AMERIKA KONDIGDE
BLOKKADE VAN CUBA AF
I
Staatssecretaris Calmeijer
contra Hervormde Synode
I
Castro meer politiek probleem dan militair gevaar
en
Binnenhof praat over Cuba
bejaardenoorden
X
en
Gouden filmpjes
Meer kijkers, minder
luisteraars
Priisfraecli fan
Us Frysk Berneboek
De Stifting ,Us Frysk Berneboek’ skriuwt
lyk as de foargeande jierren wer in priis-
fraech üt foar de oarspronkelike, Fryske
berneboeken, mar lit fan ’t jier de skriu-
wer frij foar hwat klassen hja skriuwe
wolle.
Wolkens
Herfstwandelingen
bij Beetsterzwaag
Kulturele Ried koopt
instrumenten
Kamer v. Koophandel
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat bat Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen
W&l
i 11
VRIJDAG 26 OKTOBER 1962
Ijle JAARGANG
No. 57
DE RAMP MET HET NOORSE PASSAGIERSSCHIP
ynsprekke
PYT
het
veer-
dergelijke of-
de wereldvrede.
De natuer ken lean noch straf, allinne
gefolgen.
4e week oktober 1912
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsdhe Courant, Weaterjoo en De Jong’i Nieuwsblad
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: IJ cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenües bij contract reductie
President Kennedy heeft maandagavond medegedeeld, dat de Verenigde Staten
een strenge quarantaine op alle offensieve militaire uitrusting onderweg naar
Cuba’ instellen* om een einde te maken aan een offensieve communistische
opbouw
Bij de ramp met bet Noorse passagiersschip ,,Sanct Svithun”, dat voor de kust
van Noord-Noorwegen is gezonken, zijn zeker twintig mensen om bet leven
gekomen. Twaalf personen worden nog vermist, doch men heeft weinig hoop
nog overlevenden aan te treffen. Op de fffto verlaten overlevenden van de
ramp een van de reddingsschepen in Roervik. Een kindje is in een deken
gewikkeld
Op 1 oktober ’62 waren er bij de Dienst
Luister- en Kijkgelden 1.210.131 televi-
sie-toestellen aangegeven tegen 1.192.925
1 - tl a. - 1 x-
L227.443).
Er waren op
geregistreerde
2.599.779 op 1 september j.l.
1- .VjV Vf' 'W-
Foar it beste hanskrift sil in priis biskik-
ber steld wurde fan fiifhündert goune,
as it tominsten foar ütjefte yn oanmer-
king komt. It honorarium is yn ’e priis
net bigrepen.
De Stifting haldt, fan it mei dy priis bi-
kroande hanskrift, it rjocht fan ütjefte
foar de earste twa jier. Hanskriften moat-
te oan ien kant fan it papier biskreaun
wêze en under motto foar ien maeije ’63
stjürd wurde oan it adres fan de skriuw-
ster fan de Stifting: Frou W. Dykstra
Talsma, Troelstrawei 146. Ljouwert.
Energieke staatssecretaris.
Hulde de minister-president zich in stil
zwijgen, tezelfder tijd schreef de ener
gieke staatssecretaris van defensie, de heer
Calmeijer een hoogst opmerkelijke brief
aan de legerpredikanten, waarin hij po
lemiseerde over het afwijzend standpunt,
dat de Generale Synode der Hervormde
Kerk deze zomer, met betrekking tot het
gebruik van kernwapens heeft bepaald.
De staatssecretaris zelf collectant van
de Waalse Gemeente* te ’s-Gravenhage
vond, dat de kerk van zijn richting zich
met die uitspraak buiten haar taak had
begeven. Hij verweet haar dienstplichti
gen tot weigering van het gebruik van
kernwapens te hebben opgewekt en
voorts, door zo sterk de nadruk te heb
ben gelegd op de noodzaak tot handha
ving van de vrede, in feite de vrijheid
van het Westen hebben overgegeven.
Kortom, het was onomwonden taal, waar
over het laatste woord op het Binnenhof
nog wel met zal zijn gezegd.
Tsjustere wolkens driuwe
driigjend oer de wrald
Sil ’t gerdyn tichtskouwe?
Tinkt hjoed jong en aid
Sil de buoi losbrekke
Slacht de wjerliocht del?
Hwa wol moed ynsprekk
't Geroft makket kjel.
Forlieze topfigueren
In amerij it forstan
Sunder it selsstjüren
Gean se mei har lan
De ündergong tomjitte
Sinkt de wrald strak wei
Nimmen sil mear witte
Fan in nije dei
Is it eigen wollen
Mei forblining slein
Seis har grêf to dollen
Winskje se har ein
Elk wit de oerwinning
Jowt gjin inkele kans
Kom dochs ta bisinning
It jowt de takomst glans
Harkje dochs nei rede
It giet om it bihald
Fan wolfeart en frede
Op de hiele wrald
Skelen kinne sljochte
Jow elkoar hwat ta
Sjoch fraechstikken nofter
Stel de halding sa
Tsjustere wolkens driuwe
Driigjend tichterby
Heare. lit de frede bliuwe
Meitsje it ütsicht frij
Op 27 oktober en ook 28 oktober a.s.,
organiseert de ANWB dit jaar weer de
herfsttochten voor individuele wandelaars
ditmaal in de omgeving van Beetster
zwaag
Op beide dagen kan men kiezen tussen
een traject van circa 11 km en een van
ongeveer 18 km lang. De routes voeren
door donkere sparrenbossen, langs fraaie
eikenlanen en heidevelden. De streek
rond Beetsterzwaag is landschappelijk
bijzonder mooi, en wordt vooral in de
herfst slechts spaarzaam door toeristen
bezocht.
De vertrekpost voor de A.N.W.B.-herfst
wandelingen is gevestigd in hotel „Het
Witte Huis”, Olterterp (Beetsterzwaag))
waar de Bond routebeschrijvingen ver
strekt.
Openbare commissie.
Verder vervolgde de Tweede Kamer de
proefneming, waarmee zij vorige week
was begonnen. De behandeling van de
begroting van O. K. en W. werd voor
bereid door openbare commissievergade
ringen.
Het experiment met de begroting van
binnenlandse zaken was best bevallen.
Minister Toxopeus had het wel niet ge
makkelijk gehad; er was nogal wat kri
tiek uitgeoefend op zijn liberale partij
digheid, welke aan de dag zou zijn ge
treden bij de benoeming van burgemees
ters en de regeling van de ambtelijke pen
sioenen. Maar het debat is levendig ver
lopen. En dus werd de proef bij O. K.
en W. met animo voortgezet.
Chinezen zetten aanval voort.
Uit een ander deel van de wereld komen
ook onheilspellende geluiden. De Chi
nezen zetten aan de grens met India hun
aanvallen voort en veroveren terrein, zo
wel in de Noordoostelijke als in de Wes
telijke sector.
Men krijgt wel de indruk te maken te
hebben met een goed voorbereid Chinees
offensief even voor de barre winter in
her hooggebergte die verdere strijd ver
moedelijk onmogelijk zal maken. China
heeft dan de gehele winter tijd om zijn
winst te consolideren. De vooruitzichten
van India de Chinezen van Indiaas grond
gebied te verdrijven, zoals de bevelen van
Nehroe luiden, zijn niet rooskleurig.
treffen tegen het voorkomen van wantoe
standen in bejaardenoorden.
Zij zullen nu verordeningen kunnen ver
vaardigen, waardoor bejaardenoorden
worden onderworpen aan registratie en
toezicht en waarin zij bepaalde voorschrif
ten krijgen voorgeschoteld ten aanzien
van de voeding, de hygiëne en de inrich
ting; aan de bejaarden zal met name ook
een zekere zelfstandigheid moeten wor
den gelaten. De socialist Franssen pleitte
in dit verband zelfs voor d? benoeming
van een zogenaamde bewonerscommissie.
Over het algemeen toonde de Kamer
zich zeer ingenomen met ’s ministers
voorstel. Bij herhaling zijn immers erger
lijke wantoestanden in bejaardentehuizen
aan het licht getreden. Het zegt wel iets,
dat ongeveer een kwart van de bejaarden
tehuizen stamt uit de zestiende eeuw.
zeer de vraag of dit zal gelukken. Het
resultaat is dan aan de ene kant een ein
deloze blokkade, die tot gevaarlijke mo
menten aanleiding kan geven en aan de
andere kant het uitgroeien van Castro tot
een anti-Amerikaanse martelaar.
Bejaarden
In de openbare vergadering der Tweede
Kamer kwam zij echter nog niet aan de
orde. Op de agenda prijkte deze week
het wetsontwerp van minister Klompé,
dat provinciale- en gemeentebesturen wil
machtigen uitsluitende maatregelen te
I
Kennedy zag niet alleen een dreiging
voor de Ver. Staten, maar ook voor de
indere Amerikaanse landen en hij maak
te dan ook duidelijk, dat de lancering van
een raket met een kernwapen van uit val
Cuba naar eigen land op' het Westelijk
halfrond, zal worden beschouwd als een
aanval van de Sovjet Unie op de Ver.
Staten en dus een vergeldingsaanval op
de Sovjet Unie tot gevolg zal hebben.
De orders, die Kennedy heeft gegeven
om zijn nieuwe politiek uit te voeren zijn
even rigoureus als zijn nieuwe politiek.
Schepen met wapens moeten worden op
gebracht en eventueel aangevallen. Bo
vendien moeten de offensieve wapens,
welke al op Cuba zijn, verdwijnen, of
Amerika zal de blokkade uitbreiden tot
bijvoorbeeld de olietoevoer. Er is ge
opperd, dat deze actie tegen Cuba, die
nog net geen oorlog is, Russische tegen
maatregelen in Berlijn zal uitlokken.
I Doch wanneer Rusland Berlijn zou wil
len blokkeren, dan is Amerika bereid een
I grote oorlog te riskeren om zich de toe
gang tot West-Berlijn te verzekeren.
Ernstige toestand.
in Washington beseft men de ernst van
de toestand, nu de president in feite Rus
land heeft gevraagd zijn offensieve on
dersteuning van het regime van Castro
op te geven. Men mag niet aannemen,
dat Rusland daartoe zo zonder meer be
reid is en men wacht met spanning af,
wat er zal gebeuren, wanneer een aantal
Russische schepen op weg naar Cuba op
de barrière van de Amerikaanse vloot
stuit.
Men kan zich afvragen wat het verschil
lassen de offensieve en defensieve wa
nnen in het geval van Cuba nu precies
Betekent. Offensieve wapenen dienen
voor een aanval op Amerikaans grond
gebied, maar het valt moeilijk in te zien,
dat deze Cubaanse wapenen het militaire
gevaar, dat Amerika loopt, ernstig zul-
en vergroten. Indien een conflict tot uit
barsting komt, zullen het toch in de eer-
Dr. G. A. Wumkes hield te Sneek een
inleiding over Isaac da Costa.
Te Tricht is een kiesvereniging opge
richt voor de gemeenteraad. Zij draagt
tot naam: „Verstand boven adel”.
De heer en mevrouw AndelaBrandsma
geven kennis van de geboorte van hun
zoon Hendrik Antonius, Bolsward 28 Oc
tober 1912.
Tot president der Ver. Staten is gekozen
de heer Wilson, candidaat der democra
ten.
H.H. rokers. Vraagt uw leverancier het
merk „De Elfsteden” (wettig gedepo
neerd, geurige 2 ets sigaar).
Kerkvoogden van Waddinxveen hebben
het besluit de petroleumverlichting in de
kerk te vervangen door gasverlichting in
getrokken, toen verschillende kerkleden
bezwaar maakten, daar in de gasfabriek
soms zondags wordt gewerkt.
Advertentie; Gevraagd als huishoudster
een nette jongen 15 a 17 jaar. P.G., in
tern, knap uiterlijk, v.g.g.v.
Vooral politiek probleem.
Castro is, met de hulp van de Russen
meer een politiek probleem dan een mili
tair gevaar. Dit in dubbel opzicht. Ken
nedy zelf stond in Amerika de laatste tijd
onder zware druk van de republikeinse
oppositie, die hem verweet, dat zijn Cu
baanse politiek de nodige kracht miste.
Op 6 november worden verkiezingen
voor het Congres en een aantal andere
functies gehouden en het centrale punt
in de republikeinse campagne was juist
Kennedy’s slapheid inzake Cuba.
De president heeft eerst geprobeerd de
aandacht van Cuba af te leiden door een
uiterst somber beeld te geven van de
vooruitzichten in Berlijn, maar de be
langstelling in de Ver. Staten bleef toch
voornamelijk uitgaan naar Cuba. Het is
niet uitgesloten, dat Kennedy, juist in
verband met de verkiezingen, het nodig
oordeelt ruggegraad te gaan tonen. Hij
heeft in elk geval bereikt, dat geheel
Amerika nu achter hem staat.
De Amerikaanse regering heeft besloten tot ’n quarantaine ofwel gedeeltelijke blok-1 de diverse landen het vaak moet afleg-
kade op het vervoer van offensieve wapens naar Cuba. De Amerikaanse vloot in de
Ciraïbische wateren is opgedragen deze blokkade uit te voeren en elk schip met
bestemming Cuba aan te houden en te doorzoeken op offensieve wapenen.
President Kennedy is tot dit besluit gekomen, omdat Rusland bezig is op Cuba bases
voor offensieve wapenen te vestigen, terwijl tot nu toe, naar de president bij vorige
gelegenheden had medegedeeld, slechts sprake was van de versterking van de Cu
baanse verdediging, met o.a. luchtdoelraketten. De vestiging van een
fensieve basis, aldus Kennedy maandagavond, is een bedreiging van
Amerika heeft verzocht om een spoedzitting van de Ver. Naties, waar het een reso
lutie zal indienen, die de ontmanteling van de bases en de teruktrekking van alle of
fensieve wapenen uit Cuba zal eisen.
kaanse positie had getoond. Minister-pre
sident De Quay hield vol, dat nog nau
welijks van Nederlandse positiebepaling
kon worden gesproken. Hij beroofde
evenwel de Kamer of de Kamercommis
sie van buitenlandse zaken zo spoedig
mogelijk te zullen informeren.
Enige tijd geleden is er door de Kultu
rele Ried Wymbritseradiel Sectie Muziek
c.a. een onderzoek ingesteld naar de be
hoefte aan leerling-instrumenten bij de
korpsen.
Als gevolg daarvan is er contact opgeno
men met een instrumenten-handelaar. Het
resultaat is thans, dat door aankoop de
beschikking is verkregen over
8 pistons
7 bugles
4 altos
1 tuba
Deze instrumenten zullen thans worden
uitgegeven, telkens voor één jaar, waarin
leerlingen kunnen worden opgeleid voor
het diploma A.
Daatna zijn de leerlingen klaar voor op
name in het korps, waarbij de vereniging
zelf voor een instrument dient te zorgen.
In verband met de destijds gedane op
gaven kunnen vertegenwoordigers van de
vereniging „Eendracht” Blauwhuis
„E.M.M.” Óudega-W. op maandag 29
oktober a.s., des avonds 8 uur ten ge-
meentehuize een aantal instrumenten in
ontvangst nemen.
Mochten er nog andere verenigingen zijn
die behoefte hebben aan leerling-instru
menten, dan kan alsnog een aanvraag,
worden ingediend. Mogelijk kunnen uit
de thans aangekochte serie nog instru
menten worden uitgegeven, dan wel, dat
nog meer zullen worden aangekocht.
ste plaats de op grote schaal in Rusland
gelanceerde intercontinentale raketten
zijn, die de voornaamste klap moeten toe
brengen en eventueel een vergeldingsaan-
van Amerika moeten voorkomen.
Vcischijpt DINSDAGS en VRIJDAGS
IJitpve: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Itld. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
.(K5157)
op 1 september j.l. (t.e.m. 22 oktober;
1 oktober 1962 2.600.537
radiotoestellen tegen
De Friese Kamer van Koophandel be
sloot voor o.a. het jaar 1962 subsidies te
verlenen aan de Handelsavondschool te
Bolsward, groot f 100,
Afgewezen werd het verzoek om subsi
die van het Folkloristisch Internationaal
Dansfestival te Bolsward.
Na een uitvoerige bespreking van
preadvies, dat de Commissie voor het
Verkeer had uitgebracht omtrent het ver
zoek om advies van de Ged. Staten van
Friesland inzake een eventuele opheffing
van de N.S.-veerdienst StaverenEnk-
huizen besloot de Kamer haar advies te
dezer zake uit te stellen, teneinde zich
nader te kunnen beraden omtrent even
tuele mogelijkheden, welke tot een ver
hoging van het vervoer via deze
dienst zouden kunnen bijdragen.
Gevaar voor Latijns-Amerika.
Politiek is ook het Cubaanse aspect van
de affaire. Het zou ons niet verwonderen
als de Amerikaanse regering in feite ban
ger is voor de politieke invloed op lange
termijn van Castro’s regime en van de
Russische aanwezigheid op Cuba op de
politieke en sociale situatie in de Latijns-
amerikaanse landen.
De regeringen van deze landen zijn Cas
tro zeker niet gunstig gezind, maar een
groot deel van de bevolkingen van die
landen ziet in Castro in de eerste plaats
de man. die strijdt voor een nieuwe so
ciale orde, waarin wordt gebroken met
de overheersende macht van de' haast feo
dale elite, wier belangstelling voor de
economische en sociale vooruitgang van
gen tegen de bevordering van de parti
culiere belangen. Aangezien de Ameri
kaanse regering met deze regeringen sa
menwerkt en hen meestal tevergeefs
tracht te overtuigen van de noodzaak van
sociale en economische hervormingen is
voor die bevolkingen Amerika in
het politieke beeld verbonden met die
behoudende groep. Vandaar in zovele
gevallen het samengaan van progressieve
denkbeelden en een heftige nationalis
tisch anti-Amerikanisme. Op den duur is
dit het grote politieke gevaar van een fi
guur zoals Castro, die door de Russen
kan worden gebruikt als dekmantel voor
communistische subversieve activiteiten
in de Latijnsamerikaanse landen.
Meer dan de militaire bedreiging van
Amerika hebben overwegingen van deze
aard Kennedy vermoedelijk genoopt tot
zijn huidige politiek, die er op is ge
richt de Russische invloed zoveel moge-
lijk uit het Westelijk halfrond weg te
werken. Slaagt hij in zijn opzet van de
blokkade, dan verliest Rusland veel van
zijn gezicht; evenveel haast als Amerika
bij een terugtocht uit Berlijn.
Maar geheel geslaagd is zijn politiek
toch pas te noemen, wanneer Caströ van
het toneel zal zijn verdwenen. Het is
Het begin van deze parlementaire week op het Binnenhof stond in het teken van de
kwestie-Cuba. De nieuwe socialistische fractieleider Vondeling stelde de zaak dins
dagmiddag aan de orde door te informeren naar het standpunt der Nederlandse re
gering met betrekking tot de Cubaanse blokkade door onze bondgenoot in de
NAVO, de Ver. Staten.
Bij ontstentenis van minister Luns, die vakantie heeft, ijlde minister president De
Quay naar het Binnenhof om op de vraag geen antwoord te geven.
Hij deelde mede, dat hij de rede van
president Kennedy, kort voordat deze
werd uitgesproken in brokstukken
had ontvangen. Doch dat er nog geen
beraad over was gevoerd noch in Nato-
verband, noch in de boezem van het Ne
derlandse kabinet.
Prof. Vondeling toonde zich over die me
dedeling ietwat verbaasd omdat hij toen
al kennis had genomen van een commu
niqué van het departement van buiten
landse zaken, waarin begrip werd ge
toond voor de noodzaak van de radicale
stap Cuba af te sluiten van Russische
leveranties van raketbases. Des avonds
bleek, dat Nederland bij monde van
staatssecretaris Van Houten ook in
E.E.G.-verband begrip voor de Ameri-
