PRESIDENT KENNEDY VOOR
ERNSTIGE PROBLEMEN
Rassenkwestie toegespitst
Verkiezingen wierpen
schaduwen vooruit
w
iel
lil
abe Shroar
g
fe: i
Dr. Bruins Slot
iT
IS
rd
Gouden filmpjes
(S
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
i
i
I
z
i
us hjoed p
to sizzen
en zwart
Bezoek Engelse
ambassadeur
08
over Christelijke politiek
VRIJDAG 5 OKTOBER 1962
101e JAARGANG
No. 51
TOESTAND IN OXFORD BLIJFT GESPANNEN
Oxford, tegen de zwarten
zelfs een dergelijke raad te
In 1954
kilo
Pil
'EN
le week oktober 1912
Russische hulp aan Cuba acht de presi
dent nog geen reden tot optreden, al zal
er voor moeten worden gewaakt, dat
Cuba geen basis wordt voor het ontkete
nen van communistische opstanden in
andere Latijnsamerikaanse landen. Daar
trekt hij nu de grens.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgive: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Vele hoofden zijn al gevallen. Maar
voortdurend hoort men berichten, dat
de traditionele stammen op weg zijn
naar de hoofdstad Sana om het herstel
van de oude toestand te bewerkstelligen.
Tot gevechten is het evenwel nog niet
gekomen. Het is te hopen, dat dit eer
ste begin op de weg naar modernisatie
niet ongedaan wordt gemaakt.
Christelijke politiek.
Een tweede opvallend punt in dit debat
was de toespraak van de antirevolutio
naire fractieleider, dr. Bruins Slot.
Deze hield een interessante bespiege
ling over de veranderde positie van de
christelijke partijen.
Hij wees er op, dat deze op nationaal
terrein eigenlijk niet veel meer dan een
afrondende taak hebben behouden, nu
problemen, waarmee zij groot zijn ge
worden, zoals de schoolstrijd, aan ernst
hebben ingeboet. Overeenkomstig de we-
reldtaak der kerken, wekte hij de chris
telijke partijen op een confrontatie „met
het communisme aan te durven”.
Daarmee bedoelde hij overigens niet ’t-
zelfde als .de communist Bakker en de
p.s.p.er Lankhorst, die op een neutrale
houding tussen Oost en West aanstuur
den!
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Men noemt zich christelijke staat
Wij kunnen ’t niet geloven
Als ’t waar is zou de rassenhaat
Toch zeker wel uitdoven
Het blijkt echter een vuur dat smeult
In blankbeschaafde harten
Waardoor een mens als wolfshond
huilt
i.-l
1.—
E
i.-
i.-
i.-
i.-
Bolswards Nieuwsblad
De Jong's Nieuwsblad
0.501
0.501
0.45
l.-l
0.501
0.501
4.50
Albanezen zijn tot Besana doorge-
en bevinden zich thans op Mon-
X
l
l
fl
fl
KWI I
KONINGIN BIJ GALA-CONCERT
75-JARIG CONCERTGEBOUW
ORKEST
H.M. de koningin beeft maandagav.
in het Concertgebouw in Amsterdam
het gala-concert bijgewoond ter ope
ning van bet 75ste seizoen tan he(
concertgebouw-orkest. Fotodirigent
Bernhard Haitink overhandigt Hare
Majesteit de eerste grammofoonplaat
van de eerste symfonie van Mahler,
gespeeld door ’t concertgebouw-orkest
Opstand in Jemen.
In het imamnaat Jemen, met 4.5 mil
joen inwoners, is korf geleden de vorst
imam Achmed gestorven en opgevolgd
gebruiken om de toelating van neger- door zijn zoon imam Mohammed. Deze
verkrijgen.
Ditmaal gold het de universiteit van
Mississippi, de staat, waar het percen
tage negers (45) hef hoogst is in de
Verenigde Staten en waar opheffing van
de rassenscheiding nog onbekend is.
Hier wenste de 29-jarige neger,Meredith
te worden ingeschreven, maar de gou
verneur van de staat bezwoer liever in
de gevangenis terecht te komen, dan dat
toe te laten. Zijn uitgangspunt is, dat
de federale regering en de federale wet
niet van kracht zijn, wanneer de wet
ten van de deelstaat een andere politiek
voorschrijven. De regering in Washing
ton zwicht niet voor dit argument en
betoogt, dat de grondwet en de uitleg,
die daaraan wordt gegeven door het
Hooggerechtshof, de wet van het land
is. En ten slotte moest ook hij zwichten
toen Washington troepen naar de univer
siteit stuurde, die de gouverneur heb
ben gedwongen Meredith in te schrij
ven. De aanwezigheid van deze ene ne-
gerstudent aan de universiteit is op zich
zelf niet van grote betekenis, maar er
is een breuk gemaakt in de rassenschei
ding en vooral ook, de regering in Was
hington heeft laten voelen wie de sterk
ste is. Dat dit is gegaan ten koste van
enkele doden is betreurenswaardig.
Maar het zwichten van Washington in
deze kwestie zou in feite een einde heb
ben gemaakt aan de toch al trage op
heffing van de rassenscheiding. Van de
2265 schooldistricten in het Zuiden van
de Verenigde Staten zijn er 256 begon
nen met opheffing van de rassenschei
ding.
Maar de opheffing van de rassenschei
ding op scholen is maar het begin van
wat de rassenscheiders in het Zuiden
vrezen. Tot nu toe is men er door be
palingen en dreiging met geweld aardig
in geslaagd de negerkiezers van de stem
bus weg te houden. En men moet vre
zen, dat tenslotte ook op dit punt de
wens naar gelijkheid van de negers zal
uitgaan.
Geen binding.
Bekend was, dat prof .Oud in beginsel
afkerig is van „bindende afspraken" bij
een kabinetsformatie. Werd zijn partij
dus door de voorkeur van dr. De Kort
niet bij voorbaat als regeringspartner
uitgeschakeld? Zó sterk mag men dit
niet stellen, want dr. De Kort liet dui
delijk merken, dat de k.v.p. het wel aan-
tussen de p.v.d.a. en de
de fabriek bezichtigd van Tichelaar N.Vj V.v.d. te kunnen kiezen als een mogelij- j zijn.
p.v.d.a., die haar oud-ministers Hofstra
en Mansholt naar elders zag vertrekken
best kan doorstaan.
Bij alle waardering voor het door het
kabinet-De Quay gevoerde beleid viel
nochtans de kritiek op, welke dr. De
Kort uitoefende op het feit, dat dit alles
een extra-parlementair kabinet zonder
afspraken met de kamerfracties had
moeten regeren. Bij verschillende gele
genheden had zich dit volgens dr.
De Kort ook wel gewroken: als voor
beelden noemde hij de kabinetscrisis
rond minister Van Aartsen; de val van
minister Van Rooyen bij de algemene
Kinderbijslagwet en het gebeurde met
de Mammoetwet, die er slechts dank zij
de steun van de socialistische oppositie
door kwam. Dr. de Kort liet duidelijk
merken, dat zijn voorkeur voor de toe
komst toch wel uitging naar een situatie,
waarbij de zogenaamde regeringspartijen
instemming, althans met de hoofdlijnen
van het regeringsbeleid betuigen.
Nu was dit een punt van politiek ge
wicht. In 1959 eiste de p.v.d.a.-fnactie
zulk een binding van prof. De Quay.
Toen deze weigerde, betekende dit for
meel het einde van de onderhandelingen
over de brede basis. Opvallend was, dat
de k.v.p.fractie nu achteraf zich ook
niet gelukkig toonde met de voorkeur
van prof. De Quay voor een extra-parle
mentair kabinet. Aangezien ook prof.
Vondeling pp bepaalde kabinetsafspra-
ken bleek prijs te stellen rees dé vraag
of hier weer een basis voor herstel der
samenwerking tussen de beide grootste
politieke partijen werd gelegd. Het was
in elk geval een feit, dat, al spaarde
prof. Vondeling de regering zijn kritiek
niet, hij toch op de wens naar construc
tieve arbeid van de zijde der p.v.d.a.-
fractie de nadruk legde, „hetzij als op
positie- hetzij als regeringspartij”.
was vooruitstrevender dan zijn uiterst
tirannieke en wrede vader en wilde de
weg van een zekere modernisering wel
op. Maar dat heeft hem troon en leven
niet gered. Het Jemenietische leger
heeft het paleis beschoten, de vorst is
in de puinhopen om het leven gekomen
en de republiek, die een einde aan alle
tirannie moet maken, is uitgeroepen.
Waarin opgenomeni De Boliwardsche Courant, Westergoo en
Raketten voor Israël.
Amerika heeft besloten de levering van
luchtdoelraketten aan Israël toe te staan
om het overwicht, dat de Egyptische be
wapening van Russische oorsprong had
gekregen, wat goed te maken. Op deze
manier hoopt men bij te dragen tot de
handhaving van de vrede in het Midden
Oosten. Het merkwaardigste bijdeze
transactie is echter, dat Egypte, dat
weer wat vriendelijker tegenover Ame
rika gestemd raakt, nauwelijks heeft
gereageerd op dit bericht. Men kan er
uit opmaken, dat ook Egypte de zaken
op het ogenblik niet op de spits wil drij
ven.
Loyale oppositie.
Van belang vond dr. De Kort vooral, dat
door het kabinet-De Quay was aange
toond, dat ook zonder de socialisten ons
land behoorlijk bestuurd kan worden.
Nu was dit een punt, waarover de de
buterende socialistische fractieleider
prof. Vondeling gans anders dacht. Zoals
zijn voorganger, mr. Burger, in het ver
leden bij herhaling heeft beklemtoond,
verweet ook hij het kabinet-De Quay de
belangrijkste beloften van zijn regerings
programma niet te zijn nagekömen.
Daarbij wees hij op het Nieuw-Guinea-
beleid en het streven naar belastingver
laging. Zijn kritiek aldus toespitsend op
de ministers Luns en Zijlstra, verweet
hij laatstgenoemde, de belastingverla
ging te hebben afgeschoven op de rug
van zijn opvolger. Hij vond dit „politiek
niet erg éindelijk” voor een bewindsman,
die te kennen heeft gegeven de politiek
de rug te willen toekeren.
name kant aan. Amerika is niet popu
lair in Latijns Amerika, dat steeds be
ducht is voor de invloed van de dollar.
Vele Zuid-Amerikanen zullen leedver
maak hebben, dat Chroestsjow Kennedy
op deze manier te slim af is geweest
en dat is ongetwijfeld schadelijk voor
het prestige van de Verenigde Staten.
Als Amerika niets doet, toont het in
hun ogen niet zo zeer zelfbeheersing als
wel onmacht.
Amerika poogt een antwoord te vinden
op de Cubaanse dreiging door de Latijns-
Amerikaanse landen ervan te overtui
gen, dat het in hun belang is Cuba eco
nomisch en politiek te isoleren, maar
vele regeringen in die landen moeten re-,
kening houden met een publieke opinie,
die in Castor voora] een niet-onsympa-
thieke bestrijder van de Amerikaanse
invloed en een voorman van een nieuw
sociaal tijdperk ziet.
Bij de bondgenoten van de NAVO dringt
Amerika er op aan, dat zij de scheep
vaartverbindingen met Cuba stopzetten.
Veel succes heeft men hier niet mee.
Duitsland en Italië hebben er in toege
stemd hun reders de vaart op Cuba af
te raden, maar het is de vraag of daar
van veel terecht zal komen. Engeland
weigert
geven.
Raakt in Duitsland het vet van de ke
tel? ’t Schijnt zo, in ieder geval wordt
Engeland een ernstige concurrent. Reeds
zijn een 6O-tal Friezen naar Engeland
vertrokken om bieten te rooien. Er wordt
een weekloon betaald van f 16,
as de beam bloeit
er ek frucht drage
hen christelijke gouverneur
Van kerkelijk belijden
Stelt als beginsel zich de kleur
Nog in „verlichte” tijden
Kan een mens niet als mens gezien
Blanken alleen zijn heren
Nou ja van buitèn dan misschien
Oxford wil de anderen weren.
Militaire karakter.
Deze nieuwe vissershaven heeft onte
genzeggelijk een militair karakter, al zal
het moeilijk zijn dit onomstotelijk, vast
te stellen. Rusland heeft een grote vis
sersvloot in de Atlantische Oceaan.
Het vangt meer vis dan de Verenigde
Staten en neemt op de ranglijst van
alle landen nu de vierde plaats in. Maar
het is tevens bekend, dat vele Russische
vissersschepen met een zeer uitgebreide
radarinstallatie zijn uitgerust, die de
schepen zeer geschikt maakt om waar
nemingen te doen. Verscheidene malen
zijn deze schepen in de Atlantische
Oceaan en in de Stille Oceaan opgedoken
op plaatsen, waar Westelijke vloten ma
noeuvres hielden of waar proeven met
kernwapens werden genomen. Cuba nu,
op nog geen 150 km van de voornaam
ste Amerikaanse lanceerbasis van ra
ketten, Cape Canaveral, gaat ongetwij
feld een aantal van deze vissers- of lie-
0.951 ver waarnemingsboten herbergen en dat
maakt de Amerikanen erg onrustig, ook
al geloven ze zelf vermoedelijk wel niet,
dat er een grote offensieve kracht van
deze basis zal kunnen uitgaan.
Maar er zit ook een politiek onaange-
Rassenkwestie.
heeft het Amerikaanse Hoog
gerechtshof een uitspraak gedaan, dat
de rassenscheiding op scholen en uni-
versiteiten in strijd is met de grondwet
en sindsdien maakt men in vele staten,
die deze rassenscheiding kenden, voort
gang met het toelaten van negerkinde
ren tot voordien uitsluitend blanke
scholen. Dat stuit in deze staten op
verzet. Men heeft alle middelen te baat
genomen om er aan te ontkomen, maar
de prijs ervan was te hoog. Vers in het
geheugen ligt "nog het gebeuren in Little
Rock, Arkansas, waar preseident Eisen
hower tenslotte federale troepen‘moest
weer gedemonstreerd
eerde kringen
ig wordt nooit geleerd
iten bedwingen
eens bezwaarlijk, want
eek gebleken
nen het van ’t verstand
duister teken
Binding.
In antwoord op een socialistische inte-
ruptie verklaarde dr. De Kort, dat
met uitzondering van prof. Ce Quay
alle katholieke ministers dus ook mi
nister Luns door het aanvaarden van
een candidatuur voor het kamerlidmaat
schap de confrontatie met de kiezers
wilden ondergaan. Daarmee beklem
toonde hij, dat wat zijn partij betreft
van een uittocht van ministers geen
sprake zou zijn. Hij vond, dat de k.v.p.
op dit punt de vergelijking met de
ke partner naast de protestantse par
tijen.
Maar toch zat er iets van ’n waarschu
wing voor de v.v.d. in. De laatste keer
dat prof. Oud aan de Algemene Politieke
Beschouwingen der Tweede Kamer mee
deed, kantte hij zich krachtig tegen
bindende „kabinetsafspraken”.
Hij hield dr. De Kort ironisch voor, dat
de resultaten van het door deze verwor
pen extra-parlementaire stelsel toch nog
al waren meegevallen. De christelijk-
historische fractieleider, dr. Tilanus,
viel prof. Oud daarin bij!
De Britse ambassadeur in Nederland Zij
ne Excellentie Sir A. N. Noble bracht
gisteren een bezoek aan Friesland. In
Hotel „De Kroon’’ te Leeuwarden hield
hij een bespreking met bestuur en leden
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken.
Gisteren werd o.a. een bezoek gebracht
aan de Lauwerszeewerken bij Óostma-
horn, aan Dokkum, Drachten en verder
aan Bolsward, waar hij op het stadhuis
door burgemeester Mr. J. A. Geukers
werd ontvangen. Te Makkum werd nog trekkelijk acht
Men tart het wettige gezag
Gaat verdwaasd over lijken
Pas door geweld -gaat men de vlag
Daar noodgedwongen strijken
De wereld die nu weten kan
Al weet een staat de wet wel
De christelijke beschaving van
Oxford, is slechts blanketsel
Twee rassen, horen ze apart?
Oxford roept tot bezinnen
De neger is van buiten zwart
Veel blanken zijn 't van binnen
PIET
President Kennedy van de Verenigde Staten is geconfronteerd met twee ernstige leerlingen tot de middelbare schooi te
problemen, of liever nieuwe aspecten van ai bestaande problemen. Het ene is
van buitenlandse, het andere van binnenlandse aard: Cuba en de rassenkwestie.
Fidel Castro, de Cubaanse premier, heeft bekend gemaakt, dat de Sovjet Unie
een grote vissershaven op Cuba zal aanleggen als basis voor haar vissersvloot
op de Atlantische Oceaan. Dat is weer een stap verder dan het aanvaarden
van economische en militaire hulp van de Sovjet Unie, gepaard gaande met de
ontvangst van een vrij grote groep deskundigen. De militaire hulp aan Cuba
was al aanleiding voor een groot aantal Amerikaanse parlementsleden om het
optreden van de regering te eisen op grond van de z.g. Monroe-leer, die Europese
landen het recht ontzegt zich in de zaken van het Amerikaanse halfrond te men
gen. Maar in de praktjjk kan daar alleen een einde worden gemaakt door militair
optreden tegen Cuba en daarvoor voelt president Kennedy, na de mislukking van
de inval van Cubaanse vrijwilligers vorig voorjaar, bitter weinig, ook al staat
het te bezien of Rusland zijn dreigement, voor de bescherming van Cuba een
oorlog met kernwapens te riskeren, in dat geval wel waar zal maken.
De Algemene Politieke Beschouwingen der Tweede Kamer over de r(jksbegroting
voor 1963 richtten zich over het hoofd van het kabinet-De Quay heen naar de
komende Kamerverkiezingen en de daarop volgende kafoinetsformatle. Het oordeel
van de verschillende politieke partijen over het gevoerde regeringsbeleid staat nu
Immers wel vast. Vooral de k.v.p. liet zich bij monde van de k.v.p.-fractieleider
dr. De Kort lovend uit. Hij had evenals de a.r.p. wel kritiek op het huis
vestingsbeleid en hij koesterde ook nog wel wensen, o.a. naar garanties voor de
landbouw bij de overgang naar de Euromarkt. Maar als geheel vond h(j, dat het
ministerie toch een krachtig beleid had gevoerd. Zelfs toen bleek, dat de Nieuw-
Guineazaak onze nationale kracht te boven ging, had het z.i. daarvoor nog een
„eervolle oplossing” weten te bereiken.
De synode van de Chr. Geref. Kerk heeft
besloten dat leden van de Chr. Dem.
Ver. geen lid van deze kerken kunnen
Op het terrein van de Universiteit van Oxford en in de stad zelf zijn maan
dag nieuwe onlusten uitgebroken, toen bekend werd, dat de student fames
Meredith als eerste neger was ingeschreven. Foto: de voormalige generaal-
majoor Walker, die destijds de troepen aanvoerde in Little Rock, wordt door
militairen met de bajonet op het geweer weggeleid, nadat hij beeft geweigerd
het gerechtsgebouw in Oxford te verlaten
De
drongen
tesegrynsch grondgebied. Te Berlijn is ’n
telegram binnengekomen uit Belgrado,
waarin wordt medegeedeeld, dat de Ser
vische troepen zich met spoed naar de
grenzen begeven. Een oorlogsverklaring
is ieder ogenblik te wachten.
De lijstervangst in Gaasterland was deze
week uitstekend. De strikker B. ving in
één dag ruim 400. De prijzen zijn thans
12 cent per stuk.
f
3
