WIJ VOEDEN ONS ANDERS DAN VOOR DE OORLOG 10e Zaalconcours van de oude Fanfarekorpsen in Friesland Chr. Harmonie en bond van MINDER AARDAPPELS EN MEELKOST, MEER „LUXE” W H| ’‘SE Zeearend richtte Fan de Martinytoer o— pu- ravage aan Zilveren filmpjes 2e week februari 1938 STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND In winterlietsje Speciale postzegels voor anti-liongeraclie Tj. de J. k' i - DINSDAG 5 FEBRUARI 1963 102e JAARGANG No. 10 EEN PRILLE LIEFDE IN ATHENE Se slydzje leiding van dir. prijs beslag leg- 0 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolswaïd Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335 (K 5157) Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie Hy is net makke fan molke en tsiis dy snoade süpenbrij-itende Fries Mart. W. H. de Weerd ;lêdde iis allegear wiis? was dan bij het dagconcours. „Hymne aan heer Gaarman van Bolsward die in wak in het Ijsselmeer elke dag een Mannichien halde fan krityks mar allinne yn gefal hja it der mei iens binne Kroonprins Constamijn van Griekenland en zijn geliefde, de Deense prinses Anne Marie, genieten van een wandeling in de paleistuin in Athene Grote keuze fantasie of manchester mans broeken f 1,25, prima gemaakte blauwe baaitjes f 1,75, dito zeilboksen f 1,50, reuze beste, wijde dames nachtjapon 79 et-, prima tandenborstel in etui 10 ct. Al les bij de Wolwinkel van Muizelaar. Grammofoonplaten o.a. „Hans Mossel” a f 1,L. J. de Haan „Het radiobuis”. Finale verkoop Koemelkerij met uitgang in eigen gebruik bij de heer J. Deinum in de Witherenstraat. Geboden f 1870, Bols wards Nieuwsblad Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad dy’t it om it strykjild to krijen is. Hwant alles is nou wer frij, as de hierjierren om binne. De regearing woe it sa ha. Minis ter Marijnen riddeneart sa: de iene boer kin folie mear as de oare, as wy de prizen nou frij litte, sil dy boer it keapje dy't der it measte ut meitsje sil. En dêrmei is de lanbou tsjinne en it algemien bilang ek. Hwant sa komme de beste boeren oan bod. Hoe nayf en hoe koartsichtich dy rid- denearing is, kin wy nou skielk alle wi- ken sjen. Hwant it mist üs net, de nota rissen krije it wer drok mei forkeapingen, as it sa trochgiet as yn Roardahuzum. De frij aide pleats hat alle kans, dat hy üt- mekoar fljucht, nou ’t de fiif, seis perse- len sa heech biskreaun binne. Der wiist ek op, dat it hüsperseel mei 16 pounsmiet lan navenant leech biskreaun is. Dat stiet namlik op 47.816 goune. Stelt men nou de lanpriis op it gemiddel de fan it oare, dat is 2500 goune de pounsmiet, dan bliuwt der foar de pleats seis mar 8000 goune oer. Dêrmei is dan teffens biwiisd, dat it spul net sa bést meat wie. De pleats sil dus wol ütmekoar fléane en ünderskate lju krije in kavel lan foar gemiddeld 2500 goune de pouns miet. Der binne lytse gebrükers en grea- tere by, fékeaplju en rintenierboeren ek al. It risseltaet is dus krekt oarsom as de Minister de keamer foarhalden hat. len fan de frij seldsume greidebidriuwen fan lyts hündert pounsmiet, dêr’t in sterk bi- druiw op festige wie en bliuwe koe, wurdt nou forskuord en komt yn bannen fan fiis, seis nije eigners. Inkelden sille it seis bruke wolle, oaren sille it forhiere. By dizze keappriis fan 2500 goune, dêr 't foar de eigner jit grounlêsten dit jier mei twa kear sechtich opsinten meal- jild en oare lésten bykomme, soe de eig ner nedich 120 goune hier ha moatte om Toenadering tussen Engeland en Italië. Opening le gedeelte Rijksweg 43, n.l. ’t traject Afsluitdijk-Harkezijl door de Commissaris der Koningin in Friesland. J. Sjaarda te Arum 25 jaar vrachtrijder Benoemd tot directeur van het Post- en Telefoonkantoor te Workum de heer P. Schmidt. „Dat was in onze tijd anders”, horen opgroeiende kinderen hun ouders vaak zeggen, als het gaat over eet- en drinkgewoonten en die van nu worden vergeleken met die van voor de oorlog. Soms is een schouderophalen het antwoord. Is het wel zo? Zou het geen verbeelding zijn? Dat er toch wel iets Veranderd is bewijzen de con crete cijfers, die onlangs de heer F. L. Hartong noemde in zijn inleiding gehouden op de j.l. Machevo, die in de jaarbeursgebouwen op het Croeselaanterrein in Utrecht werd gehouden. De het driehonderdtal zwanen en een vij: zend eenden voedert, nam daar dezer da gen een grote zeearend waar, een roof vogel, die in normale omstandigheden in het hoge noorden bivakkeert en hier hoogst zelden wordt gezien. Het roofzuch tige dier had hier bij de uitgeputte die ren een gemakkelijke prooi en richtte ’n grote ravage aan. De volgende dag moest de heer Gaarman constateren, dat er minstens een vijf tal zwanen was ver scheurd. In dit verband wijzen we er nog op, dat het zeer gewenst blijft oud brood voor deze voedering bij hotel „De Wijn berg” te bezorgen. De voedering neemt p. dag 40 a 50 witte broden. Staat ter dekking gereed een L.H. Ram bij D. Molenaar, Schraard. Dekgeld 30 cent. Se. binne oan ’t slydzjen fan moandei oan’t snein: de dokter, de slachter en de kastlein. en glydzje tsjin winkelman grienteman en koumelker Hein Binne dy minsken wol allegear wiis? Se beljeije oer it spekglêdde iis WRICHTICH! Spanning tussen de Duitse legerleiding en de combinatie Hitler-Goenng-Goeb- bels. stegen, maar daarnaast moet nog altijd suiker worden ingevoerd, hoewel er weer veel suikerhoudende goederen worden geëxporteerd. Dit maakt het moeilijk de stijging in juiste cijfers uit te drukken, maar een stijging is er zeker. Het is de distributie geweest, die het jamverbruik stimuleerde. Na afloop is het tot een vrij constant niveau teruggelopen, dat hoger ligt dan dat van 1938. Er is een stijging in het gebruik van cho- colade-artikelen na een inzinking in 1948 Het verbruik van tarwebloem en meel is afgenomen. Wat rookartikelen betreft het volgende: Het roken van sigaren is afgenomen, hoe wel er na 1950 weer een stijging intrad. Een probleem is dat het grote aandeel handenarbeid in de sigarenindustrie de prijs ongunstig beïnvloed. Bij sigaretten is er een voortdurende stijging geweest ten opzichte van 1938 tot 305 Het toenemende roken van dames is mede een van de oorzaken. Het verbruik van rook tabak is na een aanvankelijke daling se dert 1952 vrijwel constant gebleven. Samengevat kan men dus zeggen, dat uit de cijfers blijkt dat de welvaartsstijging in het algemeen een stijging van het ver bruik van voedings- en genotmiddelen met zich heeft meegebracht. Men mag zelfs aannemen, dat het ge bruik van sommige produkten nog zal toenemen. Alleen de vanouds traditionele voedingsmiddelen (aardappelen en meel- kostj daalde. Kort gezegdonze voeding is luxer geworden. In de gesprekken over dit onderwerp hebben de ouderen dus toch wel érgens geüjk. in reedlike rinte to meitsjen. Mar de Pachtwet jowt him heechstens permisje foar it losse lan om sechtich to freegjen. Dat is de helt fan it reedlik rendemint. En as de Minister nou in lyts bytsje for- stan hawn hie fan boereaerd en mentali teit, dan soe hy al lang bigrepen hawwe, dat dizze wanforhalding ünbisteanber is. Hjir wurde mouwen oanpast, hoe dan ek. Ek neist de offisiële pachtpriis, dy’t de Grounkeamer fêststelt, sille de lju har wef yn allerhanne bochten wringe om mekoar to finèn Hoe't dy bochten binne, sil ik mar leaver oer swije, dy’t un derlining hat op dit gebiet, wit it seis wol en de oaren is hiel hwat smoarge en ündogenske streken bisparre bleaun. het aanvankelijk bierverbruik man per 10.11. gedaald, daarna is er een t tot die in 1961 tot Ook koraalspel van hoge klasse. „Asaf” dat iets eerder optrad vormde qua num mer wel een zeer sterke tegenstelling. ,,A’ Simple Seenade” van M. Boekel is wel geheel anderssoortig. Persoonlijk kon dit nummer ons te weinig onder de in druk brengen. Dit vrij grote korps mag men anders evenmin als haar dirigent, onderschatten. Men deed z’n best er kwam ook veel goeds, maar voor dir. en leden was het wel ’n beetje jammer, dat de le prijs hoewel heel dichtbij benaderd, niet verkregen werd. Hoogst greep nu Mak- kum op dit twee-daags concours, ’t Hei debloempje” van Harkema-Opeinde met 1141/2 p. le pr. met lof, 94 kor.; ’t jeugd- korps ,t Jong Heidebloempje (15 leden) 110 pnt. met lof 86 kor. Twa fan de trije brochten mear ats in ton mear op as de gebrükswearde, de trêdde mei swier lan bleau under dy priis. For- e is it feest ek yn Fryslan bigoun, pleats fan lyts nündert pounsmiet e feiling gie. Ek hjir wie de bi- langstelling bysünder great, dat is maklik to bigripen. Der komme nou net mear al- linnich lju, dy’t in pleats keapje wolle, der komme ek guon, dy’t graech in stik deze actie deelnemen, lan derüt ha wolle en net to min de lju, met 94 pnt, eveneens een 2e prijs, haar koraalspel pp een minder hoog peil dan van Tzum. Dir. Wijbenga had de Crish Suite van Eric Ball genomen. Ook hier veel verdienstelijks, maar het geheel nog niet af. Lemmer („Crescendo”) was op dag-con- cours met 106 ptn. hoogst. Veel loffelijks „Wubbenus Jacobs”” van Arum, dir. C. G. Roelofsen wist in de ere-afd. met 106 pnt. aan de top van dit concours te ver schijnen. Zij bracht van M. Boekel: A. Simple Serenade”, een prachtvolle weer gave, le pr. 106 pnt. en mooi koraalspel dat 87 pnt. verwierf. Ook „Oranje” van Witmarsum kon onder leidin; J van Strien op een le j gen met 1001/2 pnt. en 87 voor koraal. Zij speelde „Ouverture The Explorers” van Yorke Mellema. 2e dag In de eerste afd. trad aan het einde van de morgenuitvoering „Hosanna” v. Wons dir. B. Hooghiemstra op met een prachtig nummertje ,,’t Impressario in Augustie” van Cimarosa, arr. P. Mol. Deze tijdgenoot van Mozart wist prachti ge muziek te componeren, dat kon men ook bij deze uitvoering wel vaststellen, al wist dit kleine korps zulks niet volledig tot-uitdrukking te brengen. Iets wat on der deze bezwaarlijke omstandigheden geen verwondering behoeft te wekken! Maar er zat veel goeds in. Haar koraal spel kon ons minder bekoren. In de afd. Uitm. kwam „Concordia” van Welsrijp en „Wilhelmina” van Ooster- end(Henn.) uit, beide onder leiding van de heer S. Wijbenga. Met haar 23 leden in een zo hoge afd. te Merkwaardig is, dat er in het algemeen ten opzichte van 1938, de laatste 25 jaar dus, een sterke stijging is in het gebruik van vrijwel alle dranken. Zo is de voor consumptie benodigde melk b-v.ongeveer 164 van de hoeveelheid van 1938. De toename van de produktie bedroeg in dezelfde periode „maar” 27% Was om een geheel andere drank te noemen - sedert 1938 met 14.9 liter per jaar naar 10.11. gedaald, daarna sterke stijging ontstaan, die nog niet stilstand is gekomen en di: 1961 26.4 1. was opgelopen. De nodige brouwcapaciteit is daardoor tot 23.6 van het vooroorlogse opgelopen. De reclame met de bekende slagzin „Het bier is weer best” heeft dus wel resultaten afgeworpen. Nu daarnaast ook de export van Nederlands bier sterk is toegenomen tot meer dan het zevenvoudige van 1938 is de totale produktie veel meer gestegen dan de binnenlandse behoefte noodzake lijk maakt In het distributiesysteem kwam eveneens sterke wijzigingen, zodat de verhouding fustbier 75 tegen flessenbier 25 van 1946 radicaal wijzigde in 40 fustbier tegen 60 flessenbier thans, een teken dat veel meer mensen dan voorheen een paar flesjes in huis nemen. Ook het wijnverbruik is sterk toegeno men, zodat de verwerking ten opzichte van 1938 bijna 27-4 bedraagt. Een der oorzaken van dit grotere verbruik moet gezocht worden in het meer bekend wor den van de wijn bij grote bevolkingsgroe pen door het stijgend toerisme naar de zuidelijke landen. Ook in het gedistilleerd is de binnenlandse behoefte op grond van het gestegen verbruik per hoofd en de be volkingstoename op ruim 217 geko men. De soms nog gehoorde mening, dat het gebuik van alcoholia sterk zou zijn afgenomen wordt door deze cijfers toch wel weerlegd. Hoewel over de afzet van frisdranken geen officiële gegevens be kend zijn, geven onofficiële, schattingen voor 1938 een gebruik van ongeveer 4 1. per hoofd en thans een gebruik van het viervoudige hiervan. De produktie steeg Zelfs tot 5-20 Hiervan komt 37 toe aan de cola, tonic en „up” dranken. Van het resterende wordt 90 in de sinas dranken omgezet. De fabricage van vruchtensappen schommelt sterk. In 1954 werd er 92,1 duizend ton vers fruit ver werkt, in 1955 liep dit terug tot 77 dui zend ton, in I960 was dit 105,3 duizend ton. Dit hangt natuurlijk samen met meer of minder gelukkige oogsten. Het verbruik van koffie is weer stijgende, terwijl die van thee tamelijk constant is, evenals van cacao in poedervorm. Om nu van de dranken af te stappen iets over het gebruik van vet, boter, marga rine en vlees. De algemene opinie, dat het vetverbruik zou zijn teruggelopen, klopt niet met de werkelijkheid. Het zal voor velen een verrassing zijn te horen, dat ’t totale vetverbruik per hoofd van 1938 met 23,7 kg steeg tot meer dan 31 kg thans. Het is trouwens onze bevolking in doorsnee goed aan te zien. Het boterver- bruik is na een inzinking sedert 1952 weer aan het stijgen en bijna op voor oorlogs peil teruggekomen. De moeilijk heden in de afzet worden dan ook meer veroorzaakt door een tendens tót dalende export, dan door een verminderd gebruik Prijstechnisch staat boter in concurrentie met de margarine. Het gebruik van dit laatste podukt is enorm gestegen ten op zichte van 1938. De binnenlandse omzet steeg tot 368 voldoening geweest zijn om een le prijs te bemachtigen. Want de jury was geen St. Nicolaas, die met prijzen strooide, op het dag-concours werden slechts 3 eerste prijzen toegekend. Uit de lezerskring van B.N. namen ook uw diverse korpsen deel aan dit zaalcon cours. Bij het dag-concours waren dit: Tzum, en Spannum, bij het avondfeest: Arum en Witmarsum. In de le afd. bracht „Prijst den Heer”, Tzum, dir. S. Tiemersma: „Three Day’s” van W. Rimmert (arr. G Mol) ten ge hore. Hoewel er veel viel te prijzen, o.a.: mooie klank, moest toch met een hoge 2e prijs 96 pnt, genoegen worden geno men koraal 85 pnt. „Oranje”, Spannum (afd. Uitm.-) kreeg Hwant de nije Wet skriuwt har foar, dat hja dizze earste keap fêststelle moatte op de saneamde: „verkeerswaarde”, dat is de merkwearde. Mei inkele wiken krije hja fan it kantoar fan de registraesje in op- jefte fan forkofte pleatsen en lannen en de prizen, dy’t dizze opbrocht hawwe. En dan MOATTE hja dy prizen oanhalde by it fêststellen fan de „earste keap”. Giet it dus sa troch as yn Roardahuzum bigoun is, dan sit er neat oars op, oft de Groun keamer wurdt twongen om in hierdeboer, dy’t it rjucht fan earste keap bruke wol, birjucht to dwaen, dat in pleats fan sawn- tich pounsmiet mei in aide pleats, foar him as hierder to krijen is roar sahwat hundert en fiif en sawntich tüzen goune. Gean der mar oan stean. Nou soe men yn oare bidriuwen de kop pen al lang bymekoar stutsen hawwe, om of to praten, dat men net heger gean soe as in reedlike priis. Mar, dy’t dat for- wachtet op dit gebiet is jit in greater na- iveling as de Minister. Dat spilet gjin minske klear. Hwant in dokter of hout- fabrikant hoecht nea bang to wezen, dat in boer him syn praktyk of fabryk óf- keapet, mar in boer kin alle dagen for- wachtsje, dat dizze minsken of oaren syn pleats keepje. It iennichste soe wêze, dat men it docht as yn Denemarken, dêr ’t men in Wet makke hat, dat alle lju, dy’t in pleats keapje, der seis op buorkje moat te. Dan wie it gau üt mei dizze ünsmaek- like grappen. Né, roar de boerestan wie it gjin feest yn r hwerby it bistean fan in hushaiding offere is oan de gryp- en goklust fan mannichte, alles under hege goedkarring fan in oerheit, dy’t op syn sêftst sein, net wit hwat se docht. Hwat hat (gabe Skroar us hjoed p to sizzen 1 Safier binne wy nou wer, nou’t de Pacht wet fan Minister Van Schaick 25 jier bi- stien hat. Groun is wer spekulaesje-objekt wurden foar alleman. In minister van deselde partij as Van Schaick hat it skoandere wurk fan syn foargonger wer üngedien makke en de mearderheit fan de Keamers hat him jam- mergenóch folge. Lest men de keamer- forslaggen nei, dan docht bliken, dat Mi nister Marijnen mient, dat it mei de for- hierings gelyk bliuwe sil. Mar syn ün- kunde hat him hjir bliid meitsje litten mei in deade mosk. De hierèn sille krekt sa lang kronkelje oant hja wer it peil fan it rendemint birikt hawwe. De sluchslim- men sille de forstap wol nimme en de oaren komme dan fanseis. En dêrmei sil le de boeren, dy’t féprizen, oer de aloan stigende leanen en lésten om rack holpen wêze! Har eigen organen meije nou it léste haldfêst fan de hierder, syn rjucht fan earste keap, mei om hals bringe. rigent zich ook inspande toch niet genoeg opbrengen voor een eerste prijs. „Entrange and March of the Peers” van Sullivan-Mellema vraagt veel van de uit voerenden. Naast zeer goede momenten waren er de minder juiste, de inzinkin gen, onder deze omstandigheden verklaar baar. „Wilhelmina” was qua ledental (30), gelukkiger, maar hoezeer verwonderden wij ons toen allen hun plaatsen hadden ingenomen. Was dit een jeugdkorps? ’t Leek er op! Vooraan telden we er zeker meer dan 10 zeer jeugdige muzikanten, zelfs bij de bugels waren ze ingedeeld. Wijbenga kwam met een prachtig mm- mertje „Princelville” van G. Boedijn, dat we reeds op de le dag leerden waarderen. En „Wilhelmina” bracht het met veel klank, kleur, transparant en gevoelig. Dat moest wel een beste le prijs Worden o.i. ook haar koraal was mooi van klank. In de ere-afd. kwam „Asaf” van Lollum uit, dir. S. Tiemersma, in de Sup. Eere- afd. de hoogste van de Bond. „Hallelu jah” van Makkum, dir. P. Bakker. Laatstgenoemd korps kan gerekend wor den tot een der beste ensembles van de „Oude Bond” en ook in ledental behoort Makkum tot de eersten. Misschien dat Drachten nog een paar meer heeft. Het was dus geen wonder, dat de ver wachting wat de prestaties betrof, hoog gespannen waren bij het luisterend bliek, dat nu gelukkig heel wat talrij. 3 de Zee” van Kors Monster was door Bakker gekozen. Machtige muziek, machtige verklanking, directie daaraan recht evenredig! weinig, kon „Concordia” hoezeer haar di-1 Een storm van applaus volgde. Het ligt in het voornemen van PTT om op 21 maart a s. in het kader van de anti- honger-actie der Ver. Naties een serie van twee speciale postzegels, t.w. 12 en 30 ct, zonder toeslag uit te geven. Voor zover thans bekend zullen ongeveer 100 postadministraties over de gehele we reld door uitgifte van één of meer spe ciale postzegels aan c Se skeppe en skreppe se jowe ’r neat om de ferver, de bakker en syn feint Tom! Se glydzje en ride nou fan komsa, nei d’alve stêdden ta en yn in omsjoch werom Se reedride oer it spekgV Binne dy minsken wol WRICHTICH! Dit tiende zaal-concours toonde weer overtuigend aan hoe in de kring der leden van genoemde bond waardering bestaat voor deze concoursen. Voor elk der beide dagen waren een kleine dertig ensem bles ingeschreven, waarvan de eerste dag enkele absent bleven. Voorzitter Ybema van Molkwerum wist ook nu op zijn eigen uitstekende manier voor een goede leiding te zorgen nadat door hem geopend was met gebed en ’n kort woora van welkom, gericht tot de aanwezige directeuren en leden der ver. maar vooral ook tot de jury, de heren W. Stein, Zaandam, en Posthumus Venlo. Daarna kon als eerste korps optreden het pas toegetreden lid „Euphonia” te Bak huizen, o.l.v. direct. Joh. de Vreeze. En voor deze nieuweling moet het een grote Het vlees verbruik is na de afloop van de distributie weer geleidelijk opgelopen en boven het vooroorlogse gebruik gekomen. De stijging was het grootst bij de ver pakte vleesprodukten. Ook het kaasverbruik is (na een diepte punt in 1950) weer geleidelijk op het vooroorlogse niveau gekomen. De nieu we kaassoorten vonden vooral hun weg in de export. Frappant is de stijging van het eierverbruik, dit in tegenstelling met de groente, waarvan het verbruik per hoofd slechts weinig steeg. Wel nam het gebruik van conserven sterk toe n.l. tot 244,5 Het verbruik van aardappelen per hoofd is sedert 1938 ge daald, dat van aardappel-meelprodukten steeg. Na een aanvankelijke stijging van het binnenlands fruitverbruik is er echter weer een daling ingetreden tot een ver bruik, dat echter nog boven dat van 1938 blijkt te liggen. De witsuikerproduktie is tot 300 ge- te. Dan wie it gau üt mei dizze ünsmaek- grappen. foar de b Roardahuzum, mar in tryste fortoaning, hwerby it bistean fan in hüshalding op- offere is oan de gryp- en goklust fan de mannichte, alles under fan in oerbeit, dy’t op syn sêftst sein, net wit hwat se docht. genoemde bond waardering bestaat deze concoursen. Voor elk d< dagen waren een kleine dertig NEI ULRUM IS IT NOU EK FEEST YN ROARDHUZUM De trije pleatsen, dy’t okkerdeis yn it Grinzer doarp Ulrum op buorden kamen, hawwe tige de bilangstelling hawn. It wiene de earste buorkerijen, dy’t publyk forkoft waerden nei de fatale datum fan 1 jannewaris 1963. - - de gebrükswearde, de trêdde line wike is it feest ek dêr’t in yn earste 'S

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1963 | | pagina 1