Duitsland zal
kopen
m
wapens
Engeland
Tweede Kamer vraagt een
minister van Europese zaken
t
'£rèè
lil
üs hjoed p p
to sizzen
VRIJDAG 12 JANUARI 1962
58e JAARGANG
No. 3
Controverse Toxopeus-Amsterdam
Slachtoffers uit
Friesland bij
treinramp Harmelen
Rusland wil wig drijven in Westelijke wereld
Erankrijk beducht voor opstand geheime leger
NS geeft voorschotten
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
Drie clandestiene
zenders opgespoord
Gouden filmpjes
T entoons tel I ing
t eken weds t r ij d
Ook te Bolsward
boereiihulpverlening
l
|i
en deze maand nog zal een commissie de bijzonderheden
A1CL Cf UIL Lc ZSltzllj UciL
centrale Kongolese regering, ondanks j
gehouden in het
t
t
t
t
•t
Wig.
Dit is een duidelijke poging van Rus
land een wig te drijven in de westelijke
wereld en met name tussen West-Duits-
land en de andere bondgenoten, die in
derdaad geen hand kunnen uitsteken om
de. hereniging te bevorderen.
Niet alleen wordt in West-Duitsland de
achterdocht tegen de bondgenoten wat
aangewakkerd (het is tenminste de be
doeling), maar ook bij de bondgenoten
wordt de achterdocht levend gemaakt
door op de mogelijkheid te wijzen, dat
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
gewoonte der Nederlandse regering is
om publiekelijk te oordelen over het op
treden van buitenlandse diplomaten in
andere landen, maar hij gaf wel te ver
staan zeer verlangend te horen wat am
bassadeur Jones al of niet heeft gedaan.
Ietwat ironisch voegde de minister hier
aan toe, dankbaar te zijn voor de ver
klaring van de P.v.d.A.-afgevaardigde
Goedhart, dat de oppositie niet de min
ste waarde hecht aan de „tg absurde”
Indonesische beschuldiging, dat Neder
landse agenten een handgranaat zou
den hebben geworpen in de richting van
president Soekarno.
worden
nodige
Bijlmermeer,
Ten aanzien van de indeling der Bijlmer-
meerpolder blijft minister Toxopeus de
verlangens van Amsterdam afwijzen.
De motie-Scheps, welke in december
zij het met kleine meerderheid door
de Tweede Kamer werd aanvaard, wil
hij naast zich neerleggen. Afkeer van al
te grote gemeenten doet hem de voor
keur geven aan toewijzing van de Bijl-
mermeerpolder aan een nieuwe stad,
welke uit de bestaande randplaatsjes
Diemen, Ouder-Amstel en Weesperkar-
spel zou moeten worden gevormd.
De moeilijkheid is, dat Ouder-Amstel
weinig voor deze samenvoeging gevoelt
en dat in de Tweede Kamer twijfel leeft
of de nieuwe bandstad wel aan de wo
ningbehoeften van de Amsterdammers,
die er in de toekomst komen te wonen,
zal kunnen voldoen.
twee ministers op één departement als
een „onding” beschouwde.
op grond waarvan zij de zaak nog eens
zal kunnen bediscussiëren.
In blier wêzen
is de sinne fan it herte
Bij de treinramp in Harmelen hebben
de volgende personen uit Friesland het
leven verloren: J. Kwakman, Lijnbaan
19 te Lemmer, geb. 24-3-1908; Bouwe
de Jong, Bergum, 26 jaar, student aan
de V.U. te Amsterdam (zoon van de
heer De Jong, leraar aan de Chr. land
bouwschool te Bergum), voorheen hoofd
der school te Oudega (W.).
De dodenbalans van de treinramp bij
Harmelen werd officieel met 91 slacht
offers afgesloten. Nog drie gewonden,
allen opgenomen in het ziekenhuis te
Woerden, verkeren in levensgevaar.
Frankrijk.
In Frankrijk, waar niets gebeurt dan
een voortzetting van de reeksen aan
slagen van uiterst rechts, leeft uien in
de vrees van een opstand van het ge
heime leger, dat in Algerije een groot
deel van de bevolking achter zich heeft.
Geruchten tieren welig, maar dit kan
ook een onderdeel zijn van een zenuw-
oorlog tegen de overheid. Het is moge
lijk, dat er iets losbreekt, maar te voor
spellen valt het niet. Onderhandelingen,
althans officiële onderhandelingen, zijn
nog niet aangekondigd en al is men nu
wej zo ver, dat men beseft over welke
problemen men moet praten en al zijn
de uitgangspunten niet meer zo diame
traal tegeribver elkaar, een werkelijk
akkoord met <ie Algerijnse opstandelin
gen is nog niet in zicht.
Mr. Luns antwoordde, dat het niet de
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
ontstellend beeld van de treinramp
bij Woerden: in de mist langs de
spoorbaan liggen de lijken van de
slachtoffers, wier aantal tegen één uur
al de vijftig had bereikt; nog steeds
werden meer brancards met slachtof
fers aangedragen, totdat het totaal aan
tal doden steeg tot boven de 90
Ambtenaren.
Liep dit debat dus niet hoog op, buiten
het parlement stapelde de conflictstofI
zich al weer op. Minister Toxopeus gaf
namelijk te verstaan, dat hij in twee
omstreden kwesties ten aanzien van
de ambtenaren-salarissen en de Bijimer-
meerpolder het been strak wilde hou
den.
Ondanks het verzet van verschillende
ambtenarensalarissen blijft hij vasthou
den aan een salarisherziening, welke
voor de hoogst geplaatsten de secre-
tarissen-generaal een verhoging van
40 betekent, doch de lagere groepen
met een 5 en meer tevreden wil
stellen. Op deze regeling zal met terug
werkende kracht een voorschot worden
verleend. Maar de minister kan er staat
op maken, dat de Kamer over deze zaak
nog wel het nodige zal hebben op te
merken, als na het winterreces de be
groting van binnenlandse zaken aan de
orde komt.
Uit Indonesië moge de stroom van tegenstrijdige berichten over Nieuw-Guinea
doorgaan president Soekarno moge een ultimatum voor overdracht lanceren
de Tweede Kamer is inmiddels met de afhandeling van de begroting van
buitenlandse zaken voortgegaan. Daarbij stonden de problemen der Oost-West-
verhouding en van de Europese politiek in het middepunt van de belangstelling.
Slechts zijdelings kwam de verhouding tot Indonesië nog ter sprake, toen de
K.K.-afgevaardigde Duynstee opheldering vroeg over het z.i. „meer dan zonder
linge gedrag” van de Amerikaanse ambassadeur Jones, die „merdeka” zou heb
ben geroepen na een agressieve rede van president Soerkarno te Makassar.
Chapelle Ardenle in de Buurkerk te
Utrecht bij Harmelen
Kongo.
Het begint er naar uit te zien, dat de
Europese zaken.
Bij al het bezwaar, dat de socialisten
tegen het Nieuw-Guinea-beleid van mi
nister Luns koesteren, heeft hun woord
voerder prof. Patijn toch uiting gege
ven aan zijn waardering voor de moed
en de zelfopoffering, waarmee de mi
nister ’s slands belangen behartigt.
Om deze te ontlasten van zijn zware
arbeid, bepleitte hij de aanstelling van
een nieuwe minister voor Europese za
ken.
De minister beloofde in de tijd, welke
hem als minister nog rest, de mogelijk
heid van coördinatie van het buitenlands
beleid nader te zullen onderzoeken, doch
hij verheelde niet, dat hij de figuur van
Clay.
Generaal Clay, de speciale vertegen
woordiger van president Kennedy in
Berlijn, is na overleg in Washington
weer op zijn standplaats terug. Alle ge
ruchten over verschil van inzichten zijn
van de baan.
Het schijnt evenwel, dat Clay grotere
bevoegdheden eiste voor de bevelhebber
ter plaatse om op Russische of Oost-
Duitse acties en speldeprikken te rea
geren, terwijl de regering juist over deze
dingen zoveel mogelijk zelf wil beslis
sen, ook al kost dat iets meer tijd.
alle tegenslagen en gebrekkigheden een
grotere mate van gezag gaat krijgen.
Al toont Tsjombé weinig geestdrift bij
de uitvoering van het akkoord, dat hij
vorige maand met Adoela, de Kongolese
premier heeft bereikt, zo ronduit als hij
de vorige zomer een dergelijke overeen
komst heeft herroepen, heeft hij nu niet
aangedurfd. Het is zelfs zo, dat men
meent te weten, dat de commissie van
buitenlandse zaken van het Katangaan-
se parlement de acht punten van de
overeenkomst met Adoela al heeft aan
vaard. Volgt het parlement dit voor
beeld, dan wordt de afscheiding van
Katanga ongedaan gemaakt.
De
ningen
Wymbritseradeel
Onderontwikkelde
landen.
Voorts leverde de hoogte van de Neder
landse bijdrage voor de minder-ontwik-
kelde landen de me’este stof voor dis
cussie op. Zowel de R.K.-socialist Ruy-
gers als de Anti-Revolutionair Biesheu
vel, hadden krachtig voor een verhoging
gepleit, een gedachte, welke ook de
Chr.-Historische afgevaardigde Diepen
horst wel toesprak.
Minister Luns kon echter geen verho
ging voor het lopende jaar in het voor
uitzicht stellen. Hij was echter wel be
reid deze kwestie voor volgend jaar nog
eens in het kabinet ter sprake te bren
gen. In elk geval zal de Kamer in de i enjge jXren ergens op het luxueuse i'&ee
gekomen een onderlinge boerenhulporga-
Volgende week beginnen vertegenwoor
digers van NS bij de nabestaanden en
de gewonden bezoeken af te leggen om
gegevens op te nemen die als basis kun
nen dienen voor schadevergoedingsrege-
lingen.
Hoewel het onderzoek naar de oorzaak
van de ramp bij Harmelen nog moet be
ginnen, achten NS het reeds nu onwaar
schijnlijk, dat zij wettelijk geen aan
sprakelijkheid zouden hebben voor de
gevolgen. Afgezien echter nog van deze
juridische basis heeft de president-di-
recteur van de Spoorwegen onmiddellijk
na de ramp al laten weten, dat NS de
morele plicht voelen tot uitkering over
te gaan.
Reeds nauwelijks 24 uur na de ramp
hebben de Nederlandse Spoorwegen, in
enkele dringende gevallen voorschotten
verstrekt aan door de ramp getroffenen.
Deze voorschotten lopen vooruit op de
finitieve regelingen, die in de komende
maanden zullen worden getroffen.
In goede richting.
Maar ook naar de andere kant gaat het
in de goede richting voor de centrale
regering. De Kamer van Afgevaardig
den heeft een motie aangenomen, waar
in vice-premier Gizenga wordt verzocht
ogenblikkelijk naar Leopoldstad te ko
men om zich te verantwoorden. Gizen
ga, die zich als opvolger van Loemoem-
ba een tijdlang premier van de Kongo
heeft genoemd en als zodanig ook door Beiden zijn woonachtig te Wehl.
Bolswards Nieuwsblad
een aantal staten was erkend, heeft zich
deze zomer geheel onder het vaandel
van Leopoldstad geschaard. Maar dat
nam niet weg, dat hij voortdurend in
zijn bolwerk Stanleystad verbleef eh
naar men vreest toch steeds bedacht
was op afsplitsing. Het heeft enige tijd
geduurd voor men in Leopoldstad zo
openlijk tegen Gizenga wilde ingaan.
Maar misschien is de y^rklq^ing hier
voor, dat diens gezag in de Oostprovin-
cie sinds enige tijd volgens waarnemers
aan het tanen was.
Op zondag 7 januari 1962 hebben op-
sporings-ambtenaren van PTT, in samen
werking met de rijkspolitie te Haaks
bergen de clandestiene zender „Die
Bruine Beer”, ook wel genoemd „Ham
burg” of „Overijssel Radio Unie” crpge-
spoord. Tegen de 19-jarige textielarbei
der J. H. 8. uit Haaksbergen werd pro-
ces-verbaal opgemaakt.
Op dezelfde dag werd in Haaksbergen
ook de zender „Radio Vrij Twente” op
gespoord, waarbij de 16-jarige elektri
cien G. J. B. een proces-verbaal opliep.
Eveneens op 7 januari spoorden de PTT
ambtenaren in samenwerking met de
rijkspolitie te Laag Keppel en Doetin-
chem de clandestiene zender „Hilly Bil
ly” op. Proces-verbaal is opgemaakt te
gen de 17-jarige mulo-scholier W. J. P.
en zijn 22-jarige broer H. J. P., die auto-
elektriciën van beroep is.
2 e week januari 1912
De schilderijen in de voogdenkamer van
het St. Anthoniegasthuis te Bolsward ge
restaureerd door J. D. C. Grolman, die
ook Rembrands Nachtwacht restaureer
de. Na de restauratie kwamen o.a. engel
tjes te voorschijn, die door de bestuur
ders van het Gasthuis nooit te voren wa
ren opgemerkt.
Enfin, eerst moet de minister nog het Een lichte ongesteldheid van H.M. de
oordeel van de desbetreffende gemeen- Koningin gedurende enige dagen heeft
teraden en van de provincie afwachten, aanleiding gegeven tot verijdeling der
maar of de Kamer er bij de behandeling hoop, welke gedurende korte tijd werd
van zijn begroting over zal zwijgen. gekoesterd.
Meer op het spel.
Maar nu zou er heel wat meer op het
spel staan. Want deze hereniging zou
alleen door te voeren zijn door het aan
vaarden van bepaalde Russische stelre
gels, die het doordringen van het com
munisme in Duitsland als geheel zouden
vergemakkelijken. Vermoedelijk zou W.-
Duitsland wel neutraal worden, maar
zou de echte hereniging toch op de lan
ge baan worden geschoven.
Het is voor het Westen overigens een
Duitsland, verblijdende omstandigheid, dat de poli
tieke situatie in West-Duitsland zoda
nig is, dat er van een sterke drang naar
hereniging, waaraan geen politicus weer,
stand zou kunnen bieden, weinig te be
speuren is. Iedereen wil hereniging, maar
voor de meesten is het geen probleem.
Hwat hat Qabe Skroar
Gebaar.
Het enige werkelijke nieuws is eigen
lijk een Russisch gebaar, dat is neerge
legd in een memorandum, dat op 27
december aan Kroll, de Westduitse am
bassadeur in Moskou, is overhandigd.
Tot nu toe zond Rusland aan elk land,
dat daarvoor in aanmerking kwam, no
ta’s over de dreiging van het militaris
tische en revanchistische
maar tegenover West-Duitsland wordt
een heel wat vriendelijker toon aange
slagen. West-Duitsland wordt uitgeno
digd zich rechtstreeks met Rusland te
verstaan, omdat de Westelijke bondgeno
ten van Duitsland geen belang tonen
voor de hereniging. Rusland is het enige
land, dat deze hereniging kan aanbie
den, maar dan moet West-Duitsland ’t
Westelijke bondgenootschap verlaten en
moet het neutraal worden.
Over de hereniging moest Oost en
West-Duitsland dan samen maar ver
der praten.
Veel gepraat en weinig nieuws, zo kan men samenvatten alle activiteit, dimmen
in het Westen vooral in verband met de Berlijnse affaire aan de dag
legt. Premier Macmillan is bij Bondskanselier Adenauer op bezoek geweest,
maar dat zal het probleem wel niet verder hebben geholpen. Het ziet er naar
uit, dat de Engelsman meer belangstelling zal hebben gehad voor de jvjjze,
waarop Duitsland zal bijdragen aan een verlichting van de Engelse defensie-
kosten voor het leger in Duitland.
Bezettwgskosten is niet meer he^ woord daarvoor, defensiJbijdrage rechtstreeks
wil er bij de Duitsers niet in en daar het de Engelsen voornamelijk om het
besparen van deviezen te doen is, duikt als mogelijkheid op, dat Duitsland in
Engeland wapens koopt. Maar daar gevoelen de Duitse militairen niet zoveel
voor, omdat het gehele Bondsleger op Ameritaanse leest is geschoeid. Het zal
er toch van komen. Beide staatslieden hebben het principiële besluit genomen
i uitwerken.
West-Duitsland zich ten wille van de
verwerkelijking van een nationaal doel
tot Rusland zou kunnen wenden. Men
heeft hiervoor de naam Rapallo, het
plaatsje aan de Rivièra, Waar in 1922
Rusland en Duitsland geheel in het ge
heim tot overeenstemming zijn geko
men over een politieke en economische
samenwerking, die het isolement van
beide landen in de wereld van ha de
eerste wereldoorlog doorbrak.
Bij deze exploitatie zal tegelijkertijd 'n
aantal schilderstukken van een tweetal
schilders worden tentoongesteld, t.w. van
de heer Piersma van Heeg en de heer
Schengenga van Oosthem, benevens de
werkstukken van deelnemers aan de door
de Kulturele Ried georganiseerde cursus
handen-arbeid. Tegelijkertijd zal een de
monstratie van verschillende handenar-
beid-technieken worden gegeven.
Gezien het gebodene mag een grote toe
loop van belangstellenden worden ver
wacht.
eerste tentoonstelling van de teke-
van de door de Killturele Ried
georganiseerde teken
wedstrijd zal worden gehouden in het
Hervormde lokaal te Heeg op donder
dag, 18 januari a.s.
Des middags kunnen groepen school
kinderen de tentoonstelling onder lei
ding van de onderwijzers bezoeken.
Des avonds zal de tentoonstelling voor
het publiek geopend zijn. De toegang is
gratis. Om 8 uur zal de officiële opening
worden verricht door de burgemeester,
tevens voorzitter van de Kulturele Ried.
Vervolgens zal hij aan de prijswinnaars
hun prijs uitreiken.
Door mevr. Kerbert-Schermerhorn van
Sijbrandaburen zal daarna een korte in
leiding worden gehouden over: kinder
tekeningen en handenarbeid.
Hierna kan de tentoonstelling
bezocht, waarbij desgewenst de
toelichting zal worden gegeven.
Zoals bekend begint ook in de agrari
sche sector het personeelsprobleem nij
pend te worden. Des te meer is dit het
geval in de gezins- en dan met name
in de 1-persoonsbedrijven.
Hier behoeft maar het geringste te ge
beuren of de zaak zit volkomen klem.
Een dergelijk bedrijf Iaat de „weelde”
van ziekzijn niet toe. Maar de natuur
houdt hiefmee geen rekening en om in
de ernstigste nood onderling elkaar op
i coöper^ieve basis te helpen, is men voor
loop van dit jaar een nota ontvangen,
nisatie te stichten.
Dit is een vereniging van veehouders en
landbouwers, die ten behoeve van nood
gevallen speciaal voor dit doel bestem
de werkkrachten in dienst heeft. Men
kan het systeem eigenlijk wel vergelij
ken met dat van de gezinszorg. Wat de
gezinsverzorgster is voor moeder de
vrouw, is de Boerenhulpverleningsorga-
nisatie voo.r de boer. Voor de boer die
ziek kan worden, die bijv, een dag op
begrafenis moet, die om welke andere
reden dan ook niet kan melken of zijn
werk doen. Hij kan een beroep doen op
de organisatie, die in dit geval gaat bij
springen.
Voor Bolsward en omstreken is thans
een dergelijke organisatie opgericht.
Ongeveer veertig leden lieten zich reeds
Inschrijven.
Het voorlopig bestuur bestaat uit de he
ren J. Ringnalda en G. Brouwer, Bols
ward, N. Brandsma, Ugoclooster, Y.
Gietema, Dedgum en D. Plantinga,
Hieslum.
Alle drie standsorganisaties zijn hierin
vertegenwoordigd.
De’ deelnemers betalen een inleggeld van
f 10,na 1 maart wordt dit f 20,
De oprichtingsvergadering werd gehou
den in café de Beurs (H. v. d. Zee).
De heer Hoornstra was hierbij aanwe
zig en gaf nadere explicatie.
-■
.-«m- X 8«k. 1 f». x. -
