Engels kabinet drastisch gewijzigd
Ook Franco herzag zijn regering
IS MINISTER LUNS
TE VEEL AFWEZIG?
wereld-
van
De invoering
televisie vergt tijd
Qdbe Skroar
üs hjoed 2 p
to sizzen
VRIJDAG 20 JULI 1962
10 le JAARGANG
No. 29
Nieuwe verhoudingen op het Binnenhof
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
Wolfgang Frankel
Uy.;-
fe'.'IS
U
V i
Wairin opgenomen: De Bolswxrdsche Courant, Wettergoo en De Jong’» Nieuwsblad
HERTOG EN HERTOGIN VAN KENT MET BABY
Hwat hat
Neat is sa slim to learen as selskennis.
uitwisseling
Surinaamse associatie.
PER KANO NAAR DE VIERDAAGSE
De trotse hertog en hertogin van Kent laten hun eerste kindje zien, dat 26
juni is geboren. De baby, die tiende is in de lijn voor troonopvolging, zal de
titel Graaf van St. Andrews krijgen.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
Ook in Spanje
Ook generaal Franco heeft zijn rege
ring herzien. Zeven ministers zijn ver
vangen van wie enkelen al lang ziek
waren en van wie er ook het ontslag wel
hadden verdiend door hun houding in
de tijd van de stakingen van het voor
jaar.
De invloed van de Falange, Franco’s
politieke partij, is gedaald en die van
Opus Dei, een r.k. lekenorganisatie, die
sociaal vrij modem is georiënteerd, is
Uitroeien van de bomen rond de Ned.
Herv. Kerk te Lollum.
Jelle Menage te Arum 30 jaar bij de
posterijen.
In Arum geraakte de grote Harlinger
petroleumwagen op hol.
De werkloosheid in Amsterdam is on
geveer 16 minder dan het vorige jaar
Abonnementsprijs t 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Een directe communicatie kan in het
voordeel van de mensheid worden ge
bruikt ter verspreiding van kennis en
gevoel van samenhorigheid, zij kan even
wel ook gebruikt worden om verwar
ring, haat en bedreiging te verspreiden
door middel van een veel krachtiger pro
paganda dan ooit tevoren mogelijk was.
De Verenigde Staten nemen als een sa
menleving, die zich gaarne laat voor
staan op vrijheid van voorlichting en
die steeds, althans in theorie, bereid
facmillan, de Engelse minister-president, heeft op drastische wijze zijn regering
lervormd. Het medogenloze karakter van sommige ontslagen heeft nogal wat
I opzien gebaard. Zo is het meestal gewoonte, dat een verdienstelijke minister een
I deugdelijke onderscheiding, een verheffing in de adelstand of een aanzienlijke ere-
baan krijgt. De trouwe Selwyn Lloyd is niets van dit alles te beurt gevallen. Hij
kan weer terug naar de achterbanken in het Lagerhuis.
3c week juli
De Tweede Kamer is nu bezig aan haar zomervakantie. Voorzitter Kortenhorst
heeft tijdens de laatste vergadering aangekondigd, dat er bij de hervatting der
werkzaamheden in september a,s. een proef zal worden genomen met een nieuwe
werkwijze van ons parlement. Geprobeerd zal worden verschillende begrotings
hoofdstukken in openbare commissievergaderingen zover af te doen, dat de vol
tallige Kamer er zich nog slechts kort mee bezig zal behoeven te houden.
Dit is overigens niet de enige wijziging, welke ons politieke leven in de naaste toe
komst te wachten staat. Binnenkort zullen ook nieuwe politieke leiders naar voren
treden. Nt de liberale prof. Oud heeft nu ook de christelijk-hlstorische fractielei
der Dr. Tilanus doen weten, dat hij zich na een veertigjarig Kamerlidmaatschap
niet beschikbaar zal stellen voor een herkiezing.
De vooruitzichten, welke een wereld-omvattende directe televisie biedt, hebben ’n
grotendeels onvoorbereide wereld overrompeld.
Het zal nog wel enkele jaren duren voordat het schitterende succes van de „Tel
star” communicatiesatelliet is uitgegroeid tot een dagelijkse uitwisseling van
beelden, maar het is duidelijk, dat dit nieuwe instrument de mogelijkheid van aan-
aanzienlijke invloed op het internationale leven behelst.
Bij de heersende geestdrift bestaat de neiging het vooruitzicht deze nieuwe tech
nische mogelijkheid spoedig in dienst te stellen van de verbetering van de ver
houding tussen de volkeren te overschatten, aldus Murrey Marder in het nieuws
bulletin van de United States Information Service
Nu valt anderzijds niet te ontkennen,
dat er zich in de huidige regeringscom-
binatie scheuren voordoen. Het voor
beeld van de Mammoetwet stond niet
op zichzelf. De critiek, welke de antire
volutionaire hoofdleraar De Gaay Fort- Kamer niet kent.
Witmarsum wil bij het eeuwfeest van
Nederlands onafhankelijkheids verkla
ring een feest organiseren.
Vredesverdrag
Het is niet ondenkbaar, dat er de ko
mende tijd weer wat rommeling in de
Berlijnse kwestie gaat komen. Chroes-
tsjov heeft weer aangegeven, dat hij
vooral wil aansturen op een gedemili
tariseerde vrije stad West-Berlijn, waar
in voor enige tijd de Westelijke garni
zoenen zouden kunnen worden vervan
gen door garnizoenen van kleine NAVO
landen en het Pact van Warschau on
der auspiciën van de Ver. Naties.
Amerika heeft dit verworpen, waarop
Moskou het een grote stap in de rich
ting van het Westelijke standpunt noem
de en het herhaalde met het dreigement,
dat bij afwijzing Rusland zou moeten
Ontwapening.
In Genève heeft de ontwapeningsconfe
rentie van zeventien landen het werk
hervat. De verwachtingen zijn niet hoog
gespannen, hoewel men een Westelijk
voorstel verwacht, dat een grote toena
dering tot het Russische standpunt zal
zijn inzake de kernproeven.
Door nieuwe methoden zijn de Ameri
kanen en Engelsen er n.l. in geslaagd
een nog groter aantal ondergrondse
kernproeven als zodanig te herkennen,
zodat de behoefte aan inspectie ter
plaatse tot een minimum beperkt be
hoeft te blijven. Het gaat echter om
dat minimum, dat Rusland principieel
ook al niet aanvaardt.
Maar de kansen op overeenstemming op
dit punt zijn iets gestegen, hoewel men
niet moet verwaarlozen, dat Rusland
kan menen kernproeven te moeten hou
den om niet ten achter te komen bij de
Amerikanen.
Waarom d’at nodig is, is een tweede,
Bij de socialisten is mr. Burger reeds
vervangen door prof. Vondeling bij de
kvp neemt dr. De Kort tijdelijk de lei
ding waar en dr. Bruins Slot heeft de
laatste maanden zo met zijn gezond
heid gesukkeld, dat sommigen al met
de mogelijkheid rekening houden, dat
ook de antirevolutionairen binnen afzien
bare tijd een nieuwe fractievoorzitter
zullen moeten kiezen!
Zullen die nieuwe leiders ook nieuwe
politieke verhoudingen tot stand bren
gen?
Dat is de vraag, welke de gemoederen
rond het Binnenhof bezig houdt.
Natuurlijk is de politiek allereerst een
zaak van beginselen, maar geheel on
want Chroestsjov heeft vol vertrouwen
over de Russische defensie gesproken,
die beschikt over een ruimteraket en
een afweerraket, die een vlieg in de
ruimte kan raken.
Op het gebied van de algemene ontwa
pening is nog minder vooruitgang te
verwachten. Ook hier is het de inspec
tie, die een spaak in het wiel steekt.
Rusland wenst alleen inspectie van de
vernietiging van de wapens, het Westen
wil inspectie van wat over is. Maar dat
noemt Rusland spionage.
is een vrije uitwisseling van meningen
te bevorderen opdat de waarheid over
de leugen kan zegevieren, het traditio
nele standpunt in ten gunste van de
meeste omvattende vorm van wereld-
communicatie. De Verenigde Staten zijn
voorstander van een wedijver in deze
vorm.
De Sowjet Unie beweert, dat zij in be
ginsel de ruimst mogeiijke communica
tie van denkbeelden voorstaat.
Het is echter duidelijk, dat deze beide crisis.
Drastisch is het wel te noemen,
overgaan tot ondertekening van het af
zonderlijke vredesverdrag met Oost-
Duitsiand, waardoor de toegangswegen
naar West-Berlijn geheel onder beheer
van Oost-Duitsland zouden komen, dat
zich niet meer gebonden behoefde te
achten door het bezettingsstatuut.
Rusland heeft bij het nieuwe dreigement
met het vredesverdrag echter geen tijds
limiet gesteld.
man. in de Eerste Kamer uitte op de
afwezigheid van minister Luns bij de
behandeling van de associatie-overeen-
komst bij de Euromarkt, klonk ook niet
vriendelijk.
Prof. De Gaay Fortman is niet de eer
ste de beste. Hij is enige malen kabi
netsformateur geweest, enkele jaren
geleden hielp hij zelfs het verslagen ka-
binet-De Quay weer overeind. Thans
sprak hij de vrees uit, dat minister Luns
door zijn veelvuldige afwezigheid van
Nederland, de Nederlandse Antillen en
Suriname zou vervreemden.
Minister Luns was in Rome voor over
leg op Europees niveau. Het trof onge
lukkig, dat hij er niet was, juist toen
de Surinamers er op aandrongen door
eigen gevolmachtigden te worden ver
tegenwoordigd bij ministeriële bespre
kingen van de Euromarktlanden, welke
hun land raken.
Waarschijnlijk zal minister Luns, de
kritiek horende, de verzuchting hebben
geuit, dat een mens niet overal tegelijk
kan zijn.
Was zijn Indonesische collega van bui
tenlandse zaken, Subandrio, niet toen
net op weg naar Washington om aan
het geheim overleg tussen Nederland en
Indonesië over het plan-Bunker te gaan
deelnemen Misschien zou minister Luns
daar ook wel bij hebben willen zijn.
belangrijk zijn de persoonlijke verhou
dingen toch ook weer niet. Het feit, dat
minister Cals de toekomstige kvp-
leider zijn Mammoetwet zag aange
nomen dank zij de steun der socialisti
sche oppositie, riep onmiddellijk specu
laties over een hernieuwd samengaan
van kvp en pvda in het leven, al wees
de daarop volgende verwerping van ’t
socialistische initiatiefvoorstel-Vonde
ling betreffende de vervreemding van
landbouwgronden uit, dat nog niet alles
pais en vree is.
Gelezen aan het Postkantoor: Afgifte
van 21/2 centstukken in rollen van 40
stuks voor slechts één gulden.
Men zoekt nu ,naastig’ naar de feiten
Waar deze fout is aan te wijten
Al werd het duizendjarig rijk niet echt
Die Duitsers spelen lang niet slecht
Jawa
wan
neer zestien ministers verdwijnen en an
deren opschuiven. Twee wijzigingen
I trekken de aandacht. In de eerste plaats
moest Selwyn Lloyd, de minister van
financiën, het veld ruimen voor de jon-
cro econoom Maudlins' en in de tweede
j financiën, het veld ruimen voor de jon-
i ge econoom Maudling, en in de tweede
plaats verdween Watkinson, de minis
ter van defensie, die wordt opgevolgd
door Thorneycroft, die tot nu toe mi
nister van luchtvaart was.
De oorzaak van deze veranderingen,
I moet men zien in de groeiende afkeer
van de kiezers van het conservatieve be
wind, zoals dat bij elke tussentijdse ver
kiezing weer aan de dag treedt.
De dag voor de eerste groep ministers
I verdween, verloor de conservatieve can-
didaat in Leicester weer een fors aan
tal stemmen ten gunste van de liberale
candidaat, die daarmee vrij dicht ein-
I digde achter de overwinnaar, de candi
daat van Labour, wiens aandeel in het
totaal overigens ook met tien procent
verminderde.
Die afkeer kan men niet alleen verkla-
De kerkeplaats, bewoond door J. Goin-
ga te Kimswerd, afgebrand.
Ben Bella’s kansen gestegen
In Algerije is men nog niet veel verder
gekomen. Ben Khedda is in Algiers, Ben
Bella in het Westen, in Oran.
Hier heeft zich de voormalige premier
Ferhat Abbas, die in augustus van het
vorige jaar is vervangen door Ben Khed
da, bij hem gevoegd. De steun van de
ze gematigde figuur zal ongetwijfeld
wat van het wantrouwen in Ben Bella
wegnemen. Het is nog niet te overzien
wie het touwtrekken zal winnen, al
achten waarnemers de kansen van Ben
Bella wel gestegen.
gestegen door benoemingen in de eco
nomische sector. Opus Dei is een groot
voorstander van een toenadering tot
Europa.
Opmerkelijk is, dat een regeringsver
klaring zegt, dat op sociaal gebied de
encykliek Mater et Magistra van Jo
hannes XXIII de richtlijn zal vormen.
En op deze encykliek baseerden zich
juist de stakers in het voorjaar, die vol
gens de Spaanse wet in overtreding wa
ren. Men mag dus wel een wat libera
lere sociale praktijk vermoeden met
misschien wijzigingen in het door de
staat volledig beheerste vakbondswezen.
Of het liberaal in Westelijke zin zal
worden, staat echter te bezien.
Men zou kunnen zeggen, dat de stakers
en de hen steunende kerk succes heb
ben gehad. Dat zou de toekomst van het
regime bedenkelijk kunnen maken.
Doch dan is er nog altijd het leger,
waarop Franco kan vertrouwen en dat
in de nieuwe regering weer sterker in
vloed heeft verkregen. De chef van de
generale staf, kapitein-generaal Mu
noz Grandes, is benoemd tot vice-pre
mier en zal in geval van Franco’s dood,
ziekte of afwezigheid als hoofd van de
regering optreden. Het hoofd van de
staat zal in geval van Franco’s dood
worden gekozen door twee lichamen,
waarin Munoz Grandes de leidende fi
guur is. Deze trouwe aanhanger van
Franco, leider van de Blauwe Divisie
aan het Oostfront in 1941, heeft weinig
in zich wat een liberaal Westerling aan
trekt en dat maakt weer, dat men zich
afvraagt, of ook de progressiviteit van
Opus Dei wel enige kans zal krijgen.
De spoorlijn MetslawierAnjum schiet
al aardig op. Er wordt met spoed aan
gewerkt.
De raad van
de vervroegde
De raad was
soonlijke vrijheid
mag worden aangerand.
De Bundeswehr-kapel speelt grandioos
Militaire marsmuziek uit de oude doos
Al werd het duizend jarig rijk niet echt
Die Duitsers spelen lang niet slecht.
Zo speelde Wolfgang Frankel ook
een spel
Als hoogst openbare aanklager nog wel
Hij dacht, nou ja, die verleden tijd
Raakt wel in de vergetelheid
Maar een dwarskijker met documenten
Wilde van die verleden tijd wat rente
Die Wolfgang Frankel speelde tevens
lm den krieg mit mensenlevens
.Verwonderd’ en ook wat .geschrokken’
Werd Frankel snel teruggetrokken
.Helaas’ kon men hem niet ontslaan
Want een .misdaad’ had hij niet begaan
Met 2300 Mark per maand pensioen
Moet Frankel het voorlopig doen
Handhaving in deze situatie
Wordt toch een vervelende confrontatie
InVenlo kamperen 13 Engelse militairen op het terrein van de Frederik Hen
drik kazerne. Onder leiding van kapitein Johnson zijn de militairen met zes
kano’s uit Dover het Kanaal overgestoken naar Calais. Over de verschillende
binnenwateren in Frankrijk en België kwamen zij via de Maas in Venlo, waar
zij enige dagen blijven. Hierna gaat de kapitein met zijn mannen deelnemen
aan de vierdaagse van Nijmegen
Archiefwet
Misschien stak het de senatoren ook
wel een beetje, dat hij vorige week de
behandeling van de associatie-overeen-
komst in de Tweede Kamer wèl had bij
gewoond
De senatoren kunnen het niet waarde
ren als men de indruk wekt, dat de
leidende naties van twee verschillende
werelden het in feite niet eens zijn over
wat zij gemeenschappelijk voorstaan.
Een enkel recent voorbeeld was ’t Sow
jet besluit af te zien van een uitwisse
ling van televisie-uitzendingen door pre
sident Kennedy en Sowjet premier Ni
kita S. Chroesjtsjow.
De aanleiding tot deze weigering sproot
niet uit communistische verdorvenheid
voort en waarschijnlijk was het even
min de opgegeven reden, dat door de
hervatting van de Amerikaanse proeven
met kernwapens de internationale span
ningen waren vergroot, waardoor de
tijd niet gunstig was voor nieuwe- proef
nemingen ter bevordering van vriend
schappelijke verhoudingen.
De Sowjet maatschappij kan nu een
maal geen weerstand bieden aan een in
grijpende penetratie van overtuigende
denkbeelden van buitenaf. Dit gebrek
aan veerkracht moet ten dele worden
toegeschreven aan het bij de Russen in
geboren wantrouwen jegens de buiten
wereld, die het op het communisme heeft
voorzien, maar deze zwakheid is groten
deels te wijten aan de communistische
denkwijze zelf.
Met de vervolmaking van de communi
catie via satellieten zou zelfs indien de
Tweede Kamer iets belangrijker zou zijn wereld dat wenste, er nog geen spoe-
dan de Eerste Kamer. Dat trad bij de dige,
tweede behandeling van de Archiefwet
weer duidelijk naar voren. Men zal zich
herinneren, dat de Senaat het eerste
voorstel van staatssecretaris Scholten
afwees, omdat dit de onteigening van
archiefstukken van de overheid, die in
particuliere handen zijn geraakt, moge
lijk zou hebben gemaakt.
Thans zal de overheid de betrokkenen
alleen kunnen dwingen hun bezit te la
ten foto-copiëren.
De Tweede Kamer heeft zich met dit
compromis verenigd, hoewel zij in haar
hart vond, dat eigenlijk de Eerste Ka
mer zich naar hé.ar had moeten
schikken.
De senatoren grepen de tweede lezing
der wet nu aan om te beklemtonen, dat
ons staatsrecht een dergelijke „primaat”
van de Tweede Kemer boven de Eerste
versterkende uitwisseling van
denkbeelden en ervaringen tussen Ame
rikanen, Chinezen, Kongolezen, Indo
nesiërs, enz. mogelijk zijn.
Er zijn tal van problemen die om op
lossing vragen: taalmoeilijkheden, de
bouw en exploitatie van zend- en ont-
vanginstallaties, internationale overeen
komsten over het gebruik van zendgol-
ven en andere technische problemen,
nog afgezien van de inhoud van de uit
gewisselde programma’s. Wat voor het
ene volk waarheid is, is vaak voor een
ander propaganda.
Televisie openbaart, ondanks de voor
heen gekoesterde illusies, niet automa
tisch de „innerlijke waarheid” van het
gesproken woord. Zij is integendeel veel
eer een spiegel die slechts laat zien wat
er vöor wordt geplaatst.
Terwijl zij met verheven overtuiging ’n
beeld kan geven van de waarheid, kan
zij ook worden gebezigd om op even
overtuigende wijze de waarheid te ver
draaien.
Een menigte van een paar honderd men
sen, die opdracht hebben woedend voor
het oog van de televisiecamera te de
monstreren, kan de indruk vestigen van
een opstandig volk. Een kunstig opge
stelde verzameling wapens kan de in
druk geven van een onoverwinnelijke
macht die paraat staat te overwinnen
of een tegenstander aan de andere zij
de van de aardbol te intimideren.
Leiders met een glimlach op het gelaat
kunnen agressie overwegen.
Dit alles zij niet gezegd om de grote
mogelijkheden ten goede van dit nieuwe
instrument te verkleinen. Ondanks alle
gevaarlijk voor een verkeerd gebruik is
voorlichting en uitwisseling van ervarin
gen de grootste macht ten gunste van
eensgezindheid onder de volkeren. Wan
neer een tegenstander uw huiskamer
binnenkomt en u hoort hem verklaren,
waarom hij wantrouwen of vrees koes
tert, dan kan dit de mensen meer be
grip bijbrengen over wereldproblemen
dan duizend diplomatieke nota’s.
De wereld zal onvermijdelijk dichter
worden aangehaald, zowel met betrek
king tot elders gekoesterde verlangens
als in tijden van een gemeenschappelijke
CtintCl XX XV. XX 111VL <AXXVzV>XX VXsXJXXU.
ren uit de loonstop, die Selwyn Lloyd
op zijn naam heeft staan en die objec
tief gezien helemaal niet zo verkeerd
was in de economische fase, waarin het
land zich op dat ogenblik bevond.
Men kan zeggen, dat hij er succes mee
heeft gehad bij de beteugeling van*de
inflatie, al is dat wat ten koste gegaan
van de werkgelegenheid en van de koop
kracht. Het grote bezwaar tegen Lloyd
is echter, dat bij (en de premier stond
geheel achter hem) geneigd was als
oer-conservatief de belangen van de ho
ge inkoiufiusjjijjiün beleid te overschat
ten.
Men heeft het gevoel, dat de stagnatie
in de economie, die magertjes afsteekt
bij de bloei op het vasteland, een onop
losbaar probleem is voor een conserva
tieve geest. Men wil fris bloed.
Daaraan heeft Macmillan (met behoud
overigens van zichzelf) gehoor gegeven.
Men vraagt zich nu af of Maudling
meer bereid zal zijn de economie prik
kels toe te dienen, die een expansie moe
ten bewerken.
Het verdwijnen van Watkinson zou kun
nen worden uitgelegd als het openen
van de weg naar Europa, naar een in
samenwerking met Europa opgebouwd
defensie-apparaat.
de gemeente Sneek heeft
winkelsluiting afgewezen,
van oordeel dat de per-
van de burgerman niet
/■w,
