Perzië
De ontknoping
Algerije nadert
in
Nederland door V.N. en V.S.
de steek gelaten
Weer ruzie in de Arabische Liga
Grote aarbeving in
i
1
in
Kaarten op tafel over Nieuw-Guinea
De 8.000.000
gepasseerd
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Gouden filmpjes
Natuurramp
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
s Nb®!
h»
101e JAARGANG
No. 43
VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1962
AANGRIJPEND BEELD
Hwat hat
PIET
te hopen, dat het
Tsjombe legt bet hoofd in de
schoot.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
i het
olo-
Abonnementspnjs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertentiet bij contract reductie
In kat
komt altiten op fuotten del
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’j Nieuwsblad
Een gezin uit Joure dat naar Amsterdam
verhuisde, verkocht de inboedel. Het
zaakje bracht rond f 7,op
Door bemiddeling van de Commissaris
der koningin heeft koningin Wilhelmina
de traditie getrouw aan elk der 10 Leeu
warder visvrouwen elk twee rijksdaalders
doen toekomen.
Langzaam maar zeker gaat in Algerije de ontknoping naderen van het drama, dat
zich daar sedert twee maanden ontrolt. De militaire leiders van twee van de zes
Wilaja’s, ofwel districten, erkennen het gezag van het politieke bureau van Ben
Bella niet en deze beide districten, 3 en 4, vormen juist het centrale gedeelte van
het land met Algiers. Het politieke bureau heeft daarop opdracht gegeven aan ge
trouwe legereenheden de tegenstand te breken. Lang bleef het bloedvergieten uit,
terwijl politici zo als Ben Khedda, Belkacem Krim en Boudiaf, die bepaald geen
medestanders zijn van Ben Bella, herhaaldelijk oproepen tot de partijen richtten om
toch tot een compromis te komen. Vooral Ben Khedda en Boudiaf schijnen bevreesd
te zijn voor een te grote macht van de Wilaja’s ten koste van het zo noodzakelijke
centrale gezag en laten zich daardoor tot verzoenende woorden inspireren.
Dezer dagen heeft het inleggerstegoed
van de Spaarbank Bolsward t.o. het stad
huis de f 8 miljoen overschreden.
In Bolsward met zijn ruim 8000 inwo
ners heeft aldus verondersteld dat het
alleen Bolswardse inleggers zouden zijn
iedere inwoner gemiddeld f 1000,
op de Spaarbank ingelegd.
De raad van Bolsward besluit tot het
dempen van het haventje langs de diaco-
niewoningen, de z.g. Looiersgracht. De
kosten waren begroot op f 390,
Predikbeurten Bolsward: Herv. kerk 9%
uur: Ds. D. N. Zuithoff, ’s avonds 5%
uur:Dr. C. J. Niemeijer. Doopsgezinde
kerk 9% uur: Ds. J. Pottinga. Geref.
kerk (Nieuwe Hofstr.) 9j^ uur: Ds. J.
op ’t Holt, ’s avonds 5^/4 uur: dezelfde.
Broerekerk 9/2 uur; De heer Van der
Ploeg, ’s avonds 5T/2 uur: Ds. Leenmans
van Harlingen.
Het Cubaanse probleem
Een onbehaaglijk puntje op het Weste
lijk halfrond is voor de Ver. Staten nog
altijd Cuba, waar Fidel Castro een sterk
op de Sovjet Unie georiënteerd regime
heeft gevestigd, dat bovendien bij grote
lagen van de bevolking in de Latijns-
amerikaanse landen populair is, omdat
het de uitdrukking van een sociale voor
uitgang zou zijn, die in de meeste van
die landen nog ontbreekt.
Maar economisch is het Cuba niet ge
heel voor de wind gegaan. Het kan ech
ter rekenen op belangrijke Russische eco
nomische hulp in de vorm van fabrieken
en voedingsmiddelen, maar Rusland
staat er op, dat Russische deskundigen
zich intensief met het beheer en de uit
werking van de ontwikkelingsprogram
ma’s bemoeien.
Vandaar dat er op Cuba een groot aan- kent toch wel
Deze ramp is ons een teken
Mensen zijn tot veel in staat
Techniek die steeds stijgen gaat
Bijna elk record kan breken
Roem moet echter ras verbleken
Zelfverheffing geeft geen baat
Ieder die het, klein, verstaat
De natuurramp is een teken
Zwaar gerommel, bange kreten
Weggevaagd in wolken stof
Welke duistre macht hen trof
Hebben ze niet eens geweten
Uit de aarde diep gespleten
Steeg een grommen, zinloos dof
Dichter, hoger wolkte 't stof
Hutten, dorpen, bange kreten
Redders, die zich eilings haastten
Naar ’t bergachtige gebied.
Hulp aan onbekende naasten
In verderf, dood en verdriet
Hulp, die elk plichtmatig ziet
Als morele wet ten laatste
Vergeet de onbekende naaste
In zijn zwarte ellende niet.
Aardbevingen in Perzië
Van alle natuurrampen eisen vaak aard
bevingen het grootste aantal doden. Dat
is nu weer in Perzië gebleken, waar en
kele hevige schokken 20.000 slachtoffers
hebben gemaakt.
De nood en ellende in deze moeilijk toe
gankelijke streken is groot, maar toch
zijn er rampen in deze eeuw geweest,
waarbij het aantal doden aanzienlijk gro
ter was.
In 1920 eiste een aardbeving in China
180.000 levens. Drie jaren later vielen
in Tokio en Jokohama 143.000 slacht
offers. Maar 20.000 slachtoffers bete-
een nationale ramp.
goedgekeurd, was dit eigenlijk hét punt,
waarom het bij de schriftelijke voorbe
reiding draaide. x
In haar Memorie van Antwoord ontken
de de regering ooit van Amerikaanse ver
dragsverplichtingen tot militaire bijstand
te hebben gerept. Maar, zo beklemtoon
de zij, de V.S. hebben er nooit twijfel
aan laten bestaan, dat ingeval van In
donesische agressie op grote schaal op
Amerikaanse diplomatieke steun ook
in de V.N. kon worden gerekend.
Nog in 1961 was de Amerikaanse rege
ring van mening, dat het gebied onder
internationaal bestuur zou moeten blijven
totdat de bevolking haar eigen keuze zou
bepalen. Dat Nederland een Indonesisch
bestuur afwees voorafgaande aan de zelf
beschikking, had tot voor kort de vol
ledige instemming der V.S. Eerst ’t plan
Bunker tekende een koerswijziging.
De regering zei tenslotte over aanwijzin
gen te beschikken, waaruit kon worden
afgeleid, dat nog in het begin van dit
jaar de Sovjet Unie niet gaarne een ge
wapende actie van Indonesië ter verove
ring van Nieuw-Guinea zag. Zij acht het
niet uitgesloten, dat Rusland toen ver
wachtte, dat.de V.S. zich dan gewapen
derhand zouden verzetten.
Terzake van de wijziging van de Ameri
kaanse houding, zegt de regering diplo
matiek, zich liever niet inspeculaties te
geven 1
I uitvoering gegeven aan de opdracht
j de troepen van 1
van Algiers meester te maken.
In het zuiden zijn de troepen van Wila-
ja-4 al van de voornaamste verdedigings-
positie, 100 km ten Zuiden van Algiers,
verdreven. In het Westen rukken troepen
van Boumedienne op en het bataljon van
i Yacef Saadi, een trouwe aanhanger van
Ben Bella, die zich in de kasbah van Al-
l giers had weten te handhaven is daar nu
geheel meester, nu de troepen van Wi-
laja-4 zich uit de kasbah hebben terug
getrokken.
De vraag is nu voornamelijk of Wilaja-
3 en -4 de strijd tot het uiterste, dat wil
i zeggen tot een eindeloze querrilla zul-
len voortzetten, of dat zij toch nog eer-
i der het hoofd in de schoot zullen leggen
dan men op het ogenblik mag aannemen.
Ruzie in de Arabische Liga.
j In de Arabische Liga, waarvan Algerije
ook lid is, zijn de spanningen zo hoog
i opgedreven, dat Egypte uit de vergade-
ring van de raad is gelopen en zelfs heeft
i gedreigd de Liga de rug te zullen toe
keren. Aanleiding hiertoe waren de be-
schuldigingen, welke Syrië naar het
Egyptische hoofd had geslingerd. Syrië
I beschuldigt Egypte er namelijk: van, dat
het voortdurend aan het complotteren is
I tegen Syrië, met het doel, de vorig jaar
herwonnen Syrische onafhankelijkheid
weer ongedaan te maken. Jordanië kan
I daar dan een en ander aan toe voegen op
het punt van complotten tegen koning
2e week september 1912
Staande onder leiding van het hoofd der
o.l. school, de heer K. van Rosendal te
Tjerkwerd een zangvereniging opgericht
met aanvankelijk 23 leden.
Wanneer alles goed gaat is de kwestie
y_an Katanga nu van de baan. President
Verenigde Naties, dat een ultimatief ka
rakter had, aangenomen en Katanga zal
nu de helft van zijn rijke inkomsten uit
de mijnen af staan aan de centrale rege
ring.
De Kongo wordt overigens niet een ceh-
trale staat, maar een federatie, waarin'’
dus de samenstellende delen grote inter
ne bevoegdheden behouden.
Maar de centrale regering in Leopold-
stad zal buitenlandse zaken, defensie,
financiën en handel beheren. Men was
het al eerder eens geworden over het be
ginsel van een federatie, maar de uit
werking stuitte steeds af op moeilijkhe
den. Het is te hopen, dat het nu beter
zal gaan.
De Gaulle’s bezoek aan Duitsland
Deze week brengt president De Gaulle
een bezoek aan Duitsland. Hierover valt
nog niets te meiden. Volgende week we
ten wij misschien iets meer over de plan
nen van een politieke unie, waar Aden
auer zich met veel aandrang achter heeft
gesteld.
Enkele andere kamerleden, die deze nota
niet mede hadden ondertekend, verklaar
de weliswaar met de inhoud daarvan in
grote lijnen te kunnen instemmen, doch
de regering antwoordde, dat zij de voor
keur bleef geven aan een bindende over
eenkomst met Indonesië, boven een
abandon een prijsgeven van Nw.-Guinea
Zij meenden, dat de belangen van de
Papoeabevolking daarmee beter zullen
zijn gediend, dan met een on voorwaarde
lijke overgave van de bevolking, waarop
het „abandon" zou zijn neergekomen.
„In dat geval immers zou aan de Ver.
Naties generlei taak zijn toebedeeld en
zou geen lid dier organisatie meer het
recht hebben gehad in de komende jaren
zich voor de ontwikkeling van het gebied
te interesseren." Een sterk punt voor de
regering was, dat de Nieuw-Guinea-Raad
zelf accoord was gegaan!
AI enings verse hill en
Bestond er dus een parlementaire meer
derheid voor de overeenkomst, op tal van
andere punten bestonden er tussen de po
litieke partijen nog meningsverschillen.
Zeer verschillend werd bijvoorbeeld ge
dacht over de rol der Ver. Staten bij de
afwikkeling van de Nieuw-Guineakwes-
tie. De k.v.p. bijvoorbeeld vond het juist,
dat de regering de overeenkomst niet
Een beeld uit Hong Kong, dat getroffen is door de wervelstorm Wanda”.
Vijftig mensen kwamen om het leven, meer dan vijftienduizend zijn dakloos.
Een wanhopige vader ontdekt bet lichaampje van zijn zoontje (rechts onder)
tussen de puinhopen
tal instructeurs zijn. Men schat het in
Washington op ongeveer 3.000 a 5.000
Aangezien Rusland ook militaire hulp
levert en instructeurs voor het leger,
worden de Amerikaanse zorgen nog gro-1
ter. Enkele senatoren, de zaak vermoe-
delijk zwaar overdrijvend, betogen, dat
er Russische troepen op Cuba zijn en dat
het nu zaak wordt door een invasie een
einde te maken aan het bestaan van Cas
tro.
Hun felheid zal zeker mede moeten wor
den verklaard door de naderende verkie
zingen, waarbij zij Kennedy als een slap
peling willen afschilderen, die niet op de
Amerikaanse zaak let. Olie op de sena-
toriale vuurtjes is ongetwijfeld de over-1
eenkomst, die Guevara, minister van ar
beid, in Rusland heeft gesloten voor o.a. I
de levering van wapens en instructeurs.
Maar men vraagt zich af of dit niet het
publiceren is van wat al werd gedaan.
Bovendien kan men heel goed betogen,
dat deze wapens defensief zijn en dat
Castro inderdaad no,
Amerikanen, als zij
DE AARDBEVINGSRAMP IN
PERZIE
Volgens de laatste officiële berichten
uit Perzië bedraagt bet aantal slacht
offers van de aardbevingsramp in Per
zië rond twintigduizend. Foto: Over
levenden graven in het rampgebied
tussen de puinhopen van wat eens hun
woningen waren naar slachtoffers.
Vaak komt de hulp te laat
i
Het is ook duidelijk aan het worden,
dat de bevolking niets meer begrijpt van
de tegenstellingen van de militairen en
de politici, die voor een groot gedeelte
zijn terug te voeren op 't verlangen naar
1 een zo belangrijk mogelijke rol in de
i nieuwe staat. De Algerijnse vakbeweging
heeft al duidelijk uitdrukking gegeven
aan haar wens naar een compromis.
Niettemin gevoelt Ben Bella daar op
ogenblik weinig voor, evenmin als k<
nel Boumedienne van het Bevrijdingsle-
I ger, die concurrerende militairen onge
twijfeld zo snel mogelijk van het toneel
wil laten verdwijnen.
I Sinds het begin van deze week wordt er
ipdracht aan
het politieke bureau, zich
De kaarten over de ontknoping van het Nieuw-Guineadrama waren eigenlijk al ge
schud voor de Tweede Kamer donderdagmiddag in het gebouw der Eerste Kamer
aan de openbare behandeling van het wetsontwerp tot goedkeuring van de overeen
komst te New York begon. In het voorlopige verslag had de grote meerderheid der
kamerleden al doen blijken bereid te zijn om, zij het op uiteenlopende gronden, aan
de met Indonesië gesloten overeenkomst haar medewerking te verlenen, althans niet
te onthouden. De minderheid van tegenstanders was niet groot. In een afzonderlijke
nota had een drietal k.v.p.-afgevaardigden, de jurist Van Rijckevorsel onder
steund door oud-minister Welter en oud-staatssecretaris Moorman bezwaar ge
maakt tegen het voorstel, waarbij Nederland „door een uiterlijk en formeel legale
overeenkomst, die in werkelijkheid door militair geweld is afgeperst, 700.000 on
derdanen onder vreemde heerschappij brengt, met verplichting tot gehoorzaamheid
aan het nieuwe, door die onderdanen niet gewilde en niet gevraagde gezag.’’
Hoessein. Maar dat was niet het enige.
Om zijn positie te versterken viel Syrië
Nasser ook aan op zijn Palestijnse poli
tiek. Het stelde het voor, als zou Nas
ser, die nu weer Amerikaanse hulp krijgt
voor deze hulp betalen met een aanvaar
ding van de huidige toestand in het Mid-
den-Oosten, dus met de aanwezigheid
van Israël en met de onmogelijkheid voor
de Palestijnse vluchtelingen naar hun
land terug te keren.
Het is best mogelijk, dat Nasser geen
mogelijkheden ziet om de door de Ara
bische landen nagestreefde liquidatie van
Israël te bewerkstelligen en dat hij dat
wel heeft laten doorschemeren, maar ook
de Syriërs komen op dat punt geen stap
verder. De opzet van Syrië was alleen
Nasser bij de Arabische bevolkingen in
discrediet te brengen. Dat zou de beste
verdediging zijn tegen de overheersing Tsjombé heeft het jongste plan van de
die de Arabische landen toch nog steeds
van Nasser vrezen. Een aanvullende re
den voor deze vrees is, dat Nasser zich
niet meer beperkt tot de Arabische een
heid, maar dat hij die bovendien wil la
den met een Arabisch socialisme dat voor
vele leidende figuren in de andere lan
den een aanslag op hun positie zou zijn.
Eenheid buiten Nasser om wordt daar
om wel beproefd en het jongste staaltje
ervan is de unie tussen Jordanië en Sa-
oedi-Arabië.
Saoedi-Arabië, welks koning al te kam
pen heeft met een tegenregering onder
een van zijn broers in Kafro, subsidieert
al geruime tijd Jordanië, dat anders wel
ten prooi zou zijn gevallen aan een van
de andere buurlanden. De unie tussen
beide landen lijkt overigens weinig aan
de huidige toestand te veranderen. Als
demonstratie heeft zij natuurlijk even
haar waarde.
>g bezorgd is, dat de
de kans schoon zien,
de invasie zullen plegen, waarvan Ken
nedy nu met wil weten.
Weer deed ons een ramp ontstellen
In een ver verwijderd land
Beving, barsten, bloed en brand
Slachtoffers, wie kan ze tellen?
Eén slag zou duizenden vellen
Door verbijstering overmand
Grijpend naar elkanders hand
Weer deed ons een ramp ontstellen
Sluimerend in stille dromen
Welfde om hen heen de nacht
Zo, volkomen onverwacht
Zou het onheil overkomen
Natuurkracht niet te betomen
't Duurde een minuut of acht
Schichten schoten door de nacht.
Door het waas van stille dromen
had afgewezen omdat dan een directe
grootseneepse aanval te verwachten zou
zijn geweest en de toch reeds verzwakte
steun van Amerika geheel verloren zou
zijn gegaan. Krachtiger steun van Ame
rika zou volgens deze kvp-meerderheid
dus wel tot beter resultaten hebben ge
leid, maar zij voegde hieraan toe niet te
kunnen beoordelen of Amerika deze
steun had nagelaten omdat het zelf meen
de in een overmachtspositie te verkeren
ten opzichte van Rusland.
De socialisten daarentegen meenden, dat
het juist aan de steun van de Ver. Staten
en van de Ver. Naties te danken was ge
weest, dat er nog een overeenkomst uit
de bus was gekomen. Anders zou het op
een oorlog zijn uitgelopen, die voor de
Papoeabevolking geen aantrekkelijk pers
pectief zou hebben geopend. De antire
volutionairen daarentegen verklaarden,
door de veranderde houding van de Ver.
Staten wel te zijn bevreemd en teleurge
steld en ook de vvd gaf te kennen met
de regering te betreuren, dat door het
sluiten van de onderhavige overeenkomst
Nederland niet meer in staat zal zijn het
bewind over Nieuw-Guinea te beëindi
gen op de wijze, zoals het die aan de be
volking had beloofd.
Bij dit front van regeringspartijen sloot
de chu zich wel aan met de opmerking,
dat „Nederland door de Ver. Naties en
door Amerika in de steek was gelaten”,
maar zij vroeg zich toch af of de mede
delingen van de regering omtrent de
steun, die Amerika aanvankelijk zou heb
ben toegezegd en waarvan dit land la
ter zou zijn teruggekomen niet in
sterke mate berustten op „wishfull thin
king” van Mr. Luns!
Diplomatieke steun
Naast de vraag of de overeenkomst een
afwijking van de grondwet inhield en
dus met 2/3 meerderheid moes*- worden
T
-
