Prof. Dr. A. Vondeling
fractie-voorzitter P.v.d.A.
ZAL REFERENDUM ALGERIJNS
VRAAGSTUK OPLOSSEN
i
-.'1
1
Rust in zicht door gesprek van F. L. N.
O. A. S.
en
10 d 12 procent huurverhoging
per 1 september aanvaard
J iergearkomste
Fryske Rie lo Jever
De tiisdei nei Pinksteren hat de Fryske
Rie wer syn jierlikse gearkomste halden
to Jever. Fortsjintwurdigers üt de trije
gebieten wiene bywêzich en brochten op
de moarnsgearkomste forslach üt oer it
wurk dat it ófroune jier forset is.
Workum muziekstad
Gouden filmpjes
Overweg Marnezijl
verbeterd
Gang is niet alles
Gang is niet alles, wordt gezegd
Velen die het wagen
Als in een snelheidsgevecht
Almaar wilder jagen
Auto’s suizen ons voorbij
Honderd twintig, meer licht
Toe maar, ’t maximum is vrij
Gooi ’t op honderd veertig
L
i
us hjoed
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bohwardache Courant, Westergoo en De Jong'j Nieuwsblad
01
K - -
- A'.'3
101e JAARGANG
No. 19
VRIJDAG 15 JUNI 1962
PIET
al dizze jierren foar de forbining tusken
„BOUNTY" OP WEG NAAR SEATTLE
F”
-o -41’7
i
1
mmHM
en het Gemenebest tot stand komen. Dit
zou het Engelse dilemma wat vergemak-
Referendum.
Kan men tot overeenstemming komen,
dan is de kans groot, dat (door het refe
rendum) op 1 juli het Algerijnse pro
bleem wezenlijk zal zijn opgelost, zoals
president De Gaulle vorige week vrijdag
in een rede voor de Franse radio heeft
verklaard. Veel nieuws heeft De Gaulle
verder niet gezegd. Slechts, dat alle be
langrijke problemen voortaan zullen wor
den opgelost in „rechtstreeks accoord
tussen het volk en degene, die het moet
leiden”.
Dat kan weinig anders betekenen dan
dat De Gaulle alle belangrijke kwesties
aan een referendum wil onderwerpen.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Vitjive: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
ming van de nieuwe regering betekent
het einde van de burgeroorlog in Laos,
die al enkele malen tot grote internatio
nale spanningen aanleiding heeft gege
ven, maar men zal moeten afwachten of
de regering er in zal slagen de sterke
troepen van de Pathet Lao zo in het na
tionale leger te integreren, dat zij er niet
in gaan overheersen.
De regeringspartijen gaven over het al
gemeen geen gehoor aan de bezwaren,
welke de confessionele vakbeweging te
gen de huurverhoging heeft ingebracht.
Slechts een drietal k.v.p.-afgevaardig-
den stemde ten slotte onder aanvoe
ring van drs. Bogaers, een voorman uit
de katholieke arbeidersbeweging op
grond van conjuncturele bezwaren met
de socialistische oppositie mee, tegen ’t
wetsontwerp. Deze onenigheid in de kvp-
gelederen werd echter vrijwel geheel
verdrongen door de droeve mare, welke
zich kort na het Kamerdebat over het
Binnenhof verspreidde: de zeer geziene
61-jarige k.v.p.afgevaardigde Koersen,
die in de leeszaal van het Kamergebouw
onwel was geworden en de hulp van de
socialistische dokter Lamberg de eni
ge medicus onder de Kamerleden had
ingeroepen, bleek in het r.k. ziekenhuis
aan het Westeinde te Den Haag aan een
hersenbloeding te zijn overleden.
De verslagenheid was algemeen; niet al
leen in de k.v.p.fractie, maar ook bij de
andere partijen was de heer Koersen zeer
populair. Met groot vertrouwen hadden
de Kamerleden hem immers meermalen
de leiding van belangrijke Kamercom
missies waaronder de parlementaire
enquête-commissie opgedragen.
Socialistische vernieuwing.
De heer Koersen behoorde tot de linker
vleugel der k.v.p.-fractie; zeer lang was
hij voorstander geweest van brede poli
tieke samenwerking met de P.v.d.A.
ook al had hij de breuk in de brede basis
van 1958 tenslotte geheel aanvaard. Het
herstel daarvan heeft hij echter niet
meer mogen beleven.
Misschien werd echter, juist op zijn
sterfdag, toch een stap in die richting
gezet.
Des morgens had de p.v.d.a.-fractie na
melijk de 46-jarige oud-minister Vonde
ling gekozen tot opvolger van mr. Bur
ger al® haar fractievoorzitter.
Algemeen werd dit gezien als een her
opening van de mogelijkheid tot herstel
der samenwerking tussen de beide groot
ste Kamerfracties, temeer daar de op
positionele stromingen in de v.v.d. na
de jongste verkiezingsnederlagen aar.
ki'acht schijnen te winnen. Geruchten
Bolswanls Nieuwsblad
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
4
De Tweede Kamer heeft ten slotte met ruime meerderheid haar goedkeuring
gehecht aan het voorstel van de anti-revoiutionaire minister Van Aartsen om de
huren al naar gelang van de gemeente klasse waarin men woont met 10
a 12 te verhogen. De enige wijziging van betekenis, welke in het regerings
voorstel werd aangebracht, was, dat deze verhoging niet, zoals aanvankelijk in
de bedoeling lag, op 1 juli a-s., maar op 1 september a.s. zal ingaan. De huur
ders zullen dus enkele maanden van de belastingverlaging, welke op 1 juli wèl
doorgaat, kunnen profiteren, voordat zij meer voor hun woning zullen moeten
gaan betalen.
EUROPEANEN IN DE RIJ IN ALGIERS
ALGERIJNEN IN DE RIJ IN PARIJS
kelijken, maar het blijft de vraag of
de Franse regering gevoelig is voor de
argumenten van deze uitsluitend raad
gevende parlementariërs.
En dat zelfs op het hoogste niveau, Bel-
kacem Krim, de vice-premier in de voor
lopige Algerijnse regering in balling
schap, is er zelfs voor overgekomen uit
Tunis. Maandag kondigde de O.A.S. aan,
dat men over enkele dagen zou weten,
of geheel Algerije zou worden verwoest
en alle Europeanen zouden vertrekken,
dan wel of zij in het land zouden blij
ven. Met dit dreigement een tactiek van
verschroeide aarde toe te passen, hoopt
de O.A.S. vermoedelijk de F.L.N. onder
druk te zetten, die zich op ’t standpunt
heeft geplaatst, dat er in het nieuwe Al
gerije grote behoefte bestaat aan de vak
kundige Europeanen.
Doch wat kan de F.L.N. bieden, dat de
O.A.S. zal bevredigen? Ze zou de O.A.S.
voor Algiers en Oran, beiden met een
Europese meerderheid, een bijzonder sta
tuut met eigen politie wensen. Wellicht
wenst zij ook in bepaalde organen ver
tegenwoordiging met het recht van veto.
Hierop zou de F.L.N. niet willen ingaan,
maar wel verwacht men, dat premier
Ben Khedda vertegenwoordiging in alle
staatsorganen zal aanbieden, waarbij er
dan voor Algiers en Oran bijzondere re
gelingen zouden kunnen worden getrof
fen. Het wordt ook niet uitgesloten ge
acht, dat Ben Khedda een amnestie voor
de terroristen van de O.A.S. in het voor
uitzicht zal stellen. Met deze beloften
zwart op wit, zou de O.A.S. zich bij de
bestaande accoorden van Evian kunnen
neerleggen.
deden zelf de ronde over het gevaar van de trije Fryslannen dien hawwe, mefrou
een splitsing in liberale kring: een rechts A. van der MinneBuma en Pastor I.
liberale en een meer vrijzinnig-democra-
tische richting.
Betwijfeld moet echter worden of deze
laatste tendenz door de benoeming van
prof. Vondeling tot voorzitter der pvda-
fractie zal worden bevorderd. Deze is
zelf namelijk van vrijzinnig democrati
sche herkomst. Daarmee is niet gezegd,
dat hij in politiek opzicht minder radi
caal zou zijn dan zijn voorganger mr.
Burger. Zijn parlementaire strijdwijze
Is echter meer beheerst, minder bewo
gen.
Zo ziet men een volksstemming in het
verschiet over de kwestie van de instel
ling van een vice-presidentschap en de
verkiezing van president en vice-presi
dent door de kiezers in plaats van door
het parlement.
Na meer dan een jaar herhaaldelijk lang
durig overleg tussen de drie prinsen is
maandag nu eindelijk een coalitierege
ring gevormd onder leiding van prins
Soevanna Phoema, de neutralistisehe
premier, die mede de steun had van de
pro-communistische Pathet Lao.
De pro-Westelijke rechtse regering van
prins Boen Oem en de sterke man daar
in, generaal Phoemi Nosavan, heeft ten
slotte het hoofd in de schoot gelegd, ver
moedelijk onder sterke druk van de
Amerikaanse regering, die inzag, dat
Nosa,van er niet in zou kunnen slagen
de andere partijen zijn wil op te leggen.
Tot op het laatste ogenblik bleef Nosa
van zich verzetten tegen de benoeming
van neutralisten als ministers van de
fensie en van binnenlandse zaken, waar
onder de politie ressorteert.
Nosavan mag blij zijn door de anderen
als vice-premier te zijn aanvaard, welke
functie ook is toegevallen aan de pro-
communistische halfbroer van Soevanna
Phoema, prins SoeVenoevong. De vor-
Franco tegen de
oppositie.
Met de vrijheid is het in Spanje nog
niet al te best gesteld, al kon men een
zeker optimisme aan de dag leggen toen
de stakers zo moedig volhielden tegen
alle overheidsdruk in. En al durfde de
regering toen niet fors op te treden, de
regering heeft nu het handvest van de
burgerrechten in zoverre opgeheven, dat
er geen vrije vestiging op Spaans gebied
meer is. Zij kan, met andere woorden,
haar onwelgevallige lieden een verblijf
plaats aanwijzen, wanneer zij niet tot
een gerechtelijke veroordeling wil over
gaan. Vorige week zaterdag maakte zij
van haar nieuwe bevoegdheden gebruik
door enkele politici van de overigens
verboden oppositie voor de keuze te stel
len, naar de Kanarische eilanden of maar
naar het buitenland te vertrekken. De
belangrijkste van hen, de christen-demo-
cratische leider Gil Robles, is naar Pa
rijs vertrokken.
De politici hadden in München een con
gres van de Europese beweging bijge
woond en zich daar met de delegatie van
de Spaanse emigranten verenigd bij de
opstelling van een motie, waarin werd
gesteld, dat de democratie in Spanje
zou moeten worden hersteld als voor
waarde voor een associatie van Spanje
met de Gemeenschappelijke Markt, waar
naar Franco uit economische overwegin
gen streeft. Franco zal het optreden van
de oppositie als een aanval in de rug
hebben gezien, omdat hij tot nu toe kon
speculeren op de mening van velen in 't
Westen, dat een associatie van Spanje
automatisch grotere vrijhteid voor
Spanje met zich zou brengen en dat het
dus niet nodig zou zijn Spanje voor
waarden te stellen. Zowel de emigran
ten als de interne oppositie blijken deze
mening niet te delen.
V
Prinselijke boosheid.
Overigens: op dit moment getuigt de
verhouding tussen de linkse oppositie en
de regeringspartijen nog niet van toe
nadering. Dat bleek bij de eindstemming
over de huurverhoging; dat blijkt ook
uit de bezwaren, welke men in p.v.d.a.-
kringen blijft koesteren tegen het N.-
Guineabeleid van minister Luns. Vrijwel
eensgezind stuurt de pvda aan op het
aftreden van onze minister van buiten
landse zaken, in de verwachting, dat
hierdoor de oplossing van het Nieuw-
Guineageschil zal worden vereenvou
digd.
Van de andere kant heeft Elseviers
Weekblad onder de titel „Het verraad”
een heftige campagne ingezet tegen de
opposanten van het Nieuw-Guineabe-
leid. Dit blad suggereerde daarbij zelfs,
dat een ongenoemde Nederlandse socia
list, die bij een Europese instelling werk
zaam is, in een Scandinavische stad „het
Nederlandse beleid” tegenover Ameri
kaanse autoriteiten zwart zou hebben
gemaakt. Dit artikel wekte ontstemming
op bij Prins Bernhard, alsof een en an
der zou zijn gebeurd op een door de
Prins geleide z.g. Bilderberg-conferen-
tie.
Toen de hoofdredacteur van het blad
hem later verzekerde dat zulks volstrekt
niet in de bedoeling had gelegen, trok
de Prins zijn verwijten totaal in. Maar
intussen was weer druk getwist over de
staatsrechtelijke positie en de onschend
baarheid van de prins-gemaal, net zoals
onlangs in Engeland gebeurde toen Prins
Philip een Brits persorgaan becritiseer-
de.
io_ger doel
Gang is alles, deze taal
Spreken enkel dwazen
Het behaald succes blijft schraal
Snelheden verwazen
V erantwoordelij kheidsgevoel
Is moeilijk te leren
Maar het streeft naar hop
Het kweekt op tot „heren’
Engeland «n de E. E. G.
Voor Engelands toetreding tot de E.E.G.
is officieel nog geen nadere stap onder
nomen, maar er zijn enkele verschijnse
len, die de onderhandelingen kunnen ver
gemakkelijken. Het debat van vorige
week in het Lagerhuis heeft aangetoond,
dat de Engelse regering bij haar wens
toe te treden de overgrote meerderheid
van de conservatieven achter zich heeft
en bovendien een groot deel van de ove
rigens wat tactisch afwachtende Labour
part ij.
In de tweede plaats heeft het Parlement
van de West-Europese Unie zich met
grote meerderheid uitgesproken voor 'n
- (oplossing, die het mogelijk zou makep,
dat er bijzondere banden tussen de EEG
In Joure heeft men belangstelling voor
waterleiding. Er zijn reeds 20 voorstan
ders.
Gang is alles, reken maar
Hulde, rijkspolitie
U speelde het pinkster klaar
Maak secuur notitie
Maximum snelheid beperkt
Willen ze niet leren
Waarschuwingsbord niet gemerkt?
Vlug verbaliseren
- z
Der waerd bisletten om as blyk fan wur-
dearring foar it protte wurk dat hja yn
Hoewel de omroeper in de z.g. Piratenuitzending van het geheime leger (O.A.S.)
In Algerije vorige week woensdag meedeelde, dat het van dat ogenblik af, op
straffe des doods, Iedereen zou z(jn verboden contact te onderhouden met het uit
voerend bewind in Rocher-Noir buiten Algiers en hoewel de O.A.S. de aanslagen
op openbare gebouwen zoals de universiteit van Algiers, had hervat, zijn de onder-
handelingen van de leiders van de O.A.S. met de leden van het uitvoerend bewind
toch doorgegaan.
Men moat tsjintwurdich
hurd bisykje om foarüt to kommen
om to bliuwen dêr’t men is
Hwat bat Qabe Skroar
Een natuurgetrouwe nabootsing van bet achttiende eetiwse Britse oorlogsschip
H.M.S. „Bounty” ligt hier in de haven van Long Beach, Californië. Het schip
dat is gebruikt bij de nieuwe verfilming van het oude verhaal over de muiterij
up de „Bounty” is gebouwd op ’n werf in Lunenburg. Nova Scotia. Het wordt
op het ogenblik van Tahiti, waar h"t voor de verfilming, van de werf heen
zeilde, via het Panamakanaal naar Seattle gesleept om te worden tentoongesteld
op de wereldtentoonstelling in deze stad
Ook dit jaar is er weer een serie belang
rijke concerten in de Herv. Kerk te
Workum zo langzamerhand een goe
de traditie in deze stad.
Vooral op het openingsconcert willen we
u wijzen Het biedt een bijzonder mooi
programma, dat gewijd is aan een van
de grootste nederlandse componisten:
Sweelinck.
U zult nog wel het een en ander over
hem lezen, want er wordt Op het ogen
blik veel aandacht besteed aan zijn leven
Dit programma wordt uitgevoerd door
het vocaal ensemble van Marinus Voor-
bergh, dat bekend is van radio uitzen-
j dingen. Als organist werkt mee: Wim v.
Beek uit Groningen. Dat deze keer een
zeer bijzonder programma geboden
wordt, blijkt uit het feit, dat het zal wor
den opgenomen om later via de radio te
worden uitgezonden.
Voor de hele concertenserie kan men
zich bij de kerk een abonnement aan
schaffen, dat belangrijke reduktie geeft.
Wil men alleen dit concert bijwonen dan
is de entree f 1.50. Scholieren en ouden
van dagen f 0,75. Een unieke kans om
goede muziek te horen!
De aanvang is gesteld op 8.15 uur, des
avonds, zodat treinreizigers het concert
gemakkelijk kunnen bij wonen. En de da
tum om niet te vergeten 19 juni
a.s.
3 e week juni 1912
De Bolswarder elfstedentocht per rijwiel
permanent verklaard.
„De middernachtzendeling" meldt de op
richting van een N.V. tot exploitatie van
een bioscoop in chr. geest.
Heerenveen krijgt een bioscoopinrichting
De bakkerij van mej. dé wed. W. Taco-
nis is daartoe aangekocht. Na het brood
de spelen.
Adv.: Een meisje gevraagd om op te
hangen. Zich melden bij wasserij
De bliksum ingeslagen in de spits van de
toren bij de r.k. kerk. Bij het Schettenser.
hof sloeg de bliksem in de telegraaflei-
ding. Te Holwerd werden twee maaiers
door het hemelvuur getroffen. Een van
hen werd gedood. Te Allingawier op 40
meter afstand van de boerderij van de
heer Schrale werd een hoop hooi getrof
fen. Ook de Waag in Makkum werd ge
troffen.
De gevaarlijke overweg (Workumerweg-
Rijksweg 43 bij de Marnezijl, waar in 't
verleden tal van ongelukken zijn gebeurd
waarvan verschillende met dodelijke af
loop, is thans op zeer opvallende wijze
gemarkeerd door een geblokte opstaan
de rand bij de vluchtheuvels. Ook zijn
de voorrangsborden verplaatst, zodat de
weggebruikers er als het ware met hun
neus opgedrukt worden.
Zowel op de Rijksweg 43 als op de Wor-
kumerweg en de weg naar Bolsward is
de nadering van dit kruispunt veel dui
delijker gemarkeerd, dan dit voorheen
het geval was.
We zullen hopen, dat hiermede het ge
vaar tot een minimum is teruggebracht.
Gang is alles, egoïst
Heb je ’t in de gaten
Net zo lang tot het een keer mist
Wat denk je, piraten
’t Monopolie van de weg
Is aan mij gegeven?
Wees wat meer verstandig zeg
Tel andermans leven.
-
Oi
R. Carl Woebcken üt Sillenstede, ta Ea-
releden fan de Fryske Rie to bineamen.
Fierder waerden de plannen foar it folg-
jende kongres bipraet, as thema waerd
ütsteld „de Noardsé Kultuer, Der sil
fierder bisocht wurde om in „Leuchtbo-
jeheft" gear to stallen oer de Trije Frys
lannen.
In groep bilangstellenden yn natuerbi-
skerming üt Noard- en East Fryslan, sil
yn de twadde wike fan septimber in
wurkbisyk oan üs Fryslan bringe.
It Fryske Gea hat alle meiwurking ta-
sein.
Yn septimber sille in groepke Eastfryske
ünderwizers, miskien ek üt Noardfryslan
in bisyk bringe oan skoallen hjir. Der sil
bisocht wurde om ek op oare gebieten ta
mear ütwikseling to kommen.
Gang is alles, wees nu wijs
Toon je minder grillig
’t Gaat niet om een coureursprijs
Dus beperk vrijwillig
’t Geeft de wegen veiligheid
Elk die klaar,-bezonnen
Naar morele regels rijdt
Heeft eervol gewonnen
Foto lot en: In Algiers staan Europeanen in de rij om naar Frankrijk te wor
den teruggevlogen. Foto onder: In Parijs staat een rij Algerijnen om geregi
streerd te worden voor het komende referendum
A X -
&W*
