Veel
Bolsward getuigt van groei
in
R.E.S. zal haar terrein
moeten verlaten
I
Vandaag beslissingen van historisch belang
Bestuur wenst van gemeente
nieuw terrein bij sportveldencomplex
A
i
j
de Martinytoer
Fan
Zilveren filmpjes
op dy
gjin
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
I
Restauratie Broerekerk
duurder
Diefstal opgehelderd
Jubilaris F. Rooda
Koninkl. onderscheiden
-
A
DINSDAG 27 NOVEMBER 1963
101e JAARGANG
No. 66
FRIESLAND EN KORTENAER TERUG UIT NIEUW-GUINEA
Tj. de J.’
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
L'itg>ve: A. J. OSINGA N.V, Bolswud
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
le week december 1937
Abonnementsprijs I 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bolswards Nieuwsblad
bouw, tot op heden in Bolsward een on
bekend begrip en nog voor enige jaren
als niet passend bij een toch kleine hoe
wel stedelijke gemeenschap als Bolsward
beschouwd.
De tijd staat echter niet stil en de wo
ningbouw nam in Bolsward bij alle ge
klaag (en helaas bij nog blijvende wo
ningnood) een dusdanige vlucht, dat men
de toevlucht zoekt in hoog- oftewe] flat-
bouw. Hoewel voorlopig niet meer dan
in totaal een ongeveer 100 flatwoningen
gepland, krijgt Bolsward hiermede toch I
een meer stedelijk karakter dan het tot
dusver had. De mededeling, dat het
sportvcldencomplex thans k-an worden
gerealiseerd en de v.v. RES zijn huidige
terrein ook al gaat opofferen aan de
woningbouw, is eveneens reden de ver
gadering van hedenavond tot een histo
rische te bestempelen.
Wie constateert, hoe het Verpleeghuis in
het parkplan zijn realisering hoe langer
hoe meer nadert, hoe er op verschillen
de plaatsen in de stad wordt ge- en ver
bouwd, wordt gemoderniseerd en uitge
breid, wie weet van de vele ijzers die
men te Bolsward nog in het vuur heeft,
zal het beslist niet eens kunnen zijn met
de man die ons zeide, dat het folkloris
tisch festival wel het laatste levenste
ken was geweest. Het festival was een
feest. Het feest is voorbij, het werk
wacht. Maar ook het lied van de ar
beid is een schoon gezang al is het
dan zonder koeienbellen en waldhoorns.
Bij raadsbesluit van 23 april 1958 werd
de exploitatieberekening van het com
plex gronden van Noord II, gelegen tus
sen Gysbert Japicxlaan en Witmarsu-
mervaart, goedgekeurd en de prijs voor
de bouwterreinen bepaald op f 14,per
M.2
Ter uitvoering van dit besluit is het eer
ste gedeelte van dit complex gronden
bouwrijp gemaakt. In enkele jaren tijds
zijn deze bouwterreinen voor het groot
ste deel uitgegeven voor bebouwing, 't
Is daarom noodzakelijk, dat maatrege
len worden getroffen voor aankoop van
de rest van de in het plan gelegen gron-
grond aan de gemeente af te staan te
gen een voorlopige prijs ten behoeve
van de noodzakelijke woningbouw.
Thans zijn de bouwterreinen zo dicht tot
het speelveld genaderd, dat verkoop van
meer grond van dit teerrein niet moge
lijk blijkt.
Reeds enige tijd zijn onderhandelingen
gevoerd over verkoop van het gehele
terrein, waarbij het niet tot een defini
tieve oplossing kwam, n.l. ten eerste
omdat de R.K. Sportcommissie op het
standpunt stond, dat het groot aantal
elftallen van de voetbalvereniging RES
haar noodzaakte een tweede speelveld
te exploiteren, hetwelk zou moeten aan
sluiten bij het sportveldencomplex,
waarvan ze een speelveld in huur ver
wacht en ten tweede omdat omtrent de
goedkeuring en uitvoering van het sport
veldencomplex geen definitieve termijn
bekend was.
Zodra echter het plan van dit complex
door de Provinciale Plancommissie was
goedgekeurd zijn de onderhandelingen
weer opgevat. Hierbij stelde de Sport
commissie bereid te zijn het perceel land
tegen een redelijke prijs te willen ver
kopen, maar vroeg daartegenover een
terrein in eigendom, waarop een ander
sportveld zou worden aangelegd door
de gemeente. Door het groot aantal elf
tallen, welke spelen in de voetbalvereni
ging RES heeft deze vereniging reeds
lang behoefte aan een tweede veld, dat
echter uit financiële overwegingen niet
op het huidige perceel kon worden aan
gelegd, omdat dit niet de bestemming
sportveld in het uitbreidingsplan heeft.
De Sportcommissie meent echter aan
een te huren speelveld uit het sportvel
dencomplex niet voldoende accomodatie
te hebben en wenst daarom ook een
sportveld in eigendom, zo mogelijk aan
sluitend aan het complex.
In het uitbreidingsplan is met deze mo
gelijkheid rekening gehouden, zodat in
principe aan dit verlangen kan worden
voldaan. Ook feitelijk kan tegen dit
verlangen weinig worden ingebracht, ge
zien de investeringen, welke de eigenaar
in het huidige perceel heeft gedaan ten
einde dit geschikt te maken voor sport
veld, zoals ophoging, verschraling van
de grond, drainage enz.
Bij informatie heeft de Grontmij. mee
gedeeld een ongeveer gelijkwaardig
sportveld te kunnen aanleggen voor de
prijs van f 27.000,wat B. en W. een
billijke prijs vinden en tegenover de
R.K. Sportcommissie een redelijke op
lossing achten, omdat h.i. door deze niet
I kan worden verlangd ’n eerste klas veld
in ruil te ontvangen.
1 Op deze wijze wordt, zelfs met de over
brenging van de opstallen naar het nieu
we veld en de aankoop van de op het
huidige sportveld staande woning, de
i aankoopprijs nog redelijk geacht en is
I de mogelijkheid aanwezig deze in te
strook Passen in de exploitatie van Noord II,
In 1959 verleende de Raad een subsidie
in de restauratiekosten van het dak van
de Broerekerk, welke kosten werden ge
raamd op f 23.000,—. Het Rijk en de
provincie verleenden eveneens een sub
sidie, n.l. resp. 60 en 15 Het gemeen
telijk subsidie bedroeg 15 van de
werkelijke kosten (tot f3450,
Van de kerkvoogdij der Hervormde ge
meente is thans een brief ontvangen,
waarin medegedeeld wordt dat de wer
kelijke kosten van de restauratie, welke
nu voltooid is, f 26.270,05 hebben bedra
gen. Dit betekent een overschrijding
van de raming met f 3270,05. De kerk
voogdij verzoekt ook een subsidie van
15 te mogen ontvangen in de kosten
waarmede de raming werd overschre
den. Rijk en provincie hebben ook in
dit bedrag een subsidie van resp. 60 en
15 verleend.
De Broerekerk is als oudste kerk van
Bolsward een belangrijk monument, ’t
welk zolang mogelijk in goed onderhou
den staat voor het huidige en het na
geslacht bewaard dient te blijven.
B. en W. deden de raad een gemoti
veerd ontwerpbesluit toekomen voor
ruiling van de terreinen met de daar
voor geldende voorwaarden welk besluit
hedenavond in de raad zal worden be
handeld.
Wordt het ontwerpbesluit aangenomen,
dan gaat, populair gezegd, RES dus ver
huizen van Noord II naar het sportvel
dencomplex.
den en voorbereidingen te treffen voor
het pachtvrij krijgen van deze terrei
nen.
Reeds geruime tijd geleden is over de
aankoop van het terrein, grenzend aan
de gemeentelijke bouwterreinen, overleg
gepleegd met de R.K. Sportcommissie, I
als gemachtigde van de eigenaar het j
R.K. Kerkbestuur waarbij deze zich l
op het standpunt stelde niet tot verkoop
te kunnen overgaan zo lang geen zeker
heid bestaat over de uitvoering van ’t
sportveldencomplex.
De R.K. Sportcommissie is inmiddels
bereid gebleken tweemaal een i
Onlangs hoorden we iemand beweren, dat het te Bolsward na het Folkloristisch
Festival zo opvallend stil was. De Bolletongersdei zou volgens hem zo ongeveer
de enige opleving zjjn en verder bleef alles bij het oude. De Grote Kampen bleef
de Grote Kampen, de tramrails bleven de tramrails en noch zakelijk, noch eco
nomisch viel er iets te beleven.
Akkoord, het geklingel van de Zwitserse koeienlbellen is weggstorven, de wald
hoorn doet zijn geluid niet meer horen, zelfs de Skotsploech staat niet meer op
het podium. Maar of het in Bolsward alles doods is en er niets meer te beleven
valt? We hopen dat onze opponent de raadsagenda in dit nummer eens zal bestu
deren en vanavond op de publieke tribune zit om in de raadszaal het nemen van
een aantal historische beslissingen mee te maken.
kontant is hjir op
dingen makket men
In kou skyt yn icnkcar safolle
as in ljurk yn ’t hiele jier
de gasfi
was hierbij
Op it heden sit men yn de koöperatieve
wrald mei bilangrike kwestjes, dy’t op
lost wurde moatte. Ik neam as earste de
fraech of de C.A.F. oergean mei nei
prizedifferentiaesje, d.w.s. forskil fan
prizen foar har leden.
Mei de C.A.F. leger prizen birekkenje
oan leden, dy’t in great kwantum tage-
lyk nimme of meije de prizen foar lyts
en great net üngelyk wèze?
Mei men koarting jaen oan boeren dy’t in
weinfol tageiyk nimme of net? Mei men
ekstra fracht nimme as immen tusken-
tiids in pear, doazen koekjes hawwe wol,
of net? Mei men koarting jaen oan boe
ren, dy’t daliks bitelje of net? Koartom
mei men prizen birekkenje neigelang de
kosten, dy’t der by komme, heger of le
ger binne of moat men ien priis hawwe
foar alle leden en foar alle bistellings
By it antwurd op dizze bilangrike f ragen
sitte wy wer mei de saek fan it prinsipe.
Yn dit gefal mei it koöperatieve bigjin-
sel. Neffens hiel hwat koöperatoren is
dit fêstlein yn it adagium: Allegearre
foar ien en ien foar allegearre, lyts en
great docht neat tersake. „Gelijke monni
ken, gelijke kappen”. Ien priis foar de
fierste koumelker en deselde priis foar de
greatste boer, dy’t neist it paklius wennet.
En sokken sjogge it as in forlies fan it
koöperatieve bigjinsel as men rekken
halde soe mei forskillende omstannich-
heden en kosten.
Men kin der fan op oan, dat yn de kom-
mende ledengearkomsten hiel hwat yn
worden uitgebreid. En trouwens ook
buiten de raadsagenda om zijn er in de
stad tal van moedgevende activiteiten
waar te nemen. Een wandeling van
nauwelijks 100 meter kan het u leren
hoe momenteel zelfs drie bekende Ho-
recafzaken verbouwen, uitbreiden en
moderniseren. Hotel „de Wijnberg”
wordt wat capaciteit betreft, welhaast
verdubbeld, ,de Doele” bouwt er een
derde zaal bij en café Centraal kreeg
ook een nieuw aanzien. En het zijn juist
deze zaken, die als graadmeters kunnen
dienen voor hetgeen er in een bepaalde
plaats omgaat.
Toch is hetgeen de raadsvergadering van
hedenavond tot een zeer bijzondere
maakt, nog iets anders. Wanneer de
raad met de voorstellen van B. en W.
akkoord gaat (de commissie openbare
werken deed dit reeds) dan zal heden
avond het besluit vallen dat in Bolsward
bepaalde terreinen zowei aan de oude
Snekerweg als aan de Twibaksdyk (tus
sen R.K. Uloschool en Witmarsumer-
vaart) worden aangewezen voor hoog-
raesje kieze en foar it oare de frije of
partikuliere wei. Tink mar ris oan de
féforkeap of de jirappelhannel. Hwat
gjin prinsipe is, moat men der ek net
fan meitsje, hwant dan is der gjin for-
bettering en foroaring mooglik, dan hat
men j inseis fêstset.
De diefstal van f 1100,die onlangs
„ontvreemd” werd in de zaak textiel
handelaar L. aan de Grote Dijlakker,
is opgehelderd.
De diefstal zou gepleegd zijn uit een
geldkistje dat zich in de achterkamer
bevond, de kamer waar geen klanten,
maar wel reizigers en vertegenwoordi
gers werden toegelaten. De politie
meende aan de hand van dit feit een
intensief onderzoek te moeten instellen.
Er werden mensen verhoord en vinger
afdrukken gemaakt, maar zelfs de
meest spitse speurzin vermocht niet
deze zaak tot een oplossing te brengen.
De ontknoping kwam pas toen de heer
L. tot de voor hem prettige, maar toch
ook wel wat pijnlijke ontdekking kwam
dat het geld in het geheel niet gestolen
was, maar dat hij het op zolder in een
la had liggen. Alle moeite van de politie jOm deze reden stellen B. enW. dan ook
is dus voor niets geweest. Maar het geld voor het gevraagde subsidie van 15
is terug. |van f3270,05 f490.50, te verlenen.
En soe dit in bigjinsel fan
je wêze? Ik
De koöperaesje
koar saken dw;
rjuchten hat
wize profyt hat fan syn lid-wêzen. Dit
haldt yn, dat men in prize-differentiaesje
ynfiere moat, sil men op den dür de kon-
kurrinsje treast wêze. Ek in koarting foar
svn plak. Mei beide
de mienskiplike saek
souner en sterker en docht nimmen ün-
rjucht oan.
Hwat hat Cjabe SLroar
üs hjoed p p
to sizzen
Want een historische zitting wordt het
vanavond zeker. Wellicht zal in later
jaren nog vaak over de dag van van
daag worden gesproken als over een be
langrijk keerpunt in de geschiedenis
van onze stad.
Natuurlijk willen we niet overdrijven.
Elke beslissing heeft immers een histo
rische waarde. En een reeks z.g. kleine
zaken of een aantal beslissingen van
op zich zelf geringe waarde stempelen
I samen het beleid van het stadsbestuur
I evenzeer als een beslissing op hdog ni
veau.
j Kleinigheden vormen in onderlinge sa
menhang wellicht de grondslag van een
proces, dat, hoewel het zich langzaam
voltrekt, toch van groot belang kan zijn.
I Elke krotwoning, die onbewoonbaar
wordt verklaard, elk stukje grond in een
uitbreidingsplan dat wordt aangekocht,
elke bouwvergunning die wordt afgege
ven is een schakel in een lange keten,
een keten, waarin evenwel geen enkele
1 schakel mag ontbreken.
Wie meent dat Bolsward is ingedom
meld, dat er van groei en vooruitgang
geen sprake meer is, werpe slechts een
blik op de raadsagenda van hedenavond
cm van het tegendeel overtuigd te ge
raken.
Zeker, het is op zich zelf genomen niet
spectaculair, dat een van de vier Ulo
scholen in onze stad wegens het groter
worden van het aantal leerlingen een
vergroot fietshok vraagt. Maar als men
zich herinnert dat onlangs een andere
uloschool hetzelfde deed en hierop door
denkend tot het besef komt, dat het
aantal scholieren, dat in Bolsward de
1000 al ver is gepasseerd nog vrijwel
dagelijks toeneemt, ziet een dergelijke
I aanvraag toch symptomatisch ten op
zichte van de groei en de toekomst van
de stad.
In dit opzicht is ook de verdere uitbouw
i van de Rijks Hogere Zuivelschooi een
verheugend verschijnsel en moedgevend
voor de tijd die komende is.
Hetzelfde geldt voor het zakenleven. Er
I gaat welhaast geen raadsvergadering
voorbij of er is nieuwe industrievestiging
of uitbreiding van een bestaand bedrijf
aan de orde.
i De raadsagenda van hedenavond maakt
hierop - geen uitzondering. De toch al
I tot een imposant en zelfs nationaal zo
niet internationaal zeer bekend gewor
den zaak van de heer E. Bolta, de ex-
portslagerij die steeds nieuwe mogelijk
heden aangrijpt, moet weer belangrijk
„lUy stjerre oan üs principes
Sa hat in bikend man ris ütroppen, doe’t
hy as antwurd op in wiidweidige ütien-
setting to hearen krige: Dat is tsjin üs
prinsipe. Nou moat men dat goed for-
stean, fansels. Prinsipes of bigjinsels kin
nimmen sunder, net op godstsjinstich,
net op maetskiplik gebiet.
Hwat soe der fan de hüshalding torjuch-
te komme as dy net stie op de grounslach
fan bipaelde bigjinsels, hwat fan de
skoalle, hwat fan üs omgong meimekoar?
Né, hwat bidoelde sprekker miende, wie
dit: Meitsje wy fan hiel hwat dingen net
to’n ünrjuchte in bigjinselkwestje, brüke
wy dit net te gau, krüpe wy der net efter
om üs ünwil of bilang of gemak net sjen
to litten?
Bigjinsels binne it salt fan it libben,
kostber en unmisber, mar allinnich as it
De wagenmakerij van de heer Lycklama
a Nijeholt te Cornwerd geheel uitgebrand
In Makkum zal een nieuwe R.K. kerk
worden gebouwd.
Op de school te Pingjum zal voortaan
ook Friese les worden gegeven.
75-jarig bestaan van de gasfabriek te
Bolsward. Reeds in maart 1857 werd er
in de raad over de mogelijkheid Bolsward
van gaslicht te voorzien gesproken. De
destijds bestaande olieverlichting met re-
verbères voldeed niet meer aan de eisen
des tijds. Op 9 februari 1861 werd door
de raad met 6-5 stemmen besloten de le
vering van gas publiek aan te besteden.
Dit mislukte tot twee maal. Hierna heeft
de gemeente het zelf ter hand genomen.
Leden van het toenmalige bestuur waren
de heren A. Ament, burgemeester, voorz.
J. de la Lande Cremer, weth., S. Lyckla
ma a Nijeholt, weth., Mr. B. J. de Kok
en D. G. de Jong. Op 30 mei had de aan
besteding van de fabriek plaats. De totale
kosten bedroegen f 47.916,98. Op 10
dec. 1862 werden de straten voor het
eerst met gas verlicht. Op 17 dec. d.a.v.
werd voor het eerst in de Doele gaslicht
ontstoken. De ontwerper van de gasfa
briek A. Bruinissen Troost
tegenwoordig.
dy geast losmakke wurde sil en hjitte
hollen derby. Nei myn miening alhiel
to’n ünrjuchte. Hwant it koöperatieve
bigjinsel is wol, dat men de leden ge-
likense rjuchten jowt, mar net, dat de
iene syn rjuchten slüpe litte moat om de
oare mear to jaen as nim takomt. En der
komt it yn wêzen op del.
Nimme wy twa foarbylden: It kouwe-
moal kostet de koöperaesje yn it pakhüs
32 goune de 100 kilo. De iene boer bi-
stelt tageiyk seis ton en bitellet daliks.
Hy wennet tichte by. Dan komt er
32 goune in pear sinten fracht en gjin
rinte fan it jild. Mei de fêste kosten kin
dan dizze boer dat moal krije foar byge-
lyks 34 goune. De oare boer bistelt fjou-
wer sekjes moal en wennet fier fuort.
De koöperaesje moat in ekstra rit meitsje
en de kosten derfan binne stikken heger,
boppedat duorret it in hiel skoft foar it
jild op it kleed komt. Mear administraes-
je, jild opheljen, rekkens stjüre en gean
mar troch. Kin de léste nou freegje, dat
hy deselde priis bitellet as de earste? Is
dat gelikens rjucht?
Of komt it winlik hjir op del, dat hy
easket, dat de earste mar mear bitelje
moat om him minder bitelje to litten?
de koöperaes-
mien perfoarst fan net.
i is in foarm fan meime-
dwaen, hwerby elts deselde
en derom ek op gelikense
ek wiere prinsipes binne en hiel hwat
minsken soene der foar harsels en foar
de mienskip greate baet by fine. Mar der
is ek hiel hwat sabeare spul by, dat to’n
ünrjuchte dy moaije namme drage wol.
En de Friezen hawwe de namme, dat hja
tige prinsipieel binne, in medalje mei in
moaije en in minder moaije kant. Hwant
as in saek ta prinsipe makke is, dan binne
alle minsken, dy’t der oars oer tinke, bi-
gjinselleas, dus minderweardich. Foar de
Iju, dy’t fytsen op Snein tsjin it bigjin
sel achten, wiene dy Sneinske fytsers
minsken, dy’t fier mis wiene. Mei swarte
hoazzen, koart hier en al dy dingen krekt
itselde.
Yn de boerewrald ha wy ek fan dy din
gen, dy’t as prinsipe bilibbe wurde, wylst
hja dat yn wierheit net binne. En üt dat
misbigryp is in bulte strideraesje en skeel
fuortkomd oan hjoed de dei ta.
Nimme wy as earste foarbyld de saek
fan de koöperaesje en de partikuliere bi-
driuwsfoarm. Is dit in kwestje fan prin
sipe of in frije kar. Mei oare wurden, is
in boer, dy’t foar öfset of oankeap de
partikuliere bidriuwsfoarm kiest, minder
weardich of bigjinselleas? Nei myn mie
ning is dit in frije kwestje en moat eltse
boer neigean op hokfoar wize hy syn
eigen bilangen en dy fan oaren it beste
forsoargje kin.
As jo my persoanlik freegje, dan mien
ik, dat foar hiel hwat dingen de koöpe
ratieve bidriuwsfoarm oan to rieden is,
mar dat is in persoanlike miening en gjin
prinsipe. Tinkt immen earlik der oars
oer, dan hat syn miening likefolle rjucht
fan bistean as mines.
Ik had it rjucht net en in oar likemin
om in boer, dy’t de partikuliere bidriuws
foarm kiest, dêrom minderweardich to
achtsjen Trouwens de feiten wize üt, dat
tüzenen boeren foar it iene in koöpe-
Hr. Ms. jager Friesland en Hr. Ms. fregat Kortenaer zijn vrijdagochtend uit Nw.
Guinea in Den Helder teruggekeerd.
De Kortenaer is tijdens een bezoek aan een buitenlandse haven met wandluis be
smet. Foto boven: De Kortenaer doemt op uit de mist. Foto onder: In verband
met de besmetting van De Kortenaer werden de afhalers door mariniers op
veilige afstand van het schip gehouden.
i De receptie, die de heer F. Rooda, die
j 40 jaar in dienst was geweest van fa.
J. A. Bakker, vrijdagavond in hotel de
I Wijnberg werd aangeboden, was zeer
I druk bezocht. Niet alleen was het per
soneel, zowel dat van de fabriek als
I het administratieve personeel en de rei
zigers zoveel mogelijk aanwezig, ook
tal van andere personen waren gekomen
I om de jubilaris geluk te wensen.
Het was zeker een sympathieke gedach
te, dat ook de beide zoons van de heer
Bakker, hoewel zelf niet in het bedrijf
werkzaam en de heer Bakker uit Heilo,
ter receptie aanwezig waren.
De heer Rooda werd welkom geheten
en hierna toegesproken door de heer
Bakker Sr., die hem namens de directie
van het bedrijf tot zijn grote verrassing
een prachtige platenspeler met inge
bouwde radio aanbood.
Namens het personeel en de reizigers
bood de heer Draaisma de jubilaris een
ijzeren draaischroef aan.
Burgemeester Mr. J. A. Geukers, die
met groepsadjudant van de Rijkspolitie
de heer Van Slooten, ter receptie ver
scheen, sprak aan het adres van de heer
Rooda waarderende woorden en kon tot
zijn vreugde mededelen, dat het H. M.
de Koningin had behaagd hem de ere-
medalje, verbonden aan de Orde van
Oranje Nassau in brons toe te kennen,
welke mededeling met een welgemeend
applaus werd begroet.
