Frankrijk wil
eigen politiek
een
De Gaulle voelt niets
voor
Engeland’s toetreding tot de E.E.G.
het hoofd
Mr. Toxopeus
aan
de V.V.D.-lijst
van
51
Dr. Korlenhorst stelt
van.
De Elfstedentocht
Overlijden
Binnenhof voor problemen
Vogelverzorging in
Friesland
üs hjoed p p
to sizzen
M
stêdden
LC
^*1
Gouden filmpjes
te
i
L ISF
1
b*- - t
L
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
102e JAARGANG
No. 5
VRIJDAG 18 JANUARI 1963
De Jong's Nieuwiblad
PERSCONFERENTIE PRESIDENT DE GAULLE
PYT
herdacht. De socialistische ondervoorzit-
W:
vreesde ziekte bezweken.
as ütliene,
;n
t.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:.
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
ï-^sè «L
dat hij voornamelijk zijn steun zocht bij
een groep handeldrijvenden, wier belan
gen hij begunstigde, zodat hij in de loop
der jaren geheeei vervreemde van de
massa zowel als van de intellectuele
laag.
Oppositieleden vonden een toevlucht in
het naburige Ghana en van daaruit is
ook de opstand tegen Olympio voorbe
reid. De jongere en radicalere Togo-
lezen komen nu aan bod.
een heroïsche strijd dr. Kortenhorst te
gen het verval van zijn lichaamskrach
ten had gevoerd, om tot het laatst zijn
Europese politiek.
In vroeger jaren deed hij zich ook ken
nen als een bindend element als doyen
d’age van de Nederlandse parlemen
taire delegatie naar de jonge Europese
instituten. Van het parlement van de
Europese Kolen- en Staalgemeenschap
was hij geruime tijd vice-voorzitter.
Door de negatieve uitspraken van de
Franse president De Gaulle tegen de
toetreding van Engeland, was het Euro
pese probleem ook deze week weer het
onderwerp van gesprek in de wandel
gangen der beide Kamers. Juist één
week tevoren had de Tweede Kamer
zich n.l. in lijnrecht tegenovergestelde
zin, vóór de toelating van Engeland tot
de Euromarkt uitgesproken.
tiekvereni,
mina wer<
Abonnementsprijs t 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Bommer, „zagen zijn vrienden hoe zijn
stap moeizamer werd en zijn stem zwak
ker.”
Kennedy’s troonrede.
In Washington heeft president Kennedy
in zijn State of the Union, te vergelij
ken met de Troonrede, blijk gegeven
van een geheel andere visie op de Wes
telijke problemen. De veiligheid van ’t
Westen is ondeelbaar, aldus Kennedy,
die kort tevoren in een vertrouwelijk,
maar uitgelekt gesprek met de pers had
gezegd, dat Europa wei van primair be
lang was voor de verdediging van het
Westen. Hij blijft hopen op een multi
laterale strijdmacht. Wat de Europese
Gemeenschap betreft, verklaarde Ken
nedy, dat deze, als zij zich zou bewe
gen in de richting van het protectionis
me (hetgeen De Gaulle feitelijk wil)
haar eigen grondstellingen zou onder
mijnen.
Wat de binnenlandse politiek aangaat,
kondigde Kennedy, behalve een weer in
dienen van een aantal verworpen sociale
maatregelen, een belastingverlaging aan
van ongeveer 10 miljard dollar, te ver
delen over drie jaren. Hiermee hoopt
de regering de koopkracht een prikkel
te geven opdat de economie tot grotere
bloei kan komen, waardoor de werk
loosheid zal verminderen.
De voornaamste gebeurtenis, welke het Binnenhof deze week bezig hield, was
het overlijden van de populaire voorzitter der Tweede Kamer, dr. L. G. Korten
horst. Vlak voordat hij voornemens was zijn 15-jarige ambtstermijn te beëindigen,
sloeg de dood toe. Ook nu blijft hij de Kamerpresident met een ambtsperiode,
langer, dan die van enig voorganger. Maar al zijn mede-afgevaardigden hadden
hem zo gaarne een feestelijk afscheid bereid; zjj hadden hem van harte gegund,
dat hij nog de opening van de nieuwe vleugel van het Tweede Kamergebouw aan
de zijde van de Hofweg, welke bijna was voltooid, had beleefd.
zijn
aan
zijn voornaamste afkeer in de huidige
wereld, Amerika, dat enig leiderschap
in het Westelijke gedeelte ervan pro
beert uit te oefenen. Uit vroegere uit
latingen van De Gaulle is bekend, dat
hij voor Europa een volledig gelijkwaar
dige plaats naast Amerika ziet en het
liefst zou streven naar een z.g. derde
macht. De toetreding van Engeland tot
de E.E.G. zou hij voornamelijk zien als
het binnenhalen van een Amerikaans
paard van Troje.
Volledige afhankelijkheid van Amerika
beheerste ook het tweede gedeelte van
zijn persconferentie, toen hij op het
Amerikaanse aanbod een gemeenschap
pelijke kernmacht van de N.A.V.O. te
vormen antwoordde, dat hij niet geloof
de, dat iemand kon denken, dat Frank-
Het heeft niet zo mogen zijn; in zijn
76ste levensjaar is dr. Kortenhorst weg
geroepen. De Tweede Kamer en de re
gering hebben hem op gevoelvolle wijze plicht te doen. „Bezorgd,” aldus de heer
Engeland is een industrieland, dat zijn
levensmiddelen goedkoop elders koopt
en dat alles houdt in, dat Engeland een
vreemde eend in de Europese bijt is. ’t
Mag meedoen van De Gaulle, maar moet
dan iedere voorkeursbehandeling in het
Gemenebest opgeven, de bescherming
van zijn landbouw laten vallen en de
verdragen met de landen van de Euro
pese vrijhandelszone opzeggen.
Maar dan nog zou De Gaulle afkerig
zijn van een intrede van Engeland, om
dat dat de weg zou openen voor een ver
dere uitbreiding van de heshte eenheid
van de Zes. Bovendien zou een dergelij
ke uitgebreide gemeenschap in stijgen
de mate geplaatst worden tegenover
problemen van zijn handelsbetrekkingen
met andere landen en vooral met de Ver.
Staten. De samenhang zou verdwijnen
en Europa zou opgaan in een kolossale
Atlantische gemeenschap, afhankelijk
van en geleid door de Ver. Staten.
Verwarring in Katanga.
Merkwaardige en vrij ondoorzichtige
manoeuvres hebben zich in de Kongo
en met name in Katanga afgespeeld.
Tsjombé was na zijn vlucht naar Rho-
desië toch onverwacht in Elisabethstad
teruggekeerd. Hij betuigde zijn volledige
instemming met het plan van Thant.
De dag daarop verklaarde hij weer, dat
de politiek van de verschroeide aarde
zou worden toegepast. Een dag later,
na een huisarrest, hem opgelegd door
de Ver. Naties, verklaarde hij zich be
reid voor een kolonne van-de Ver. Naties
uit te gaan naar een grensplaatsje om
zijn militairen te weerhouden de poli
tiek van de verschroeide aarde door te
voeren. Het optimisme bij de Ver. Na
ties kende geen grenzen, doordat men
meende, dat ook de belangrijke mijnstad
Kolwezl in dit akkoord betrokken was.
Maar zover was het nog niet.
Tsjombé is daarop weer uit Elisabeth-
Moord in Togo.
In Togo, het voormalige Franse gebied
in West-Afrika, hebben de militairen
het bewind overgenomen en president
Olympio vermoord.
Olympio, die na de vrijheid voor zijn
land de leiding op zich nam, regeerde
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en
dr. Kortenhorst is opengevallen, zal
uiterst moeilijk te vervullen zijn. Na
tuurlijk zal er een opvolger komen. Maar
zal de K..V.P. iemand van hetzelfde for
maat kunnen leveren? De aanvankelij
ke kandidaat Koersen is immers over
leden vóór dr. Kortenhorst.
Aanvankelijk gingen daarom rond het
Binnenhof stemmen op om ondervoor
zitter Bommer voorlopig te handhaven.
Maar in K.V.P.kringen vond men het
toch wel een beetje bezwaarlijk, dat er
dan twee socialistische Kamervoorzitters
de heren Jonkman en Brommer
zouden komen om straks, na de verkie
zingen, koningin Juliana van advies te
dienen over de kabinetsformatie.
Door deze K.V.P.ers werd er druk naar
een opvolger gezocht: de namen van
oud-minister Van Thiel (die echter
straks naar de Eerste Kamer zal ver
huizen), de partijsecretaris dr. Albering
en de Europese en financiële expert drs.
Janssen deden daarbij de ronde. Maar
hoewel zij over allerlei goede eigen
schappen beschikken, wie verstaat als
j.l. haar goedkeuring gaf, zou stellig
lement zó te populariseren.
by de fleet
troch mei friezen
i ’t gelid
en fan Friezen
Tegen Amerikaanse
leiding.
De Gav.l'.e gaf hier uiting aan
beperkt Europees standpunt en
rijk daaraan zou kunnen deelnemeen.
De verdediging van Europa komt voor
de Amerikanen op de tweede plaats, al
dus De Gaulle, daarom moet Frankrijk
kunnen beschikken over zijn eigen, vol
ledig onafhankelijk kernwapen. Het ak
koord van Nassau noemde De Gaulle
onaanvaardbaar omdat Engeland al zijn
kernwapens inbrengt en Amerika slechts
een gedeelte, terwijl de Amerikaanse
president over het gebruik in feite alles
te zeggen zal hebben.
Men kan wei zeggen, dat de crisis in de
Westelijke wereld zeer duidelijk aan ’t
licht komt. Het merkwaardige evenwel
is, dat Adenauer, die zo nauw met De
Gaulle is verbonden, het Amerikaanse
plan voor een atoomstrijdkracht van de
N.A.V.O. wei heeft aanvaard.
President De Gaulle heeft maandag op zijn persconferentie wel alle hoop de
bodem ingeslagen, dat de Fransen zich bij de onderhandelingen over de toetreding
van Engeland tot de Europese Economische Gemeenschap wat soepeler zullen
gaan tonen. Er is alle reden tot pessimisme. Niet alleen wat de vooruitzichten
voor Engeland betreft, maar ook wegens de politieke filosofie ten aanzien van
Europa, die de president heeft ontwikkeld. De Zes van het vasteland zijn psycho
logisch en in alle andere opzichten sterk verbonden; geen van hen heeft afzonder
lijke bondgenootschappen of militaire verdragen busten Europa. Engeland is
„insulair”, heeft een geheel andere natuur, structuur en situatie dan de Zes.
Het heeft banden met landen (buiten Europa.
Eerste Kamer.
In dit opzicht' strekte de betekenis van
dr. Kortenhorst zich ver buiten de 2de
Kamer uit. Terecht werd hij derhalve
ook bij de senatoren door president
Jonkman en minister Toxopeus her
dacht.
In deze herdenking werd tevens de on
geveer tegelijkertijd overleden senator
mr. G. Vixseboxse betrokken.
In de Nederlandse politiek trad deze
bejaarde figuur afkomstig uit het
textielbedrijf in het Oosten des lands
minder op de voorgrond. Toch trok
ken zijn originele uitspraken, waarin hij
zich vaak een voorstander van een na
tionaal kabinet op-zo-breed-mogelijke-
basis toonde, zo nu en dan de aandacht.
De invoering van de nieuwe loonpolitiek
die een grote verantwoordelijkheid van«
het georganiseerde bedrijfsleven zal ver
gen, waaraan de Eerste Kamer dinsdag
jj.l. haar goedkeuring gaf, zou stellig
zijn belangstelling hebben ontmoet.
Liberale kandidaten.
Het afgelopen weekeinde heeft de V.V.D.
haar kandidatenlijst voor de Kamerver
kiezingen opgesteld. De aanbevelings
lijst werd vrij nauwkeurig opgevolgd.
De fractie zal dus sterk worden ver
nieuwd, met mr. Toxopeus aan 't hoofd.
De enige inbreuk op de voordracht was
dat de zittende middenstandsexpert
Visser gehandhaafd bleek onder de eer-
ste tien kandidaten, terwijl was voorge
steld hem het veld te laten ruimen voor
mr. Portheine van de Koninklijke Mid
denstandsbond. Tenslotte werd nog ge
poogd de Europese expert Van Dijk op
de lijst terug te brengen. De-.e behaalde
arrega dr vereiste 2/3 meerderheid niet. Hij
l voor moest het veld ruimen voor staatssecre
taris Strijkel.
3e week januari 1913
Er wordt op zee reeds druk geschaatst.
In de strafgevangenis te Leeuwarden be
vinden zich thans 173 gevangenen allen
veroordeeld tot 5 of meer jaren gevange-
Hiel Fryslan ien dei waerm
De ienridigens jowt
In byld fan Snits oan ’t Starum
Fan Bartlehiem oan’t Ljouwert
Fül op ’e tosken bite
Dat bin de Friezen wend
En ’t soe har winst opsmite
Set troch, Fan bügjend frjemd
Op foar de alve stêdden
Sukses, en hald jim’ taei
Ik soe’t der net ofrêdde
Ik diel ’t jim earlik mei.
barren
ier hiel de wrald
Ije mei elkoarren
rift, jong en aid
n ’e reden
De wyn, de froast, de kjeld
Binne fan dy swierrichheden
Troch party’s amper teld.
Hja kin, mei Rüchburd spotte
Jo bin üs net oermansk
Lykwols j inseis oerskatte
Bringt faeks in kweade kans
It giet fier buten de perken
Elk dy't it nou hast wit
Allinne de izersterken
Moat meidwaen oan ’e rit
Als niet op het allerlaatste nippertje een
kink in de kabel komt (zoals dit met de
elfmerentocht het geval was) draait als
u dit leest de elfstedentocht op volle toe
ren
Vanmorgen in alle vroegte zijn ze weg
geflitst, de duizenden, om de moorden
de tocht te beginnen. Reeds in Gaaster-
land en op de moeilijke weg aldaar naar
Bolsward zullen velen sneuvelen. De rit
van vandaag wordt wel een van de meest
zware, aldus is de voorspelling.
Met belangstelling wachten wij de uit
slag af.
Wie zal het zijn, die het eremetaal gaat
[winnen? Hoevelen zullen de tocht uitrij
den?
Met man en macht is er aan de condi
tie van de banen gewerkt, zodat deze
thans redelijk zijn. De weg naar T
was vanmorgen vanuit Bolsward
wegverkeer gestremd.
President De Gaulle heejt maandag in het Elyssepaleis tijdens zijn met spanning
tegemoet geziene persconferentie met nadruk verklaard, dat Frankrijk zijn eigen
nationale defensie wil hebben. Foto: president Charles de Gaulle aan hel woord
tijdens de persconferentie. Een van de journalisten (links) tracht de aandacht
van de president te trekken.
autocratisch, zoals dat in meer Afrl-
stad vertrokken en bevindt zich nu in kaane landen het geval was.
Kolwezi, maar het is nog steeds niet De oppositieleiders zaten vaak in de
bekend, of hij het hoofd definitief in de gevangenis en Olympio’s ongeluk wilde,
schoot zaï leggen of dat hij nog verder f ----k«
zal gaan met zijn dreiging Kolwezi te
vernietigen.
nisstraf, waarvan 7 levenslang.
Verpachting tolhekken op de weg Bols-
ward-Harlingen. Longerhou: Pabe Bak
ker voor f 1015,per jaar, CubaardJel-
le de Vries voor f 500,Kimswerd; D.
Graafsma voor f 192,
Weduwnaar met kinderen, eigen zaak
drijvend, zoekt kennismaking m. weduwe
of jonge dochter, tussen 40 en 50 jaar.
Wielrijders: lantaarns deze week aanste
ken om 4.46 uur.
Op de uitvoering van de beide gymnas-
igingen Lycurgus en Wilhel-
d er op gewezen, dat het dit jaar
precies 50 jaar geleden is, dat de heren
Weesvoogden te' Bolsward een gymnas-
tiekschool stichten. Voogden waren des
tijds: Westerbaan, Fennema, Peereboom,
v. d. Werf, Kuiper en Lyclama a Nijeholt.
Miltvuur geconstateerd te Greonterp bij
het vee van de heer Siemonsma. Reeds 3
koeien en twee paarden zijn aan de ge-
Hwa* ha* (gabe Sbroar
Bindend element.
Evenals minister-president De Quay na
hem, onderstreepte de heer Bommer,
hoezeer dr. Kortenhorst een bindend
element in ons volksleven was geweest:
een synthetische figuur tussen politiek
en maatschappij; tussen werkgevers en 1
werknemers.
De plaats, welke door het overlijden van
Onlangs is geschreven, dat de organisatie
van de vogelverzorging in Friesland nog
■wel wat te wensen overlaat in die zin, dat
men over het algemeen wel actief is, doch
dat de onderlinge samenwerking ten dele
ontbreekt.
De Stichting Vogelverzorgingsfonds
Friesland is 'n nevenorgaan van de Bond
van Friese Vogelbeschermingswachten,
welke Bond 102 afdelingen telt over de
gehele provincie verspreid met een totaal
van circa 12000 leden. Het zal duidelijk
zijnj dat de Stichting dóór inschakeling
van deze afdelingen snel een doeltreffend
werk kan verrichten.
Voorts wordt er serieus naar gestreefd om
samen te werken met andere lichamen of
groepen van personen, die zich in deze
tijd het lot van onze vogels aantrekken.
Dienaangaande heeft de voorzitter der
Stichting overleg gepleegd met de heer
Boskma te Leeuwarden en met de politie
te Franeker, waarbij overeenstemming is
bereikt. Hopenlijk zullen ook anderen
nog in deze samenwerking worden be
trokken.
Intussen is de nood van onze vogels mo
menteel wel zeer groot, terwijl de kas der
Stichting nagenoeg is uitgeput. Elke dag
wordt het aantal der te verzorgen vogels
groter en is er dus meer voor nodig.
Wacht niet maar stort uw bijdrage onmid
dellijk op girorekening 832211 ten name
van de penningmeester der Stichting no
taris Jaarsma te Bolsward met vermelding
„V ogel verzorging’
Congres in Berljjn.
In Berlijn is dinsdag het congres van
de Oostduitse communistische partij ge
opend met een lange rede van Ulbricht.
De aanwezigheid van Chroestsjov aan
het hoofd van de Russische delegatie,
heeft de verwachting gewekt, dat de
wereld uit diens mond wat meer zal I ter Bommer, anders een man met een
gaan horen over het probleem-Berlijn, I sobere, zakelijke woordkeus, vond op-
maar op het ogenblik van schrijven eens een politiek penseel om de over
heeft Chroestsjov nog niet gesproken, iledene te schetsen. Hij stipte aan welk
CONGRES COMMUNISTISCHE
PARTIJ IN OOST-BERLIJN
BEGONNEN
Een foto van het begin van het congres
Van de Oostduitse communistische
partij, dinsdagochtend in de Werner
Seelenbinderhal in Oost-Berlijn
Op de voorste rij zien we applaudi-
serend, Shivkov van Bulgarije; Wladi-
slaw Goémoelka van Polen, Nikita
Chroestsjejf en Podgorny van de par
tij in de Oekraïne
