeft gekenmerkt, vertoonde in vergelijking met het voorafgaande jaar een duidelijk merkbare verzwakking. Het behoeft geen betoog, dat, bij een welhaast stormachtige ontwikkeling als gedurende de laatste jaren, spanningen op de duur niet kunnen uitblijven, welke echter geenszins voorboden behoeven te zijn van een op handen zijnde conjuncturele omslag, aldus de Voorzitter van de Friese Kamer van Koophandel in zijn traditio nele Nieuwjaarsrede. taal-aantal is dus niet bekend, maar zal de 100 zijn genaderd ofwel gepasseerd. In de voorlopige lijst van dodelijk ge wonden, die hedenmorgen in de ochtend bladen werd gepubliceerd, komen geen namen van personen uit Friesland voor. Het treingedeelte uit Leeuwarden was, naar verluidt, achter aan de trein ge koppeld en leed bij dëfce frontale bot sing de minste schade. Evenwel niet alle namen zijn gepubliceerd, zodat met ze kerheid nog niets valt te zeggen. Ook uit Bolsward zouden zich vier personen in de trein hebben bevonden, die er vrij wel ongedeerd afkwamen. De Utrechtse Buurkerk is als chapelle ardente ingericht. Leden van de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers hebben zich bereid verklaard hier familieleden van overledenen op te wachten. Het overbrengen van de doden vond in de loop van de avond en nacht plaats. In een achttal ziekenhuizen zijn nog bij na 70 gewonden ondergebracht. Hun toe stand is over het algemeen nief ernstig. Mr. Korthals, minister van Verkeer en Waterstaat, heeft zich gisteravond via radio en t.v. in een bewogen toespraak gericht tot de luisteraars en kijkers. Immen kin syn keale holle Bidekke mei in falsk bosk hier Mar hat hy kealens yn ’e holle Dan helpt in prük him net in sier Nutteleas, sokke dj ure klanten It moat nou hast ris klear forstien Jo hawwe, alteast neffens de kranten It hiele jier troch noait hwat dien Né oars neat as fakansjenimme Binne jo dêrfoar as Lord bitocht? De fotograef sei: der moat tsjinne It wurdt tiid, der sil in baentsje socht Hy foun in baen, bart aenst salaris Sjocht ’t folk yn ’e eagen as frij man Dit kar is tinkt üs net sa raer mis Lykwols sierblomke wit dêrfan Yn it publike sintsje stean Jowt stekkend lést, en It hiele folk róp lüd hosanna In fotograef alhiel yn es It wie foar him wol oan to dwaen ja En trou mei in flotte prinses Syp takomst striele Ijocht forgulde Oeral waerd it feestliet ynset Hulde, earbiedich ear en hulde It lette lok fan Margaret. It moast noch leard, de hege beammen Fange ornaris frijhwat wyn It folk bigong oan ’t nijs to wennen Hja setten in oar lietsje yn Hark ris, jo tarre op de naesje Dat bruijt noch hinne, achte hear Mar toan dan ek ris in prestaesje Der giet by jo niks omhear Agrarische sector. Bij zijn beschouwing over de situatie in ons gewest bepaalde spreker zich eerst tot de agrarische sector. Door hef wisselvallige weer gedurende de zomermaanden was de verwachting ten aanzien van een behoorlijke op brengst van de onderscheidene produk ten niet hoog gespannen, doch de uit zonderlijk mooie herfstmaand heeft het uiteindelijk resultaat in gunstige zin be ïnvloed. De oogstwerkzaamheden had den een zeer vlot verloop, ai moest hier mede later begonnen worden als nor maal. De akkerbouw kan in tegenstel ling tot de aanvankelijke vooruitzichten op een redelijk goed jaar terugzien. Voor de grasgroei waren de weersom standigheden in het afgelopen jaar bui tengewoon gunstig, de hooioogst was evenwel door de snelle groei kwalitatief minder goed. De gewonnen hoeveelheid kuilvoeder kan zeer bevredigend wor den genoemd. De arbeidsvoorziening bij de agrarische bedrijven leverde gedurende het gehele jaar geen enkele moeilijkheid op. Wel stond ’t arbeidersvraagstuk in de land bouw in het teken der belangstelling in verband met de algemeen ingevoerde verkorting van de werktijd in andere sectoren van het bedrijfsleven. Het ligt voor de hand, dat de invoering van de vijfdaagse werkweek voor het agrarisch bedrijf met zijn bijzonder karakter be paalde bezwaren, oproept, doch het zal goed zijn te streven naar een bevredigen de oplossing van dit vraagstuk. Het is immers zo, dat ondanks de voort schrijdende mechanisatie en rationali satie de landbouw blijvend moet kun nen beschikken over een zeker aantal vakbekwame arbeidskrachten. Dodge heeft in de V.V. ’n proefrit met een wagen gemaakt met 'n in gebouw de experimentele gasturbinemotor. De motor heeft het basisprincipe van een straalmotor met dien verstande, dat de uitlaatstroom tegen een schoepenwiel wordt geblazen. Op de foto een kijkje onder de kap. Achter de grill zijn twee inlaat-luchtfilters te zien, die de vorm van vaten hebben. BOPPE DE 8400 It past alhiel yn de methoade fan üs ge- meentebistjür om it feit, dat de stêd Boalsert mei syn ynwennertal dizzer da gen de 8400 passeard is, yn alle stilte to bitinken. Wis, de boargemaster hat yn syn nijjiersrede hiel hwat dingen op- neamd, dy’t de boargers skoan yn de ea- ren klonken, mar om hjir of der to pronk to stean, op eigen boarst to klop- jen, dat past net by har aerd en wêzen. Dat hat hjir wol ris oars west, mar wy leauwe, dat dit stege trochsetten en oan- halden, hwat de léste jierren bart, hiel wol past by it aerd fan de oaljekoeken. Dochs is it ek wier, dat yn it wolslagjen fan in bysykjen wer in sterke propagan da sit en dêrom mei it fan dizze side wol ris sein w'tirde, dat wy tige wiis bin ne mei dit bifolkingssifer, dat heger is as ea tofoaren. 2e week januari 1957 Het feestprogramma te Bolsward (ter ge legenheid van het huwelijk van H.K.H. Prinses Juliana') ziet er uit als volgt: 8 u. klokgelui, 9. u. kerkdiensten; 101/2 u. film voor de kinderen, Hu. muzikale rondgang, 12 u. officiële ontvangst ten stadhuize, 2 u. film; 3. u. orgelconcert door A. Alt, 5 u. lampion- en fakkel optocht, 8 u. feestavond in ,De Doele’ Oranjecomité opgericht te Winsum Demonstratie van de heer P. Heeringa met assistentie: Ballroom Tap Dance. Iets nieuws. men dus al syn krêft brüke moast om dy der boppe op to helpen? Hwat jowe de feiten oan, nou al trije jier lang? Dat der yn Fryslan wol tw'eintich plakken binne, dy’t foarütgeane, kearnen en net-kearnen. De feiten litte sjen, dat de greatste winst yn de yndustriële bidriuwichheit bihelle is troch Grou en Frentsjer, de earste mei 18% en de twadde mei 14%. Der komt net ien fan de oaren oan ta, seis Drach ten moat it mei 11% dertsjin óflizze. Hwa dy’t it Fryske folk ken, dy’t de eko- nomyske situaesje ken, soe ea ta sa’n ün- natuerlike methoade oargien wêze, hwer- mei wy nou al trije jier oanklaud sitte? Mient men dan dochs, dat de hiele eko- nomyske situaesje fan Fryslan, dy’t yn ieuwen fan frije konkurrinsje üntstean is, sa mar om to bügen wêze soe? Fryslan is nou ien kear gjin Grins, it is in demokratysk lan, hwert elk him like bilangryk of ünbilangryk fielt as hwa ek, hwert de natuerlike sintra net tafallich üntstien binne, mar as frucht fan in ieu- wenlange eigen üntj owing. Dy ken men wol forseare en tsjinwurkje, mar dy faget men net üt. De boargemaster fan Fren tsjer seit it mei folie rjucht: Alle ge theoretiseer van bovenaf ten spijt vor men twee niet-kernen de kopgroep van hen, die jagen op’groot industrieel wild! Boalsert stiet mei Frentsjer en safolle oare plakken yn de oanfalshalding omt hja it bistean en it guod fordigenje fan har eigen tüzenen biwenners. Hja moatte yn dy oanfalshalding stean bliuwe en net allinnich tsjin de oerheit en oerheitsynstellings. Har bilangrykste wapen is de oanfal tsjin eigen tokoart- kommingen, tsjin eigen sieur en heal- bakkenheit. Goede bidriuwen, moderne bidriuwen, flinke saken, dy’t gjin muoite tofolle is om klanten to winnen en to halden. echte faklju, gjin sleauwe wiis- praters, fikse en bitroubere wurklju, dat een van de belangrijkste onderdelen van de infrastructuur; met de verbetering van deze laatste werd overigens in het afgelopen jaar goede voortgang ge maakt. Met betrekking tot de drink- en be- drijfswatervoorziening zijn de laatste jaren goede vorderingen gemaakt. De snel voortschrijdende industrialisering en de stijgende waterbehoefte van de in dustrie nopen tot het treffen van een groot aantal voorzieningen; ook in 1962 zullen verschillende belangrijke werken tot uitvoering gebracht worden. De fotograef glimke tofreden Tocht ik ha.Ingelans herten woun It leit fansels wol yn ’e reden Bistimming koe nea better foun Foartiids m ünbikinde namme Nou yn publiciteit sintrael Sierblomke oan de keningsstamme Wis sokke boargers dogge in hael Hwat hat Qcibe Skroar Den Hof van Holland komt met het ori ginele idee het café om te bouwen tot een Lippe Detmold Stube. Prinses Juliana heeft „tot haar leedwe zen' gemeend ’n speciaal NSB-geschenk te moeten weigeren. De NSB kan niet meedoen aan het nationaal huldeblijk, omdat volgens „Volk en Vaderland” in het nationaal comité „staats- en kroon- vijandige elementen waren opgenomen. Franco’s opstandenleger voor Madrid heeft te kampen met koude en gebrek aan levensmiddelen. Het moreel van Franco’s troepen daalt snel. Meer dan 6000 man Italiaanse troepen thans in Spanje aan land gezet. alles makket de ekonomyske krêft fan de stêd ta in fêst founemint. Dêrby kin de trits fan opliedingsynstitu- ten hiel hwat bydrage ta de opbou. De .skoallen binne ae léste jierren hast alle- gearre fornijd of forbettere, hja kinne net genóch dwaen om ek deeglik en kon- sintieus de jonge minsken to foarmjen en to ünderwizen. Kwaliteit wint op den dür altyd, dat jildt foar saken en win kels, dat jildt ek foar ünderwiis en op- lieding. Hwat yn de koarte jierren fan syn bistean de Technyske skoalle pres- teard hat, is in lyts wónder en hat mach- tich folie bydroegen ta de bloei fan de stêd. Forsinne wy üs net, dan sil der dit jier al wer gans in stik bymoatte om de meat as fjouwerhündert learlingen plak jaen to kinnen. Mei de Kristlike Hüs- haldskoalle en de R.K.-H.B.S. is it al net folie oars. Dizze bigelieding fan de ekonomyske aktiviteit. makket in plak sterk en de healwize kearnendoktrine ta in bispottelik forhael. It is in moedzjend teken, dat it provin- siael bistjür safolle each hat foar dizze gong fan saken en har net oan ’e kant sette lit fan lju dy’t it fan fierren troch in departementale bril bisjogge. Ut Ljou- wert wei komt hyltyd in golle meiwur- kinS: It nije jier wachtet al wer op nije dieden, op nije initiativen, op inkelde nije bi driuwen, op ütwreiding fan bisteande, op modernisearing fan winkels en saken, op forbettering fan wegen en forbinin- gen, op nije sportoutillage, kulturele ma- nifestaesjes en al sa mear. Wy moatte yn de oanfal bliuwe, nea tofré, mar moedich de kou by de hoarnen nimme, dan sil de eigen kreft oare krêften mobyl meitsje. De soune groei fan de léste jierren is in libbensfoarwaerde foar de stêd en der kin elk sines ta dwaen. Ta profyt fan allegearre! Tj de j Op deeglike en solide wize wurdt de stêd ütboud, wurde de ünderskate bilan- gen nei foaren brocht, wurdt aloan kon- takt opnomd mei de deputearre steaten en oan ’e ynstansjes, wiist men de bi driuwen, dy’t yn oanmerking komme op de foardielen fan in soune, krêftige mienskip sa as Boalsert ien is en spant har bysünder yn om ek de bisteande bi driuwen yn ’e mjitte to kommen mei bi- driuwsromte en wenningen. It is in felisitaesje wurdich, dat under it ünbillike kearnensysteem, dat Boalsert in bilangrike handicap optwongen hat, dochs nei wierheit sein wurde kin, dat de bifolking reedlik groeit, dat de wurkge- legenheit tanommen is, dat de midden- stan oer it algemien goede saken makket en dat op it terrein fan de akkomodaesje fikse foarütgong makke wurde koe. Boalsert en syn bistjürders witte, dat hja mei de hakken tsjin de muorre oansteane, hja biseffe goed, dat efterütgong yn diz ze tijd bitsjut dat men buten it spul rek- ket, dat er gjin kans forlern gean mei en dat men saeklik en moreel ek sterk ge nóch wêze moat om tanimmende kon kurrinsje yn personeel en service partij to jaen. Groei is needsaekelik, mar jowt ek groei- pine en soms net sa’n bytsje, de deade en swakke dielen wurde der tusken üt- knypt en de efteroankommende moatte hurder oars reitsje hja under de fuotten. De stelling, dy’t wy fan it bigjin óf nei foaren brocht hawwe en dy’t it oanwizen tofoaren fan bifoarrjuchte kearnen for- oardiele, wie dizzeLit elk toane hwat er ekonomysk wurdich is en stypje dan elk plak, aat risseltaten sjen litte ken. Hwat bliuwt er yn de ontwikkeling fan de léste jierren nou oer fan de wiisheit fan de Haegse ekonomen, dat der heech- stens trije plakken enn Fryslan in kans 1 stens trije plakken Fryslan in kans r-3

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1962 | | pagina 1