BERLIJN, EN DE RUSSISCHE
RUIMTEVAARDERS
Akkoord over Nieuw-Guinea
reeds getekend
Akkoord in 29 punten vervat
"11.
is
roar
B
üs hjoed p p
to sizzen
Overeenkomst in 29 punten vervat
Felle verkiezingsstrijd op komst
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant. Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
Het akkoord
Afscheiding Katanga dichter naar oplossing?
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 19Ó2
No. 37
101e JAARGANG
DEMONSTRATIES EN RELLETJES BIJ BERLIJNSE MUUR
strenge
of dit programma
Den Haag voelt
't akkoord.
dergelijk vredesverdrag
kazernes terug te
rikanen in zij'n land te herstellen. Het
een
die zich de laatste dagen in en om Bue-
s-
1.
19.
11.
20.
12.
2.
13.
21.
3.
22.
14.
4.
23.
aangevoerd.
15.
24.
5.
16.
6.
25.
7.
26.
17.
27.
8.
28.
9.
18.
29.
10.
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertentie» bij contract reductie
3e week augustus 1912
Ruimtevaart.
Als het kabinet-De Quay op zand zal
Men moat jin foar de skyn
allike folie mije as foar de died
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
thans het bewind over te nemen nu het
Nieuw-Guineageschil is geregeld.
De' vraag is alleen of de vrede in de
v.v.d. bewaard blijft tot aan de Kamer
verkiezingen m. a. w. of het conflict
Van Riel-Visser niet eerder zal losbar
sten. Dan zal waarschijnlijk een andere
politieke constellatie ontstaan.
Boalserter Merkedümkes binne to krijen
by D. J. Steensma, Dylakker, Boalsert.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
bij
een
Bolswarils Nieuwsblad
rikanen in zijn land te herstellen. Het nos Aires hebben afgespeeld, slechts
is duidelijk, dat de gebeurtenissen, zoals averechts gevolg kunnen hebben.
Hwat bat Cl
hun
Het Nederlands-Indonesisch akkoord, waarover te New York overeenstemming
is bereikt, bestaat uit 29 hoofdstukken. De belangrijkste punten zijn:
Ratificatie door de twee rege
ringen tegen medio september en
voorleggen van het akkoord aan
de assemblee der UNO ter de
finitieve overdracht van het Ne
derlands gezag aan de UNO kan
plaatshebben.
Overdracht van het Nederlands
gezag aan het tijdelijk uitvoe
rend gezagslichaam der UNO
(United Nations Temporary
Executive Authority afge
kort: UNTEA) per 1 oktober.
Samenstelling van het UNO-be-
stuur in het gebied.
PLICHTEN
De plichten van de Indonesische
regering in het gebied zijn: uit
breiding van het onderwijs en
verbetering van de sociale om
standigheden van de bevolking.
Een klein aantal deskundigen
van de UNO blijft na de termijn
van 1 mei in westelijk Nieuw-
Guinea.
Het werk van deze deskundigen
zal adviserend van aard zijn en
zij zullen ondergeschikt blijven
aan de fungerend secretaris-ge-
neraal.
Er zal een referendum voor zelf
beschikking worden gehouden in
het gebied. Om daarvan de vrij
heid te waarborgen, dient er
vrijheid van verkeer te zijn tus
sen de eilanden, opdat bevolkin
gen zich ongehinderd zullen kun
nen bewegen tussen Westelijk
Nieuw-Guinea en Indonesië.
De hoofdadministrateur der UNO
zal regelmatig verslag uitbren
gen over de vordering der voor
bereidingen voor de volksstem
ming.
De uiterste datum voor het re
ferendum is in 1969.
De hoofdadministrateur der UNO
zal rapport uitbrengen over het
resultaat van de volksstemming.
De
markt te Bolsward
leden jaar. Er waren slechts 70 paarden
iNu is buiten kijf, dat het resultaat an
ders is, dan het kabinet-De Quay zich
I graag had voorgesteld. De regering heeft
stellig vertrouwd, dat haar streven naar
het zelfbeschikkingsrecht voor de Pa
poea’s internationaal meer waardering
zou oogsten dan sprak uit het aanvan-
i kelijk geheim gehouden memorandum
|van Oe Thant aan Indonesië, waarin hij
suggereerde, dat al op 1 januari a.s. de
Indonesische vlag naast die der Ver
enigde Naties op het gouvemementsge-
i bouw te Hollandia zou mogen wapperen.
Wie herinnert zich niet de verzekering
van minister Visser, dat Nederland in
geval van een Indonesische aanval op
trekkingen tussen Nederland en JI internationale steun zou kunnen reke
nen.
Bij de jongste infiltraties is hiervan
niets gebleken. De teleurstelling is dus
wel begrijpelijk.
i “aU'
BUNKER
Benoeming van de hoofdverte
genwoordiger van de UNO in
wederzijds overleg. Daarvoor
wordt de naanr genoemd van de
Amerikaan Bunker.
De hoofdadministrateur zal be
velen ontvangen van de secre-
taris-generaai der UNO.
UNO-troepen zullen in het ge
bied gebruik maken van de be
staande politiemacht van weste
lijk Nieuw-Guinea.
De hoofdadministrateur der UNO
zal de volkeren-organisatie pe
riodiek verslag uitbrengen over
de gang der bestuurszaken.
Vervanging van hoge Neder
landse ambtenaren door UNO-
administrateurs, te voltooien te
gen 1 mei 1963.
Details van de betrekkingen der
UNO met plaatselijke autoritei
ten na afloop van 't Nederlands
gezag.
Nieuwe bepalingen door UNTEA
>en dagen nog weer eens dui-
Feestelijkheden.
In elk geval wacht de Tweede Kamer
leden bij hun terugkeer op het Binnen
lij een bijna vernieuwde vergaderzaal.
De Kamerzetels worden namelijk thans
van groen leer voorzien. De vernieuwing
vormt een onderdeel van de grote ver
bouwing en uitbreiding, welke het ge
hele gebouw ondergaat. Onlangs is al
jeen. nieuwe studiezaal voor de Kamer
leden gereed gekomen, grenzend aan en
verbonden met het perscentrum Nieuws
poort, dat aldus een doorgang naar het
Binnenhof heeft verkregen.
De tweede nieuwigheid op Prinsjesdag
zal zijn, dat na de aanbieding der rijks-
begroting alle Kamerleden op Huis ten
Bosch door Koningin Juliana zullen wor
den ontvangen. Dit zal de eerste keer
zijn, dat zoiets gebeurt.
Naar wordt gefluisterd, is zulks bedoeld
als troost voor het feit, dat de Staten-
Generaal bij het zilveren huwelijksfeest
van het koninklijk paar nauwelijks be
trokken zijn geweest. Toen het bruids
paar in de Ridderzaal werd gehuldigd,
werd er aan weerszijden van het Binnen
hof druk vergaderd!
De Kongo en Katanga
De kwestie-Kongo en met name het pro
bleem van de afscheiding van Katanga,
Den Haag weet het; Aannemen maar
Wij hebben het gelag betaald
En voor de heren met elkaar
Kastanjes uit het vuur gehaald
Er is dus voor ons geen andere keus
Al kijkt heer Luns nog zo verstoord
Wie fluistert daar, een wassen neus
Dat fraai getekende akkoord?
Niet direct van politieke betekenis, maar wel van grote propagandistische waar
de, was de lancering door de Russen dit weekeinde van twee bemande ruimte
schepen. Vooraanstaande Amerikaanse deskundigen hebben moeten toegeven,
dat de Russen met deze prestatie de Amerikanen in de wedloop naar de maan
thans ver achter zich hebben gelaten en dat is voor de Verenigde Staten, die
het maan project voorrang hebben verleend bij hun ruimtevaartplannen, uiter
aard een bittere ervaring..
Het Papoea-pleit is beslecht
De laatste trieste plechtigheid
't Fiat moet officieel gezegd
En Ne.derland is ’t been-blok kwijt
Soekarno krijgt vrijwel zijn zin
Straks spreekt hij het verwaten woord
Voor Nieuw-Guinea groot gewin
Er is een getekend akkoord.
aanvoer op de jaarlijkse paarden-
was geringer dan ver-
Tengcvolge van de vele gevallen regens
is in de laatste dagen het binnenwater zo
danig gestegen, dat de poldermolens in
de omtrek met alle kracht malen om het
overtollige, water uit de polders te ver
wijderen. Indien het regenachtige weder
aanhoudt is de provincie binnen korte
tijd wederom in watersnood.
Sociëteit De Doele: Schitterende voor
stelling van „Het Geheim van Parijs”
1450 m. lang, een der grootste films ter
wereld. Alles opgeluisterd door piano
muziek. Na afloop der voorstelling groot
bal. Entree le rang 50 ct., 2e rang 30 ct,
3e rang 20 ct.
Den Haag voelt nu vanzelf zeer wel
Wat het vijftien jaar weten kon
In ’t wereldpolitiek schaakspel
Zijn wij nog nauwelijks een pion
Een lilleputter-figurant
Naar wiens beloften niemand hoort
De firma KennedyOe Thant
Beveelt de tekening van ’t akkoord.
WAARBORG
UNTEA zal réchten en voorrech
ten in het gebied waarborgen,
zoals vrijheid van woord, vrijheid
van vergadering en vrijheid van
beweging.
Vacatures, ontstaan door het
vertrek van Nederlandse func
tionarissen, worden vervuld via
UNTEA.
De financiële kosten van de ope
ratie zullen in gelijke porties
worden afgedragen door de twee
partijen.
Het onderhavige akkoord zal het
enig geldige verdrag voor wes
telijk Nieuw-Guinea zijn en elk
vroeger verdrag teniet doen.
Hervatting der diplomatieke be-
Verscheidene ministens zijn deze week uit hun vakantie-oorden terug naar Den
Haag ontboden voor een buitengewone vergadering van het kabinet-De Quay.
Onderwerp der besprekingen vormde uiteraard weer: de kwestie Nieuw-Guinea.
Hoewel de Indonesiërs voortgingen met het afwerpen van parachutisten, teken,
den zich te Washington waar de besprekingen onder toezicht van Oe Thant
werden voorbereid de omtrekken van een akkoord steeds duidelijker af. In
grote lijnen berust dit wel op het plan-Bunker. Nederland zal de souvereiniteit
aan de Verenigde Naties overdragen, die, na een korte tussen-periode, het bestuur
zullen overdragen aan Indonesië totdat de Papoea's zelf van hun zelfbeschik
kingsrecht gebruik zullen kunnen maken. Maar de termijnen zijn gewijzigd: de
bestuursoverdraeht aan Indonesië is vervroegd; het moment der volksstemming
i verlaat. Rechtsgeoriënteerde groeperingen in Nederland zijn er dan ook niet mee
ingenomen. In protest-telcgrammen aan Koningin Juliana hebben zij gevraagd
het akkoord niet te ondertekenen. Sommigen menen zelfs, dat de Nederlandse
regering de Papoea's zou verraden door dit akkoord aan te gaan.
Het Papoea-pleit is beslecht
Wie baas, Soekarno of de Rus?
Het hele zelfbeschikkingsrecht
Geeft blijdschap met een dode mus
Vastgesnoerd met ’t dictatorskoord
De ondergang wordt het akkoord.
Piet
Indonesië. Dit punt is nog niet
geheel omschreven. i
Personeel van UNTEA zullen
diplomatieke privileges en im
muniteiten worden verleend,
De overeenkomst wordt op de
UNO ondertekend en na ratifi
catie gedeponeerd bij de volke
renorganisatie.
Het akkoord wordt van> kracht
bij zijn aanneming door de as
semblee der UNO.
De Engelse tekst van de over
eenkomst is de enig geldige.
Gezien de gewoonte van Moskou om
spectaculaire successen op ruimtevaart
en dus raketgebied te gebruiken als druk
middel bij internationale politieke ge
schillen hebben tal van waarnemers ge
wezen op het feit, dat de dubbele lan
cering plaats had aan de vooravond van
de herdenking van het eenjarig bestaan
van de muur dwars door Berlijn. Het
leek niet geheel onmogelijk, dat de Rus
sen kort na deze lancering in het diplo
matieke spel om Berlijn en Duitsland
een belangrijke troef zouden uitspelen:
het sluiten van een apart vredesverdrag
met Oost-Duitsland. Met deze mogelijk
heid werd overigens de laatste tijd in
Westelijke kringen al steeds meer reke
ning gehouden; de West-Duitse regering
achtte het zelfs raadzaam openlijk te
waarschuwen, dat zij de diplomatieke be
trekkingen zou verbreken met elk land,
dat zich bij een dergelijk vredesverdrag
zou aansluiten.
Ook het verblijf van Ulbricht, de Oost-
duitse leider, in de Sovjet-Unie leek een
aanwijzing temeer, dat er een communis
tische zet ten aanzien van Berlijn op
handen was. Tot op heden is het echter
op het diplomatieke front rustig geble
ven en dit schept de verwachting, dat de
kwestie-Berlijn pas in de herfst weer
werkelijk actueel zal worden.
Steeds groter wordt namelijk de stroom
geruchten, dat premier Chroestsjov van
de Sovjet-Unie Jn september naar New
York zal gaan om het Berlijnse vraag
stuk aan de algemene vergadering van
de Verenigde Naties voor te leggen.
Mede gezien de kans op dit Russisch
initiatief lijkt het waarschijnlijk, dat de
Westelijke Grote Vier de Verenigde
Staten, Engeland, Frankrijk en West-
Duitsland nog voor de opening van
de zitting van de V.N.-Assemblee, mid
den september, op ministerieel niveau
bijeen zullen komen om zith over het
Duitse en het Berlijnse vraagstuk te be
raden.
redelijke houding aan te nemen. Dit pro
gramma, in hoofdzaak opgesteld door
Washington en nadien bijgewerkt (lees:
afgezwakt) door Londen
omvat een aantal acties, die gaan
overreding tot
sancties.
Het blijft de vraag ot dit programma
een wezenlijke bijdrage kan leveren tot
oplossing van de Kongolese crisis, aan
gezien Engeland niet verder wil gaan
dan het uitoefenen van diplomatieke
druk en België, hoewel in principe be
reid tot het toepassen van sancties, ern
stige bedenkingen heeft tegen de haast
-waarmee Washington het gehele pro
gramma wenst uit te voeren.
Den Haag, wie maakt u een verwijt
De oppositie? Ja allicht
Het blijft de vraag: Is indertijd
Door hen veel beter werk vericht?
Noem het gerust de pot verwijt
De ketel, beide zwart, ga voort
Het was een nutteloze strijd
’t Blijkt straks een nutteloos akkoord.
Het nieuwe schooljaar van de Rijks Zui-
velschool zal aanvangen met 25 leerlin
gen in de 2e en 15 in de le klas.
uit te vaardigen dienen in over
eenstemming te zijn met de nu
gesloten overeenkomst.
UNTEA zal het gezag over het
gebied per 1 mei overdragen aan
Indonesië.
Tegen die tijd worden de UNO-
troepen vervangen door Indone-
.sische.
Indonesische wetten en bepalin
gen worden in het gebied van
kracht met ingang van de ge-
zagsoverdracht door de UNO
aan Indonesië.
is deze week geen stap nader fot een op
lossing gekomen. Vorige week meldden
we, dat de Verenigde Naties op verzoek
van de regering-Adoela in Leopoldstad
een vliegverbod boven Katanga hadden
ingesteld en kort daarop bepaalde Leo
poldstad, dat alle televerbindingen tus
sen Katanga en de buitenwereld voortaan
via de Kongolese hoofdstad zouden moe
ten lopen. Het doel van dit alles is,
Tsjombé, de Katangese regeringsleider,
onder druk te zetten, maar veel uitwer
king kunnen deze maatregelen op de af
scheiding van Katanga niet hebben.
De blokkering van het luchtverkeer
heeft voornamelijk slechts betrekking op
de vliegvelden, die onder controle staan
van de Ver. Naties of de centrale Kon
golese regering. De twee vliegvelden,
waarover Tsjombé nog de vrije beschik
king heeft, vallen er buiten en dat be
tekent, dat huurlingen en wapens via
deze velden het gebied kunnen blijven
binnenstromen.
De uitvoer van de Union Minière, de
machtige mijnbouwmaatschappij, die
Tsjombé financieel in staat stelt zijn af
scheid ingspolitiek te voeren, wordt er
evenmin door gehinderd, want deze
wordt verzorgd via de door Katangaanse
troepen bewaakte spoorwegen naar Rho-
desië en Angola.
Elke poging van de Ver. Naties om deze
spoorlijnen te beheersen zou uitlopen
op een nieuwe reeks van bloedige ge
vechten, evenals pogingen van de Ver.
Naties om het post- en telegraafkantoor
in Elisabethstad te bezetten een be
zetting, die niettemin nodig zou zijn, wil
het streven van de centrale regering,
zeggenschap te krijgen over de telever
bindingen met Katanga, resultaten op
leveren.
Intussen trachten de Ver. Staten, Enge
land en België nog altijd tot overeen
stemming te komen over een program
van actie, dat tot doel heeft Tsjombé er
toe te dwingen het overleg met premier
Adoela over beëindiging van de Katan
gaanse afscheiding te hervatten en
voortzetting van de besprekingen
de Kamerleden dit zelf niet mochten
blijken te beseffen dan wel verwijzen
naar de wijzigingen in de krachtsver
houdingen der internationale politiek.
Minister Luns heeft zich altijd kunnen
vastklampen aan beloften, welke de
Amerikaanse minister Dulles hem had
gedaan. Maar sinds Dulles overleed, is
er niet alleen een nieuw bewind geko
men in de Verenigde Staten; de Russen
hebben zich in sterkere mate doen gel
den dan voorheen. Zo heeft de nieuwe
Russische ruimtevaart hoe vreemd dit
ook aanvankelijk moge klinken indi
rect Sukarno in de kaart gespeeld.
Tussen die beide grootmachten Rus
land en de Verenigde Staten in,
tracht Oe Thant een neutrale positie in
te nemen; op Nieuw-Guinea wil hij de
taak der V. N. laten verrichten door
militairen uit Afrika en Azië en niet
uit het Oosten of uit het Westen.
Een beeld tan de demonstraties en relletjes, die maandag bij de een jaar be
staande Berlijnse muur zijn gehouden. Jongeren houden in protest een groot
zwart kruis omhoog aan de Westelijke zijde van de muur in de Wilhelm-
,„Strasse.. Op de achtergrond, op Qostelijk gebied, rijst dreigend de wolk van
een traangasgranaat omhoog
Verkiezingsstrijd.
blijken te hebben gebouwd, zal dit de Er is dus stof te over voor een algemeen
ministers bij de komende Algemene politiek debat na Prinsjesdag. Het feit,
Politieke Beschouwingen der Tweede dat dit de laatste naai zal zijn voor de
1 Kamer over de rijksbegroting voor 1962 Kamerverkiezingen van 1963, zal de po-
I waaraan minister Zijlstra al de laat- litieke hartstochten wel doen oplaaien.
I ste hand heeft gelegd stellig worden J Maar of het tot een kabinetscrisis zal
nagehouden. j komen valt te betwijfelen. De socialis-
Maar vermoedelijk zal de regering zo tische oppositie schijnt niet zo belust
en Brussel,
van
economische
Rebellie in Argentinië
Dat de machtsstrijd tussen de militaire
leiders in Argentinië, die achter de de
mocratische facade van president Guido's
regering in feite het heft in handen heb
ben, nog altijd niet ten einde is, werd
de afgelopi
delijk gedemonstreerd door de rebellie
van generaal Montero, de commandant
van het vierde legerkorps, tegen de mi
nister voor het leger, Loza. Montero, die
Loza onder meer verweet, dat hij con
tacten onderhield met rechtsnationalis-
tische en ex-peronistische officieren,
bleek op een dermate grote steun van
de strijdkrachten te kunnen rekenen, dat
de minister het veld moest ruimen.
Daar de oorspronkelijke opvolger van
Loza voor de rebellerende officieren
evenmin acceptabel bleek, leerden de
Argentijnen in vier dagen tijd drie mi
nisters voor het leger kennen. Korte tijd
was er de dreiging van een burgeroorlog
toen regeringsgetrouwe strijdkrachten en
troepena£delingen, die achter Montero
stonden, in Buenos Aires tegenover el
kaar kwamen te staan, maar president
Guido wist eerst een bestand te bewerk
stelligen en vervolgens de troepen er toe
te bewegen naar
keren.
Generaal Saravia, de nieuwe minister,
die voor alle partijen aanvaardbaar bleek,
staat thans voor de ongemakkelijke taak
de orde in het leger te herstellen. Orde
en rust in het leger zijn dringend vereist
voor de opbouw van de economie van ’t
land.
Terecht verklaarde de minister van eco
nomische zaken, Alsogaray, dat zijn po
litiek van economische ordening het
slachtoffer is geworden van de crisis van
de afgelopen dagen. Nog maar kort ge
leden was Alsogaray in Washington om
te trachten het vertrouwen van de Ame-
