KENNEDY BEZORGD OVER
RUSSISCHE VOORSPRONG
Nieuwe spanningen
over Nieuw-Guinea
De kernproeven daarom in april hervat
De kwestie Stahlmann weer accuut
IGROW UP
i 1 WANT'lO
58e JAARGANG
VRIJDAG 9 MAART 1962
No. 19
PYT
g
IEN
WIE ZICH AAN DE TELEVISIE SPIEGELT
KT
es
9
DEMONSTRATIES TEGEN HERVATTING AMERIKAANSE
KERNPROEVEN IN DE ATMOSFEER
7.
est
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en
Gouden filmpjes
De kuorhoed
Candidatenlijst C.H.U.
Wonseradeel
Hwat hat Qabe Skroar
Expositie
kindertekeningen
Frvsk Nasionale
jlt, ..fü
T0 J
De Jong's Nieuwsblad
i-
India.
Afrika.
ver-
iscr
a.s.
de scho-
9
van de vroegere Amerikaanse minister
Zaak-Stahlmann.
f 1.-
DE
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactic-adres:
Marktstraat 13
Telcf. 2451 - Na 18.30 uur 2305-of 2335
(K5157)
Atoomchantage
De Russische reactie was fel. Het Krem
lin beschuldigt Amerika van atoomchan
tage en heeft al aangekondigd ook de
proeven te hervatten als Amerika het
zal doen. De proeven van het najaar
schijnen al vergeten te zijn.
Controle,
Kennedy maakte een voorbehoud; wan
neer de Sovjet-Unie een verdrag op het
verbod van kernproeven zou aanvaarden
en vóór eind april zou ondertekenen, zou
er geen behoefte bestaan a-an de Ame
rikaanse proeven.
Hiermee kwam weer het probleem naar
voren wat de plaats van de controle op
het verbod van kernproeven zou moeten
zijn. Atherika en Engeland wensen con
trole ter plaatse, al verluidt, dat zij be
reid zouden zijn deze controle in te per
ken om tegemoet te komen aan Rus-
lands vrees voor spionage. Rusland be
toogt, dat er in het geheel geen controle
bij elkaar nodig is, aangezien de instru
menten dermate verfijnd zijn, dat elke
explosie in de atmosfeer kan worden
waargenomen door de andere landen.
In het openbaar behandelde de Tweede
van
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Faek ünderskat men de krêft
fan de ienfald
f 1.—
f 1.-
f 1.-4
f 1.--
f 0.50
f 1.—
f 4.50
f 3.50
f 1.—
f 1.-
rianen.
f 0.50
1.
2.
3.
4.
5.
6.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Topconferentie.
Vorige week schreven wij over het ge
harrewar over de z.g. topconferentie,
welke Chroestsj'ow had voorgesteld voor
half maart, wanneer achttien landen bij
een komen om over ontwapening te pra
ten. Amerika en Engeland hadden voor
gesteld de ministers van buitenlandse
zaken van de drie atoommogendheden
tevoren bijeen te laten komen om de
conferentie op gang te helpen. Na aan
vankelijke onwilligheid heeft Chroest-
sjow hiermee toch ingestemd. Gromiko
zal enkele dagen voor 14 maart in Ge
nève aankomen.
In de Centraal-Afrikaanse federatie, be
staande uit Zuid- en Noord-Rhodesia en
Niassaland, dreigen moeilijkheden. En
kele jaren geleden heeft Engeland Nias
saland zelfbestuur gegeven, waardóór
een zwarte meerderheid aan het bewind
kwam, die niets liever wil, dan afschei
ding van de door blanke kolonisten be
heerste federatie. Nu heeft Engeland ’t
besluit genomen een nieujve grondwet
voor Noord-Rhodesia af te kondigen,
waai door ook daar de meerderheid in
zwarte handen zal komen.
Hiertegen heeft Welensky, de federale
premier, scherp protest aangetekend,
maar dat heeft niet mogen baten. We
lensky vreest, dat ook Noord-Rhodesia
met zijn kopermijnen de economische
ruggegraat van de federatie, zal beslui
ten uit de federatie te treden. Daardoor
zal de' positie van het zich vrij sterk
ontwikkelende Zuid-Rhodesia, met zijn
vrij groot aantal blanke kolonisten, ver
zwakt worden. Maar de Engelse regering
beseft, dat hier weinig meer te remmen
valt.
Eind april zullen de Verenigde Staten de kernproeven in de atmosfeer voor het
eerst sinds 1958 hervatten. Dat is de kern van de boodschap, die president Ken
nedy vorige week vrijdag tot het Amerikaanse volk heeft gericht. Hij zeide hiertoe
gedwongen te zijn door Ruslands houding. Rusland heeft vorige herfst meer dan
veertig kernproeven gedaan, waarbij is komen vast te staan, dat Rusland enige
vordering maakt met een afweerwapen tegen raketten. Russische militairen
betogen, dat Rusland dat wapen, dat de ondoordringbaarheid van het Russische
gebied aanzienlijk zou vergroten, al bezit, maar zo ver gaan de Amerikaanse
inlichtingen nog niet. Wel maakt men zich zorgen, dat Rusland een fatale voor
sprong zou nemen.
cussie niet. Besloten werd hierover eerst
minister Luns te horen, die Inmiddels
naar Tokio was doorgereisd voor een
internationale conferentie, doch die daar
kennelijk tegelijk onze vertegenwoordi
gers in de omringende landen inlichten
en horen wilde over Nieuw-Guinea.
Een belangrijke zaak, maar het kabinet
vond het toch maar beter, dat de be
windsman spoedig naar ons land terug
keerde.
In Birma’s grote buurland India zijn ver-
k:
brand gestoken. Officieel twee doden. til
Wanneer het de opzet van de O.A.S. is
de Mohammedanen tot revanche te ver
leiden om zo het leger op Mohammeda
nen te laten vuren, dan is zij daarin nog
niet geslaagd. Wel slaagt zij er in het
volk te doen geloven, dat de Fianse
machtsmiddelen om de terreur de baas
te worden of onvoldoende zijn of, nog
I erger, bewust onvoldoende worden ge
bruikt. Het akkoord met de F.L.N. is
nog steeds niet helemaal in kannen en
kruiken. Woensdag worden de onder-
handelingen in Evian hervat en één van
de vragen die zal worden opgeworpen,
is, hoe de Franse regering na de wapen
stilstand de orde in Algerije denkt te
handhaven. Daar hangt mee samen het
probleem van de samenstelling van de
ordedienst en de leiding ervan.
Staatsgreep.
In Birma is het tot een staatsgreep ge
komen, uitgevoerd door generaal Ne
Win die drie en een half jaar geleden ook
ai eens de macht aan zich had getrok
ken met toestemming van premier Oe
Militaire maatregelen?
In het kabinet-De Quay rees echter de
vraag of het toch niet gewenst was in
tussen de militaire krachten op Nieuw-
Guinea te versterken, al was het maar
om een ..Kongo-situatie” te voorkomen,
indien het te langen leste toch tot over-
dracht van Nieuw-Guinea zou moeten
komen.
,Tot overeenstemming leidde deze dis
hebben geleid, het gewenst achten, dat
Nederland en Indonesië nu maar eens
samen aan één tafel gaan zitten voor
een voorbespreking over Nieuw-Guinea.
Daarbij zou als het ware de procedure
voor de echte onderhandelingen moeten
worden vastgesteld.
voorzitter Kortenhorst althans weten,
dat minister Luns nog deze week zou
arriveren en dat het kabinet zich dan
zou beraden over de vraag of niet een
N.-Guinea
aan de Tweede Kamer moet worden af
gelegd, want van haar kant zat de
volksvertegenwoordiging ook niet stil.
De communist Bakker had een interpel-
ren
rechter wilde optreden. Hij wees er op,
dat hij daartoe niet over de nodige be
voegdheden beschikt. Bovendien ver
wachtte hij er geen heil van; na het
Duitse justitioneel onderzoek bleek voor
hem de zaak afgedaan.
De Kamerleden bleven in twijfel ver
keren. Het was hen niet ontgaan, dat
de minister niet was ingegaan op hun
vraag of soms ambtenaren van andere
departementen wèl bij de zaak betrok
ken waren geweest.
Tot een motie kwam het echter niet. De
Kamerleden besloten de zaak eerst nog
eens in de commissie voor de Landbouw
te bespreken. Het beroep van de minis
ter om nu verder vooral te streven naar
verbetering van de verhouding met de
Duitse landbouwinstanties was kenne
lijk niet geheel vergeefs gedaan.
Algerije.
Voorlopig echter wordt zijn aandacht
opgeëist door het Algerijnse drama. Het en u.l.o.-scholen gelegenheid gegeven
geheime leger is overgegaan tot een onder leiding op de tentoonstelling te te-
voortdurend grootscheepser actie met kenen.
Bolswards Nieuwsblad
Frankrijk.
In tegenstelling tot dit conciliante ge
baar van Rusland valt de onaangename
houding van Frankrijk op, dat besloten
heeft helemaal niet aan deze ontwape
ningsconferentie deel te nemen, omdat
deze besprekingen „zelfs geen gedeel
telijke oplossing voor de betrokken
vraagstukken kunnen leveren”.
De Gaulle wil zich hiervan verre houden
vooral omdat hij aan de toekomst van
zijn eigen kernwapen denkt, waarin hij
een politieke troef meent te kunnen
zien.
stig ten opzichte van de Nederlandse
tuinbouwuitvoer te stemmen.
Minister Marijnen verzekerde, dat er
noch met hem noch met zijn ambtena
ren hierovér ooit was gesproken; ook
ten aanzien van directe ambtsvoorgan
gers, Staf en Vondeling gaf hij een dus
danige verklaring af. Met betrekking tot
hun gemeenschappelijke voorganger, dr.
Mansholt, volstond hij met de constate
ring, dat er tussen deze en de voorzit-
j ter van het Centraal Bureau dienaan-
Het kabinet De Quay beleeft spannende dagen. Zaterdagavond kwamen de mi- gaande tegenstrijdige verklaringen wa-
nisters in spoedzitting bijeen om zich te beraden over het verslag, dat minister ren afgegeven, waarover hij niet als
Luns had gezonden van de besprekingen, welke hij met de Amerikaanse president
Kennedy had gevoerd over de kwestie-Nieuw-Guinea.
Deze besprekingen waren weer een gevolg van de uitlatingen, welke de broer
van deze president, Robert Kennedy, zich had veroorloofd over dit probleem.
Deze waren voor Nederland niet al te gunstig. Z\j kwamen er eigenlijk op neer,
dat Sukarno vrij goede gronden had voor zyn claim op Nieuw-Guinea en dat de
Papoea's bij gebrek aan academisch gevormden nog volstrekt onrijp waren voor
de uitoefening van het zelfbeschikkingsrecht.
Veiling van de bovengrond van onge
veer 14 pondemaat Terpbouwland, na
bij de vaart op Groot Banga te Schal-'
sum.
Middenstanners, it kin weage
Moadesnufkes lean ie omrack
Sjoch it nofter under eagen
lepenje in kuorhoedsaek 1
kiezingen gehouden, uitgesmeerd over
Jen dagen. Ongeveer 130 miljoen Indiërs
hebben hun stem uitgebracht. De uit- j
slag stond wel vast. De Congrespartij1
van premier Nehroe zou weer de meer
derheid behalen, maar het was de vraag
hoe groot die meerderheid zou zijn.
Veel verandering ié er niet gekomen, als
men naar het aantal zetels kijkt. Maar
in vele gevallen is het aantal stemmen, I
waarmee de afgevaardigden van de Con
grespartij gekozen zijn, kleiner dan
voorheen. In het Congres zijn de com
munisten de belangrijkste oppositiepartij
maar in de parlementen van de deelsta
ten heeft de conservatieve Swatantra-
partij meer zetels behaald dan de com-
munisten.
Enige koersverandering is in India niet
te verwachten, al kan men zich zor
gen maken over" efe tijd, wanneer Nehroe
die nu 72 jaar is, niet meer het binden
de element van de partij en zelfs van de
staat zal zijn.
Allyk it keine kranteprintsje
Dat in mannequin foarstelt
It kopke munter nei it sinsje
Skonken yn de winterkjeld
It mannequintsje kin net prate
Hwant har lea bistiet üt snie
Mar elk krige yn ’e gaten
Dat in kuorhoed prachtich stie
Op het wereldberoemde Times Square in New York zijn demonstraties gehou
den tegen het besluit van president Kennedy de Amerikaanse kernproeven in
de atmosfeer tegen eind april te'hervatten. De foto’s laten zien hoe het daarJnj
toeging
H. N. H. K. de Jong, Ferwoude
E. Reidsma, Tjerkwerd
D. Dijkstra, Makkum
Sj. Tigchelaar, Parrega
J. Wijnia, Parrega
O. S. Postma, Exmorra
Sj. Heeres, Schraard
B. v. d. Gaast, Makkum
J. Oosterhaven, Makkum
W. Wijnia, Cornwerd
Sj. Buwalda, Tjerkwerd
Sijtze Sj. de Witte, Ferwoude
Sj. J. Jongema, Makkum
Simon de Witte, Piaam
W. Bootsma, Tjerkwerd
au net, ufjciiuaai ukhuduj v
Kamer deze week de begroting
i Landbouw en Visserij.
I Daarbij kwam de kwestie-Stahlmann
aan de orde. Het interesseerde de Ka
merleden vooral te weten of er waarheid
schuilt in de bewering van het Centraal
Bureau voor Tuinbouwveilingen, dat het
jaarlijks met „Nederlandse autoriteiten”
overleg heeft gepleegd, over de wense
lijkheid van een verlenging van het
contract met het Oost-West-syndicaat,
dut op zich nam Duitse ambtenaren gun-
Nearne nijs under de sinne
Hat in wise kening skreaun
Lang lyn seach men dames rinnen
Fan de pruketiid oerbleaun
Haeddeksels as fügelnêsten
Opsierd faeks mei bied en blom
Yn ’t museum stean de lésten
Nou keart de kuorhoed werom
2 e week maart 1912
Te Sneek werden op de markt reeds 25
kievitseieren aangevoerd voor 75 a 80
cent per stuk.
M. Hoogma te Bolsward vond reeds vier
kievitseieren in één nest.
(Yn de Ljouwerter krante stie*fan ’e
wike in prints je hwerop de boar ge-
mastersdochter to Akkrum in snieman
makke hie en dy in einekoer as hoed
op set
Nearne jit in maitiidsboade
De snieflokken sweevje roun
Lykwols foar de seisoen-moade
Is, yn styl, hwat nijs ütfoun
Akkroms boargemastersdochter
Krige in orsjeniel idé
It makket frouljuslibben Ijochter
Moade-eask: de kuorhoed ré
groeiende invloed van de uiterst linkse j
vleugel van Oe Noes partij en over het
toenemende handelsverkeer met China.
De zakenwereld klaagde over nationa- C"?®
lisaties en het leger was ook bezorgd
over de nlannen benaalde e-ebieden srro-!'
Een aardige nieuwigheid op de tentoonstelling ,,Het Ideale Huis", welke dins
dag in Olympia, Landen, is geopend: een televisie-toestel waarvan het voorste
glas als spiegel dienst doet. Dit „ijdelheidstoestel”zoals het is gedoopt, is een
uitkomst voor diegenen, die liever hun eigen gezicht zien dan dat van een
„sprekerdw
In de te Schettens gehouden, goed be-
Icdenscrgadering pan de gemeen Qe >jhant niet tot een oplossing hart informeerde schriftelijk of 't waar
teliike kiesverenicine. is de volgende!. J
is, dat Indonesië in communistisch Chi
na vrijwilligers werft voor de „bevrij-
ding” van Nieuw-Guinea.
Het had er met andere woorden alle
schijn van, dat de Verenigde Staten de
neutraliteit, welke zij tot voor kort naar
buiten tóe in acht namen, vaarwel had
den gezegd. Om nog maar te zwijgen
van de steun, welke zij bij de behande
ling in de Verenigde Naties aan het
plan-Luns hadden gegeven. Het was lo
gisch, dat de Nederlandse regering hier
over opheldering verwachtte van haar
Navo-bondgenoot. Heeft ons land Zich
niet lang beroepen op de verzekering Minister-president De Quay liet Kamer-
van de vroegere Amerikaanse minister vnnrattor TCortcnhorsn nithanc wptpn
Dulles, dat Nieuw-Guinea in een verge- I
lijkbare positie verkeerde als Formosa;
dat Nederland met andere woorden in-
geval van -een militaire aanval door In- regeringsverklaring inzake
donesië op Amerikaanse hulp zou kun
nen rekenen?
Het Verslag van minister Luns behelsde
blijkbaar de conclusie, dat de Ver. Sta
ten, nu de pogingen van secretaris-gene-latie aangevraagd en de socialist Goed
telijke kiesvereniging, is de volgende
candidatenlijst voor de gemeenteraads
verkiezing vastgesteld
De Turken behaalden een grote over
winning op de Italianen. De laatste ver
loren 27 officieren en 3500 man aan
krijgsvolk.
Uit een gemeenteraadsverslag: Aange
zien verschillende raadsleden er be
zwaar tegen hadden hun stem uit te
brengen voor het „in beginsel” beslui
ten, wijzigde de voorzitter zijn voorstel
in die zin, dat niet „in beginsel”, maar
„in principe” zou worden besloten.
Tot nieuwe chef van de Wijnberg zal
optreden de heer J. Vallinga, thans ober-
kellner te Sneek.
bomaanslagen en moorden. Maandag
morgen werden er in twee uur tijds een
kleine 200 bomaanslagen gepleegd. Er
vallen tientallen doden. In Oran is een
gevangenis met Mohammedanen in i
Van 6 tot 17 maart wordt in het Kunst
centrum „Prinsetun” een tentoonstelling
gehouden van kindertekeningen.
In 1961 werd in Seoul, in Korea, een
internationale tentoonstelling van kinder
tekeningen georganiseerd. Begin van dit
jaar werd bekend gemaakt dat een meisje
uit Leeuwarden de prijs van de minister
van Buitenlandse Zaken had gewonnen.
Het Departement van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen zond een collec
tie tekeningen van kinderen uit Seoul.
Omdat deze collectie te klein was voor
een volledige expositie, werd van de Cul
turele Raad van Wymbritseradeel, die
enkele maanden geleden een tentoonstel
ling in zijn gemeente georganiseerd van
kindertekeningen van de verschillende
scholen in Wymbritseradeel, een grote
serie tekeningen ontvangen van de scho
len in Gauw en Oudega.
Op zaterdagmiddag, 10 en 17 maart,
wordt aan de kinderen der lagere scholen
Woansdei 28 febrewaris hie de Fryske
Nasionale Partij in drok bisochte lede-
pearkomste yn it Oranje hotel to Ljou-
werd. Der waerd in bistjür keazen, bi-
steande üt juffer A. Feitsma, de hearen
F. Hettema en Jch, Terpstra. It kontakt-
adres bliuwt Tillewyk 9, Minnertsgea.
Nei bisprek binne der seksjes ynsteld
foar kultuer, ekonomy, polityk en pro
paganda.
It huodtsje tsjinne lang de einen
Ta it lizzen fan in aei
Lykwols waerbirjochten seinen
Dy kans bliuwt foarlopich wei
Set dat ding heech op ’e holle
Fan in blanke snie-mefrou
Aenst sil elk ien drage wolle
De kuorhoed leit it nea wer óf
Noe. Oe Noe was sinds een jaar weer
aan het bewind nadat hij de orde in zijn
socialistische partij had hersteld. Wat
nu de beweegredenen zijn geweest, is
niet helemaal duidelijk. Ne Win sprak
van een snel verslechterende toestand.
Het is niet uitgesloten, dat het leger
zich zorgen begon te maken over de
lisaties en het leger was ook bezorgd j
over de plannen bepaalde gebieden gro- I
tere autonomie te geven.
