Moskou
Onbuigzaam overleg
m
Nieuw-Guinea
Stralende uitvoering van
Psalmus Hungaricus
Vertrouwd beraad over
irïi
Toch kentering in de Russische politiek?
De onrust in Frankrijk neemt steeds meer toe
Er kwam een nieuwe Provincie-wet
<3
I w
to sizzen
i
n!
25
50
ie
5!
Ie’
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Etentje dierenpark
Hwat bat (gabe Skroar
Gouden filmpjes
Sublieme uitvoering van modern werk
Oil
S- In
w
M
Bk-’?'-
VRIJDAG 26 JANUARI 1962
58e JAARGANG
No. 7
ONTPLOFFING' OP BINNENPLAATS FRANSE MINISTERIE VAN
a
tinkbylden
I
PYT
ct
UITGEBRANDE NOORSE VRACHTBOOT IN IJMUIDEN
bedrag
US
sa
et
ct
:t
:t
t
t
t
t
t
t
ct
ct
ct
steatsman Talma
aenst set
;ehonoreerd worden
van allen, die me-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
ers,
ers-
icht
uur
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
maar ook Ame-
punten, die het
behoud van de
de vrijheid in Ber-
’inzen hat elk
wurde it mar
:s ryklik let
ze soasjale fjochter
mannichien
>lik bistean Ijochter
et just forstien
neiwurking misse
eigen partij
dyn strmjen soe net lizze
Mar in inkele foei him by
Wylst de rivalen seinen
De man moat fierder gean
As tobrutsen, forsleine
Waerd üntank him it lean.
1st,
satie bij haar politieke tegenstanders zijn
niet van de lucht en ondanks de inspan
ning van de politie is er van de daders
meestal geen spoor te bekennen. Achter
dochtige lieden zien hierin, misschien
niet geheel ten onrechte ’n zekere mede
plichtigheid van althans een deel van de
politie. Maandag ontvoerde de O.A.S.
zelfs een gaullistisch parlementslid en op
dezelfde dag ontplofte er een bom in het
ministerie van buitenlandse zaken, waar
bij één dode viel.
In een auto, die op een binnenplaats van 't Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken was geparkeerd, beeft zich een bom-ontploffing voorgedaan. Een man,
die zich in de auto bevond, is hierbij om het leven gekomen. Voorts zouden
nog twintig mensen gewond zijn. Als gevolg van de ontploffing zijn de tele
foonverbindingen met het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken verbroken
Foto: de ravage, die door de ontploffing werd aan gericht
Provincie-wet
In het openbaar werd op het Binnenhof
deze week slechts één zaak af gehandeld:
het gold de goedkeuring van de nieuwe
Provinciewet. Hiermee was spoed gebo
den, omdat het de bedoeling van minis
ter Toxopeus was, dat de komende Sta-
ten-verkiezingen op basis van een mo-
Ifentering.
Wanneer er een kentering in de Russi
sche politiek valt waar te nemen, dan
zouden daarvoor verschillende oorzaken
zijn aan te geven.
Chroestsjov deinst wellicht terug voor de
gevolgen van een al te felle politiek, nu
hij beseft, dat president Kennedy een
hardnekkiger tegenstander is dan hij in
Wenen, in juni van het vorige jaar, nog
meende.
Ook kan de gedachte voorzitten, dat er'
met honing meer valt te bereiken dan
met azijn, terwijl bovendien bij het mis
lukken van een soepele benadering kan
worden teruggegrepen op de harde po
litiek van het vredesverdrag.
Grote defensie-uitgaven.
Kennedy heeft in zijn jongste begroting
ook gedemonstreerd, dat hij zich de mid
delen wil verschaffen óm een krachtige
buitenlandse politiek te voeren. De be
groting sluit op een bedrag van 92 mil
jard dollar, waarvan er 52 miljard voor
defensie worden uitgetrokken. Dat is
bijna anderhalf miljard meer, dan er in ^burgeroorlog. De Europese
het lopende jaar voor wordt uitgegeven.
En dat is al zes miljard meer dan Kenne
dy vorig jaar voorstelde.
Vooral de conventionele bewapening zal
alle aandacht krijgen, zodat de strijd
krachten zullen kunnen deelnemen aan
beperkte oorlogen van onbepaalde duur.
derne provincie-wet zullen plaatshebben.
Deze wet verschaft de provinciale be
sturen wat meer bewegingsvrijheid ten
opzichte van de regering; zij past ook ’t
aantal statenleden aan bij de bevolkings
toename der onderscheidene gewesten.
Met de doelstelling van de nieuwe wet
gingen de senatoren van harte akkoord.
Bezwaar werd er slechts op onderdelen
gemaakt. Zo kantten de kvp, pvda en chu
zich tegen de beperkte verantwoordings
plicht van de Ged. ten opzichte van de
Prov. Staten.
Wat dit betreft lagen de meningen dus
anders dan de verhoudingen in de Twee
de Kamer, waar enkele maanden gele
den de meerderheid zich juist vóór de
beperking uitsprak. De Eerste Kamer
mist echter het recht van amendement.
De zeeslepers „Titan” en „Nestor” hebben dinsdag de uitgebrande Noorse
vrachtboot „Hjalmar Wessel” (1712 ton) de haven van Ifmuiden binnen ge
bracht. Het schip was zondagmiddagtachtig mijl noordnoordwest van IJmui-
den tijdens stormweer in brand geraakt. De brand was ontstaan in de machine
kamer. Foto boven: De geblakerde „Hjalmar Wessel” in Ifmuiden. Foto on
der: De uitgebrande messroom
Het is wel eens aardig te weten, wat er
al zo in Ouwehands Dierenpark door de
levende have in één jaar tijds wordt ver
orberd. Het lijkt wel iets op een etentje
voor een holle bolle Gijs:
50 ton verse groenten, 45 ton vlees, 40
ton bieten en wortelen, 80 ton hooi en
stro, 40 ton haver, mais, gerst, meel en
vlokken, 15 ton verse vis, 80.000 broden
(waarvan bijvoorbeeld de olifanten gro
te afnemers zijn). 10.000 kg appels,
7000 kg sinaasappelen en bananen, 1000
kg zonnepitten, 500 kg verse garnalen
en 4000 flessen gepasteuriseerde melk.
Rusland geeft niets prijs,
rika blijft staan op die
essentieel acht voor het
Westelijke positie en
lijn. Het enige verschil met de positie
van vorig jaar is, dat Rusland niet lan
ger een afzonderlijk vredesverdrag met
Oost-Duitsland vóór een bepaalde tijd in
veilige haven wil hebben. Dat kan er op
wijzen, dat Rusland op het ogenblik niet
op een crisis aanstuurt ondanks aandrang
van Oostduitse zijde. Op het punt van
Berlijn bestaan er verschillen van inzicht
tussen Ulbricht en Chroestsjov. Dat is
dezer dagen nadrukkelijk door een amb
tenaar van het Oostduitse ministerie van
buitenlandse zaken meegedeeld.
Die verschillen kunnen de tijdslimiet be
treffen, maar ook andere dingen, zoals
de positie van West-Duitsland na een
overeenkomst. Oost-Duitsland acht het
Westduitse lidmaatschap van de NAVO
bedenkelijker dan Rusland.
Toch verandering op til?
Deze mededelingen wijzen er op, dat *er
ondanks Gromiko’s halsstarrigheid toch
wat aan het veranderen is in de Russi
sche politiek. In dit verband verschijnen
er steeds meer berichten, dat Rusland be
zig is zijn gehele Duitse politiek te her
zien en sommigen gaan zo ver te gelo
ven, dat Chroestsjov, ondanks verder ge
praat over het vredesverdrag, helemaal
niet meer van plan zou zijn, voortgang
te maken met het Oostduitse vredesver
drag. Er wordt in dit verband gewezen
op de pogingen in rechtstreeks contact te
komen met Bonn, zoals is gebleken uit
het memorandum van 27 december. Mi
nister Strauss heeft in de Bondsdag ge
zegd, dat er achter dit memorandum toch
meer steekt dan alleen propaganda, zo
als men in eerste reactie daarop meende.
Wanneer we de Mattheus-passion straks buiten beschouwing laten, heeft Bolsward
woensdagavond een hoogtepunt in haar kulturele leven dit jaar beleefd. En dat
nog niet eens om de voortreffelijke uitvoering die Oratoriumvereniging met Sneker
Cantatekoor en Frysk Orkest boden, maar in de eerste plaats door de keuze van het
meesterwerk Psalmus Hungaricus van Kodaly. We hebben op deze plaats wel vaker
ons heimwee uitgesproken naar muziek van onze tijd, die door de kennelijke luister-
onwil van het publiek in Bolsward beperkt bleef tot muziek voor teenagers en
filmwerken.
Kongo.
Uit de Kongo valt te melden, dat Gizen-
ga, de linkse politicus, is afgezet als vice-
premier en dat het er op gaat lijken, dat
de rustige pogingen van premier Adoela
om wat eenheid te brengen in het land,
zullen slagen. Ook Tsjombé, die 't hoofd
nog wel niet volledig in de schoot heeft
gelegd, zingt een heel wat lager toontje
dan een half jaar geleden.
de zwakste partij. Een niet al te krachtig
volume werd meermalen overstemd door
een te sterke orkestbegeleiding. Hetgeen
niet wegneemt, dat hij in zijn slotdeel
een imponerende hoogte bereikte. Een
zelfde hoogte als koor en orkest bereikte
in de zevenstemmige lofzang op het eind
van dit indrukwekkende werk,
De Fatumsymfonie van Tschaikowsky,
die door het Orkest na de pauze ten ge
hore werd gebracht, paste wonderwel in
dit programma. We hebben het orkest
zelden op dit niveau horen spelen en
willen met alle pleger dirigent Feen-
stra komplimenteren. Het schijnt ons toe
dat Friesland in Feenstra een orkestlei
der van, formaat heeft, waar we trots op
kunnen zijn niet alleen, maar die wij in
ere moeten houden.
Het is jammer geweest, of meer nog, bi-
skamsum dat de Martinikerk niet beter
bezet was. Initiatieven als deze avond,
moeten con amore g<
met de aanwezigheid
nen, dat kuituur hen niet onverschillig
laat.
De mening alleen is niet voldoende, kan
leiden tot snobisme, wanneer dit diet
wordt omgezet in een aktieve daad.
Ek sunder to oerwinnen
Bleau hy syn topping trou.
Unbigrepen, alhnne
Ré ta de ünderbou
Fan de soasjale wetten
Foar it folk, om Kristus wil
Hwat hja, nei jierren, feiten.
En djür waerdearje sil!
Hy bliuwt foar ’t folk, yn tinzen
In strider hiel apart
Fier oer de inge grinzen
Sa is syn krêft fortard
Sa lei hy mêd de holle
Op libbensmiddei del
Fan Kristus leafde folie
Folgjend Syn tsjinstbifel
It wurk fan steatsman Talma
Gong lokkich net toloar
Hy stie ek foar üs pal, ja
Triek üs in Ijochtsjend spoar
Hja dy’t dit hjoed bigripe
Sizze mei Burgum, presint
En jow grif graech har stipe
Aenst foar syn monumint
Uruguay
In Punta del Este in Uruguay zijn de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
Amerikaanse landen bijeen om te spre
ken over het Cubaanse probleem. Ame
rika wenst op grond van een rapport,
dat Cuba door zijn communistische nei
gingen en het onderdrukken van de bur
gerlijke vrijheden in strijd handelt met
de beginselen van de Organisatie van
Amerikaanse Staten, strenge maatregelen
tegen Cuba.
Hiervoor zouden veertien landen van de
21 het Amerikaanse standpunt moeten
steunen, maar men komt niet verder dan
twaalf, waarbij de grote landen, zoals
Argentinië en Brazilië niet zijn.
Onrust in Frankrijk
In Frankrijk neemt de onrust toe. Ter
wijl men algemeen aanneemt, dat De
Gaulle en de Algerijnse rebellen wel tot
overeenstemming kunnen komen, wordt
de activiteit van het zg. geheime leger,
de O.A.S., verontrustend.
Bomaanslagen van deze rechtse organi-
Achter de schermen heeft het Nieuw-Guinea-vraagstuk deze week weer herhaal
delijk de belangstelling van het Binnenhof opgeëist. Vorige week vrijdag lichtte de
regering de vaste Commissie van Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer ver
trouwelijk over de stand van zaken in, woensdag j.l. werd de vaste Commissie van
de Eerste Kamer geïnformeerd. Daar tussendoor had er intensief overleg plaats bij
de twee grootste partijen de kvp en de pvda van vertegenwoordigers hunner
Kamerfracties aan beide zijden van het Binnenhof.
Het was niet toevallig, dat er zo’n druk
verkeer bestond tussen de beide Kamers
laat doordat de Tweede Kamer begin
januari nog
Zaken, heeft afgehandeld. De kans be
staat nu, dat er een 1
lin
gedurende de vakantie der
mer.
achte afgevaardigden” te zullen terug
roepen als dat noodzakelijk blijkt.
Maar het kan best gebeuren, dat de Eer-
debat te mengen, zonder dat er grote
wijzigingen o,
standighede
Algerije
In Algerije zelf leeft, vooral in de grote
steden, de bevolking op de rand van ’n
en de Mo-
hammadaanse bevolkingsgroepen staan
uiterst scherp tegenover elkaar.
Het terrorisme in Frankrijk zelf heeft de
oude partijen en de vakbonden wat meer
bijeen gedreven. Er wordt gesproken
over het oprichten van verdedigings-
groepen, nu de overheid haar taak blijk
baar i
Het i
het al
munisten. Het wordt door de meerder
heid afgewezen, maar vermoedelijk zal
die samenwerking toch tot stand komen,
wanneer het gaat spannen. Er wordt ook
gesproken over een samengaan van de
oud-ministers Pinay en Mollet, resp.
conservatief en socialist, om een ploeg
klaar te hebben ter aflossing van De
Gaulle, die zich weinig bekommert om
de steun van de bevolking en niet poogt
daaruit kracht te putten, nu grote delen
van het leger toch nauwelijks betrouw
baar zijn te noemen.
Een enkel zeldzaam klein stuk van het
Frysk Orkest was alles wat hier van mu
ziek na de klassieke- en romantische pe
riode geboden werd. Wij waarderen in
hoge mate de durf van de Oratorium
vereniging om genoemd werk van Ko-’
daly in studie te nemen. Aan voorwerk
vraagt een dergelijk werk uiteraard veel
meer dan de opklinkende harmonieën
uit het gangbaar oratoriumrepertoire.
Dat het heus wel mogelijk is tot ’n goed
resultaat te komen hebben we woensdag
avond kunnen beluisteren. Het werk van
Kodaly is door z’n melodieuze inslag en
getemperde moderniteit beslist niet te
zwaar voor degenen die willen luisteren.
Wij konden kennis maken met een mees
terwerk van een komponist die men
blijkbaar met moeite een der beste kom-
ponisten van deze eeuw durft te noemen
maar het des al niettemin is. Een klank
kleur, innigheid en diepte die Kodaly in
dit werk, een gelegenheidswerk nog wel,
bereikt, is uniek. Wanneer we toch op
de uitvoering een kritische noot hebben,
betreft dit alleen het feit, dat het koor
blijkbaar te veel achterin stond, hetgeen
in de sterk resonerende Martinikerk de
klank niet ten goede kwam.
De solist Gerard Honig was dunkt ons
4e week januari 1912
Neemt proef met het merk De Elfsteden
fijnste 2-cents sigaar. M. B. Eerdmans,
Bolsward.
Zanguitvoering Mannenkoor Hollandia
na afloop bal. De Doele Bolsward.
De onderlinge spiegelglasverzekering te
Bolsward heeft thans reeds 308 spiegel
ruiten ingeschreven.
Hindeloopen wil een priksleetocht orga
niseren met als route: Hindeiopen, Sta
veren, Sloten, Ijlst, Sneek, Bolsward,
Workum, Hindeloopen. Alleen heren
kunnen aan de tocht deelnemen, gezeten
in ouderwetse Friese priksleden, terwijl
de Hindelojjer dames de tocht p. schaats
kunnen afleggen. Reeds hebben zich ’n
39 tal deelnemers opgegeven.
Bij het Friesch rundveestamboek zijn al
24.183 stuks vee ingeschreven, een ge
tal dat weer aanzienlijk groter is dan ’t
vorige jaar.
Onbuigzaamheid van beide partijen kenmerkt het overleg, dat in Moskou met grote
tussenpozen wordt gevoerd tussen Gromiko.de Russische minister v. Buitenlandse
zaken, en Thompson, de Amerikaanse ambassadeur in Moskou. Tweemaal hebben
zij dit jaar elkaar gesproken en de laatste keer wilde Gromiko niets weten van de
Amerikaanse suggestie om de toevoerwegen onder internationaal toezicht te plaat
sen, waaraan ook de Bondsrepubliek en de D.D.R. zouden deelnemen. Op geen en
kele wijze wil Gromiko een inbreuk gemaakt zien op de souvereiniteit, die Oost-
Duitsland bij het vredesverdrag zou krijgen. Van de Russische eis, dat ook Rus
sische troepen aan de bezetting van West-Berlijn zouden moeten deelnemen, wil
Amerika niets weten. Aanvankelijke Russische instemming met het plan in West-
Berlijn een orgaan van de Verenigde Naties te vestigen, is weer ingetrokken.
het oprichten
niet aan kan.
grote probleem hierbij is evenwel
d dan niet samengaan met de com-
Het was niet toevallig, dat
der Staten-Generaal. De reces is wat ver
laat doordat de Tweede Kamer begin
j g een aantal begrotingshoofd
stukken, waaronder die van Buitenlandse
bepaalde ontwikke-
ig rond Nieuw-Guinea plaats heeft
idurende de vakantie der Tweede Ka-
De regering heeft beloofd de „ge-
L- .r_-te zuj|en terug
roepen als dat noodzakelijk blijkt.
ste Kamer behoefte gevoelt zich in het
debat te mengen, zonder dat er grote
wijzigingen optreden. Onder die om
standigheden is het uiteraard wel ge
wenst, dat er een zekere coördinatie van
het beleid der verschillende fracties van
eenzelfde politieke partij plaats heeft.
Resolutie.
Van dit alles is weinig naar buiten ge
treden. Slechts van socialistische zijde
zijn opvattingen publiek geworden. Eerst
sprak Mr. Burger op het verkiezings
congres der pvda te Arnhem, later stuur
de zijn partij-raad die op 23 januari te
Utrecht vergaderde, nog een resolutie de
wereld in.
In feite werd in beide gevallen ’t stand
punt herhaald, dat Mr. Burger reeds bij
het Nieuw-Guinea-debat begin januari
innam. De partij-raad, welke na het ver
kiezingscongres bijeen kwam, verklaarde
namelijk de pogingen van Mr. Burger
om het kabinet-De Quay er toe te bewe
gen onderhandelingen met Indonesië
mogelijk te maken, van harte te onder
steunen. De Raad vond, dat de regering
bereid moest zijn om over de overdracht
van het bestuur aan Indonesië te onder
handelen. Hij meende, dat dit standpunt
een redelijke mate van zelfbeschikking
voor de Papoeabevolking niet uitsloot.
Nu zowel Indonesië als de Nederlandse
regering bereid is gebleken om inleiden
de besprekingen met Oe Thant, de waar
nemend secretaris-generaal der Verenig
de Naties, te beginnen, moet het kabinet
De Quay, naar het oordeel van de pvda
alles doen om een gewapend conflict te
voorkomen.
In deze verklaring viel weer op, dat de
pvda zich nog niet stelde op hetzelfde
standpunt als Soekarno, namelijk, dat In
donesië reeds de souvereiniteit over Nw-
Guinea bezit. In zoverre de officiële
partij-instanties dus een gereserveerder
standpunt in dan op de Jongeren-federa-
tie in de pvda naar voren trad, waar en
kele jeugdige sprekers al verlangden,
j dat Nederland binnen drie maanden Nw
Guinea zou verlaten.
I -st «•*■- Ê’l
1
M
