Kerstrede H.M. Koningin Juliana over van Macmillan behaalde op Bahama-eilanden bakzeil Afzonderlijk debat de kwestie van der Putten SB Hg Draadtelevisie boeit 2e kamerleden J. Groenewold „Moeder bereikte hoogste doel” Tink om fiigels J. S. Het skyboltproject wordt geschrapt ereld 'e STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND No. 74 101e JAARGANG VRIJDAG 28 DECEMBER 1962 OOST-DUITSE VLUCHTELINGEN TROUWDEN IN KOOG Koog aan de Zaan is vrijdagmiddag bet huwelijk vol- zienlijke dingen, een verborgen leven hebben, waarvan Hij hèt leven is. „Ik ben met u” dat zegt Hij tot ons Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat IJ Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K5157) Dat wij ’t zo goed op aarde zouden kunnen hebben, daaraan herinnert ons een, die ons hier verliet. Wij allen leven in de spanning tussen geboorte en dood begin- en einde van ons bestaan op aarde. Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie En eagje jo nei Oan je ein fan 'e wei Hja binne net skou Hwant har helper bin jo Men ma; de revo' Arabië weinig gevaar worden voorkomen. Spanningen. In dit jaar wel zeer in het bijzonder weten wij wat spanningen zijn met al de zorgen die zij meevoeren. Ook wer den wij hierbij, als volk, in een eigen gewetensconflict gebracht. Het was een uitzonderlijk spannend jaar. De opgaven, die de mens voor zich vindt, kunnen bovenmenselijk schijnen. En toch als het leven niet een opgaaf was in de spanning tussen geboorte en dood, dan was het mensenbestaan zon der vergezicht, met eindeloos dingen kunnen uitstellen, niets afmaken en ner gens een uitdaging, zou dan alles doel loos en onbelangrijk lijken. Wij zouden zo’n bestaan van onvolmaaktheid-zon- der-einde zelfs niet kunnen uithouden. Buitenlandse zaken Met deze klacht werd het Kerstreces in geluid. Ditmaal was er geen feestelijke Hoogste doel. Maar wij, mensen, komen en gaan en hier op aarde zijn wij in voortdurende verandering, en dat is goed. Op onze hoogtepunten verlangen wij er hevig naar even stil te staan om het kostbare ogejiblik vast te houden, te vereeuwi gen. Maar wij weten niet wat een over vloed van rijkdom ons nog wacht. Het leven gaat door, in al zijn volheid van kansen voor ons die voor het grijpen zyn voor wie ze maar zien wil. Pas met de dood ontlaadt zich de spanning en daar wacht ons het volmaakte, wat de prijs is waarnaar ieder leven hunkert. Moeder heeft nu dit hoogste doel be- reikt. Zij was en is gelukkig dat zij de tot Hem, die de oorsprong is van het strijd heeft mogen beëindigen en de vrede Dankbaarheid. Ik ben vol onuitsprekelijke dankbaar heid, dat ik moeder zo lang bij me heb mogen hebben maar vooral, dat ik deze moeder en wegbereidster heb meegekregen. Haar persoonlijkheid was zo sterk en zij maakte een zo eigen en origineel gebruik van al de gaven, die zij had ontvangen, dat het me niet mogelijk is ook maar bij benadering aan te duiden wat zij voor mij en voor ons allen, heeft betekend. Bovendien zou zij dat zelf met goed keuren. Ik laat het dus aan anderen over dat te doen, als ze het willen. Op de omslag van haar boek koos zij, als embleem van haar leven, de uit beelding van het saevis tranquillus in undis (veilig te midden der wilde gol ven). In Gods leiding veilig. Zo was zij: volledig- in de wereld, maar wereld. Moeder was een voortrekker. Zij streed in het eerste gelid, met een felheid van overtuiging, die zij steeds beheerste, en met grote vastberadenheid. Koningin Juliana sprak de volgende Kerstrede uit: „Ik kan niet nalaten te beginnen met nogmaals ons aller dank, van mijn fa milie en mijzelf uit te spreken voor de steun, die wij bij het heengaan van mijn moeder hebben ondervonden door uw veelvuldig medeleven. Wij voelden ons verwarmd en verrijkt door alle her inneringen en gedachten. Daarnaast ben ik diep onder de indruk van de wijze waarop het Nederlandse volk als geheel en menigeen voor zich zelf, zijn eigen band met zijn koningin Wilhelmina heeft laten blijken. Al wat over haar gezegd en geschreven is, ten afscheid en over haar leven, vormt als het ware tezamen een monu ment te harer nagedachtenis. Het is daarbij een heerlijke herinnering, dat ons volk, zozeer in haar geest, van eendracht en offerzin deed blijken op haar laatste levensdag. De hunger dy nypt As de winter taknypt Mei iis en snie Witt’ de fügels gjin rie Diepste zin. Verder spreekt zij nog „Van het beeld, dat wij vertonen en dat vertekend is door onze tekortkomingen” en zegt, dat wij tot onszelf moeten komen, wat vóór alles nodig is, willen wij het hoofd kunnen bieden aan de moeilijkheden, die ons misschien nog wachten. Terugke rend tot dat oorspronkelijke beeld en toeneming in gelijkenis van de Chris tus is leven in de ware, in „de diepste zin”. „Dit is,” zo zegt moeder, „terugkeren In bet gemeentehuis van trokken van de 27-jarige Franz Rietzscb met de 20-jarige Renate 1 renner. Bei den zijn afkomstig uit Oost-Duitsland. Franz wilde dolgraag werken bij Flen- trop orgelbouw in Zaandam. Hij diende bij de Oost-Duitse autoriteiten de no dige verzoeken in, doch hij werd van het kastje naar de muur gestuurd. Ten einde raad besloot hij illegaal naar het Westen te gaan. Renate, die fotolabo- rante is, was gaarne bereid hem te volgen. In Wormerveer krijgt bet echtpaar de beschikking over een gedeelte van een woning. Op de foto bewonderen Franz en Renate een Nederlands trouwboekje, een kostbaar bezit. Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswtrdsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad Minsken binne soms krekt skippen se toeter je it lüdst as se yn ’e mist sitte het feit, dat hij zich al enkele malen be reid heeft verklaard zijn volledige onaf hankelijkheid op te geven. De centrale regering van Adoela in Leo- poldstad wenst Katanga binnen haar grenzen te krijgen, voornamelijk om te kunnen meedelen in de inkomsten van de rijke mijnstaat. Bovendien kan de re gering in Leopoldstad zich er op beroe pen, dat bij de onafhankelijkheid van de Kongo de eenheidsstaat als uitgangspunt Diep ernstig. Dat is een feit, iets ontzaggelijk heer lijks en tevens zo diep érnstig, dat wij er ons ternauwernood geheel rekenschap van kunnen geven. Wij hopen, wij trachten te geloven, dat Hij bij ons is, in onze hoogst gestemde ogenblikken ervaren wij er iets van, doch, dat Hij tegenwoordig is, en dat voortdurend, ieder ogenblik van ons leven, even werkelijk is, ja nog wezen lijker, dan onze naasten waarmede wij omgaan en die wij elke dag zien daarvoor wanen wij Hem te ver weg. Hoe anders konden wij gaan leven, als wij die werkelijkheid volkomen leerden aanvaarden. Hoeveel lichter zou de last, die wij torsen en het kruis dat wij dra gen, worden, als wij wisten, dat Hij mee draagt, want als wij aan hem denken, dan denken wij aan de hoogste liefde”. Afluisteren Maande hij de kamerleden dus tot geduld de communist Bakker verweet hem „in drie kwartier” niets te hebben gezegd. Hij nam het de bewindsman kwalijk, dat deze op zijn vraag of het waar was, zoals in een dezer dagen verschenen boek over de Indonesische kwestie is beweerd, dat in 1948/1949 de toenmalige minister Stikker de telefoongesprekken van zijn ambtsgenoot Sassen liet afluisteren, dood kalm nad geantwoord, dat hem van af luisteren in zijn ambtsperiode niets was gebleken. Drs. Korthals achtte zich kennelijk niet verantwoordelijk voor wat zijn voorgan gers eventueel hebben gedaan. Misschien vond hij de communistische afgevaardig de ook niet de eerstgeroepene om over „afluisteren” te klagen, hetgeen in Rus land de gewoonste zaak van de wereld schijnt te zijn. De protestantse socialist Dr. Vermooten had gehoord, dat de fabrikanten van de benodigde toestellen weinig voor draad televisie zouden gevoelen omdat er dan minder te verdienen valt. Minister Kort hals verzekerde hem evenwel, dat daarvan geen sprake was. De bewindsman kreeg echter gelijk een aanval te verduren van zijn liberale geestverwant Visser, die vond, dat de t.v. nu juist aan particuliere exploitanten moest worden overgelaten; draad-t.v. kwam zijns inziens niet in aan merking voor monopolisering door de PIT. Er is echter al een commissie, die de status van de PTT onderzoekt. Minis ter Korthals ging daarom op de bespiege ling niet diep in hij vroeg de Kamerle den geduld te oefenen, totdat het overleg, dat hij met het departement van O.K .en W. voert, zal zijn afgelopen. Daarna, zo beloofde hij zal de Kamer een nota ontvangen, waarover zij kan debatteren. In april komt in elk geval het rapport over de status van de PTT gereed. kenning een nuttig spel kunnen spelen. Langdurige onderhandelingen met de re volutionaire regering en de Egyptenaren hebben ertoe geleid, dat Egypte zich be reid heeft verklaard zijn troepen uit Je men terug te trekken zoals president Ken nedy enige tijd geleden in een bemidde lingspoging tussen Egypte en het imam steunende Saoedi-Arabië had voorgesteld Lg aannemen, dat van de zijde van ilutionaire regering van Saoedi- meer dreigt, zodat Arabisch-Egyptische botsingen zullen De mosken dy f reeg je As hja doarren be-eagje Mei stille bea Om hwat krümkes brea De einen dy swimme As hja minsken fornimme Roun yn it bit Der 't gjin iten yn sit De Tweede Kamer is op Kerstreces gegaan. De politieke strijdbijl is even begraven. De staatslieden hebben zich in huiselijke kring teruggetrokken. Misschien zullen zij zich aan spelletjes met hun kinderen wijden, naar de radio luisteren of naar de televisie kijken. Dat zij in radio en beeldbuis zijn ge-interesseerd, bleek uit hun laatste debat, dat over de begroting van de PTT handelde. Vooral de mogelijkheid van draadtelevisie bleek de belangstelling der Kamerleden te hebben. Er wordt op 't ogenblik in het Haagse Bezuidenhoutkwartier mee geëperimen- teerd. Het systeem heeft verscheidene voordelen. Het vermindert het aantal storingen en het bevrijdt de daken der buizen van het antennewoud. Bovendien biedt het de draadomroep de zogenaamde radiodistributie die met een aantal onrendabele districten zit, nieuwe mogelijkheden. Tenslotte verwacht men, dat het goedkoper zal zijn. Een standpunt, dat steeds door de Ver. Naties is gesteund. Vorig jaar hebben de Ver. Naties tot tweemaal toe pogingen ondernomen de afscheiding ongedaan te maken door middel van geweld, maar dat is mislukt. Thant, de secr.-generaal van de Ver. Naties, heeft deze zomer een plan opgesteld, dat de Ver. Naties de niet- railitaire middelen aan de hand moet doen om Tsjombé te dwingen. Het voornaamste aspect hiervan is een koperstaking van het Katangaanse koper en kobalt. Maar Engeland is niet gereid met deze maatregel mee te gaan, evenmin trouwens als België, dat de voornaamste afnemer is, en Frankrijk. De Engelse en de Belgische regering wijzen er op. dat Tsjombé zich al bereid heeft verklaard een deer van zijn inkomsten af te staan en dat er op het ogenblik wordt onderhan deld over een verdeling waarbij een fonds van de Ver. Naties 40, en Katanga en de rest van Kongo elk 30 pet. zouden krij gen. Er zijn van Tsjombé’s zijde echter enkele vporwaarden aan verbonden, die er twijfel aan doen rijzen of hij de af scheiding wel ongedaan wil maken. Zoals te voorzien was heeft premier Macmillan van Engeland op de Bahama-eilan den in zijn onderhoud met president Kennedy bakzeil gehaald. Beide staatslieden kwamen overeen, dat verdere proefnemingen met de Skybolt zullen worden gestopt en dat er naar andere middelen zal worden gezocht om Engeland in staat te stellen ztjn nucleaire afschrikwapenen te behouden. Zoals gemeld, gevoelden de Amerikanen er weinig voor met de zeer dure Skybolt door te gaan, welke zij aan Engeland hadden beloofd en dat op grond van deze be lofte Engeland de ontwikkeling van een eigen raket enkele jaren geleden had stop gezet. M.a.w. Kennedy heeft zich weinig aangetrokken van de Engelse tegenstribbe- lingen, waarvoor hij te mindei reden zag, omdat de Engelsen weigerden op eigen kosten de Skybolt te ontwikkelen. Hwat bat Qabe Skroar üs hjoed p p to sizzen leven. Leven staat noent stil, het roept het geluk haar nu zo zonder beperking j js genomen. tot de dagelijkse plichten en tot het da- toestromen. - gelijks werk, als vernieuwde mensen, Zij wilde „Christus voor alles”, sterk in de wondere kracht, waartegen'17" oon-rnom nneh de wereld niet op kan, die alles kunnen dragen en nochtans nooit ten onder gaan. Dit is de kracht van het Kerst evangelie”. Te Bolsward is plotseling aan een hart aanval overleden de heer J. Groenewold, in leven dierenarts aldaar in de leeftijd van 68 jaar. De heer Groenewold was nog directeur der gemeenschappelijke vleeskeurings dienst Bolswara-Wonseradeel-Hennaar- deradeel. Jarenlang was de heer Groene wold bestuurslid en penningmeester van de Gem. dienst voor Sociale Zorg. Ook was hij voorzitter van de Spaarbank Bols ward. er bij de behandeling van van de bespreking der de- fensievraagstukken niets terecht. In elk ;eval ligt net wel in de bedoeling der li- Er kenning In dit licht moet men mede zien de er kenning van het republikeinse bewind in Jemen. Hiermee wil Amerika dat de kansen van de imam om het verloren ter rein te heroveren blijkbaar te gering acht aangeven, dat het aan de zijde staat van de krachten van de vooruitgang. De erkenning van Amerika heeft langer op zich laten wachten dan die van Sovjet Unie, maar Amerika heeft met deze er- Hare Majesteit Koningin Juliana heeft op Eerste Kerstdag een radiorede uitge sproken. Vooraf werd het slotkoor uit het Weihnachtsoratorium van J. S. Bach gespeeld. Na afloop werd het „A toi la gloire” ten gehore gebracht. Eeuwig leven. Ten slotte, naarmate haar hoge ouder dom haar steeds meer aan banden leg de, verlangde moeder ook sterker naar het einde van haar aardse bestaan en dieper, op haar eigen duidelijke en re- ele manier, naar het Eeuwige Leven. Dit bleek uit haar begrafenis: haar laatste stralende boodschap. Op dit Kerstfeest kan ik niet beter doen dan enkele delen voor te lezen van een kerstrede, eens door moeder in intieme kring gehouden, die ik dezer dagen te rugvond. Dezelfde tekst als bij haar be grafenis leidde ook hier de vlucht van haar gedachten. Zij zeide: „Wat gaat er niet ieder jaar door ons hart en hoofd heen, als wij, tegen het naderend Kerstfeest, 't Kerst evangelie horen voorlezen. Iedere keer opnieuw is het zo rijk, zo onuitputtelijk en zouden wij er zoveel over kunnen en willen zeggen. De samenvatting van alles zijn des He ren eigen woorden: „Ik ben met u, al de dagen tot de voleinding der wereld”. „Ik ben met u” is voor ons de zeker heid, dat wij, achter deze wereld der Stille wens. Het is bij voorbeeld een stille wens van haar geweest haar leven in oorlogstijd voor haar land te mogen offeren. Maar dit wrerd niet van haar gevraagd. Van 1940 tot ’45 werd zij geroepen de steun te zijn, met haar woord, voor hen van wie dat wel gevraagd ging worden. Zij heeft 50 jaar dit land en dit rijk ge diend en al haar krachten en talenten tqegewijd aan haar land- en rijksgeno ten. Mensen vergeten gauw. Hier heeft men niet vergeten. En de jongeren, die haar slechts als figuur uit het verleden ken den, kwamen ook langs haar baar, of gingen staan langs de weg naar Delft. De jongeren hadden altijd haar belang stelling, niet alleen moederlijk gericht, maar vooral omdat zij haar hoopvolle verwachting steeds weer stelde op de jongere generatie. Veel vernieuwing, verbetering en toenadering heeft zij ook werkelijk zien komen. Bij vele andere dingen werd het trage tempo haar tot teleurstelling. Steeds, nog tot voor en kele weken, heeft zij in de innerlijke ontwikkeling van ons land en van de wereld het beste van het nieuwste op gezocht, en dat trachten te steunen. Overwegingen Ongetwijfeld speelt bij Kennedy de wens mee, aan te tonen, dat een onafhankelijk kernwapen voor middelgrote landen niet valt te verwezenlijken, dat deze landen moeten vertrouwen op de kernmacht van de Ver. Staten en dat zij zich zelf moeten wijden aan die taken in de defensie welke binnen hun bereik liggen. Maar tegelijk speelt er een Amerikaans probleem door heen. De Skybolt is een raket met een draagwijdte van ongeveer 1500 km, die door een bommenwerper kan worden af gevuurd. Dat betekent, dat de vliegtuigen niet in een zóne behoeven te komen, waar zij door het vijandelijk geschut kunnen werper wordt verlengd en dat dit wapen daardoor nog een toekomst heeft. Het is onmiskenbaar, dat vooral de Ame rikaanse luchtmacht streeft naar een der gelijk wapen, terwijl de andere militairen duidelijk opmerken, dat de moderne ra ketten op het punt staan de rol van de bemande bommenwerper geheel over te nemen. In het Engelse parlement heeft de ver klaring van minister Thorneycroft, waar in hij nog voor de conferentie op de Ba hama-eilanden de situatie uiteen zette, veel beroering gewekt. Het aantal con servatieve backbenchers, de minder pro minente fractieleden op deminente fractie leden op de achterste banken, sprak er schande van, dat Engeland zo door Ame rika in de steek werd gelaten. Eén van hen ging zo ver er een aanslag op de onafhankelijkheid van Engeland in te zien en anderen lieten doorschemeren, dat zij de Amerikanen ervan verdachten het Engelse kernwapen een dodelijke slag te willen toebrengen. De oppositie daarentegen gevoelde zich gesterkt in haar mening, dat de regering voor haar taak niet deugde en sommige oppositieleden zagen er het bewijs in, dat Engelands onafhankelijke kernbewape ning geen levensvatbaarheid heeft. Militaire missie. De Amerikaanse regering heeft nu haar gezag in de schaal geworpen, omdat zij vreest, dat het uitblijven van een akkoord tussen Adoela en Tsjombé Adoela zijn politieke leven zal kosten waardoor de weg vrijkomt voor een links georiënteer de regering, die de Sovjet Unie kansen voor infiltratie zal bieden.. Zonder overleg met haar voornaamste bondgenoten heeft de Amerikaanse rege ring, die nauw met Thant samenwerkt, besloten ’n militaire missie naar de Kon go te zenden, die moet opnemen wat de behoeften van de troepen van de Ver. Na ties zijn. Dat heeft al geruchten in de we reld gebracht, dat Amerika zou overwe gen bij een blijvend falen van de Ver. Naties, eigen troepen te zenden. Zo’n vaart zal het voorlopig wel niet lopen. Het kan ook bedoeld zijn om Tsjombé onder nog zwaardere druk te zetten. Of ficieel staat Engeland sympathiek tegen over het zenden van deze missie, maar dat is meer een gebaar van eensgezind heid tegenover de buitenwereld. Engeland ziet het communistische gevaar in de Kongo niet zo dreigend als Amerika het ziet of, wellicht vooral voorgeeft te zien. Amerika wenst in de eerste plaats een regeling, die de meeste Afrikaanse landen voorstaan om daar de vlek van het imperialisme kwijt te raken. sluitingsrede. President Kortenhorst was ziek. En zijn plaatsvervanger, de socialis tische ondervoorzitter Bommer, vond dat geen reden om feestelijke dingen te zeg gen. Hij liet de zieke kamervoorzitter ’n telegram met hartelijke wensen sturen. Voorts tekende hij aan, dat de Kamer haar werkzaamheden op 8 januari zal her vatten. Dan komt de begroting van bui tenlandse zaken aan de orde. Daarbij zal zo is uit het mondelinge vragenuurtje donderdag 1.1. al geblèken ook ter sprake komen, waarom de Nederlandse regering haar stem heeft onthouden aan een resolutie in de Ver. Naties, welke over de hulp aan minder-ontwikkelde ge bieden en de eventueel daaruit voortvloei ende bevolkingsaanwas handelt. Minister president De Quay, die minister Luns toen verving, liet al bemerken, dat de re gering de regeling van het kindertal als een onaantastbaar recht der ouders be schouwt, maar hij beloofde de socialisti sche fractieleider Vondeling dat alle stuk ken bij de begroting zullen worden over gelegd. Meer voor raketten Blijkens de berichten over de begroting van defensie, die president Kennedy vol gende maand aan het Congres zal voor leggen, zoekt de Amerikaanse regering voor het transport van haar kernwapen voortdurend meer haar heil in diverse ra ketten. Kennedy zal 2 a 3 miljard dollar meer vragen voor de opstelling van een groot aantal Minuteman-raketten, zgn. intercontinentale raketten, waarvan de re gering er 950 gereed wil hebben. Deze week is net de 200ste raket opera tioneel gemaakt, hetgeen volgens de jong ste gegevens wil zeggen, dat Amerika on geveer tweemaal zoveel van deze raketten heeft als de Sovjet-Unie. Daarnaast zal Kennedy meer geld vragen voor de zoge naamde conventionele bewapening. Het defensiebudget van de Ver. Staten wenst Kennedy op even boven de 50 miljard gebracht zien. Druk op Tsjombé Behalve de Skybolt en zijn eventuele ver vangers, die aan Engeland zouden kun nen worden verkocht (men denkt aan de Polarisraket met een draagwijdte van 1500 km), is gesproken over de Kongo, worden neergehaald. Dat wil zeggen, dat Hier blijft president Tsjombé van Katan- allen te zamen en tot ieder persoonlijk, de levensduur van de bemande bommen- ga volharden in zijn afscheiding ondanks „Ik ben met u” doof dit ontzaglijkedat naar de dood leidde, die alle dood feit voelen we ons ieder, persoon!,ijk ge- - alleen te zamen gezegd, bindt dit feit zegt: „Zie, Ik maak alle dingen nieuw”, ons tot een eenheid in Hem. 'Zij is niet meer eenzaam, noch alleen. In onze levens, tussen geboorte en dood uitgespannen, komen we jaarlijks langs het ogenblik van Kerstmis. Kerstmis is geboorte van het leven, Aa Ar\r\A lolrlrlo - overwint naar de opstanding toe. ÏWJS‘">S HU. die karnt. bot. Defensie. Na de begroting van buitenlandse zaken zal de begroting van defensie volgen. De bedoeling schijnt te zijn dat over de kwes tie-Van der Putten, waarover de VVD met haar geestverwant minister Visser overhoop ligt, afzonderlijk zal worden gedebatteerd aan de hand van een tussen tijds rapport van de kamercommissie Van Doorn. Anders komt de begroting geval ligt^ii betalen, dat de zaak nog vóór de verkie zingen ter sprake komt. Het is een inzet van de verkiezingsstrijd. En die nadert nu langzamerhand met rasse schreden. De communist Bakker heeft al aangekondigd dat hij de regering wil interpelleren om te bewerkstelligen, dat de CPN ook voor de radio en tv verkiezings-propaganda mag maken. “Mr

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1962 | | pagina 1