RUSSISCHE ECONOMISCHE
PLANNEN VOOR 1963
Wie het kleine niet eert
X
Investeringen nemen af
Jarige mag geen feest vieren
Het weer in onze
Deventer kandidaat
Verband tussen roken
en hartziekten
Verdeling van
industriewoningen
Gouden filmpjes
Rug waer
omgeving
K
Bedelvrouw! je had
125.000—
alle
fraré»se
T*,
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Waarin opgenomen: De Bobwtrdsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
l
1
BL
^■*'1
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1963
102e JAARGANG
No. 11
|i
MONUMENT VOOR GEVALLENEN OP DE ATLANTISCHE OCEAAN
worden
gedrang
de plan-
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 13.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
DEMONSTRATIES IN WEST-DUITSLAND VOOR ENGELANDS TOE
TREDING TOT DE E.E.G.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reducjie
In het weekblad van de Ned. Bond van
Gemeente Ambtenaren wordt een secre-
taris-betrekkink te koop gevraagd.
It gewisse
is de handichste advokaet
dy't der bistiet
De nieuwe Deventer kunstijsbaan zal
door de afgevaardigden van de Konink
lijke Nederlandsche Schaatsenrijders-
bond kandidaat worden gesteld voor de
organisatie van de Europese kampioen
schappen hardrijden op de schaats voor
heren 1964. De beslissing over de plaats
waar de wedstrijden worden gehouden,
zal begin juni op het jaarlijkse congres
van de International Skating Union ge
nomen worden.
variërend van combines voor de oogst van
mais en kuilvoer tot melkinstallaties
worden geproduceerd. Vol trots meldt ’t
jaarplan verder, dat 178.000 metaalsnij-
oanken zullen worden vervaardigd, waar
mee men tenminste op één punt de Ame
rikaanse produktie overtreft.
Bolswards Nieuwsblad
houding nog geen verandering gekomen.
Ondanks een storm van protesten. Berkel
is bijzonder gedupeerd. De viering van
het duizendjarig bestaan van de gemeente
moet nu een min of meer huiselijke- en
vooral plaatselijke aangelegenheid wor
den, zónder minister, zonder vooraan
staande figuren, die in hun spoor altijd
pers, film en televisie meebrengen. Ber
kel Rodenrijs zal voorgoed in de scha
duw van Rotterdam blijven. Die ene, zeer
zeldzame kans om ook eens in de lande
lijke belangstelling te komen zal onge
bruikt blijven liggen. Omdat een rijks-
daalder per inwoner volgens de provin
ciale bestuurders een te grote belasting
van het gemeentelijk budget is. Juist in
een tijd, waarin meer en meer in Neder
land aandacht wordt besteed aan de klei
nere centra en men de waarde daarvan
begint te beseffen, is het bijzonder teleur
stellend, dat een gemeente wordt gedwon
gen zich provinciaals” te blijven gedra
gen en dat er onder de huidige omstan
digheden verschil wordt gemaakt ook
al gebeurt dat misschien onbewust tus
sen kleinere en onbekende gemeenten en
grote steden, waar men immers ook ge
wend is aan grootse festijnen meer dan
een rijksdaalder per inwoner te besteden.
Een groep artsen die aan een Londens
ziekenhuis zijn verbonden verwacht in
staat te zijn de gezondheidsrisico's af te
meten waaraan zware rokers met hart
afwijkingen zich bloot stellen.
Zij hopen over ongeveer drie jaar de re
sultaten van hun onderzoek te kunnen pu
bliceren. De artsen, die het verband tus
sen het roken en hartziekten bestuderen,
hebben proeven genomen ten aan zien
van de uitwerking van tabaksrook op nor
male harten.
Nu zullen zij de gevolgen van het roken
op mensen die hartaanvallen hebben ge
had of die hartafwijkingen hebben na
gaan. Ook zullen zij trachten vast te stel
len wat de uitwerking van het roken is op
de bloedsomloop in de benen. Experi
menten die met vijftien gezonde patiën
ten zijn genomen wijzen erop dat net ro
ken de bloeddruk ongeveer evenveel ver
hoogt als een 1
produktie van produktmiddelen met 8%
procent en die van consumptiegoederen
met 6,3 proc. toenemen. Het merendeel
van de investeringen zal worden besteed
aan de chemische sector. In deze nieuwe
bedrijfstak zal zelfs 36 procent meer geld
worden gepompt dan in 1962. De Sov
jet Unie wil kennelijk alles op alles zetten
om de prestaties van het Westen ook in
de chemische sector op zijn minst te eve
naren. De produktie van de chemische in
dustrie zal met 17 procent moeten wor
den opgevoerd volgens het nieuwe jaar
plan. Speciale aandacht krijgt ook de pro
duktie van kunstmest. Nieuwe kunstmest-
fabrieken zullen worden gebouwd in de
industriële centra Sjtsjekinsk, Woskre-
sensk en in de Basjkierse republiek.
In Grodno en Soligorsk, allebei steden,
die na de oorlog tot ontwikkeling zijn
gekomen, zullen resp. een stikstofkunst-
mest- en een^kalichlooraatfabriek in ge
bruik worden genomen.
De 248 industriewoningen, die aan Fries
land zijn toegewezen, zijn door Gedep.
Staten als volgt verdeeld:
190 woningen aan de diverse kernge
meenten, t.w. 60 aan Leeuwarden20 aan
Heerenveen, Smallingerland en Sneek en
10 aan Achtkarspelen, Dokkum, Harlin
gen, Lemsterland, Ooststellingwerf, Tiet-
jerksteradeel en Weststellingwerf.
58 woningen aan niet-kerngemeenten m.
enige industrie, t.w. 6 aan Haskerland,
Idaarderadeel en Opsterland; 4 aan Bols-
ward, Ferwerderadeel, Franeker, Gaaster-
land, Kollumerland c.a., Utingeradeel en
Wonseradeel; 2 aan Baarderadeel, Het
Bildt, Hem. Oldeferd, Rauwerderhem,
Workum en Ijlst.
Tegelijk hiermede hebben Ged. Staten
27 woningwetwoningen uit de bestaande
provinciale reserve verdeeld, t.w. 4 aan
de gemeenten Barradeel, Dantumadeel en
Wymbritseradeel; 2 aan Doniawerstal.
Franekeradeel, Leeuwarderadeel, Menal-
dumadeel, Oostdongeradeel, Terschelling
en Westdongeradeel; 1 aan Hennaardera-
deel.
De meeste van deze woningen zijn insge
lijks bestemd voor de huisvesting van
personeel van industriële bedrijven.
2e week februari 1913
Hoewel Wonseradeel meer dan 200
nieuw gebouwde huurwoningen telt, be
staat er toch woningnood.
In Medemblik wil men de kermis inkrim
pen van 9 dagen tot 5 dagen.
Adv.; Te koop aangeboden acht jonge
kippen en een haan. Alle aan de leg.
Te Arum zal worden gesticht een afslag-
terrein met gebouwen voor de koop van
aardappelen. De afslag heeft tweemaal
per week plaats.
De heer H. W. Witte, die ongeveer 17
jaar aan het hoofd van de fabriek Hol-
landia stond, gaat Bolsward verlaten, we
gens benoeming tot dir. der fabriek te
Purmerend.
De Opperste Sovjet van de USSR, het hoogste „parlementaire” orgaan van de Sov
jet Unie, heeft het economisch plan voor 1963 goedgekeurd. Volgens dit plan moet
de landbouw in Rusland dit jaar méér produceren dan ooit tevoren. De cijfers spre
ken zelfs over 34 miljoen ton melk, 4,2 tot 4,5 miljard poed graan (de Russische
poud graan is ongev. 16 kilo), 9,5 milj. ton vlees en gevogelte, 68,8 milj. ton
suikerbieten en 5,3 miljoen ton katoen. De algemene economische situatie in Rus
land is volgens de Opperste Sovjet aanmerkelijk verbeterd. De opgaven van het in
1959 begonnen Zeven jarenplan kunnen volgens het jaarplan zelfs worden over
troffen. In het algemeen zal meer aandacht worden besteed aan de produktie van
consumptiegoederen.
De krite Boalsert hield in de Doele een
priissprekkerij.
Bij de veehouder T. de Boer werden eni
ge eendeeieren op het ijs gevonden.
De bouw van het badpaviljoen te Hinde-
loopen gegund aan de heer Van Bergen
te Workum. Naar verluidt is het z.g. Slot
te Hindeloopen door verkoop overgegaan
in handen van de burgemeester E. J. G.
Avenhorn van Nauta.
In Ponn en Miurd en hebben studenten gedemonstreerd voor En getands toe
treding tot de Gemeenschappelijke Markt. Op de foto een beeld van de de
monstratie voor de Franse ambassade in Bad Godesberg Bonn
Hwat hat Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Woensdagavond waren er aanwijzingen
voor iets hogere temperaturen in de ko
mende dagen en in kracht toenemende
wind met later kans op sneeuw. De baro
meter boven Scandinavië steeg toen ech
ter weer wat de beweging van depressies
met zachtere lucht van de Oceaan ten wes
ten van Portugal zal vertragen.
Meer welvaart?
De belofte van Chroestsjov om de Russi
sche bevolking meer welvaart te geven
zal men proberen tot iedere prijs na te ko
men, mits de ruimteprojectfcn en de mili
taire uitgaven er niet door in het gedrang
komen. Dit jaar zullen volgens de plan
ning in Rusland 914 duizend koelkasten
en 2 miljoen 200 duizend wasmachines
worden geproduceerd. Gerekend naar de
grote bevolking zijn dit echter nog slechts
druppels op een gloeiende plaat.
Merkwaardig is het, dat Rusland blijft bij
de produktie van slechts een gering aan
tal auto’s. Zelfs vrachtwagens zullen op
slechts kleine schaal worden geproduceerd
Daarentegen wordt veel meer aandacht
besteed aan de vervaardiging van land
bouwmachines.
Dit jaar moeten 325 duizend tractoren de
fabrieken verlaten. Verder zullen 97 ver
schillende typen landbouwwerktuigen
De plannen, zoals deze op de gemeente-
lig. De 13 raadsleden konden zich buigen
tafel werden gelegd, waren niet kleinzie-
gen over een programma, dat er niet orri
loog. Van mei tot eind augustus zou Ber
kel dit jaar in'het teken van het millen
nium staan. De openingsdag (10 mei)
zou beginnen met een herdenking in del
Ned. Hervormde Kerk.
Minister Toxopeus (binnenlandse zaken)
zou als regeringsvertegenwoordiger ere
gast zijn. En natuurlijk Commissaris Klaa-
sesz van Zuid Holland, burgemeester
Van Walsum van Rotterdam en zijn voor
ganger, de liberale voorman prof. Oud -
merkwaardig, want juist het tienduizend
koppen tellende Berkel Rodenrijs heeft
géén VVD-er in de raad.
Andere onderdelen van de feestviering:
de opening van een sport- en recreatie
centrum waarde vierhonderdduizend
gulden waarbij alle prominenten uit
de Nederlandse sportwereld blijk van be
langstelling zouden geven. De uitgifte
van een gedenkboek, geschreven door dr.
Van Egeraat, de nationale toeristische
pennevoerder, en Annie M. G. Schmidt,
de allerbekendste ingezetene van de Zuid-
hollandse gemeente. Achttienhonderd
schoolkinderen zouden een herdenkings-
tegel krijgen. Het ontwerp is al klaar.
Berkel zou alles slaan met een „Berkel-
dag”, waarop alle Nederlanders met deze
schone naam welkom zouden zijn. Alles
was klaar voor een feeërieke herdenking
in het oude hart van de gemeente, naast
de Hervormde Kerk, waar een klank- en
lichtspel zou worden gegeven.
Zou. Want de feestelijkheden in de al
oude, rustieke gemeente Berkel en Ro
denrijs gaan waarschijnlijk niet door. Het
bedrag, dat net gemeentebestuur als ga-
rantiesom voor de feestelijkheden heeft
Hear’ jim wol de bolle wyn?
Rin der ris yn
,a
rin der ris yn
Doch as Fetsje Wünderbroek
en swaei ris mei in skjine doek
en swaei ris mei in flugge han
de wyn üt doarp en greidelan
Hear’ jim wol de klatter-rein?
Kom oerein
<a.
kom oerein
Doch as Pytsje Wünderryk
en set jim’ blomkes op ’e dyk
en gearre al it -wetter yn
in grauwe pot fan klaei en stien
Hear’ jim wol de lüde wyn?
Rin der ris yn
ja
rin der ris yn
Mar doch ek as Bouke Brij
fan de bargebuorkerij
Hy rint mei syn feintsje Lut
ek dat smoarge waer wer üt
Mart. W. H. de Weerd
Achter de nuchtere cijfers van het nieuwe
economische plan voor de Russische in
dustrie en nijverheid gaan toch, ondanks
de stortvloed van optimistische woorden,
enkele donkere wolken schuil.
Chroestsjov heeft daarvan zelf al meer
malen in verschillende redevoringen laten
blijken. Zo wees hij eind vorig jaar nog
op de noodzaak van speciale maatregelen
voor de uitbreiding van de produktie van
consumptiegoederen en drong hij er zelfs
op aan „gebruik te maken van hetgeen
nuttig is in de kapitalistische landen op
het gebied van bedrijfsorganisatie. Op dit
punt hapert er nog wel wat aan de Rus
sische economische structuur. Steeds weer
opnieuw wordt aangedrongen op inscha
keling van elektronische breinen bij de
(uitvoerige) administratie.
Met deze moderne hulpmiddelen wil men
het monster van de bureaucratie wal aan
de ketting leggen.
Een tweede moeilijkheid in het econo
misch bestel van de Sovjet Unie vormt het
gebrek aan investeringsmiddelen. Bij de
begroting voor 1962 werd het groeitem
po van de investeringen in sommige be
langrijke bedrijfstakken aanzienlijk af ge
remd.
De enorme kosten voor de ruimtevaart-
plannen en de zeer hoge militaire uitga
ven drukken als een zware last op de irf-
vesteringsmiddelen. Vorig jaar moest dit
leiden tot allerlei bezuinigingsmaatrege
len. Zo worden de plannen voor de We
reldtentoonstelling van 1967 geschrapt,
in juni gingen de prijzen van levensmid
delen omhoog en de voor september aan-
gekondigde verlaging van de directe be
lastingen ging niet door. Ook de begro
tingen voor cultuur en sport werden dras
tisch ingekrompen.
Chemische industrie.
Voor dit jaar is meer dan 33,5 mijard
roebel uitgetrokken voor kapitaalsinves
teringen. Als gevolg daarvan moet de
Dreigende wolken pakken zich samen boven de oude, maar nog springlevende ge
meente Berkel en Rodenrijs, enkele luttele kilometers benoorden het gigantische
Rotterdam. Dit kleine schaduwplaatsje in de Zuidhoek van de Randstad Holland
zal dit jaar het duizendjarig bestaan vieren. De sporen van het verleden gaan terug
tot het jaar 963 én dat is een leeftijd, waarop niet veel plaatsen in ons land kunnen
bogen. Het kleine gemeentebestuur van de rustige plattelandsgemeente heeft zich
onder aanvoering van de voortvarende burgemeester L. M. J. Hendrix gezet aan de
voorbereidingen voor eer’ grootscheepse herdenking van dit duizendjarig bestaan.
Waarom zou een kleine gemeente niet één keer de bloemetjes buiten mogen zetten?
uitgetrokken, kan geen goedkeuring vin
den in de ogen van het zuinige College
van Ged. Staten van de provincie Zuid-
Holland. Het gaat om 25 duizend gulden
een rijksdaalder per inwoner van Ber
kel Rodenrijs.
„Wij kunnen niet inzien, dat het juist is
om het gemeentebudget met zo’n last te
bezwaren en adviseren verlaging tot een
bedrag, dat een bescheiden feestviering
mogelijk maakt’,’ schreven de Staten van
Zuid Holland. Men acht in Den Haag ’n
bedrag van tienduizend gulden voldoen-
Op het ogenblik is in deze provinciale
Over de maand januari 1963 hebben we
hier bij Bolsward een gemiddelde etmaal-
temperatuur berekend van -6,3 gr. C. te
gen plus 2,0 gr. normaal. Het aantal da
gen met strenge vorst was 14. Het aan
tal vorstdagen 30 en ijsdagen 21 nor
maal, resp. 14 en 4. Een record was het
gemiddelde minimum over januari in Al-
lingawier -9,8 gr. tegen 0,5 gr. normaal.
De overheersende windrichting was in
januari noord-noord-oost. Uit de waar
nemingen bleek dat de wind in de voor
bije maand voor 81% uit richtingen tus
sen noord en oost waaide! Harde wind il
(kracht 7) was er lange tijd op 1, 3 en
19 januari. De gemiddelde windsnelheid j
was 3.03 Beaufort tegen 3,88 in januari
1962. Enkele neerslagcijfers uit onze om
geving zijn: Wijnaldum 10, Oosterlittens
14, Allingawier 16, Oosterend 23 en
Molkwerum 27 mm, normaal in de louw
maand gemiddeld 55 mm. Volgens waar
nemingen te Makkum was het in deze
eeuw alleen in de januarimaanden van
1917 en 1933 met resp. 7 en 14 mm nog
droger of even droog.
Woensdag 6 februari was het op ons sta
tion te Allingawier de 38ste dag sinds 1
december, waarop de temperatuur de he
le dag onder nul bleef. Het aantal van
dergelijke dagen (ijsdagen) is nu al ho
ger dart in winters als 1891, 1929 en
1956, maar nog lager dan in 1947, 1942
en 1940.
Rondom Bolsward is de vorst nu tot 50
a 80 cm in de grond gedrongen, op veel
plaatsen komen ook dergelijke ijsdikten
voor. In 1940 toen januari ongeveer even
koud was als nu volgde ook een koude
(maar niet koudere) februarimaand.
F
geslagen, blijkt nu haar hele leven lang
elke cent zuinig te hebben gespaard. Op
een bank in Alblasserdam vond de cu
rator vorige week een bedrag van
f 25.000,—.
Voor een deel bestond dit bedrag uit
de geldzakjes, die Sociale Zorg haar
elke week gaf om in haar onderhoud te
voorzien. Elk zakje bracht zij jaren lang
zonder aan te breken onmiddellijk naar
haar safeloket op de band.
Zij leefde van bedelen. Zij nam van straat
alles mee wat van haar gading was en
sloeg dat in haar huisje op. Voor haar
zelf was er amper plaats meer. Toen deze
vuilnisbelt legers ratten aantrok, greep
het gemeentebestuur in.
Men zette het vrouwtje onder curatele,
bracht haar onder in een verpleeginrich
ting en het huisje werd leeggehaald.
Zes arbeiders van de gemeente waren
vier dagen bezig om alle oude flessen,
schoenen, plikken, dozen en kranten weg
te voeren. Er waren vijftien vrachtwa
gens voor nodig. De laatste nam de kar-
revracht straatstenen mee, die ’t vrouw-
kleine inspanning. Over Je dat in november 1962 uit haar huisje in !tje achter haar huisje had opgeslagen.
vrachtwagens oude rommel in had op- dragen verhalen.
i
Op het zuidelijkste punt van Manhattan, Battery Park, zal een groat gedenk
teken komen ter nagedachtenis aan de Amerikaanse marinemannen 4596 in
getal die tijden; de tweede wereldoorlog tijdens de strijd op de Atlantische
Oceaan het leven Lebben verloren. Het monument bestaat uit acht hoge, mas
sieve pylonen, die de namen, rangen en thuisstaten van de gevallenen vermel
den, bekroond door een grote duikende adelaar van vijf ton
Soligorsk, allebei steden,
stikstofkunst-
Een doodarm, zonderling oud vrouwtje,
gevolgen op lange termijn is nog niets te Ridderkerk werd gezet, omdat zij er 15 Sociale Zaken zal de uitgekeerde be-
zeggen.
Wr
