Gedeputeerde J. Brouwer opende
de openbare scholen te Bolsward
'8
Qabe Skroar
Kinderen waren er beduusd
van
üs hjoed p p
to sizzen
Fan de Martinytoer
ffl
Zilveren filmpjes
Zuivelarbeider
J. Hiemstra
onderscheiden
Agrarische dagen
Franeker
PRINS EN PRINSES IRENE IN ENGELAND
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Tj. JeJ-
101e JAARGANG
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1962
No. 44
Hwat fiat
de arbeid der ge-
- 'xZ
yn Den Haech soks
dich birie
3e week sept. 1937
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
minimum fan
doar, de iene
Oudercommissie.
Namens de oudercommissies sprak de
heer Wildschut. Hij wilde hiermee de
spreekbuis zijn van de ouders, leerlingen
en allen die het openbaar onderwijs een
warm hart toedragen. Als blijk van stof
felijke waardering bood hij een stoffelijk
blijk van waardering aan, n.l. ’n bedrag
Lang gewacht.
De heer J. de Beer sprak namens volks
onderwijs te Bolsward.
Lang gewacht en niet gezwegen,
Veel gekankerd, toch gekregen.
Vele autoriteiten moesten worden over
tuigd van de urgentie van deze nieuw
bouw. Thans is de school gereed. Het is
een gebouw om trots op te zijn. Het
moet hier prettig werken zijn. Dat deze
vertrouwelijke sfeer nodig. Met de ge
wijzigde doelstelling moet rekening ge
houden worden.
Collega’s.
Namens de collega's schoolhoofden en
plaatselijke onderwijsinrichtingen sprak
tenslotte de heer J. J. A. Roelants.
Na afloop van deze druk bezochte re
ceptie maakten velen van de gelegen
heid gebruik de nieuwe school te bezich
tigen.
school een openbare mag zijn, schenkt
dubbele vreugde. Vogels van diverse
pluimage kunnen hier worden onderwe
zen. Eindelijk en ten lange leste ver
lieten wij de oude veste.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwarua!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Leavje de kat,
dan hast de sturt ta
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De BoJswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Zaterdagmorgen heeft Gedeputeerde J. Brouwer de Bolswardse vlag gehesen.
Met deze symbolische daad opende hij de beide openbare scholen (l.o. en u.l.o.)
aan het Plein 1455, met welke daad definitief een punt werd gezet achter een
lange lijdensweg. Onder architectuur van architectenbureau J. Grunstra te Bols
ward is een fraai gebouwencomplex tot stand gekomen, waarin veel is gewerkt
met grote vlakken en vernassende kleureffecten.
Toen de kinderen voor het eerst de nieuwe scholen binnenkwamen, had men een
uitgelaten enthousiasme verwacht. Maar. ze waren zo beduusd van dit mooie
gebouw, dat ze slechts fluisterend de klasselokalen binnen gingen.
alle reden voor feestvieren. „Hoe zalig
als de jongenskiel nog om de schouders
glijdt”. Dubbel prettig als dit gebeurt
in een omgeving als deze. Een Frans
man heeft gezegd: „Bouw scholen en u
kunt gevangenissen sluiten”. Voor Bols
ward is dit letterlijk waar. De nieuwe
school kan worden geopend, de „gevan
genis” aan de Witherenstraat gaat dicht.
Molière heeft gezegd: Men moet de jeugd
lachende onderwijzen, d.w.z. met een
goed humeur en met blijdschap.
In een omgeving als die van de Wit
herenstraat was dat niet wel mogelijk.
Had het onderwijzend personeel daar
wegens de school de p. wel eens in,
hier hoeft het niet meer. De angel, die
zolang in het vlees heeft gestoken, is
verwijderd, spoedig zal de napijn zelfs
niet meer worden gevoeld.
Spreker eindigde met een beroep te doen
op de samenwerking tussen school en
huisgezin. Hij complimenteerde architect
en bouwers met wat hier tot stand werd
gebracht en wenste de burgemeester met
een stevige handdruk geluk, waarmee
hij de school voor geopend verklaarde.
Hierna ging men naar buiten om als
blijk van deze opening de vlag te hijsen.
Teruggekomen in het gebouw dankte
burgemeester Geukers de heer Brouwer
voor zijn opening en richtte hij zich
hierna tot de hoofden van l.o. en u.l.o.
Vol vertrouwen stellen wij, aldus burge
meester Geukers, deze school in uw han-
Mulo-vereniging.
Namens de mulo-vereniging sprak de
heer Brands.
Spr. noemde het voor zijn vereniging een
vreugdevolle dag, nu ook het ulo-onder-
wijs hier zo goed onderdak kwam.
Oude scholen ademen vaak de geest van
het intellectualisme en individualisme.
De onderwijzer stond eigenlijk buiten
de kindergemeenschap. Zijn taak was ’t
overbrengen van kennis onder het cre
do „kennis leidt tot deugd”. Thans
wordt meer aandacht besteed aan de
esthetische vorming dan voorheen. De
nieuwe school heeft ’t opvoedingsaspect
verruimd. De onderwijzer is thans deel
van de klas. Ieder kind moet krijgen
wat hem toekomt. Voor dit alles is een
Rede Inspectie L. O.
De heer R. J. Sipkens sprak als inspec
teur 1. o. zoals hij zelf zeide een „kort
en gemoedelijk woord”.
De school staat er. Tot mijn verbazing.
Het ging hier „sljucht en stadich”. Ik
vind de school nogal mooi, aldus spr.,
dit ondanks het versoberingsplan. Bols
ward is een sympathieke gemeente. De
voorbereiding voor deze gemeentelijke
school waren er al vóór die van de Geref
school en de R.K. u.l.o. Heel beleefd
heeft het gemeentebestuur blijkbaar ge
zegd: „Na U”.
U deed het goed. Ga het nog beter doen.
Een nieuwe school is niet altijd winst.
Spreker eindigde met het gemeentebe
stuur te complimenteren met de nieuwe
school. Ook de kinderen en het onder
wijzend personeel wenste spreker geluk.
Personeel.
De heer Radelaar sprak namens het ge
hele personeel. Spreker noemde dit een
dag van vreugde en dankbaarheid. Hij
was blij dat hij de opening mocht be
leven. Het afstappen van het Rampen
plan noemde spreker een wijs besluit.
Het is met de oude en nieuwe school een
verschil als tussen nacht en dag. In de
Witherenstraat was nimmer zon. Onaan
gename geuren komen hier evenmin
voor. Met een royaal gebaar heeft men
aan alle wensen voldaan. Een teleursel-
ling noemde spreker het feit, dat aan
de school geen overblijflokaal is verbon
den. Ook hoopt de school nog altijd op
een eigen gymnastieklokaal. Naast aan
onderwijs zal ook zorg worden besteed
aan geestelijke en zedelijke opvoeding.
De heer Postma, hoofd der lagere school,
bedankte alle schenkers van prachtige
cadeaux. Hij vertelde, dat de kinderen,
van wie men bij het betrekken van de
nieuwe school veel enthousiasme had
verwacht, er beduusd van waren ge
weest.
Aquarium.
De heer Henning bood uit naam van ver
schillende ondernemers een prachtig
cadeau aan.
Een in de gang geplaatst aquarium met
inhoud was geschonken door de schil
ders Mobach en de Rijke, het metalen
onderstel door smid Oosterhuis, de ver
lichting door fa, D. D. v. d. Berg, het
houtwerk door het architectenbureau.
Vloerenbedrijf Stuiver en loodgieter Van
der Pol schonken resp. een vlag en een
wimpel.
Namens het gemeentebestuur heette bur
gemeester Mr. J. A. Geukers zaterdag
morgen in een der lokalen een groot aan
tal aanwezigen het welkom.
De opening van de openbare lagere en
ulo-school noemde spreker voor Bols
ward een hoogtepunt.
Aanwezig waren o.a. Gedeputeerde J.
Brouwer, die de school namens B. en W.
officieel zou openen, de heer R. S. Sip
kens, inspecteur L. O., de heren raads
leden, de schoolarts van Reekum, afge
vaardigden van onderwijzersverenigin
gen, directies en hoofden van scholen,
de oudercommissies, het onderwijzend
personeel, de heer H. Smeding, oud-
hoofd der lagere school, de dienst ge
meentewerken, een vertegenwoordiger
van architect Grunstra, aannemers en
onderaannemers, vertegenwoordigers der
plaatselijke geestelijkheid, enz.
Deze school is te zien als opvolger van
de school in de Witherenstraat, die in
1905 werd gebouwd, aldus Mr. Geukers.
In 1933 werden aan deze school aanzien
lijke verbeteringen aangebracht. In 1937
werd een speelplaats ingericht. In 1952
verscheen een rapport waarin tal van
bezwaren werden genoemd. In de begro
ting 1953 werd f 2000,uitgetrokken
voor het maken van een schetsplan voor
een nieuwe school. Het heeft nadien nog
lang geduurd, voordat de school tot
stand zou komen. Eerst zou de school
(„op stelten") worden gebouwd op de
Kampen. Toen kwam de bestedingsbe
perking. Er zat weinig schot in. Men
kwam in een impasse. Langzamerhand
rijpte de gedachte de school aan het
Plein 1455 te plaatsen. In 1958 was dit
plan definitief. Het uitbreidingsplan
moest hiertoe echter worden gewijzigd.
In april 1959 kwam de goedkeuring van
Ged. Staten.
Vanaf dat moment is er snel gewerkt.
De fa. Jorritsma kreeg de opdracht de
school te bouwen. Nu de school tot stand
is gebracht, in nauwe samenwerking
met vele instanties, is er veel reden
tot blijdschap, waarvan tal van bloem
stukken ook getuigen.
Goed gereedschap.
De heer H. W. Pehlemann, sprak na
mens de Technische School. Spr. compli
menteerde in het bijzonder de beide
hoofden van deze school. Aan deze
school hebben reeds oud-leerlingen van
de Technische School meegewerkt. Goed
gereedschap is het halve werk.
Deze school is zulk goed gereedschap.
De oude school is een gevangenis ge
noemd. In deze gevangenis zijn thans
echter o.a. 3 klassen van de Technische
School ondergebracht. Spr. hoopte, dat
het niet „levenslang” zal zijn.
den. Wij hebben veel waardering voor
uw werk, nog meer waardering voor het
feit, dat u het in de oude school zo lang
heeft uitgehouden.
Zich richtende tot de leerlingen, zei spr.:
„Jullie vinden de school prachtig. Doe
echt je best en houdt de school mooi.
Beschadig het fraaie gebouw niet!”
De ouders nodigde spreker uit om de
school maandagavond van 8 tot 10 uur
te komen bekaken.
Volksonderwijs.
De heer Dirks van Drachten sprak na
mens het federatiebestuur van Volks
onderwijs. Vele scholen op het platte
land hebben te kampen met de ontvol
king. Sommige moesten zelfs gesloten
worden, bijv, die te Rotsterhaule.
Ondanks dat heeft Volksonderwijs in
Friesland 28000 leden. Uit hun naam
bood spreker een enveloppe met inhoud
aan.
pond, gele kaas 16
Kerkstraat
gelds voor de aanschaffing van aen
schoolbibliotheek.
Het gebeurde op originele wijze, n.l. door
een cheque aan te bieden in een enorme
doos, gemaakt in de vorm van een boek
werk.
De heer Joh. Hiemstra die ruim 46 jaar
onafgebroken aan de Achlumer zuivel
fabriek was verbonden en deze thans met
pensioen heeft verlaten, werd woensdag
avond in een samenkomst in de bestuurs
kamer van de zuivelfabriek koninklijk
onderscheiden van zijn echtgen. en kin
deren, bestuur en directie van de zuivel
fabriek, alsmede de ondernemingsraad
en bestuur personeelsvereniging werd
hem door burgemeester Hempenius van
onderscheiden.
In ’t bijzijn van zijn echtgen. en kin-
Door enkele sprekers werd nog aan de
van de Orde van Oranje Nassau in brons
op de jas gespeld. Bij monde van de
voorzitter van de zuivelfabriek werd hem
namens de fabriek een gouden polshor
loge aangeboden en zijn vrouw in de
bloemetjes gezet. Ook werd hem een
legpenning met inscriptie aangeboden.
Door enkele sprekrs werd nog aan de
heer Hiemstra dank gebracht voor de
prettige samenwerking.
Tenslotte bracht de heer Hiemstra dank
voor alles wat hem was aangeboden.
Franeker krijgt toch nog zijn agrarische
dagen, n.l. van 18-22 september.
Het wordt reeds het tweede lustrum.
Aanvankelijk zou men dit jaar de dagen
niet laten doorgaan. Er was nog een on
gedekt tekort van het vorige jaar, groot
f 1200,en financieel had men er een
zwaar hoofd in. Gelukkig kwam ten lan
ge leste het gemeentebestuur met een
verhoogd subsidie, ’t Programma wordt
geopend met een teenagerspel.
Verder zijn er puzzelritten, sportwedstrij
den en als centrale gebeurtenissen de
fokveekeuring, trekkerbehendigheids-
wedstrijd en paardensportdag. Zaterdag
avond 22 september worden de dagen
besloten met het afsteken van een vuur
werk.
De Beemster bestaat 325 jaar.
Nagelkaas 10 ct per pon
ct. per pond. J. Roorda,
Aanbesteding bouw directeurswoning bij
de gasfabriek te Bolsward. Hoogste in
schrijver Gebr. G. en W. Draisma, Piaara
f 8490, laagste W. Fransen te Bolsward
f 7586.—.
Rede J. Brouwer.
Ged. J. Brouwer kreeg na de koffie
pauze gelegenheid de school te openen.
Hij weester op, dat het niet de gewoon
te is, dat Ged. Staten vertegenwoordigd
zijn, bij de opening van scholen. Men
zou wel het begin weten, niet het einde.
Hier betreft het echter een uitzonde
ringsgeval, vooral ook omdat spreker
momenteel niet persoonlijk de porte
feuille van onderwijs beheert. Spreker
heeft met de lijdensweg die deze school
bü het totstandkomen moest gaan, ech
ter wel zo het een en ander te maken
gehad. Spreker vertelde in dit verband
hoe hij persoonlijk had ingegrepen, toen
er weer een impasse dreigde. Toen hij
daartoe Bolsward bezocht voor een on
derhoud met de burgemeester, werd hij
ter plaatse geconfronteerd 'met het feit
hoe zwaar deze zaak in Bolsward werd
opgenomen. Zowel wethouder J. Visser
als raadslid H. Scheper spraken spreker
over deze zaak aan. Reeds voordat spr.
Gedeputeerde was, kwam hij reeds in
aanraking met de onhoudbare toestand
van de oude school. Hoewel spr. niet wil
zeggen, dat Bolsward van „zetjes en
pretjes” bij elkaar hangt, is er vandaag
plannen foar in dübele of trijedübele
greatte en al soks meat.
Minister Zijlstra en syn adviseurs seagen
winlik allinnich mar de takomst foar
trije, fjouwer plakken yn Fryslan, de
oaren wiene yn de moderne tiid dochs
net mear to rédden. De hearen wiene
mar min to sprekken oer dit feit, dat
Deputearre Steaten als mar wer yn 'e
pleit giene foar noch in plak mear en
dan noch ien. De hearen makken der ek
gjin geheim fan, dat hja op it lést mar
tajown hiene omt it dochs wol gau blike
soe, dat dit léste sturtsje mar sabeare wie.
Dat wie by har allinnich hwat provin-
sialisme, nou raerder wurd kin jo by
party lju net neame. Dat is lyts, binypt,
chauvinistysk en dom
Wy binne nou mar in jiermannich fier
der, mar fan de fanfares dy’t troch de
yndustrialisaesjenota’s it lan yntoetere
waerden, is in bytsje mear oer. En düd-
lik docht bliken, dat it ynsjoch fan de
gewestelike bistjürders folie reëler west
is as dat fan it legerke ekonomysk doc-
torandici, dy’t doe sa’ri steil wurd fier-
den. Hiene de earsten ek yn it iepenbier
mar radikaler antwurd jown, dan koene
hja nou op feiten wize, dy’t har gelyk
jowe. Hwant hwert men ek troch de
noardlike provinsjes rounsjocht, rounom
REKKET DE YNDUSTRIALISAESJE
YN ’E LIJTE?
It is de léste tiid lang sa drok net mear
mei de publikaesjes oer de wichtige saek
fan de yndustrialisaesje yn Nederlan, de
publike bilangstelling sakket en de drokke
rite fan gearkomst op gearkomst skynt
foarby. Hwert wy yndertiid al op wizen
hawwe, dat it libben folie sterker is as de
plannen fan ekonomen, dy’t harren meast
fêstbite yn in bipaeld aspekt, liket wol
aerdich ut to kommen. Hwant hwat is der
oant nou ta ütkommen fan de prognoses,
dy’t mei sa folie stellichheit forkundige
waerden. De doarpen soene fordwine op
in pear nei, de buorkerijen waerden yn
koarte jierren allegearre folie greater. In
r fjirtich kij stie foar de
stêd nei de oare makke
fynt men itselde byld, namlik dat it pa-
troan fan de streek jit itselde bleaun is
as doe. Wy miene, dat de skieding tus-
ken bliuwende plakken en fordwinende
krekt. deselde bleaun is en dat men net
sjen kin, hokfor plak nou de iensiedige
stipe krige hat en hwa net. By de kear-
nen binne gunstige en net-gunstige üt-
komsten, sawol hwat de groei fan de yn-
dustry as de bifolkingstaname bitreft,
mar by de net-kearnen sjocht men krekt
Te koop best onderhouden Vogelflap-
perij. Keuze uit 2 netten. R. Politiek te
Schraard.
Afschaffing van loting en broederdienst,
strengere keuring, oefentijd van infan
terie van 5j?2 °P 11 maanden.
Biedt zich aan: jong, kwiek, alleenstaand
meisje als huishoudster bij heer alleen,
omgeving Hichtum.
Door bemiddeling van de Bolswardse
reddingsbrigade zijn op verschillende
punten in de stad reddingsmiddelen aan
gebracht, o.a. 7 reddingsbaken, veelal
aan de bruggen bevestigd en 17 red-
dingslijnen.
Z.K.H. Prins Bernhard en H.K.H. Prinses Irene hebben in Burghley, Engeland
onderdelen bij gewoond van de driedaagse internationale samengestelde rui-
lerwedslnjden. Hierbij een ongedwongen foto van de Prin. met zijn dochter
tijdens de wedstrijden
it jild foar oer ha. De stipe oan de eko-
nomysk-swakkere gebieten mei net for-
falle, dy moat trochgean, hwant de sü-
ging fan it gebiet om de Hollannen
'bliuwt.
De heech-konjunktuer en de regearings-
tipe hat üs hjir in ynjeksje jown, mar it
is der fier fan óf, dat it nou wol op ei
gen fuotten fierder gean kin. As men
fornimt, dat in plak as Ljouwert, de
haedstêd en kearn, nümer ien, yn it óf-
roune jier mar inkelde biwenners mear
krige hat, net iens tweintich, dan sprekt
dit düdlik üt dat de bettere situaesje pas
oan it earste bigjin stiet.
Mei alle klam wolle wy sizze, dat it
Noarden de müle goed iepen halde moat
om de hearen yn den Haech net yn it
üngewisse to liften. It wurk, hwat bi-
goun is, moat wol op in nij bisjoen wur
de, mar it moat troch setten wurde, foar-
al nou’t de konjunktuer sa hjit net mear
is, as in jiermannich lyn. It mei perfoarst
net stilstean, hwant dan is de efterüt-
gong al dwaende.
Wy binne bliid mei de oandacht, dy’t de
léste tiid oan de rekreaesje jown wurdt,
wy binne jit blider mei it wiidweidich
rapport oer de kulturele situaesje fan
dizze kontreijen, mar nümer ien bliuwt
de bisteanskwesje. En dy sit muorrefêst
oan de taname fan de yndustry en han-
nel.
Dérom wolle wy nou al warskógje om
yn it jier, dat de forkiezingen foar in
nije Twadde keamer en in nij regear
bringe sil, alle war to dwaen om de yn
dustrialisaesje en de nosysje fan it Noar
den nei foaren to bringen. De oanloop is
der, mar dér mei it net by bliuwe. Ti-
dich birie en aksje is hjir de goede wei.
itselde. Hiel hwat doarpen en stêdden,
dy’t op de deadelist stiene, libje as in
hart en toane, dat hja sünder ekstra-stipe
like fier of fierder komme as oaren mei
de kearnenbydragen. By de doarpen is it
net oars, it iene toant libbenswil en
mooglikheden to brüken, de oare kin om
hokfor reden ek, net sa fier komme.
Wiene by de ekonomen de doarpen mei
minder as 2000 minsken net haldber,
nou wurde dy sifers handich hwat for-
oare en kin it mei tüzen minder ta. En
as wy wer in pear jier fierder binne, lit
men dizze konklüzje ek wol wer falie,
hwant soks giet net by in bipaeld getal
óf, mar folie mear by it binutten fan de
kansen, dy’t it libben by nou en dan
biedt.
Sa stiet it grif fêst, dat de nije bilang
stelling foar de rekreasje bipaelde plak
ken sokke kansen biede sil. It moedige
initiatyf by Makkum is der in foarbyld
fan, likegoed as it wurk fan Amels en
syn mannen. Dat men to’n ünrjuchté,
plakken as Frentsjer, Boalsert, de Jou-
wer, Grou, Drylst, Surhüsterfean, Kol-
lum, Makkum, Winsum en ek Bakhuzen
büten de brijpot keard hat, kin elk nou
wol düdlik wêze.
En it skynt, dat men yn Den Haech soks
sahwat ek foar it forstan kriget. Allin
nich wize de tekens der net op, dat men
rounüt üngelyk erkenne wol, mar dat it
gefaer bistiet, dat alles geleidelik wei
mei de stille tromme fordwynt.
De ütlittingen fan Minister de Pous wi
ze yn dy rjuchting. En dat liket üs in
great gefaer. Hwant it is üs net to dwaen
om de oaren minder ta to krijen, mar
wol, dat de needsaeklike groei fan de
bisteansfoarwaerden trochgean kin, roun
om hwert de minsken der de moed en
Uit de troonrede:
De ontwikkeling van de economische
toestand in Nederlands Indië geeft re
den tot voldoening.
Te midden van de geestelijke verwar
ring in de wereld, waaraan ook ons volk
niet geheel ontkomt, is steeds dringender
de eis, dat in wetgeving en bestuur vóór
alles Gods wet tot opperste richtsnoer
worde genomen.
In voorbereiding zijn wettelijke regelin
gen tot beperking van de arbeid der ge
huwde vrouw.
('jl
