Frysk Orkest in Makkum
met populair concert
f
I
I
t
I
f
I
t
I
i
s
l
De staking in Duitsland
Het westen wil gesprek
over kernproeven
Aan de Burgerij van Bolsward
SJ
d:
Fan de Martinytoer
-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Tragisch ongeval
GJ cv
le Idsegahuizum
Fryske Akademy
bitinkt 25 j. bistean
mei Farrend Kongres
Fan ’t simmer bistiet de Fryske Akademy
25 jier. Op 30 maeije 1938 waerd de stif-
tingsakte opmakke en op 10 septimber
1938 is de iepeningsgearkomste halden.
It leit yn de bidoeling, dat sulveren jubi
leum yn augustus to bitinken op sa’n wi-
ze, dat safolle müglik leden, stipers en
binnen- en bütenlanske relaesjes der by
bitrutsen wurde. Der sil op woansdei 28
en tongersdei 29 augustus in „farrend
kongres” wêze oan board fan de „Prince-
hof”, dy’t troch Fryslan fart en op dat
kongres sille fjouwer thema’s oan bar
komme.
Zilveren filmpjes
to sizzen
DINSDAG 7 MEI 1963
102e JAARGANG
No. 34
SHHBSr.
PIET
Bolsward,
wêze omt it wichtichste fan dizze oerheits-
liivvau. sa. uuuutiy py n -- - ---- - -
ekstra stipe üt den Haech, hwerüt letter wurden is troch de sticnkoal, kin it Noar- boun wurde moatte, dat it net oangiet in
de oanwizing fan Fryslan as probleem- den wurde troch it ierdgas. Grif it sil tiid ünmisber die! fan it folk by de, wal del-
gebied op folge. Troch de oanwizing fan kostje, mar de grounslach is der. Hoe glide to litten. Yn in goede hüshalding
bipaelde yndustry-kearnen en alle aksje, great en hoe bilangryk dizze sack wurde lit men dat net gewurde.
for-1 kin, wurdt düdliker as mei bitinkt, dat
looooooooooooooooooö>
>0QOOOQOÖÖÖÓÖ0QOOOO0OOOOOOOi
Hoorden het gejoel
Voetbal, vreugdetranen
Peter maakte een doel
Heeft die meester Peter
Straks niet raak gedoeld
Al was de strijd heter
Het bravo verkoelt
Peter wordt weer heel gewoon
Onderwijzer zonder kroon
Abonnementsprijj f 1.90 per kw*rual
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertentie» bij contract reductie
H.M. de Koningin en 7..K.H. De Prins
der Nederlanden hebben vrijdagmiddag
een krans gelegd bij het Nationaal AIo-
nument op de Dam in Amsterdam.
Poto; H. M. de Koningin en 7.. K.H. de
Prins worden bij het défilé begeleid door
Dr. J. C. Hooykaas, voorz. commissie Na
tionale Herdenking en Mr. A. B. Roos
jen (rechts), voorz. comité Nationale
Herdenking Militaire Gevallenen.
De burgemeester van
Mr. J. A. GEUKERS
dy dêrüt fuortkaem, meistimming en
i oare manear oan
to pakken. Bigunstige troch de konjunk-
tuer is dizze dynamyske geast fan great
bilang wurden foar Fryslan. Hja hawwe
>ektiven si en litten.
Iden fan it aventuer, hja wiene
yn de bisetting net 1
j. -i— J-i
gemaster Van Tuinen, dy’t
ta bloei bringt en
lei je hanteare, oan
sma, in vakümpan
boargemaster Huisman, dy’t it earmoedigi
Stellingwerf mei
as in swypketop, oan Mr. Oppedyk van
Veen, dy’t earst yn Warkum mar binam-
men yn TytsjreKsteradiel alle mooglik-
heden binut hat, oan Thalen yn Drachten
oan Oosterhoff en Van Hout en al dy
kollega’s, dy’t as 1
gemeenten opstjitti
niveau. 'IT’ J
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
reis door Spanje. Een wals van Strauss
doet het altijd uitstekend. Ook deze avond
zal er één worden uitgevoerd en wel de
Accelerationen Wals.
Het koncert wordt besloten met een werk
je van Franz von Suppé, n.l. melodieuze
en typisch Weense: Ein Morgen, ein Mit-
tag, ein Abend in Wien.
Al met al een programma, dat klinkt als
een klok tegen een zeer lage entreeprijs.
Laten wij met velen dit koncert bij wonen.
den geleden behaalden de katholieken bij
de algemene verkiezingen bijna tweehon
derd stemmen meer dan nu. Op Scharf
werden ook de stemmen uitgebracht van
ongeveer 135.000 communisten en onge
veer 2ÖÓ.000 rechtse liberalen.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Op dinsdag 7 mei a.s., 's avonds om half
acht, zal het Frysk Orkest o.l.v. Alfred
Salten koncerteren in de Ned. Herv. kerk
te Makkum.
Het programma voor deze avond is bij
zonder aantrekkelijk en bestaat uit een
keur van werken, waarbij ouvertures,
volksmuziek, een wals enz. Begonnen
wordt met Symfonie no. 39 van Mozart,
één van zijn drie meest bekende.
Vervolgens kunt u de prachtige en overal
geliefde ouverture „l’Italiana in Algeri”
van Rossini beluisteren, waarna het pro
gramma voor de pauze wordt besloten
met de bekende Hongaarse Dansen 5 en
6 van Brahms.
Na de pauze begint het orkest met een
werk van Rimsky-Korssakow: Capriccio
grote Espagnol. Dit overigens ook zeer popu-
overwinning van de socialisten. 5 maan- laire werk, schiep de komponist na een
man uitgesproken voor een eerbiediging
van de overeenkomst van Genève inzake
Laos, waarbij de neutraliteit van het land
wordt gegarandeerd.
Dat is een zekerè geruststelling, want
vooral van de binnenlandse ontwikkeling
zaj afhangen of men kan spreken van de
handhaving van de neutraliteit van het
land. De communistische troepen in het
Noorden hebben zich de laatste dagen
rustig gehouden.
Staking in Duitsland
In West-Duitsland, dat zich sinds vorige
week eindelijk kan verheugen in een aan
gewezen opvolger van bondskanselier
Adenauer, is in het Zuiden een arbeids
conflict in de metaalindustrie uitgebro
ken.
Ongeveer 100.000 arbeiders in Baden-
Württemberg hebben het werk neergelegd
omdat de werkgevers geen 6 maar slechts
31/2 procent loonsverhoging willen geven.
Doch de werkgevers hebben enige soli
dariteit getoond en hebben alle niet-sta-
kende arbeiders in de metaalbedrijven uit
gesloten, waardoor er in totaal 500.000
arbeiders zonder werk zijn.
Op deze manier willen de werkgevers ver
mijden, dat de strijd wordt gericht tegen
enkele uitgezóchte bedrijven. De vakbon
den vinden nu de gehele staalindustrie
tegenover zich. Bovendien kost het steu
nen van een half miljoen stakers en uit
geslotenen de vakbonden aanzienlijk meer
geld dan het steunen van maar 100.000
stakers.
Oostenrijk kiest president
In Oostenrijk zijn verkiezingen gehouden
voor het presidentschap en de afgetreden
president Scharf is herkozen. Deze socia
listische candidaat behaalde 55,41 procent
van het aantal stemmen, tegenover zijn
katholieke tegencandidaat 40,63 en de
onafhankelijke generaal Kimmel 3,96 pro
cent.
Men beschouwt deze uitslag als een
Zo werd meester Peter
Tn Amsterdam-West
Stukken, stukken beter
Dan de leraarsrest
Elk moet het toch snappen
Niet het peil der les
Maar fortuinlijk trappen
Levert schoolsukses
Zaterdagmiddag heeft in Idsegahuizum,
nabij de ned. herv. kerk ’n ongeval plaats
gevonden, waarbij een scooterrijder dode
lijk is verongelukt.
Enkele jongelui waren met een brommer
aan het aanslepen, hiernaast fietste een
jongen. Deze werden ingehaald door een
verloofd paar op een scooter, op het mo
ment dat de scooter, bestuurd door de 24
jarige P. de Vries uit Sneek, met als duo-
passagiere mej. Trenning, onderwijzeres
aan de chr. school te Makkum, hen zou
passeren, week de fietser uit.
De Vries, die eveneens uitweek om de
fietser te ontwijken, kwam te vallen, met
het tragisch gevolg, dat de heer De Vries
ter plaatse aan zijn opgelopen verwondin
gen overleed.
Alhoewel de twee artsen uit Makkum,
spoedig ter plaatse waren, konden deze
slechts de dood constateren. De verloofde
van de heer De Vries, mej. Trenning, liep jt al
bij dit droevig ongeval geen letsel op.
I
t
De ambassadeurs van Amerika en Engeland hebben een bezoek gebracht aan Chroes-
tsjov om aan te dringen op een nieuwe poging de in december vastgelopen onder-
handelingen over een verbod op kernproeven weer op gang te brengen. Eind vorig
jaar waren beide partijen wat dichter bij elkaar gekomen, toen Rusland het beginsel
van controle op onderaardse kernproeven door middel van zg. zwarte doosjes, ofwel
een automatisch registratie-apparatuur accepteerde. Het aantal controles, dat Rusland
op deze manier wilde toestaan, bedroeg echter niet meer dan drie per jaar, terwijl
de kwestie van plaatsing en bediening in ’t geheel nog niet aan de orde was geweest.
President Kennedy acht drie inspecties te weinig en stond op zeven a tien per jaar,
hoewel volgens sommige deskundigen in de Ver. Staten de noodzaak van dergelijke
inspecties niet bewezen wordt geacht. Maar Kennedy heeft ook rekening te houden
met de gevoelens van het Congres, dat inspecties eist als garantie tegen geheime Rus
sische ontwikkelingen op het gebied van de kernbewapening.
De aandrang tot de stap van de ambassa
deurs is van Engeland uitgegaan, dat fei
telijk aandringt op een bespreking van het
probleem op hoog niveau, vermoedelijk
van de ministers van buitenlandse zaken.
Macmillan zou een succes op dit gebied
in zijn binnenlandse beleid best kunnen
gebruiken. Voor Kennedy gelden derge-
lijke overwegingen niet. Zijn grootste
zorg geldt, niet door Russische ontwikke
lingen te worden verrast en niet de dupe
te worden van Russische ontduikingen
van eventuele akkoorden.
Weinig kans op succes.
Dat er veel kans bestaat, dat Engeland en
Amerika, die bereid zijn de inspecties te
reduceren tot 31 in zeven jaren, succes met
hun stap zullen behalen, lijkt onwaar
schijnlijk, vooral gezien de houding van
Chroestsjov, die enkele dagen voor de
ontvangst van de ambassadeurs in een in-
tervieuw met een Italiaans blad de span
ning in de wereld weet aan de Ameri
kaanse houding inzake het verbod op de
kernproeven, het steunen van de acties
Van Cubaanse emigranten tegen Fidel
Castro en het uitblijven van een vredes
verdrag met Duitsland.
Chroestsjov vroeg zich zelfs af of Rus
land zijn concessie van drie inspecties
niet beter zou kunnen intrekken nu de
Amerikanen de spanning in de wereld
blijven voeden.
Afgezien van de vraag of Engeland en
Amerika enig succes met een dergelijke
stap zouden kunnen boeken, kan men
zich afvragen of het tijdstip wel goed is
gekozen..
Sinds enige tijd doen vrij hardnekkige
geruchten de ronde, dat er vrij grote
spanningen in Rusland heersen en dat
Chroestsjov, onder welke druk dan ook,
een gedeelte van zijn functies zal gaan
j 1 T'x 1 111-
vastere vorm gekregen door de opmer
king
verg:
beidersklasse, aldus Chroestsjov, moet
bekwame leiders hebben en in dit verband
wees hij er
tegenwoordige functies in partij en staat
Druk op Chroestsjov
Wat is nu de druk, waarover de geruch
ten spreken? Volgens sommigen, en niet
de minsten, is deze druk niet anders dan
de druk van de leeftijd en gezondheid,
die Chroestsjov zal nopen, zich minder
met de dagelijkse gang van zaken bezig te
houden. Deze waarnemers verwachten,
dat hij op de bijeenkomst van het centrale
comité op 28 mei zal aankondigen, dat
hij zal aftreden als premier, maar dat hij
secretaris-generaal van de partij zal blij
ven.
Anderen menen, dat de druk op Chroes
tsjov vooral van politieke aard is en dat
zijn tegenstanders in de leiding Van staat
en partij Chroestsjov zullen kunnen dwin
gen zijn politieke koers te herzien, toe
nadering tot China te zoeken en de soepe-
De tredde dei, freed 30 augustus wurdt
de „Lauwerssé-dei’’ halden (gearkomste
yn Dokkum en boattocht nei de Lauwers-
séwurken'j en de sneons, 31 augustus,
wurdt de bitinking ófsletten mei de jier-
gearkomste, in resepsje en in feestjoun.
le week mei 1938
De wekelijkse vergaderingen in ’t Volks-
gebouw te Bolsward worden tot nadere
aankondiging niet meer gehouden. De
Baptiste gemeente.
Modevakschool Bolsward e.o. aanmelding
nieuwe leerlingen. De directrice C. Es-
ung, Gr. Markt 9
Met het oog op de spannende internatio
nale toestand is in ons land opgericht
het Rijksbureau voedselvoorziening in
oorlogstijd. Grote voedselvoorraden zul
len worden aangelegd.
Ook een volksgasmasker zal worden aan-
hüshalding gemaakt. In België is de aanschaffing van
een z.g. slurf-apparaat reeds verplichtend
Tj. de J. gesteld.
WINST EN FORLIES
It hat der lang, tige lang, ynhongen foar
’t it sa fier wie, dat de lju yn Fryslan foar
de geast krigen, dat hja har net by it sta
dige weisakjen fan lan en folk dellizze
moasten. Earst nei de léste oarloch binne
der positieve krêften opstien, dy’t yn-
seagen, dat de ekonomy, de bisteans-
kwestje earst forbettere wurde moast, soe
men op den dür fan Fryslan in biwenber
lan halde. De bifolkingssifers fan de pe-
rioade: 1900-1940 wiisden nearne oars op
as op in stiltsj eswei deabliedende pro-
vinsje.
Wy seagen dat doe net of bast net, omt
1 sa lang wizansje west wie, dat tt
berteoerskot hjit weiteach, dat de bern en
Dinsdag 7 mei a.s. zal de grote leger- en luchtmachttentoonstelling Paraat’
in onze stad worden geopend. Vele voorbereidingen zijn hieraan voorafge
gaan doch thans hebben wij allen de gelegenheid zo volledig mogelijk voor
gelicht te worden omtrent Nederlands defensie-inspanning te land en in de
lucht.
De organisatoren en deelnemers breng ik gaarna dank voor hun grote mede
werking om deze tentoonstelling in Bolsward, als enige gemeente in Fries
land, op te stellen.
Vele interessante evenementen begeleiden deze tentoonstelling. U vindt deze
alle vermeld in het volledige programma in dit blad. Er is naar gestreefd
ieder in de gelegenheid te stellen deze evenementen bij te wonen. Ik ver
trouw er echter op, dat u daarom de aanwijzingen van de militairen en de
politie steeds stipt zult opvolgen.
Het komt mij voor, dat kennisname van deze tentoonstelling voor ieder zeer
nuttig is om ons mede paraat te doen zijn ter verdediging van onze zo kost
bare vrijheid en ter voorkoming van aanslagen op deze vrijheid.
Ik moge u daarom opwekken uw belangstelling te tonen door een bezoek aan
deze tentoonstelling, hetzij individueel hetzij in groepsverband.
Laos
De Amerikaanse bezorgdheid over de
ontwikkeling in Laos heeft Kennedy tot
twee stappen bewogen. In de eerste plaats
heeft hij aangekondigd, dat twee Ameri
kaanse eenheden gevechtstroepen, elk van
1500 man, zullen deelnemen aan ma
noeuvres van de Zuidoost-aziatische Ver-
dragsorganisatie in het buurland Thai
land. In de tweede plaats heeft hij onder
minister Harriman voor overleg naar Mos-
de I kou gezonden.
Chroestsjov heeft zich tegenover Harri-
Ier houding tegenover het Westen prijs
te geven.
Men wijst er op, dat Chroestsjov al wat
stugger is geworden tegenover Amerika
en dat vooral in de Russische kunstwe
reld het tijdperk van liberalisme achter de
rug is. En op economisch gebied, zo be
toogt men, kan men nauwlijks volhouden
dat Rusland zich onder Chroestsjov naar
wens heeft ontwikkeld. Er is een vrij hef
tige discussie aan de gang over de indu-
strieële organisatievorm, waarbij sommi
ge economen het kapitalistische begrip
winstberekening onontbeerlijk achten, en
over het falen van de landbouw de pro-
duktie en de produktiviteit te verhogen.
Gezien deze spanningen en onzekerheden
kan men moeilijk verwachten, dat Chroes
tsjov essentiële stappen zal ondernemen
op het gebied van stopzetting van
kernproeven.
Minister de Pous okkerdeis sein hat, dat
dy 25 milliard m3, dy’t foar it Noarden
apart jown wurdt, al in bidrach fan 90
millioen goune bitsjut. En de skattingen
oer de foarried, dy’t nou al bikend is, tin
ne tusken de 600 en 700 milliard m3.
Dizze ünforwachte meifaller sil der tige
ta meiwurkje om de ündernimmers fan-
nijs to wizen op it Noarden fan it lan en
wy forwachtsje yn koarte jierren dan ek
in nije stiging fan yndustry-fêstigingen yn
it hiele Noarden.
Mar neist de winst is der ek forlies. De
bilangrike agraryske sektor hat fikse klap
pen oproun de leste jierren. Earst sak-
ende molkprizen, minne ütkomsten fan
>argen en Linnen, doe delgeande fépri-
zen en noü sünt jannewaris stiigjende lan-
jrizen, stiigjende leanen en djürdere foer-
>rizen. En jit altyd bliuwt in krêftich lan-
>ou-bileid üt.
Hwat soe it in skoan ding wêze, as men
ek op dit terrein ris sjen mocht, dat -de
bidriuwen fornijd en forgreatte waerden,
de forkavelingen forbettere, de sleatten
opskjinne, de polderdiken forhege, de
lannen draineard, de reden forhurde, de
hiemen forstevige, koartom it aparaet fiks
forbettere waerd. En jit mear, dat de
minsken, dy’t yn dizze sektor arbeidzje,
forlost waerden fan in al to lange en
bannige wurkwike en it gripen nei frou-
Iju’s en bernehelp.
Soks komt mei Koekoek-kreten net foar-
inoar, mar it sil de kommende regearing
wol as in needsaeklike opjefte op it hert
neerlaggen. Deze geruchten hebben enige ra
van Chroestsjov in een rede in een
;adering van fabrieksarbeiders. De ar-
op, dat hij niet eeuwig zijn
zou kunnen blijven vervullen.
de aide minsken hjir bleauwen, dat de hu-1 set beide, is de saek yn biweging brocht.
zen lyts en nearzich wiene, dat der op1 De kearnen üt blide ynstimming, de net-
part doarpen nea in nij hüs boud waerd, j kearnen üt wrevel en forset, mar mei de
dat ek de measte stêdden har ynwenner- tosken op in oar om sjen to litten, hoe
tal net halde koene, lit stean foarürbuor-fier it wol mis west hat. Tankber mei men
ken. En jit altyd sit in diel fan dizze pas- v.—o omt it wichtichste fan dizze oerheits-
sive geast yn sommige fan üs, omt hja it stipe bistie yn it oanpakken fan de slim
al sa lang wend wiene. r S,J c~~ -1—-
Lykwols nei de oarloch is dit einlings
oars wurden. Net it minst troch de ge-
lokkige omstannichheit, dat der hiel hwat
nije boargemasters bine^md waerden en
gen om de saken op in
igunstige t
dynamyski
dit lijdsume folk wekker skodde en pers-
pektiven sj‘“
Hja haldui
it nou hielendal net. Ik tink hjir oan boar- komd, ütwreiding fan bisteande en nije,
yn de kearnen mar ek derbüten. En it is
in biwiis fan in oare geast, dat men op it
heden noed hat, dat it net al to hurd mear
giet mei de fêstigingen.
Dat wiist op in bettere en aktivere geast.
Men is net mear tofré mei de situaesje,
men wol mear, wol better.
Neffens deskundige minsken is de fynst
fan it ierdgas foar it Noarden fan üs lan
in feit fan enoarme bitsjutting. De ünt-
saglike foarried nije energy hjir ticht neist
moderne managers har üs, faeks wol tichter as wy seis wol witte,
ten hawwe nei in hegerbringt de saek fan de yndustriahsaesje op
Via yndustry-skippen kaem der in hiel oar niveau. Hwat Süd-LimboarcL
foaraldere ynfra-struktuer, de wegen, de
kanalen, de skoallen, de sikehuzen, de
doarpshuzen, de griene of wytgiele krüs-
gebouwen, de biblioteken, de ütwreidings-
plannen fan gemeenten. Ek dé wentebou
dé aktyfste lju üt it forset har kans kri- hat yn Fryslan mear nije huzen brocht yn
15 jier as oars yn 50.
It bilangrykste is lykwols, dat ek yn Frys
lan de yndustry in sterke opgong makke je
hat. Soe Fryslan syn bern bihalde, op ei- b;
gen groun brea en wurk biede kinne
dan wie it elk forstannich minske al gau
düdlik, dat de yndustry wêze moast, dy’t
bang west, hja wiene j hjiryn forseach. En de fabriken binne
\’t nou Dokkum
hjir in goed jier de
boargemaster Bruin
fol initiatieven, oan
"Je
Mr. Bontekoe gisele hat
Oppedyl
Warkum mar bi
NATIONALE HERDENKING
Hulde meester Peter
Ster van Amsterdam
Vroeger echt niet beter
Ook niet minder dan
Al zijn soortgenoten
Maar die Peter heeft
Nu zijn doel geschoten
Nooit zo’n dag beleefd.
Zeg, wat is door Peter
Dan toch gepresteerd?
Werd ’t een alles-weter
Soms gediplomeerd?
Hoe kon hij ’t toch lappen
Plotseling vermaard
Wel, Peter ging trappen
Trappen, onvervaard
Door één trap van Peter
Ja, een harde schop
Liep zijn applaus-meter
Vlot tot honderd op
It goede witte en it net dwaen wolle
is in teken dat men gj in moed hat
