Nog geen eenstemmigheid
over
politieke Unie in West-Europa
Kwestie Nieuw-Guinea
beslissende fase
in
Invloed militairen groot in Algerije
Landbouwkwesties
toetreding Engeland tot E.E.G.
remmen
iHfe
Pech bij festival
De 4000e bezoeker
Wünder fan
Wieuwert
Gouden filmpjes
ipir
‘WBr I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
1
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1962
101e JAARGANG
No. 33
Foto Max Koot
aan
de stc-ing cpspöica.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINtÏA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.50 uur 2505 of 2555
(K5157)
GEMAK OP HET DAK
Een beeld uit Algiers, waar nog steeds
het stadsbeeld door soldaten wordt be
heerst. De grimmige stellingen zijn ech
ter vervangen door lopende patrouilles
en kleine posten op bepaalde punten.
Deze soldaat van de Willaya IV, die een
post heeft op het dak van een hotel,
heeft het zich gemakkelijk gemaakt met
behulp van een fauteuil.
H. K. H. PRINSES IRENE, DIE A.S. ZONDAG HAAR
23ste VERJAARDAG VIERT
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Boiswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
gevaar zou kunnen ontstaan, dat de gro
te Europesi
der de kleine landen. Hij wil tegenvoor-
ming hadden deelgenomen. Waren zij
opgekomen, zo werd haastig
I, dan zou het- wetsontwerp met
i -en
unie meer bevoegdheden krijgt en op
den
gaat-
ringen.
Frankrijk
en dat
leverde moeilijkheden op bij de répara-
Fia Ti-» R<i<)rn txzicF men tAivmtn«-] <-lro 4 ipnnc I
driehoeksgesp ek eindelijk de oorzaak 33 tegen’32 stemmen zijn verworpen
1.1.1 de stcxing cpspoicn. dan had het kabinet-De Quay, waarvoor
Franse wens.
Frankrijk vooral leidt de oppositie tegen
het Engelse verlangen. Hierachter zit de
Franse wens zijn eigen landbouw, die
grote opbrengsten geeft en die het nog
verder wil verbeteren, een nieuw afzet
gebied in Engeland te verschaffen. Bo
vendien menen de Fransen, dat de En-
gelsen zich al zover in de onderhande-
lingen hebben gewaagd, dat zij niet meer
terug kunnen en dat zij het uiterste
concessies zullen moeten doen.
Niet alle vijf anderen zijn het met
Frankrijk eens, maar de afspraak dat
Zes één lijn zullen trekken en die lijn
wordt door Frankrijk bepaald. Duitsland
bijvoorbeeld heeft er geen bezwaar te
gen, dat Engeland voedsel uit Nieuw-
Zeeland en Denemarken blijft betrek
ken, maar het is bang, dat Frankrijk in
dat geval, wanneer het zijn overschotten
niet aan Engeland kwijt kan, de Duitse
markt zal overspoelen, zeer ten detrimen
te van de niet zo erg efficiënt werkende
Duitse boeren.
De onderhandelingen waren eind vorige
week in een impasse geraakt, maar zijn
woensdag hervat. Over de resultaten van
het nieuwe overleg is nog niets bekend.
Dr. Subandrio, de Indonesische minister
van Buitenlandse Zaken, vertrok naar
Djakarta „biddend" dat het compromis
bij president Sukarno genade zou vinden
en de Nederlandse onderhandelaar, dr.
Van Royen, vloog naar Nederland om
de regering deelachtig te maken van zijn
hoop, dat er over enkele weken door
onderhandelingen onder leiding van Oe
Thant, een volledig accoord zal kunnen
worden verkregen.
De verrassing was in Den Haag vrij al
gemeen. De houding der Indonesische
onderhandelaars aan de conferentietafel
beloofde aanvank’lijk niet veel goeds. De
eis van Sukarno, dat de bestuursover-
dracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië
reeds op 1 jauari zou moeten plaatsheb
ben, vormde een wijziging van het plan-
Bunker, dat een periode van twee jaren
behelsde.
Op zichzelf stuitte die vervroeging bij
Nederland niet op overwegende bezwa
ren, mits het zelfbeschikkingsrecht der
Papoea's maar reële kans zou krijgen.
Er bestond niet veel hoop, dat Sukarno
hierin zou toestemmen. Dr. Subandrio
maakte zich al op om met lege handen
terug te reizen, loen grepen Oe Ihant
en president Kennedy, in. Misschien wil
den zij voorkomen, dat Nederland bij
Op het folkloristisch festival te Lochepi,
dat enige jaren geleden gehouden werd,
was ook een groep uit Denemarken.
Met een oude gammele bus waren zij
naar Nederland getrokken. Onderweg
kregen zij pech en was goede raad duur
om tijdig in Lochem te zijn.
Een van de deelnemers ging op het spat
bord zitten en goot om de kilometer wat
benzine bij en zo sukkelde de bus naar
Lochem.
De chauffeur sprak enkel Deens
1
tie. In Baarn wist men iemand die Deens
sprak en via de telefoon kon men in een
Politieke Unie.
Het verdrag van Rome, de grondwet
van de E.E.G., heeft als doelstelling
naast de economische integratie ook de
bevordering van de politieke eenwording
van Europa. Dat is de basis van het
streven van de federalisten, maar ook
van de plannen van
le, die er meer een Unie der Vaderlan
den, zonder overdracht van bevoegdhe
den aan supranationale organen, in wil
zien. De Gaulle, maar ook Adenauer,
wil graag zo snel mogelijk een derge
lijke politieke unie doordrijven.
De Gaulle ziet hierin een middel een
soort Europese derde macht te vormen
onder Franse leiding, die de Europese
zeggenschap op de wereldpolitiek zou
kunnen vergroten. Adenauer ziet het ge
vaar van vervreemding van Amerika wel,
maar acht dit kleiner dan het gevaar van
het weer opkomen van de aloude Frans-
Duitse tegenstelling, wanneer hij van
het toneel zal zijn verdwenen. De Gaul
le heeft ook een tijdlang gemeend, dat
de unie een middel zou zijn om Enge
land buiten het Europese beraad te hou
den en hij wilde zeker niet wachten tot
Engeland tot de E.E.G. zou zijn toegë-
treden.
Vooral minister Luns en later ook Spaak,
zijn Belgische collega, hebben hiervoor
een stokje gestoken. Zij willen niets de
finitiefs voordat Engeland is toegetreden
of te kennen heeft gegeven niet te zul
len toetreden.
Vorige week hebben Spaak en Luns te
Brussel overleg gepleegd en daarna is
Spaak in Bonn geweest. Volgens be
trouwbare inlichtingen zou Spaak, die 'n
groot voorstander is van het Europese
federalisme, een andere weg willen kie
zen, dan steeds maar neen te zeggen
tegen alle Franse plannen, waardoor het
;e landen 'n unie aangaan zon
stellen doen, die er op neerkomen, dat
het politieke lichaam van de politieke
duur steeds meer bevoegdheden
overnemen van de nationale rege-
Spaak kan niet geloven, dat
en eventueel Engeland veel
voor zijn plannen zullen gevoelen, maar
als tactische manoeuvre om uitstel te
krijgen zijn zij zeker geschikt.
Men moat jins freonen mear yn tsj in
spoed as yn foarspoed opsykje.
Engeland en de E.E.G.
Gesprekken, maar nog .geen resultaten
kan men ook schrijven over onderhan
delingen, die Engeland op het ogenblik
in Brussel voert tot toetreding tot de
Gemeenschappelijke Markt (E.E.G.) In
dustrie, handelspolitiek en wat dies meer
zij vormen geen beletsel meer. Alles
staat en valt nu met een regeling van
de landbouwkwesties. Minder nog dan
de problemen van de eigen boeren, spe
len die van de landen van het Gemene
best een rol bij de Engelse houding.
Engeland betrekt een groot gedeelte van
zijn landbouwproducten uit de landen
van het Gemenebest, vooral Canada,
Hwat hal Qcibe Skroar
üs hjoed 2 p
to sizzen
Donderdagmorgen passeerde de 4000ste
bezoeker de controle van de expositie
„Dans en muziek in vroeger eeuwen”.
Het was de heer W. P. Sijbranda, rijks-
accountant in Amsterdam, die met zijn
vrouw van hun vacantieadres te Camper
duin uit naar Bolsward kwamen om aeze
tentoonstelling te bezoeken.
De heer S. is dans-historicus en zijn
vrouw danslerares, waarom de expositie
te Bolsward hen wel bijzonder aantrok.
Namens het gemeentebestuur heeft de
burgemeester de heer Sijbranda het be
kende boekje „Bolsward, ouderdom met
gratie’’ aangeboden.
Er is een goede belangstelling voor de
tentoonstelling. Op dinsdag j.l. werden
president De Gaul- bijna 200 bezoekers geteld.
Toch willen de politieke leiders van Algerije de scherpe tegenstellingen, wel
ke tussen hen aan het licht zijn gekomen, niet op de spits drijven, zodat het ge
vaar voor een burgeroorlog zo niet verdwennen, dan toch wat verminderd
is. Vorige week meldden wij dat premier Ben Khedda in Algiers zijn oppóhent
Ben Bella had laten weten, dat hij dan maar accoord ging met de samenstelling
van het politieke bureau, die hij enkele maanden te voren had afgewezen en
die Ben Bella in zijn hoofdkwartier Tlemcen eenzijdig, bekend had gemaakt.
Twee van Ben Khedda’s aanhangers, de
vice-president Belkacem Krim en Bou-’
diaf, wilden hiervan echter niet weten
en vertrokken naar het onherbergzame
Kabylië, waar militairen en bevolking
achter Krim en Ben Khedda staan. Daar
zouden zij zich, volgens hun bekendma
king, verdedigen tot de laatste druppel
bloed. Dit heroïsme verhinderde echter
niet, dat Belkacem Krim en Kinder, een
fervente aanhanger van Ben Bella, later
in de week contacten met elkaar hadden,
die evenwel nog met tot een beslissing
hebben geleid. Wel zijn de uitlatingen
van Krim en Boudiaf op een vergade
ring van zondag aanzienlijk minder fel
geweest dan even te voren, toen zij van
een militair-fascistische kliek spraken.
Maar de tegenstellingen zijn ook niet
weer zo verdwenen, dat militiren vah
district I, dat achter Ben Bella staat, Bou
diaf niet hebben gearresteerd. Maar dat
kan van tijdelijke en plaatselijke aard
zijn.
We! valt op, dat de invloed van de mi
litairen groot is. Zo hebben de leiders
van district 4 de door Ben Khedda in
gestelde afzonderlijke zóne van Algiers
bezet, zonder dat men hieruit kan con
cluderen, dat zij de poorten hebben ge
opend voor Ben Bella. Deze militairen
nemen een centrale positie in, die hun
in staat zou kunnen stellen de touwtjes
in handen te nemen.
To Wieuwert, it die jierren al bliken
Def lüke fjouwer ütdroege liken
Oan as i n magneet,
Switser, Fransman en Sweed
Dy’t yn bosken de kelder bisiken.
De koster forkeapet in kaertsje
Hy haldt freonlik gol in lyts praetsje
De nammen yn it boek
Elk komt flot üt ’e hoek
Dei oan dei, tankewol - stryk yn’t laedsje
To Wieuwert wurdt it wolkom taroppen
Nea dat hja forgees der oankloppen
Allinne ien gast
Der moast efkes mei past
Dy kaem mei in kastke op 'e proppen.
Hy sei, ik lit de ierdstrielen skine
Jim ütdroege liken fordwine
It birjocht joech in skok
Soks wurdt üs üngelok
Sa’n keardel is pürlik forbline.
Gjin sprake fan dat wy it leauwe
Hy sil yn syn hannen net wriuwe
Mar wy set üs toskoar
Stoef do. stok by de doar
Dy kaskebaes moat der stil bliuwe.
To Wieuwert naem elk goed notysje
Dit wurdt hjir in raer akkefysje
Hó, gjin grapmakkerij
Siz op, hwa joech jo frij?
S.O.S. set op wacht hjir in plysje.
De man krige bifel om to wiken
Gjin frees foar de ütdroege liken
It baeske reizge nei hüs
En it saekje wie pijüs
It sein stiet feilich, foar nije bisiken.
Pyt
Australië en Nieuw Zeeland, die profi
teren van de voorkeursbehandeling van
het Gemenebest. Deze voorkeursoehan-
deling kan in de E.E.G. niet gehand
haafd blijven, erger nog, de Europese
boeren gaan een voorkeurspositie ver
werven. Dat zou de afzet van de landen
van het Gemenebest ernstig kunnen
treffen.
Engeland, dat de belangen van deze lan
den zo veel mogelijk wil behartigen, had
de Zes voorgesteld te beloven een pe-
paalde hoeveelheid landbouwproducten
in de E.E.G. af te nemen, als compen
satie. Maar de Zes achten dit in strijd
met het Verdrag van Rome, dat zij in
zijn geheel willen zien gehandhaafd. Het
afnemen van vaste hoeveelheden zou bo
vendien een inbreuk zijn op het prijs
mechanisme, waardoor de Zes een zo
goed mogelijk functionerende landbouw
willen verkrijgen.
Vorige week zaterdag had het kabinet-De Quay de Tweede Kamercommissies
voor Buitenlandse Zaken en Defensie van vacantie teruggeroepen en haar ver
trouwelijk ingelicht over de zorgwekkende ontwikkeling rond Nieuw-Guinea.
Dinsdagmorgen voordat de Eerste Kamer op reces ging werden ook
daar de desbetreffende Kamercommissies op de hoogte gebracht. De hoop, dat
een vreedzame oplossing van het Nieuw-Guinea-vraagstuk zou worden gevonden,
nam snel af. Toen verschenen uit de Ver. Staten plotseling persberichten, die
verkondigden, dat er in de onderhandelingen onder leiding van de Amerikaan
se bemiddelaar Bunker overeenstemming was bereikt op alle „essentiële" punten.
de Veiligheidsraad zou klagen, dat het
door de V.N. en de V.S. in de steek was
gelaten bij het zoeken naar een recht
vaardige oplossing van het Nieuw Gui-
nea-geschil. In elk geval beduidden zij
Subandrio, dat hij niet kon afreizen zon
der dat het uiterste was gedaan om over
eenstemming te bereiken.
Blijkbaar heeft dit beroep succes gehad.
De grote vraag is nu of president Sukar
no, die voor de viering van de Indone
sische onafhankelijkheidsdag graag spec
taculaire successen oogst, genoegen zal
nemen met een bestuursoverdracht op
bijv. 1 mei veel vroeger kan zakelijk
niet, zo hebben experts der Ver. Naties
vastgesteld en of hij bereid is de be
lofte tot een plebisciet in de toekomst,
af te leggen.
Uiteraard moet het voorlopig accoord
ook in Nederland nog worden bespro
ken. Een bijeenroepihg van de Kamer
commissies nadat dr. Van Royen rap
port aan de Ministerraad zal hebben uit
gebracht lag in de rede. Voor zover
het compromis een
plan-Bunker inhoudt, dat in een vroeger
,e.
de huurverhoging een essentieel onder
deel van het beleid is, moeten aftreden.
Önmiddelijk deden geruchten de ronde,
dat vele socialisten opzettélijk waren
weggebleven om te voorkomen, dat het
kabinet de kans zou krijgen af te treden
alvorens een voor minister Luns weinig
aantrekkelijke oplossing van het Nieuw
Guinea-geschil te moeten aanvaarden.
Waarschijnlijk leek deze politieke be
rekening niet: van verscheidene socialis
tische senatoren was trouwens bekend,
dat zij niet wegens de vacantie ontbra
ken, maar doordat zij ziek waren of bui
tenlandse conferenties moesten bijwonen.
Zo ging de zomervacantie in: vol met
opwindende politieke speculaties. Dat
belooft een opgewekte strijd als de werk
zaamheden na Prinsjesdag definitief
worden hervat.
Inmiddels is een vorm van overeenstem
ming bereikt in de geheime besprekin
gen tussen Nederland en Indonesië. Op
1 mei 1963 zal een zekere bestuursover
dracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië
plaatsvinden. Symbolisch zal Indonesië
over enkele gebouwen de macht krijgen
en er zijn vlag mogen uithangen.
Wat Sukarno nu gaat doen, ligt nog vol
komen in het duister. Een guerilla oor
log van de Papoea bevolking tegen hem
wordt wel verwacht.
le week augustus 1912
Bij uitslaande brand zal te Bolsward de
klok worden geluid om zodoende de
brahdweer te waarschuwen.
B. en W. van Bolsward vragen prijsop
gave voor te leveren turf ten behoeve
van de scholen, het gemeentehuis en het
politiebureau, t.w. 1000 ha. lange turf
(afkomstig uit Groninger Veenkoloniën)
en 150 dubb. heet, baggelaar turf (af
komstig uit de Steenwijker Veenkolo
niën), waarvan bewijs van de veenbaas
moet worden overgelegd.
Monsters turf met prijsopgaaf voor 12
augustus bezorgen bij de secr. Joh. Kra
mer, loco-burg. K. H. Laagland, secr.
Tussen Enkhuizen en Stavoren is een
derde stoompont in dienst gesteld.
In het Zwartewoud ligt de sneeuw nog
20 cm. dik.
Ter gelegenheid van het 25-jarig pries
terschap van pastoor v. d. Oever te Wit-
marsum schonk een der parochianen
f 2000 -aan de kerk.
Generaal Booth, stichter van het Leger
des Heils, overleden.
Eerste overzeevlucht in Nederland: Jan
Olieslagers is voornemens in het laatst
van deze maand met een watervliegtuig
van Enkhuizen naar Stavoren en terug
te vliegen.
afwijking van het
roegt
stadium door de Tweede Kamer in bi
ginsel werd aanvaard, ligt ook een sa
menkomst van de Kamer als geheel tij
dens het zomerreces in de lijn der moge
lijkheden, al kan daarmee worden ge
wacht totdat het compromis' onder lei
ding van Oe Thant zal zijn bekrachtigd.
In het slotwoord, waarmee president
Jonkman de zomervacantie der senato
ren inluidde, hield deze al rekening met
de mogelijkheid van een tussentijdse on
derbreking der vacantie. Op dat ogen
blik waren vele senatoren al naar het
buitenland afgereisd.
De Huurwet was kort te voren met
slechts 32 tegen 20 stemmen aanvaard.
Aangezien acht k.v.p.-afgevaardigden
daarbij de zijde kozen van de socialisti
sche en communistische oppositie, sprong
naar voren, dat er van de 23 socialisti
sche senatoren slechts tien aan de stem-
L.JJ„ J--1- wr-
I allemaal o|
becijferd,
fc.
s .-«if --A
