Tegen kleine atoommogendheden
Bestand in Algerije nu een feit
de tentoonsteling
van
Opening
muziek en dans in vroeger eeuwen’
11 *'j
ji
V*. I1
J. s.
TE VEEL GEVERGD
es
naar
1
75 Muziekkorps
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Boiswardsche Courant, Westergoo en De Jong s Nieuwsblad
„Muziek is de gezellin der vreugde, geneest de smarten”
Kamer van Koop
handel
Gouden filmpj
MH
W I
■MnW 1
sssass 1
r
VRIJDAG 22 JUNI 1962
101e JAARGANG
No. 21
Kald wetter kin ek hjit
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Buitengewoon veel succes oogstte het Nijmeegs studentengezelschap
(waarin o.a. een' Bolswards meisje, n.l. een dochter van de heer Tj. de
Jong) met zijn Rococo- en Biedermeier dansen, die vol gratie en zwier
werden gebracht. Hier een foto van een der dansende paren
in prachtige klederdracht. (Cliché Leeuwarder Courant
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Spanningen !n de Atlantische
wereld.
In de Doele vond de officiële opening
der expositie plaats door de Commissa
ris der Koningin in Friesland, Mr. H.
P. Linthorst Homan.
Het geschiedde in een programma, dat
werd afgewisseld met muziek, verzorgd
door Jacoba Kueter-Zwager (clavecim-
bel), Maurits van den Berg Jr. (viool),
en Klaas Kueter (viola da Gamba) en
een dansprogramma (in prachtige cos-
Na het eerste optreden van de dans
groep hield de heer Wouter Paap een
inleiding op het onderwerp der tentoon
stelling. In verband met herdenkingen,
aldus de heer Paap, wordt thans vaak
een tweetal namen van musici genoemd,
Bolsward, centrum van cultuur
in Friesland, heeft aandacht
voor alle facetten der
cultuur.
Abonnementsprijs 1 1.90 per kwarual
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Zeer onlangs werd hier het zeer geslaag
de nationaal orgelimprovisatieconcours
gehouden en zo is er steeds activiteit in
Bolsward op het gebied van de cultuur.
Geen wonder, dat bij Prins Bernhard-
fonds en Provinciaal Anjerfonds de stad
Bolsward een van de grootste afnemers
is, wat het verkrijgen van subsidies be
treft. Deze subsidies worden echter van
harte toegekend, daar men bij die Fond
sen weet, dat Bolsward steeds goede
plannen heeft. En wat nog belangrijker
is: de plannen ook steeds uitstekend ten
uitvoer brengt.
Ook deze tentoonstelling is stellig weer
keurig verzorgd en ik hoop van harte,
dat velen van de gelegenheid gebruik
zullen maken om de schilderijen der oude
meesters over het onderwerp „Muziek
en dans in vroeger eeuwen” te bezichti
gen.
Hopelijk, mijnheer de burgemeester,
kunnen de dames en heren van uw ge
meentesecretarie tijdens de expositie
toch steady doorwerken, want ook dat
moet geschieden.
Van harte wens ik U allen in Bolsward
een groot bezoek aan de expositie toe!
En hiermee verklaar ik de tentoonstel
ling voor geopend.
Op het ronde neen van de nationalisten
antwoordden de Europese terroristen
met een hervatting van hun aanslagen,
niet op Mohammedanen, maar op open
bare gebouwen. De universiteit van Al
giers was al gedeeltelijk vernietigd. Na
de hervatting van de terreur van de ver
schroeide aarde kwamen een ziekenhuis
en het stadhuis van Algiers aan de
beurt.
Dat heeft evenwel niet verhinderd, dat
opnieuw een contact tot stand kwam,
met als hoogste figuur Belkacem Krim,
de Algerijnse premier, op de achter
grond. Tenslotte maakte Mostefaï, de
vertegenwoordiger van de F.L.N. in het
voorlopig bewind in Algiers, bekend, dat
de Algerijnse regering bereid was de ter
roristen van de O.A.S. te doen vallen
onder een algemene amnestie. Boven
dien zouden er Europeanen worden op
genomen in de beschermingstroepen, die
op het ogenblik worden opgesteld om de
taak van het Franse leger over te ne
men. Verder heeft Mostefaï de naam van
de O.A.S. in de mond genomen, hetgeen
als een prestigewinst van de O.A.S. be
schouwd wordt.
Aan de rij van culturele evenementen die voor Bolsward het jaar 1962 als parels
sieren, is er weer één toegevoegd.
De opening van de jaarlijkse zomertentoonstelling „Muziek en dans in vroegen
eeuwen” is tot een cultureel hoogtepunt geworden, waarover nog vele jaren zal
worden nagesproken. Er zyn reeds vele dergelijke avonden geweest, geslaagde
en minder geslaagde, maar die van dinsdag j.l. was er een stijlvolle In meer dan
één opzicht, niet het minst ook omdat het gebodene n.l. dans en muziek zo uiter
mate aansloot op het onderwerp van de tentoonstelling en openingswoord en in-
kidiiig hierop prachtig waren afgestemd.
zaken, behoort tot hen en men neemt
aan, dat de huidige minister, Gerhard
Schröder, er ook niets voor gevoelt.
Schröder en Erhard, zijn collega van
economische zaken, zijn er vooral op uit
Engeland bij het groeiende Europa te
betrekken.
Tegen kleine atoom
mogendheden.
Wanneer Rusk met De Gaulle praat,
kan hij hem de rede van McNamara, de
Amerikaanse minister van defensie,
voorleggen, die zich vorige week zater
dag in een belangrijke rede heeft uitge
sproken tegen een spreiding van de
kernwapens; kleine atoommogendheden
zijn gevaarlijk en duur, was de stelling
van McNamara. Een kernbewapening
biedt een klein land niet de minste be
scherming tegen een groot land; zij lokt
alleen totale vernietiging uit. Gevaarlijk
is ook, dat kleine mogendheden met
nucleaire ambities hun conventionele be
wapening moeten verwaarlozen bij ge
brek aan geld. Van een evenwichtige
bewapening van de Navo kan derhalve
geen sprake meer zijn.
De huidige Amerikaanse regering is er
niet naar, af te wijken van een standpunt
dat zij juist acht. De ploeg van Kennedy
is veel doelbewuster en harder dan die
van Eisenhower geweest is. Dat maakt
het de Europeanen wei eens moeilijk,
maar aan de andere kant mag men niet
vergeten, dat vooral in de periode-Eisen-
hower heel vaak juist van Europese zij
de werd geklaagd, dat er van de Ameri
kanen geen leiding uitging. Komt deze
leiding, dan is het weer niet goed. Rusk
zal in elk geval zijn uiterste best doen
zonder prijsgave van standpunt, de sa
menwerking in de Atlantische wereld
niet alleen te bevorderen, maar vooral
ook de gevaren, die er dreigen, te be
zweren.
tuums) door het Nijmeegs Studenten
korps „Les precieuses ridicules” dat
eerst rococodansen bracht in costuums
uit de pruikentijd (met pruik en al) en
later Biedermeier dansen, die veel bijval
vonden.
De openingsrede werd uitgesproken door
de Commissaris der Koningin, die sprak
als volgt:
Gaarne heb ik gevolg gegeven aan de
Er zal daarom ook wel eens Liebes-
sohmerz juist door de dans ontstaan.
Hoe het ook zij, dames en heren, een
tentoonstelling van schilderwerken op
het gebied van muziek en dans, biedt
toch stellig een fleurige aanblik en het
is een goede gedachte om eens bijeen te
brengen, wat oude meesters over dit
onderwerp hebben gewrocht.
Het stadsbestuur van Bolsward brengt
dank aan de directies en besturen van
de 12 musea voor hun bereidwilligheid
schilderijen en prenten af te staan voor
deze tentoonstelling.
Deze dank is stellig op zijn plaats, even
als de dank aan de Inspecteur Roeren
de Monumenten en de heer Ronday.
Deze medewerkende musea zijn (t.w. het
Rijksmuseum te Amsterdam, het Stede-
Ijjk Museum te Amsterdam, het Gemeen
temuseum te Arnhem, de Rijksverzame-
ling van Bilderbeek-Lamaison te Dord
recht, het Dordts Museum, het Rijks
museum Twenthe te Enschedé, het Ge
meentemuseum te ’s-Gravenhage, het
Groninger Museum, het Fries Museum,’
het Museum Boymans- van Beuningen
te Rotterdam, het Frans Halsmuseum in
Haarlem en het Centraal Museum te
Utrecht.
Wie hier komt ziet dus tevens veel
schoons uit alle hoeken van Nederland.
Men heeft in Bolsward, wat het onder
werp der expositie betreft, aansluiting
gezocht, zij het in enigszins verwijderd
verband, met het grote internationaal
folkloristisch dansfestival, dat hier be
gin augustus a.s. zal worden gehouden.
Nu wordt er toch te veel van me gevergd, zal dit paard hebben gedacht, en
het bteef stokstijf voor de hindernis staan. Het gevolg was, dat zijn berijder
de Zweedse ruiter Baron Bengt Bennet, met een fraaie salto in de sloot achter
de hindernis terechtkwam. Het gebeurde tijdens het Scandinavische springcon
cours dat dezer dagen in Kopenhagen werd gehouden.
gaat uit van het principe, dat een nauw
samenwerkend Europa, vanzelfsprekend
onder Franse leiding, een zo sterke
macht in de wereldpolitiek zal worden,
dat het niet langer een aanhangsel van
Amerika zal zijn. Hieruit moet men zijn
verlangen naar een eigen kernwapen ver
klaren. Hij heeft geprobeerd het Europa
van de Zes in een politieke unie te ver
enigen, maar dit is tot nu toe afgestuit
op het verzet van Nederland en België,
die beiden zeggen meer supranationali-
teit in het geheel te wensen dan De
Gaulle kan toestaan en die bij gebrek
aan supranationaliteit sterk aandringen
op de toetreding van Engeland als te
genwicht tot de al te nationalistisch
gedachte Franse politiek. Deze landen
willen ook vooral de banden met Ame
rika niet laten verslappen.
Hoezeer Adenauer zich ook bewust is
van de noodzaak van de alliantie met
Amerika, de laatste tijd hij sterk de nei
ging geheel met De Gaulle mee te gaan
en desnoods een Europa van de drie, van
Frankrijk, Duitsland en Italië in een
politieke unie te verenigen, waarvoor al
de naam Fralit is verzonnen.
Het is niet uitgesloten, dat Adenauer,
die nu toch wel aan het einde van zijn
carrière is, een dergelijke unie wenst
als garantie van de vriendschap met
Frankrijk. Maar in Duitsland zelf en
vooral ook in zijn eigen partij gaan
steeds meer stemmen op, die de gedachte
van Fralit verderfelijk vinden. Brenta-
Op de j.l. gehouden vergadering van de
Friese Kamer van Koophandel werd me
dedeling gedaan van de beëdiging door
de voorzitter der Kamer van de heer
Douwe Visset te Makkum als taxateur
van huizen en bouwterreinen en van Ka
rei Zwaanswijk als taxateur van automo
bielen en motorrijwielen.
4e week juni 1912
De Kamer nam z.h.st. een voorstel aan
tot toekennen van f 30.000 subsidie voor
de ombouw van de tramlijn Sneek-Bols-
ward tot lokaal spoor. De Prov. Staten
gaven f 35000,de gemeente Bolsward
f 25.000
Van de 18 leerlingen die aan de Rijks
Zuivelschool eindexamen aflegden slaag
den er 13, te weten: H. Jellema, J. Ge
luk, J. de Mars, L. Vos, J. C. Penning,
W. J. Schenk, K. G. Staal, L. J. de Vos,
B. Nijdam, H. Haven, H. van Baars, J.
Visser en J. Memelik.
Zo even ontvangen 10 nieuwe kiekjes
van Bolsward, fijn uitgevoerd. K. Fal-
kena Bzn., Bolsward
uitnodiging om met een kort woord deze
zomertentoonstelling van schilderijen en
prenten van Nederlandse meesters uit
de periode ca. 1530 tot 1870 in het stad
huis te Bolsward te openen.
Dat dit reeds de 16de Zomertentoon
stelling is duidt er op, dat het gemeente
bestuur op dit terrein al langdurig actief
is en volhoudt. Het duidt er ook op, dat
er belangstelling voor deze exposities
bestaat.
Deze belangstelling bestaat niet alleen
bij de inwoners van Bolsward en directe
omgeving, maar ook worden de tentoon
stellingen bezocht door talrijke anderen.
Ook komen er veel buitenlanders, die
waarschijnlijk wel niet speciaal hiervoor
naar Bolsward komen, maar die op hun
reis naar Nederland ook een bezoek aan
de Gysbertstad hebben opgenomen en
deze gelegenheid om wérken van Neder
landse schilderkunst te kunnen zien,
dankbaar aangrijpen bij hun bezichti
ging van het wijd vermaarde stadhuis.
Men heeft de architectuur wel eens „be
vroren muziek” genoemd en waar de
tentoonstelling van dit jaar als onder-
I werp heeft „Muziek en dans in vroe-
ger eeuwen”, past dus de aanschouwing
I van het fraaie stadhuis heel goed bij
een bezichtiging van de daarin tentoon
1 gestelde werken.
j In zijn inleiding op de catalogus der
expositie geeft de heer H. J. Ronday, die
met de Rijksinspecteur voor de roerende
monumenten de artistieke verzorging
heeft voorbereid, als motto „Musica leti-
tiae comes, medicina dolorum” (Muziek
is de gezellin der vreugde en geneest
de smarten).
Gezien het onderwerp der tentoonstelling
zou men zich kunnen afvragen, of hier
bij niet een te eenzijdige beperking tot
één deel van het onderwerp wordt ge
pleegd.
Maar, dames en heren, de heer Ronday
wordt volkomen gerehabiliteerd door de
uitspraak van Fraticelli: „De dans is in
1 de grond niets als muziek in stappen en
ltfnen”, zodat het motto dus ook op de
dans van toepassing is. Trouwens, wie
zou ook ontkennen, dat ook de dans een
gezellin der vreugde en een heelmiddel die van J. P. Sweelinck en Alfonds Die-
voor smarten is Hoewel men hier ook penbrok. Vaak wordt er bij vermeld, dal
weer enige voorzichtigheid moet be- er tussen de tijd waarin deze twee groot-
trachten, daar ook wel eens gezegd is, meesters leefden, weinig muziek is ge-
dat „balzalen Amors schiettenten zijn".schapen door Nederlandse componisten.
Voor het eerst sinds vele jaren is er maandag in Algerije niemand vermoord.
Dat is het gevolg van het bestand, dat de organisatie van het geheime leger en
vertegenwoordigers van de Algerijnse nationalisten hebben gesloten.. Vorige week
meldden w(j reeds, dat er onderhandelingen aan de gang waren, maar later in
de week bleken de nationalisten toch niet te willen ingaan op de eisen van de
O. A. S.
Evian blijft de basis.
Maar wanneer men het op de keper be
schouwt, heeft de O.A.S. niet, kunnen
bereiken, dat de accoorden van Evian in
zijn geest worden veranderd. Er is geen
sprake van, dat de'opbouw van Algerije
in federale geest gaat met een eventueel no, de horige minister van buitenlandse
recht van afscheiding voor de Europese
gemeenschap, als het niet naar de Euro
pese zin gaat.
Maar de O.A.S. is niet geheel eensge
zind. In Oran in het Westen en in Bóne
in hét Oosten, zijn groepen, die zich niet
aan het akkoord van Algiers willen sto
ren en er op uit zijn, in die gebieden
met een sterk Europees element een
soort réduit, eën vrije zóne, in te richten.
Militair, politiek en economisch zijn deze
stellingen echter onhoudbaar.
Men kan de Algerijnen niet verwijten,
dat zij de Europeanen in het ongewisse
laten over de wijze, waarop het Alge
rijnse leven in de onafhankelijkheid zal
worden georganiseerd. Vorige week heeft
de voorlopige Algerijnse regering in Tu
nis een manifest gericht tot de Algerijn
se bevolking, waarin duidelijk wordt ge
maakt, dat men een sociale revolutie in
de zin heeft, met als eerste punt een
agrarische hervorming, die zonder aan
zien van persoon of godsdienst zal wor
den uitgevoerd. In structuur en menta
liteit moeten alle voortvloeisels van het
feodalisme en het kolonialisme worden
vernietigd, m. a. w. de Europeanen zul
len er zich aan moeten gewennen niet
meer een klasse apart te zijn. Voor velen
zal de terugtocht naar Frankrijk aan
trekkelijker zijn.
Dean Rusk, de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, reist op het
ogenblik in Europa rond. Hij bezoekt
Parijs, Londen en Bonn en vo
besprekingen, die geen tastbare
ten zullen opleveren, maar ven
nen om verhelderend te werkt
wat al te zwaar geworden At
atmosfeer. Enerzijds moet hij r
ste achterdocht, vooral in F
wegnemen, anderzijds moet hi
Europese staatslieden waarschu
hun streven naar het Amerika
voel een deugdelijke samenwerl
de Westelijke wereld in de weg
Aangenomen wordt, dat zijn m
taak in Parijs ligt. President E
Ik seach eb en floed
Op dat plakje oan sé
Sa as juster en hjoed
Fan it selde sté.
It giet lyk as mei tinzen
Dy ebje ek wei
Har floed krüst de grinzen
Fan ’e macht op 'e dei.
Ek giet üs bestean
Inderdaad werden er geen componisten
gevonden waarvan het werk als dat van
de 16e eeuwers bekend werd in geheel
Europa, van Rome tot Madrid, van
München tot Venetië. Sweelinck vormde
het einde van een reeks, Diepenbrok nam
de traditie van creatieve toonkunst weer
op. Het is niet waar wanneer wordt be
weerd, dat er in de tussentijd niet is
gecomponeerd.
Er was een groot aantal vakkundig klei
ne meesters. Maar men was bescheiden
en in de 17e en 18e eeuw was er op
velerlei gebied een zeker minderwaar
digheidsgevoel. Wel waren er de klokken
en de orgels, om niet te vergeten de
stadsmuzikanten met hun trompetten.
Dat er weinig muziek is bewaard geble
ven vindt zijn oorzaak ook in de spreek
woordelijke schoonmaakwoede van de
Nederlandse huisvrouw.
Deze „vreugde voor de Dieuwertjes” is
vaak een ramp voor onze cultuur. Zelfs
van Sweelinck is in ons eigen land geen
noot bewaard gebleven. Wel heeft men
van zijn werk gevonden in Zwitserland,
Engeland en Zweden.
Toch is er zeer veel en zeer intensief
gezongen en muziek gespeeld. Elke stad
van enige importantie had zijn muziek
gezelschap, meestal Collegium Musicum
genoemd. In Friesland wordt de oudste
gevonden, opgericht in 1600 en lange
jaren geleid door Vredeman. Ook ver
schenen er vele liederenboeken o.a. de
Friese Lusthof van J. J. Starter.
Bij sommige liederen hieruit componeer
de Vredeman de muziek.
Er was zowel sprake van „stichtelijke
minneliedekens” als van „boertige kluch
ten”.
De schilders uit de 17e en 18e eeuw
waren realisten. Zij schilderden hetgeen
zij zagen en fantaseerden slechts weinig.
Vele taferelen uit het muziekleven op het
platteland werden vastgelegd, bijv, boe
renbruiloften, vastenavonden, boeren
kermissen.
Bekend zyn de weldoorvoede boeren van
Van Ostade, de graagte waarmee ’n Jan
Steen de onbolligheid uitbeeldde. Zo ne
men wij kennis van een verscheidenheid
aan instrumenten: de liereman, de doe
delzak, de bazuin, cornet, viool, clave-
cimbel en spinet.
Bekend is ook het huiselijk muziekleven.
Sommige schilders beoefenden ook zelf
de muziek. Gerard Terborch was bijv,
een bekend luitspeler. Bekend zyn ook
de stillevens met muziekinstrumenten.
Vaak werden deze een symbool van wat
Salomo noemt: Ijdelheid der ijdelheden
en zien we er een doodshoofd by afge-
beeld.
In de 19e eeuw komt de piano naar vo
ren. Een andere tijd breekt aan.
Van dit alles biedt de tentoonstelling een
interessant beeld.
Reeds de eerste avond mocht de tentoon
stelling zich in een druk bezoek verheu
gen.
Hwat bat Qabe Skroar
Voor het jaarlijks openluchtconc
gaande van de Oude Bond
Harmonie- en Fanfarekorpsen
land, dat te Bolsward gehouden
den op woensdag 18 en dondi
juli a.s., is de deelname, evenals vorige
jaren, weer enorm. 75 korpsen hebben
ingeschreven voor de concertwedstrijd,
25 voor de mars, en 11 voor de drum-
bandwedstrijd. Voor beoordeling heeft
het bestuur dan ook niet minder dan vijf
deskundige juryleden aangezocht.
Op ’e kadans fan 'e tiid
In fallen en gean
Mei wachtsjen en striid.
Hast lyk as in weach
Faek dreamend of wreed
Bisjoen mei it each
Fan leaf of fan leed.
Ta kommen gean
Hat hjir alles har set
Dat bliuwt bistean
As in iewige wet.
j
11 ''vj? j,
van
wor-
- i
