Overzicht de toestand van voornaamste bedrijfstakken Friesland over 1962 I i a i i fa Qcibe Skroar in Fan de Marlinytoer ê1 kos- Zilveren filmpjes De sneeuwpop STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND 102e JAARGANG DINSDAG 15 JANUARI 1963 No. 4 n Hwat ha* I verdere inzinking een ge- ar- Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward Administratie- en Redactie-ac'res: Marktstraat 15 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2505 of 2335 (K5157) land als gevolg van de mond- en klauw- zeerepidemie onder de varkens, De totale aanvoer van vee op de markt te Leeuwarden was belangrijk hoger dan in het voorgaande jaar, welke stijging een gevolg was van het grote aanbod van runderen, die de boeren in verband met de slechte veevoederpositie genood zaakt waren vroeger dan normaal af te stoten. Deze grote aanvoeren ver stoorden het evenwicht tussen vraag en aanbod en deden de prijzen tot een on- g‘‘'cend laag niveau dalen. De rundveehandel ondervond in sterke mate de terugslag van het mond- en klauwzeer onder de varkens. De uitvoer van runderen en rundvlees werd gedu rende het eerste halfjaar ernstig be lemmer met name naar Italië en Frank rijk. België verbood de in- en doorvoer van vee en vlees, terwijl ook Zwitserland de invoer van vee uit Nederland stop zette. Na juni, toen de maatregelen in verband met deze ziekte, konden worden opgeheven, namen de exportmogelijkhe den weer toe, maar deze leidden voor alsnog niet tot een betere prijsvorming. De uitvoer van vette kalveren had een zeer wisselvallig karakter. De handel in varkens ondervond wel in het bijzonder de nadelige gevolgen van het mond- en klauwzeer. Als gevolg van de stagnatie in de uit voer van varkens werd overgegaan tot de invoering van een invriesregeling om Handel in vee. Voor deze tak van bedrijf was 1962 een n oeilijk jaar. De handel zag zich her- hualdelijk geplaatst voor onaangename Middenstand. De gang van zaken in het middenstands- bedrijf gaf in het afgelopen jaar zeker reden tot voldoening, met name in de sector van duurzame gebruiksgoederen. Ook in de overige branches van de de tailhandel werden in vergelijking met het voorgaande jaar hogere omzetten geboekt, terwijl de bedrijfsresultaten zeer bevredigend konden worden ge noemd. den gesproken, toen bleek, dat de aan wezige voorraden niet voldeed aan de behoefte tot het nieuwe seizoen. Hij huilde en hij huilde maar, Totdat alleen een kleine plas Van deze sneeuwpop over was. Toen was de zon met smelten klaar. Maar toen het zonnetje verscheen Zuchtte de sneeuwpop: „O, dat erg, Ik word nog kleiner dan een dwerg. En hij klaagde steen en been. En in die plas lang anthraciet, Een rode peen en ook wat grint, Een hoed, een klompje van een kind, Tussen de kleine stukjes riet. Bolswards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad ipbringe hiel to- dizze wei situaesje, Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Aanpassing. Uiteraard heeft het wisselvallige weer in het afgelopen jaar zijn stempel ge drukt op de gang van zaken in het ak- kerbouwbedrijf. Door het koude weer in het voorjaar en de natte zomer werd de ontwikkeling van verschillende ge wassen vertraagd, terwijl hierdoor even eens vaak ernstige stagnatie ontstond bij de uitvoering der landbouwwerk- zaamheden. Evenwel heeft het mooie weer in de nazomer en in de herfst het eindresultaat in gunstige zin beïnvloed, terwjjl ook de oogstwerkzaamheden een vlot verloop hadden. De graanoogst gaf goede opbrengsten te zien, doch door de slechte weersom standigheden was het vochtgehalte van de granen zeer hoog. De bietencampagne verliep onder gun stige omstandigheden. De opbrengsten bleven bij die van verleden jaar ten achter, doch deze geringere hoeveelheid werd deels weer goed gemaakt door het hoge suikergehalte. Het afgelopen groeiseizoen is gunstig geweest voor de gezondheidstoestand van de aardappelen, terwijl over het al gemeen-van een goede opbrengst kan worden gesproken. Handel In aardappelen. De in het voorjaar van de oogst 1961 aanwezige voorraden pootaardappelen werden vlot geruimd, zodat slechts zeer geringe hoeveelheden bij de Stichting Overname Pootaardappelen (Stopa) be hoefden te worden ingeleverd. Het afgelopen groeiseizoen is gunstig geweest voor de pootaardappel. Door het zeer koude weer was de gezondheidstoe stand van de vrucht, wat de virusziek ten betreft, zo mogelijk nog beter dan in het voorgaande jaar, terwijl van het optreden van de aardappelziekte geen sprake was. Ook de opbrengsten kon den bevredigend worden genoemd. Ten aanzien van de handel in consum- ptie-aardappelen kon in het voorjaar op deze wijze de varkensprijzen nog j van een zeer gespannen toestand wor- I'oor het teruglopen van de kippensta- enigermate voor pel vertoonde de vraag uit het binnen land een aanzienlijke daling. Niet-agr arische industrie. Evenals het vorige jaar kon de situatie in deze industrie over het algemeen be vredigend worden genoemd. De bedrij vigheid bewoog zich op een hoog peil, terwijl de produkten een gerede afzet vonden, al moest rekening worden ge houden met een scherpe concurrentie, zowel op de binnenlandse als op de bui tenlandse markt. Voor wat de scheepsbouw betreft, kan worden medegedeeld, dat de Friese be drijven redelijk van orders waren voor zien, zij het, dat de prijzen minder be vredigend waren. „Wie is belangrijker dan ik?” Dacht onze sneeuwpop eigenwijs. „Ik ben spierwit en koud als jjs En ook zo oergezellig dik.” Zijn witte jas had knopen van plat grint, En zijn kogelronde romp Stond de wiebelen op één klomp, Maar zijn neenneus stak hij rechtuit in de wiind. Granen, zaden en peulvruchten. De richtprijs voor tarwe werd voor de oogst 1962 met f 0,50 verhoogd en ge bracht op f 31,per 100 kg. De ver goeding voor opslag en rente werd op f 0,35 per maand gehandhaafd. Door het inwerkingtreden van de EEG- regeling deden zich verschillende ver anderingen voor met betrekking tot de tarwe-afzet. De verplichte bijmenging verviel, terwijl door het instellen van een van maand tot maand oplopende drempelprijs werd voorkomen, dat bui tenlandse tarwe van dezelfde kwaliteit als de Nederlandse beneden deze prijs kon worden geïmporteerd. De prijzen van gerst trokken in het voorjaar sterk aan, doch door de om vangrijke import voor het tijdstip van de inwerkingtreding van de E.E.G.-re- geling bleven de noteringen voor de nieuwe oogst beneden de verwachting. Mede door de export naar Duitsland liepen de prijzen later weer op. De verbouw van haver was van gerin- in de vorm van filled milk, toe, doch deze gere omvang dan in voorgaande jaren. DE KONSEKWINSJES FAN MENNEWEER Exportslachter! j. De ten vorigen jare geconstateerde da ling in de export van bacon naar En geland zette zich in het afgelopen jaar verder voort. De afzet van dit produkt naar dat land heeft veel van zijn bete kenis verloren en het laat zich aanzien, dat deze zich moeilijk zal herstellen. f 0,10 per kg in werking, welke heffing bij export werd gerestitueerd, waardoor bij de notering van 9 februari de prij zen inclusief deze heffing op hetzelfde niveau konden worden gehandhaafd. Na een lichte verhoging in het laatst van februari bleven de noteringen zich geruime tijd op hetzelfde peil bewegen, waarin enige verandering kwam toen de septemberkaas aan de markt kwam. De prijzen vertoonden daarna een regel matig stijgende tendens, welke nog werd versterkt door de groeiende vraag uit het buitenland en de schaarste aan Edammerkaas. De binnenlandse consumptie van kaas bewoog zich op ongeveer hetzelfde ni veau als in 1961 en bedroeg circa 90.000 ton. In de eerste 10 maanden van het ver slagjaar gaf de kaasexport ten opzichte van dezelfde periode van 1961 een lich te teruggang te zien. De export was in hoofdzaak gericht op de Europese gebieden. De uitvoer naar Frankrijk, welke verleden jaar praktisch geheel stil lag, kwam weer op gang, doordat geleidelijk vrij belangrijke con tingenten werden vrij gegeven. Ondanks de minder gunstige weersomstandigheden in het voorjaar en gedurende ie zomermaanden nam de melkproduktie in Friesland ten opzichte van 1961 met ongeveer 4</2 toe. Deze toename is een gevolg van het feit, dat de veehouders, om hun bedrijf rendabel te maken, steeds grotere aantallen melkvee aanhouden, aldus luidt de conclusie van de Friese Kamer van Koophandel ten opzichte van ’62. De problemen, waarvoor de veehouderij zich in steeds sterkere mate gesteld ziet, waren allerminst van eenvoudige aard. De sterke daling van het aantal arbeids krachten en de noodzaak tot mechanisatie vragen een voortdurende aanpassing en stellen aan het organisatievermogen van deze ondernemers hoge eisen. Daarnaast konden de opbrengsten niet van dien aard genoemd worden, dat deze voldoende ruimte boden voor het treffen van die voorzieningen, welke de voort schrijdende techniek en de gewijzigde produktiemethoden nodig maken. Dit komt te meer tot uiting nu de overschakeling op de E.E.G.-situatie dient plaats te vinden. 2e week januari 1938 Tc koop de fabriek voor machinale hout bewerking, speciaal meubels. Brieven aan fa. S. J. Praamsma en Zonen, Plantsoen 1-4, Bolsward. Grote materiële schade bij de brand die uitbrak bij de fa. Hengst, Appelmarkt. In bet pantser-infanterie opleidings centrum (Piroc) in Veldhoven zijn vrij dag verscheidene versies van het AMX voertuig aan het leger overgedragen. Op de foto zijn we getuige van een alarmoefening met de AMX-perso- neelsvaertuigen Tuinbouw. De omzetcijfers van de veilingen in Friesland kunnen over het afgelopen jaar vrij gunstig genoemd worden. In het eersete halfjaar lagen de omzetten aanmerkelijk hoger dan in voorgaande jaren. Dit was een gevolg van de vrij hoge prijzen van de voorjaarsgroenten en van een grotere aanvoer van deze produkten in vergelijking met vorige jaren. Gedurende het tweede halfjaar liep de aanvoer aanmerkelijk terug. De weers omstandigheden waren ongunstig voor een goede ontwikkeling van de gewas sen, zowel onder glas als op de volle grond, waardoor de opbrengsten en de kwaliteit beneden normaal waren. De weersomstandigheden hebben even eens een ongunstige invloed gehad op de omzetten in fruit. De opbrengsten vielen enigszins tegen, terwijl de kwa liteit tengevolge van de late ontwikke ling en plaatselijke hagelschade te wen sen overliet. In de landbouwbedrijven is een toene mende belangstelling voor tuinbouw merkbaar, welke zich hoofdzakelijk op de witlofteelt, de fruitteelt en de bloem bollenteelt richt. Elke oplossing fan in probleem is in nij probleem toename was in hef afgelopen jaar ge- I ringer dan de stijging van de wereld- situaties o.a. door de klimatologische consumptie, zodat een en ander nog niet omstandigheden, de prijsontwikkeling heeft geleid tot een vermindering van en de grenssluitingen door het buiten- de Nederlandse afzet. De produktie van volle melkpoeder gaf in vergelijking met het vorige jaar een stijging van circa 30 99 te zien. Deze produktieverhoging moet mede worden toegeschreven aan het subsidie, hetwelk van regeringswege in 1962 bij export van dit produkt werd verleend. Gecondenseerde melk. De produktie van gecondenseerde melk- produkten was in 1962 van grotere om vang dan in het voorafgaande jaar. De produktiestijging bedroeg evenals in ’62 ongeveer 6 Van deze produktie werd ruim 20 voor binnenlandse consumptie afgezet, terwijl de overige 80 werd geëxpor teerd. De onderlinge concurrentie van de Ne-> derlandse condensfabrieken op de bui tenlandse markten zette zich in het verslagjaar in onverminderde mate voort, terwijl verder rekening moet ge houden worden met een scherpere con currentie van de buitenlandse condens fabrieken. In verschillende overzeese afzetgebieden nam de belangstelling voor lokale pro duktie van gecondenseerde melk, hetzij in de vorm van recombined milk, hetzij Boter. De handel in boter gaf in het afgelopen jaar een weinig opwekkend beeld te zien Bij de aanvang van het jaar was er nog een grote hoeveelheid koelhuisboter bij het Voedselvoorzieningsimportbureau V. I. B. aanwezig. Waar de afzet met moei lijkheden gepaard ging, moesten maat regelen getroffen worden om deze voor raden voor het aanbreken van het nieu we produktieseizoen te ruimen. Hoewel de binnenlandde consumptie zich op een zeer bevredigend peil bewoog, waren de afzetmogelijkheden in het bui tenland van beperkte omvang, zodat van de nieuwe produktie hoeveelheden bg het V. I. B. werden Ingeleverd. Ingaande 1 april werd de invoer van boter in Engeland beperkt, waarbij aan Nederland een contingent van 14000 ton werd toegewezen. West-Duitsland legde in de loop van ’t jaar een goede belangstelling voor de Nederlandse boter aan de dag, doch de afzet naar de overzeese markten was tengevolge van de zeer scherpe concur rentie van bescheiden omvang. Kaas. De hoeveelheid in 1962 geproduceerde fabrieksbaas gaf in vergelijking met ’t voorafgaande jaar een stijging van ruim 4 te zien, welke toename geheel moet worden toegeschreven aan een grotere produktie van volvette kaas. Het peil van de kaasprijzen was bij het begin van ’t verslagjaar ongeveer f 0,10 per kg. lager voor volvet en f 0,06 per kg. lager voor 40+ dan in de overeen komstige periode van het vorige jaar Toen begin februari de markt nog ver der inzakte1 trad de produktieheffing van liteit. Hwant de foarstanners fan dit ut- Arbeklsmarkt. De situatie op de arbeidsmarkt vertoon de evenals in het voorafgaande jaar een zeer gunstig beleid. De geregistreerde arbeidsreserve heeft ook in 1962 de da lende lijn van voorgaande jaren gevolgd. De gemiddelde arbeidsreserve lag over het afgelopen jaar 838 lager dan over 1961. In alle maanden lagen de cijfers steeds lager dan in de overeenkomsti ge maanden van het vorige jaar. In totaal is de werkgelegenheid in 1962 toegenomen met rond 2000 beidsplaatsen voor mannen en rond 900 voor vrouwen. De toegenomen werkgelegenheid deed de vraag naar arbeidskrachten belang rijk stijgen. te. It seit him seis, dat de tastiene hier bylange nei gjin reedlike rinte oj kin. Papa sil mei twa persint al fré wêze moatte. Giet it op di. fierder, dan krije wy dus de i’ dat it kapitael yn de lanbou net iens de helt fan it reedlik rinte peil helje kin. Mei oare wurden dat de bieren nearne op lykje as men sjocht nei de forgoeding, ay’t it bisit takomt. Nou nimme praktysk alle ekonomen oan, dat hieren en keap- prizen op den dür altyd neimekoar ta groeije, omt dit de natuerlike forhalding is. En dan freegje ik my wol óf, as dy prizen fan pleatsen en lan omheech geane kin men dan de hieren wol tsjin halde?? De Minister mient fan wol. Dy seit, it kin neat skele, hwat de keapprizen binne, wy hawwe de Pachtwet om de hieren op in reedlik peil to halden en wy sille dy pachtwet fêst halde. Ik bin bang, dat de Minister gjin genódi ünderfining hat fan it libben. Op papier kin hy dat wol bisykje mar ik bin er wis fan, dat hy wetter keare wol mei in pa pieren dyk. Dizze tsj innatuerlike situaesje is net to halden. Hoe dan ek, sil bliken dwaen, dat de minsken wegen fine om dy kant ut to kommen. Binne it gjin rjuchte we gen, dan wurde it krume, mar keare docht men dat op den dür fêst net. Jou laneig- ner stiet ommers hyltyd foar dizze frage: Hwat is it rendemint fan myn jild as ik de pleats forhier en hwat kin ik meitsje as ik dy forkeapje en it jild oars biliz. Nou dan is ien ding düdlik. Gcan de pri zen omheech sa’t wy forwachtsje, dan is it forskil yn rendemint bilangryk. Okker- deis haw ik hjir ris in oersjoch jown fan in pleats en it rendemint foar de eigner. Dat wie mar tige biskieden en dat wurdt nou jit folie lytser. Hoe lang sille sokke eigners der yn birêste, dat hja oan de iene t en De voorjaarszon bekeek de rest En lachte blij, wel honderd keer; „De sneeuwpop is geen sneeuwpop meer! Wie ’t laatst lacht, lacht beslist het best!” Mart. W. H. de Weerd. stel hawwe mei klam sein, dat hja neat leauwe woene fan in priisforheging. It soe inkeld liede ta in priisstelling, dy’t de swarte prizen oerboadich makke, oars net. En nou jow ik daliks ta, dat men oan de han fan Menneweer ek net sizze kin, dat it biwiis nou levere is, hwant dêr- foar is ien gefal bislist fierstomin. Menneweer is dus forline wike forkoft en hat mei de kosten opbrocht achttüzen goune de h.a. It is in greate pleats tusken Leens en Ul- rum op de lichte klaei dy’t men der op it Hegelan hat. Ik ha yn dyselde gemeen te in jier as trije tahalden en kin uteraerd it spul en de groun. Dizze binne beide bést. Der stiet in manske Grinzer buor- kerij mei 54 h.a. moai savelich lan, hwert men de measte fruchten goed forbouwe kin. It freget hwat mear kunstmest as de swierdere klaei, mar de foardielen fan de lichtere groun op oare punten helje dat maklik oer. Neffens de léste birjochten is it spul troch de fabrikant üt Surhüster- fean trochforkoft oan in rjuchter yn de stêd Grins, dy’t fan doel is syn soan der op to setten. Nou hawar, dy sil wol gjin sawn, acht bern hawwe, hwant' dizze tet him straks in heal miljoen foart hy bi- gjinne kin to buorkjen. Hwant mei de kosten en de oeraame sit er al op 430.000 goune en dan komt de ynven- taris noch, dy’t ek grif in ton kostet. Ek yn Grins wurdt elts jier it folk djürder en krapper, dat hy sil him mar knap yn it reau sette moatte om sa’n spul oan to gean. Ik hoopje meidertiid ris to sjen, hwat dizze nijboer der fan makket mei sa’n rikelju’s soantsje oan it stjür en in heal miljoen goune by heit yn it boekje. O— Folie bilangriker is de fraech, hokfoar gefólgen it ha sil, as dit earste gefal fol- ge wurde sil troch folie mear fan dit soar-kant dat biskieden rendemint sjogge oan de oare kant de mooglikheit om troch forkeap folie mear to meitsjen fan har jild? Nou, sil men sizze, hwat let it, de nije eigner sit ek wer oan de Pachtwet fêst en foar de hierdeboer bliuwt it fier der gelyk. Mar, dat is mar skyn, hwant it binne net de rêstige bilizzers, dy’t dizze dj ure prizen bitelje, mar it binne mins ken, dy’t koste wat it koste in pleats ha wolle om der seis of in bern wenje en buorkje to liften. En dan moat de hierde boer der mei seis jier óf. Stel it Wees- hüs of it Gasthüs kin de forlieding net werstean om har kapitaelsrendemint to forgreatsjen. Yn hokker posysje komme de Weeshüs- of Gasthüsboeren dan? Nou binne se wis om to bliuwen, mar dan is der in greate kans dat hy mei seis jier opstappe kinne. Hoe sille dy minsken fuortoan stean foar har eigner oer? Lit dat ris yn jin omgean. Dy minsken sille mar ien frees hawwe, dat har spul for koft wurdt. En hwat wurdt dan de bal ding wer fan de hierdeboer foar syn eig ner oer? Dat wurdt wer de forflokte óf- hinkelike balding fan de ünfrije, de frees- eftige, de ümsosiale minske, dy’t mei de pet yn de han foar de hearen stiet. Ha wy dy 19-de-ieu-ske situaesje net lang ge- nóch hawn yn Fryslan En moatte wy yn De kassierskantoren te Bolsward zullen op te behoeden. In tegenstelling tot de hierboven noemde takken van de veehandel kan de handel in wolvee op een goed jaar terugzien. Er was over het algemeen een grote buitenlandse vraag en de prij zen bewogen zich dan ook op een hoog niveau. De uitvoer van schapen en lam meren is in 1962 aanmerkelijk groter geweest dan in het voorafgaande jaar. Voor wat de export van vee betreft, kan worden medegedeeld, dat gedurende de eerste elf maanden van 1962 uit Fries land 11.797 stuks fok- en gebruiksvee werden geëxporteerd, waarvan circa 3800 stamboekdieren. In 1961 waren deze cijfers resp. 13.341 en 5500. Er stond een sneeuwpop in de tuin, Zijn ogen waren anthraciet, Zijn haar bestond uit stukjes riet En zijn bolhoed stond wat schuin. Dat der bysündere belangstelling wêze soe foar de earste publike forkeap fan in frije pleats nei jannewarj? 1963, koe men fan tinken wol ha. It ütstel fan Mi nister Marijnen om de pleatsen en it losse lan under de priisbihearsking wei to hel- jen, is ommers moannen en moannen lang drok bipraet en bioardiele. Sa’t men wit, hat de mearderheit fan de Keamerleden de Minister syn sin jown en kin men mo menteel oan de situaesje neat mear for- oarje. Wy libje yn in demokratysk lan en moatte üs dus deljaen by hwat de mear derheit bislüt. Mar dat nimt net wei, dat de greate belangstelling by dizze earste forkeap net allinnich oproppen weerd troch simpele nijsgjirrichheit, mar ek om ris to sjen, hoe’t it nou ütpakt yn de rea- de nationale feestdagen gesloten zijn. Zilveren jubileum van de heer A. H. v. d. Ven, onderwijzer aan de r.k. ulo school te Bolsward. Ds. J. E. Tuininga, doopsgez. predikant te Drachten zal een Friese preek houden in de Grote Kerk te Bolsward. Het vrijz. kerkkoor zal hierbij psalmen van Gysbert Japicx zingen. Het spreken over de kansen voor een we reldoorlog klinkt voor vele lezers ’n beet je kras, maar toch er moet wel degelijk re de moge- 1963 der wer hinne groee? Foar de goede eigner, dy’t der net oan tinkt to forkeapjen, komt er allinnich mar skea fan. Hwant it sil net lang duorje, dan komt de ynspekteur fan de formo- gensbilêsting mei syn neie wearde oan- setten en wurde de lésten wer gans in stik heger. Mei de ekstra opsinten op de grounlêsten kin hy dan it biskieden ren demint mar wer hwat forleegje. It hat ek al sa lang in wilde jildwinning west, dit kin der ek noch wol byAs it net sa treurich wie, soe mén der om laitsje, mar dan as de bikinde divel foar it goats- 1 kening worden gehouden met Tj. de J. lükheid. - -

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1963 | | pagina 1