Rusland wil als laatste
kernproeven staken
Mg
'4
Minister Luns voert de strijd
verschillende fronten
op
My
1 WI
I
V
Vacantie zorgen op het Binnenhof
Reactor-centrum in Petten
TV
V
B
h
KI
Toestand in Algerije nog onoverzichtelijk
Rusland gaat nieuwe keraproven nemen
fiBi
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
■i4,
S3
Kijkers en luisteraars
Opper-oplimisten
Speedwayrenners uit
acht landen strijden
om gouden helm
Gouden filmpjes
Of
VRIJDAG 27 JULI 1962
101e JAARGANG
No. 31
anti-raket-
PIET
I
X
'3$«£
*1
14
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 13.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
of Rusland alles
de Westelijke mo-
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingeaonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
4
dwang
u wel
A
_k l-.spektie van onderaardse
overbodig maken. Maar Ameri-
en wel
vooral uit principiële overwegingen. Er
Hald dyn freonen yn eare
mar wês hoeden,
moarn kinne it dyn fijannen wèze
is nog een andere moeilijkheid bijgeko
men, doordat Rusland het recht opeist als
laatste kernproeven te houden, omdat
Amerika er mee is begonnen.
Er wordt nu gedacht over een compromis
voorstel van de Mexicaan Nervi, die 31
december als grens voor de proeven wil
nemen, zodat Rusland zijn serie kan af-
werken. Amerika is hier niet helemaal
tegen gekant, maar het zou best kunnen,
dat Rusland zich toch nog alle recht wil
voorbehouden. De nationale verdediging
weegt zwaarder dan de belangen van de
mensheid.
Huurverhoging
Ook de Eerste Kamer hield zich deze
week even met de Europese politiek be
zig. Zij keurde namelijk de vestiging van
een Europese reactor-centrum in Petten
goed, nadat minister De Pous de liberale
senator De Wilde had verzekerd dat heus
af doende veiligheidsmaatregelen zullen
worden getroffen voor de atvoer van ra-
dio-actieve afvalstoffen.
Voorts hechtten de senatoren hun goed
keuring aan de voorgenomen verhoging
van de parlementaire schadelooststelling
voor de leden der Tweede Kamer.
Maar het hoofdonderwerp van hun dis
cussies werd toch wel gevormd door het
voorstel van minister Van Aartsen tot
verhoging der huren met 10 °/o op 1
september a.s.
Dat de socialisten en communisten hier
tegen gekant zouden zijn was bekend.
De socialistische oppositie vreest, dat el
ke huurverhoging weer een stijging der
bouwkosten beïnvloedt daardoor dus
weer ongedaan wordt gemaakt zij
vindt bovendien, dat er onvoldoende
waarborgen zijn, dat de huiseigenaren
de hogere huur-opbrengsten voor beter
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN
DE WEST
Een groep stevige marinemannen trekt
de sloep met de prinsessen Irene en
Margriet aan boord aan vaste wal voor
bet bezoek van de prinsessen aan bet
eilandje Saba, dat alleen met een spe
ciale sloep te bereiken is. De tocht
naar de rede van het eiland werd ge
maakt met Hr. Air. „Van Ewijck”
De bespreking Nieuw-Guinea
Kwam dan eindelijk weer op gang
Compromis tussen de twee ara?
Slaagt het, en duurt het nog lang?
Deze vragen komen boven
Eén stem wordt steeds weer gehoord
Het zal lukken, blijf geloven
Want de ster van Bunker gloort
Als elk in troebel water vist
Amerika blijft optimist.
*t Witte Huis toonde al jaren
Partners, tot uw dienst bereid
Nou ja u begrijpt, wij sparen
Allebeide, kool en geit
Van Royen een klein knipoogje
Soekarno een schouderklop
Nu en dan een tam betoogje
Bunkers geduld raakt niet op
Als elk tast in een koude mist
Amerika blijft optimist.
Kijk es heren, ons principe
’t Nooit met iemand aan de stok
Van zijn een volk van het type
’t Hemd is nader dan de rok
Staan bij ons eigen belangen
Wat gevaarlijk op het spel
Dan wordt ’t pas tijd tot meer
En een vaster houding, snapt
Als elk om kleinigheden twist
Amerika blijft optimist.
In ’t geheim klinkt het gefluister
Rusk voelt ’t als een secuur feit
Nederlands standpunt is juister
Dan Maliks halsstarrigheid
Maar zoiets luidop te zeggen
Nee, dat gaat ons toch te ver
Kom ga door met overleggen
Wijs geleid door Bunkers ster
Als elk van venijn blaast en sist
Amerika blijft optimist
Zondagmiddag 5 augustus om 3 uur zul
len in het Sportpark Veenoord'’ te
Sleen de speedwayrenners weer voor spec
taculaire duels zorgen. De deelnemers
komen uit niet minder dan acht landen.
Topcoureurs uit Nederland, Engeland,
Australië, West Duitsland, Denemarken,
Nieuw Zeeland, Finland en Zweden zul
len strijden om de fel begeerde Gouden
Helm van Drente.
Militaire coup in Peru.
Niet alleen Algerië worstelt met 't pro
bleem van de plaats van het leger in de
gemeenschap, ook Peru is weer terugge
vallen tot het stadium van de militaire
dictatuur. Bij de verkiezingen van 10 ju
ni heeft geen van de kandidaten de ver
eiste meerderheid van eenderde van het
aantal stemmen behaald, zodat op 28 ju
li het eveneens nieuw gekozen Congres
zou beslissen.
De beste kans op de overwinning maakte
Haya de la Torre, die met de Apra de
enige goed georganiseerde partij achter
zich heeft.
Haya de la Torre is na de eerste wereld
oorlog zeer radicaal begohnen, maar is
nu een politicus van het centrum. Dat
neemt niet weg, dat het leger ernstige
bezwaren tegen hem heeft. Om ’n meer
derheid in het Congres te verkrijgen had
DE TELSTAR UITZENDING
Miljoenen europeanen zijn maandag
avond getuige geweest van het eerste
Am. t.v.-programma, dat van de V.S.
via de 1'elstar-satelliet in Europa werd
opgevangen. Foto: Ook bij de familie
Smit in Volendam volgde men de
persconferentie van president Kennedy
Op 1 juli 1962 waren er bij de Dienst
Luister- en Kijkgelden 1.168.995 tele
visietoestellen aangegeven teg. 1.157.995
op 1 juni j.l. (t.e.m. 20 juli j.l.
1.177.342).
In de eerste helft van 1962 werden er
129.137 televisie-ontvangers geregi
streerd, d.w.z. 5,7 procent meer dan in
het eerste halfjaar van 1961, toen de
aanwas 122.142 bedroeg.
Op 1 juli 1962 bedroeg het aantal gere
gistreerde radiotoestellen 2.594.619 te
gen 2.595.300 op 1 juni j.l.
Het aantal aansluitingen op de Draad
omroep was op 1 juli 472.445 tegen
472.598 op 1 juni j.l.
Dat Rusland zijn kernproeven zou gaan hervatten is niet al5 een verrassing geko
men. Herhaalde malen al hadden Chroestsjov èn andere leiders van de Sovjet-Unie
er op gezinspeeld, dat Amerika met zijn kernproeven Rusland als het ware dwong
tot hervatting, waarbij zij er maar niet aan herinnerden, dat Rusland vorig jaar als
eerste de sinds 1958 bestaande vrijwillige pauze in de proeven heeft verbroken, al
moet men Rusland toegeven, dat van Westelijke zijde Frankrijk zich weinig had
aangetrokken van de stopzetting. Of dit echter een afdoende motivering is, mag
men betwijfelen, gezien het peil, waarop de Fransen op het ogenblik nog werken.
Het is vermoedelijk dichter bij de waar
heid, dat Rusland de kernproeven heeft
hervat om nieuwe wapens en vooral wa
pens ter verdediging, de z.g. anti-raket-
raket, te ontwikkelen. Met dit wapen
zou men een vijandelijke raket in de
I lucht kunnen vernietigen zonder dat
i zulks schade zou kunnen aanrichten. Ge
gevens over de Russische proeven die
men van Amerikaanse zijde heeft verza
meld, zouden er op wijzen, dat Rusland
op dit gebied aanzienlijke vorderingen
heeft gemaakt, al lijkt Chroestsjovs op
merking, dat Russische raketten een vlieg
in de ruimte kunnen raken, wat op over
drijving.
In elk geval was deze ontwikkeling voor
de Amerikaanse president aanleiding, na
lange aarzeling opdracht te geven ook
nieuwe Amerikaanse wapens te proberen
en vooral te trachten door kernexploties
op zeer grote hoogte radio- en radarver-
bindingen te verstoren, zodat vijandelij
ke raketten haar koers niet meer zouden
kunnen bepalen. Vorige week kondigde
Amerika aan met succes een anti-raket-
raket te hebben beproefd.
Ruslands nieuwe proeven houden ver
moedelijk verband met het verwerken van
de gegevens van de vorige proeven.
Ontwapeningsconferentie.
Ondanks dat, is op 17 juli de ontwape
ningsconferentie van zeventien landen
weer te Genève bijeen gekomen, waarop
ook over een verbod van kernproeven
wordt gesproken.
Rusland weigert internationale inspektie
van gevallen, waarin twijfel zou be
staan of er een kernexplosie of een aard
beving zou hebben plaats gehad. Het
acht het voldoende daarvoor de nationale
opsporingsapparatuur te gebruiken en de
jongste ontwikkelingen wijzen uit, dat
deze apparatuur zodanig verfijnd is, dat
met vrij grote zekerheid kan worden
■\astgesteld of er een aardbeving of een
kernexplosie is geweest. Dat zou de in
ternationale ins
proeven
ka houdt vast- aan deze inspektie
4 e week juli 1912
Benoemd tot secretaris-boekhouder van
de Spaarbank te Arum, de heer W.
Hoogland te Balk.
In Bolsward zijn thans 39 telefoonaan
sluitingen.
Victoriawater. Wacht u voor namaak:
Leo Hettema, Bolsward.
De 91-jarige Friese schrijver Waling
Dykstra zal zijn prozastukken en gedich
ten welke hij nog in portefeuille heeft
uitgeven. Dit laatste werk van de grijze
schrijver zal in drie delen verschijnen.
Door de aanhoudende regen hebben de
veldvruchten erg geleden.
Met name de termijn van bestuursover-
dracht, welke op twee jaren was geraamd
wil president Sukarno sterk bekort zien,
namelijk tot 1 januari 1963, terwijl hij
aan de andere kant de periode, binnen
welke de Papoea’s het zelfbeschikkings
recht zullen mogen uitoefenen, wil uit
breiden. Dat de regering er behoefte aan
heeft hierover de Kamercommissie in te
lichten ligt voor de hand.
Zij zou de door Indonesië gewenste wij
ziging van het plan-Bunker uiteraard wel
zonder meer van de hand kunnen wijzen,
maar Indonesië voegt aan zijn voorstel
allerlei dreigementen toe. Uit buitenge-
maakte papieren, welke bij Indonesische
parachutisten zijn gevonden, is gebleken,
dat Sukarno een grootscheepse aanval op
Hollandia in de zin heeft.
Men moet rekening houden met de mo
gelijkheid, dat hij hiertoe besluit tegen
de tijd, dat Indonesië zijn onafhanke
lijkheidsdag viert. De Indonesische pre
mier is op dergelijke effecten nogal ge
steld. In hoeverre hierbij bluf in het spel
is, blijft de vraag, maar dat die meespeelt
lijkt wel zeker.
Nochtans heeft de Nederlandse regering
het risico niet willen nemen; zij heeft
voorbereidingen getroffen- voor een vrij
willige evacuatie van de vrouwen en kin
deren van Hollandia.
llwaf haf Qabe Skrocir
us hjoed p p
to sizzen
Officieel heeft de Tweede Kamer nu vakantie, maar de leden van de vaste com-
missies voor Buitenlandse Zaken en Defensie zijn opgeroepen om dezer dagen naar
het Binnenhof terug te keren voor vertrouwelijk overleg met de regering over Nw-
Guinea. In deze recestijd zijn de zorgen over dit gebiedsdeel immers sterk toege-
nomen. De besprekingen, welke in Washington onder leiding van de Amerikaanse
bemiddelaar Bunker werden gevoerd, hebben namelijk de indruk gewekt, dat In
donesië het zg. Bunkerplan sterk wil wijzigen óf verwerpen.
hield hij zich ook deze week voorname
lijk buiten de landsgrenzen op.
Met zijn Belgische ambgenoot Spaak ont
wierp hij een tegenvoorstel op de denk
beelden, welke de Franse president De
Gaulle en de Westduidtse Bondskanse#
lier Adenauer koesteren ten aanzien van
een Europese Politieke Unie. De Bene-
luxlanden willen bewerkstelligen, dat bij
de opstelling van die plannen rekening
zal worden gehouden met de mogelijk
heid, dat Engeland tot de Euromarkt toe
treedt.
Dat is tenslotte een zaak, welke mis
schien meer dan de kwestie-Nieuw-Gui-
nea de toekomst van ons land raak
te.
Europa
De onderhandelingen met de Indones-
siërs lopen over onze Amerikaanse am
bassadeur, dr. Van Royen, maar de be
slissingen zijn uiteraard aan het kabinet-
De Quay in zijn geheel voorbehouden.
De figuur van minister Luns is daarbij
ietwat naar de achtergrond getreden. De
ze houdt zich op het ogenblik voorname
lijk bezig met de Europese problematiek
Ondanks de verwijten, welke prof. De
Gaay Fortman vorige week tot hem
richtte dat hij door zijn veelvuldige j mvlvl
afwezigheid van ons land vervreemdt j onderhoud zullen besteden. Tot zover
Hiermee lijkt Ben Khedda het hoofd in
de schoot te leggen, omdat hij in die
Raad in de minderheid is, maar het is
niet uitgesloten, dat het ook Ben Khed-
da’s enige kans is. Ben Bella steunt op
het ogenblik op het leger, maar het is
niet onwaarschijnlijk, dat het leger in
Ben Bella weinig meer ziet dan een po
litieke marionet, die van de kolonels af
hankelijk is. Het is zeer de vraag of Ben
Bella met deze rol genoegen zal nemen
en niet zal trachten het leger tenslotte -
zijn eigen wil op te leggen.
Het is mogelijk, dat Ben Khedda er op
speculeert, dat het leger om Ben Bella in
bedwang te houden een tegenfiguur in
reserve wil houden. Dat zou hij dan moe
ten zijn, met op de lange duur natuur
lijk ook de wens het leger naar de ach
tergrond te schuiven. Het geheel is overi
gens zeer onoverzichtelijk.
was er dus in het betoog van de socia-
listische-ond-minister In t Veld weinig
verrassends.
De surprise van de zijde van de k.v.p.-
senator Ir. Kraayvanger, die aankondig-
de, dat ook een deel van zijn fractie
de voorzitter der Kath. Arbeidersbewe
ging, Middelhuis, en enkele anderen
vermoedelijk tegen de huurverhoging
zouden stemmen. Aangezien de rest van
de regeringspartijen zich voor het huur-
voorstel uitsprak, betekende dit nog geen
bedreiging voor het kabinet-De Quay.
Ernstiger was, dat Ir. Kraayvanger er
ook voor de toekomst een dreigement
aan toevoegde, namelijk, dat zijn gehele
fractie tegen een volgend huurvoorstel
zou stemmen als dit weer een uniform
karakter zou gaan dragen. Wie tevoren
had gehoord, hoe de liberale baron De
Vos van Steenwijk het minister Van
Aartsen euvel duidde, dat er in zijn wets
ontwerp niets omtrent toekomstige huur
verhogingen was opgenomen, die be
greep, dat hier een meningsverschil tus
sen twee regeringspartijen smeulde.
Prompt vroeg de socialist In ’t Veld een
hoofdelijke stemming aan. Deze werd tot
volgende week uitgesteld. Maar al zal
het kabinet-De Quay het dan wel win
nen, voor een toekomstige regeringscom.
binatie is dit een onzekere basis!
Haya de la Torre zich verbonden met
zijn oude vijand, de dictator Odria.
Dat nam de bezwaren van het leger te
gen hem niet weg. Het was zelfs niet te
vreden toen Odria als overwinnende kan
didaat werd voorgesteld.
Het betoogde, dat er fraude bij de ver
kiezingen was gepleegd en greep vorige
week in door de president te arresteren
en aan het hoofd van het land een junta
te stellen. Ongetwijfeld speelt hierbij een
rol, dat het leger vreest, dat ondanks de
aanwezigheid van de conservatieve O-
dria, de macht van de gehate Apra zo
sterk zal zijn, dat zij zal trachten een uit
weg te zoeken uit de sterke sociale span
ningen, die in het land heersen en die
slechts kunnen worden opgelost door de
voorrechten en het bezit van de heersen
de bovenlaag te beknotten.
Berlijnse spanning.
Er is ook een grotere spanning waar te
nemen in de kwestie-Berlijn. Rusland
betoogt weer met veel nadruk, dat het
een afzonderlijk vredesverdrag met Oost-
Duitsland zal sluiten, al wordt nog geen
datum genoemd.
Het afwachten is nu,
op alles zal zetten om
gendheden hiermee uit West-Berlijn te
verjagen of dat het voor pogingen in de
ze richting zal terugschrikken. Het onder
houd van Gromiko en Dean Rusk in Ge
nève, waar beiden waren voor de onder
tekening van het verdrag van Laos, heeft
op dit punt geen uitsluitsel gegeven.
Kiachtproef in Algerië
Ben Bella, de Algerijnse vice-premier,
die, ondersteund door een gedeelte van
het leger, in oppositie is gekomen tegen
de voorlopige regering van Ben Khedda
in Algiers, heeft een stap ondernamen,
die een botsing tussen beide mannen
moeilijker te vermijden maakt.
In zijn hoofdkwartier, Tlemcen, heeft hij
de vorming van een politiek bureau van
het Bevrijdingsfront bekend gemaakt; ’t
zal bestaan uit de vijf ministers, die in
Franse gevangenschap hebben gezeten en
aangevuld met twee militaire figuren.
Twee van de ministers, Boudiaf en Ait
Ahmed, behoren tot de groep van Ben
Khedda en hebben nog met laten weten
of zij zich akkoord verklaren met een op
lossing, welke zij in juni van dit jaar,
toen de kwestie op het congres van de
Nationale Raad van de Revolutie in Tri
poli werd besproken, van de hand we
zen.
Belkacem Krim, een andere minister in
Algiers, heeft het optreden van Ben Bel
la illegaal genoemd, maar nog dezelfde
dag bleek Ben Khedda wel te willen in
gaan op Ben Bella s plan. Hij zond een
afgezant naar Tlemcen, die aan Ben Bel
la Ben Khedda’s akkoord moest melden,
op voorwaarde, dat de Nationale Raad
zo snel mogelijk weer bijeen zou komen.
-
