Kalme verkiezingstrij
belooft verrassingen
EEN GOED BEGIN IS HET
HALVE WERK
Tentoonstelling „Paraat” in
alle opzichten geslaagd
de Martinytoer
Fan
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
In stumpert
rondon
rondon
ron
don
üt
Zilveren filmpjes
H
DINSDAG 14 MEI 1963
102e JAARGANG
No. 36
P
PROEVEN MET DE „TRIESTE”
'TT'
Mart W. II. de Weerd
MOARN IS IT IN BYSUNDERE
DEI
■1
Tot grote felheid is de verkiezingsstrijd zelfs in deze laatste dagen voor de
„grote dag” nog niet opgelaaid. De politieke partijen beijveren zich weliswaar
hun kiezers van alle denkbare informaties te voorzien. Zo verscheen het leidend
weekblad „Economisch-Statistische Berichten”, dat onder redactie van enkele
Rotterdamse hoogleraren staat, met een speciaal nummer, waarin verscheidene
politici de economische inzichten van hun partijen vertolkten. In de Haagse
I’ulchristudio belegde de Europese Beweging voorts een forum, waarin verschei
dene Kamerkandidaten hun Europese inzichten ontvouwden. Maar scherp is de
strjjd niet geworden. Het lijkt er op, alsof vele kiezers, rustig voor hun televisie
toestel gezeten, de prestaties der verschillende partijen rustig observeren alvorens
morgen hun stem uit te brengen. De kiezers begeven zich nog minder dan vroe
ger naar politieke vergaderingen. Daardoor valt de stemfousuitslag ook zo moei
lijk te voorspellen.
Hwa ’t syn lok net ken,
libbet üngelokkich yn in ryk bisit
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Aan de andere kant lijken de perspectie
ven der WD ook niet rooskleurig. In
de afgelopen jaren heeft zij te lijden ge
had onder interne verdeeldheid. Welis
waar schijnt de vrede onder leiding van
minister Toxopeus, als gevolg van het
debat over de commerciële televisie,
weer getekend te zijn. Maar de liberalen
zien ietwat beducht op tegen het feit,
dat allerlei kleine splinterpartijtjes
de partij van boer Koekoek, de liberale
staatspartij van Ridder van Rappard en
de Vrije Burgers van de Hagenaar Fa
bius hen afbreuk dreigen te doen.
Wie zal er PvdA of VVD het best
af komen
Deze vraag zal voor de a.s. kabinetsfor
matie van grote betekenis zijn. Wint de
VVD, dan is handhaving van de huidige
Het is elk jaar een opluchting voor de
veehouder als het vee de stal voor de wei
de verwisselt. Het betekent voor hem een
ontlasting van de stalwerkzaamheden,
daar deze geheel of grotendeels komen
te vervallen.
Een ander groot voordeel voor hem is het
feit, dat de voerkosten (kracht- en ruw-
voer) ook drastisch worden ingekrompen.
Dit laatste speelt dit voorjaar vooral op
die bedrijven waar de ruwvoerpositie krap
is een belangrijke rol. Alhoewel het dus
in vele opzichten „nofliker” wordt, moet
de veehouder toch zijn aandacht ten volle
op het bedrijf richten.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’i Nieuwsblad
Oan it stasjon
fan Fikeledon
stiet de trein reek üt to blazen
De sjef is forheard
en hy tinkt't Giet forkeard
hokfoar lokemetyf moat der sa raze?
regeringscoalitie waarschijnlijk; wint de
PvdA dan wordt een herstel van de bre
de basis van rooms en rood mogelijk.
Breedst mogelijke
basis.
Maar wat moet er gebeuren als geen van
beide als gevolg van de opkomst van
splinterpartijtjes vooruitgang zou
boeken? Ook dat behoort tot de moge
lijkheden. Misschien heeft de KVP-frac-
tieleider dr. De Kort daaraan gedacht,
toen hij vorige week, tijdens een spreek
beurt in Gouda, een kabinetsformatie op
de. breedst mogelijke basis dus van
de drie grote confessionele partijen met
de PvdA én de VVD bepleitte.
De vraag is of het voor een parlemen
taire democratie wel gezond is als een
critische oppositie ontbreekt.
Oan it stasjon
fan Fikeledon
stiet de trein foar rike menearen
De sjef ropt dan lüd;
Wy kin’ net fierder, hjoed
hwant de trein, lju, moat ris keare
dentocht in 1963” en „Oranje in het Zil
ver”.
De eerste film bracht de aanwezigen weer
in herinnering hoe vreselijk zwaar deze
tocht voor de deelnemers is geweest.
De film Oranje in het Zilver deed allen
weer denken aan de mooie meestelijke
dag van 7 mei 1962 toen de Koninklijke
familie ’n bezoek aan Leeuwarden bracht.
Yn it stasjon
fan Fikeledon
bellet de sjef nei de rike menearen:
De trein hwert jim’ yn sitte
moatte jim’ gewurde litte
dy mei hjir nea mear keare!
De lokemetyf
mei jisk’ yn 't liif
snottert: Ik kin net bigjinne
Myn bulte antresyt
is sa smoarch, sa wiet
ik kin nou gjin foet fierder rinne
De sjef fan ’t stasjon
yn Fikeledon
skodholet en hellet sjippe en wetter
en lummelt it liif
fan de lokemetyf
Sa koe dy wer rinne, ’n heal ürke letter
Nederlan is foar de hiele wrald in lantsje
>an fan frijheit. Dy frij-
dom, .woun yn tachtich oarlochsjierren,
en dêrnei aloan fordjippe en forbettere is
foar de minske en syn minsklike wear-
dichheit in greate skat. Troch dy frijheit
dochs kin hy seis oer syn taek, syn fak,
syn hüshalding, syn bisit, syn gean en
kommen biskikke. Hy kin sizze en skriu-
we, hwat him tinkt, hy kin. léze en hearre
nei hwat him goed taliket, hy kin de folie
üntjowing fan syn aerd en eigenskippen
Verschuivingen.
Op het ogenblik zijn de 150 Kamerze
tels als volgt verdeeld: de KVP beschikt
over 49 zetels; de PvdA over 48; de VVD
telt er 19; de ARP 14 en de CHU 12.
Op verre afstand volgen dan nog de drie
kleinste partijen. De communisten zijn
tot drie afgevaardigden in geschrom
peld; de Staatskundig Gereformeerden
hebben er ook drie; de pacifistische so
cialisten tellen er op het ogenblik slechts
twee.
Deze zetelverdeling berust op de stem
busuitslag van 1959. Hoe hebben zich de
politieke verhoudingen binnen ons volk
sedertdien ontwikkeld? Dat is de grote
vraag, welke volgende week voor een
nieuwe parlementaire zittingsperiode
van vier jaren zal moeten worden beant
woord. Enige aanwijzing daarvoor is te
vinden in de uitslagen van de verkiezin
gen voor de Provinciale Staten, welke
in 1962 werden gehouden. Op grond
daarvan zou bij de a.s. Kamerverkiezin
gen kunnen worden verwacht, dat de
KVP van 49 op 50 zetels zou klimmen;
dat de ARP zichzelf met 14 zetels gelijk
zou blijven en dat de CHU een zetel
winst zou boeken en van 12 op 13 af
gevaardigden zou klimmen. Hierbij dient
echter te worden opgemerkt, dat de
Statenverkiezingen voor de confessio
nele partijen over het algemeen gunsti
ger uitvallen dan de Kamerverkiezin
gen. Men zal zich herinneren, dat het
Politiek Gereformeerd Verbond vorige
maal maar net één zetel miste; deze
kwam toen bij de PvdA terecht. Zal het I
GPV, dat zich keert tegen de Europese j
éénwording, ditmaal de ARP of de CHU
afbreuk doen?
Linkerzijde.
Volgens de Statenverkiezingen van vorig
jaar zouden de PvdA en de VVD ditmaal
zetels moeten verliezen, terwijl de CPN
en de PSP zouden moeten winnen.
De CPN heeft ditmaal niet de bedrei
ging van de Socialistische Werkers Ge- i
meenschap van Wagenaar en Gortzak,
die de vorige keer stemmen van haar af
snoepte. Keren die stemmen nu naar P.
de Groot terug? „De Brug”, het blad der
SWG, heeft haar lezers geadviseerd om
nu op de PSP te stemmen!
Voor de PvdA is de PSP vorige keer
een geduchte lastpost gebleken. Zij won
toen wel stemmen van de VVD, doch
moest er zelf weer vele aan de PSP af
staan. Als dit proces zich herhaalt, wor
den haar kansen om uit de oppositie en
weer in de regeringscombinatie te ko
men, verkleind.
bringe, hja sitte
Gy L IILI lULULIlL VH HUL 1HULLUHU LLHH1L,,
om’t hja de bilangen fan it hiele folk net Van de geproduceerde melk is plm. 55
tabitroud binne. Gjin inkelde Wet of procent afkomstig van de weideperiode.
Bislüt is ea yn Nederlan troch in groeps- Hél voorjaar en de voor-zomer nemen
hiervan weer het grootste deel voor hun
har ünfruchtberheit, hjarekenin. Het is duidelijk, dat hierbij de
i voeding, dus de weidegrasvoorziening ’n
De mi'nsken yn Nederlan bipale moarngrote rol speelt. De beweidingsmethode
oan hokfoar partii hia dit aleemiene zal er op moeten zijn gericht, dat zij een
Hwat hat Qabe Skroar
us hjoed p p
to sizzen
2e week mei 1938
Installatie van de heer A. E. Hannema tot
burgemeester van Harlingen.
Vier pond vette of magere varkensworst
f 1,21/2 pond carbonade f 1,21/2
pond doorregen lappen, 2J/2 pond mage
re runderlappen f 1,
Bezoek van Hitler aan Italië. Door de as
Rome-Berlijn is in Europa een blok van
120 miljoen mensen bijeengebracht.
Draaisma’s viswinkel verplaatst van Jon-
gemastraat naar Kleine Hoogstraat no. 1.
Op 16 mei bestaat de wasserij „Florence”
25 jaar. Voorheen was het een olieslagerij
daarvoor een fabriek voor tegelfabricage
gesticht door Joh. Tichelaar in 1737.
Toen de olieslagerij omstreeks 1920 al
lengs begon te verminderen, kwam de ei
genaar, de heer Th. Mulder tot de ge-
dachte in deze fabriek een was-inrichting I dat jiidt as it patro;
te vestigen. In de loop der jaren werd
deze telkens uitgebreid en vernieuwd.
12 mei was een vrij drukke verhuisdag.
Te koop wegens militaire dienst, bakfiets
met hond en route.
De bakkerij van Th. Beekma is te Bols
ward als eerste voorzien van een hete-
luchtoven.
goed gebruik van het grasland zijn daar
voor doorslaggevend.
De overgang van de stal
naar de weide
Een goed begin ligt in een geleidelijke
overgang van de stal naar de weide. Voor
al het melkvee is hiermee zeker gebaat.
Een minder goede overgang zal direct in
een produktiedaling de resultaten nadelig
beïnvloeden. Naast het weidegras is het
zeker de eerste tijd nodig, dat de dieren
worden bijgevoerd met eigen ruwvoeder
of aangekochte (zetmeelrijke) produk-
ten. Het beste effect wordt verkregen
I door het vee ’s nachts op te stallen en bij
te voeren.
i waar de kans op het op
traden van kopziekte groot is dient de bij-
voedering gezocht te worden in kali-arme
ruwvoederprodukten en/of magnesium-
koekjes. De met gier bemeste percelen
moeten voor beweiding worden vermeden
Welke beweidingsmethode?
OPVOUWBARE HELIKOPTER
De eerste opvouwbare helikopter ter wereld, een toestel van 270 kg., dat door
Dornier is gebouwd, heeft in Friedrichshafen zijn proefvlucht gemaakt. De
„Do 32”, zoals de wentelwiek is genoemd, kan op vele brandstoffen vliegen.
Hij kan als kleine aanhangwagen achter een auto worden vervoerd (linksboven)
De wagen kan als een soort mobiele heli haven worden gebruikt (linksonder),
waarop elke vlucht kan beginnen of eindigen (rechts). Na een tiental lessen
zou men kunnen vliegen met dit toestel, dat een snelheid kan halen van 110
km per uur. De motor wordt aangedreven door een gasturbine met een vermo
gen van 90 pk. De prijs zou komen te liggen in de buurt van 32.000 gulden.
neistribje, om’t hy seis de frije kar hat
oer opfieding en oplieding, skoalle of
tsjerke, foriening, birop of ambt.
Dizze kostbere en kostlike frijheit is yn
wêzen it heechste goed, hwat de boarger-
like maetskippij oan syn leden jaen kin en
dus ek it heechste maetskiplike doel, hwat
in minske of partij him stelle kin. Mar
dy’t miene soe, dat dizze frijheit in ien-
faldige opjefte is foar in folk, soe him
raer forsinne. Hwant frijheit foar elts,
freget oan de oare kant bounens fan alle-
gearre. Wol de arbeider syn frijheit hal-
de, dan bynt hy syn baes oan bipaelde
foarwaerden, de hierdeboer syn frijheit
bynt de lanhearre, de boarger syn frijheit
bynt it gesach oan noarmen en wetten.
Wolle wy op ’e dyk frij en feilich wêze,
dan moatte wy üs allegearre bine oan de
regels fan it forkear, oars giet dy frijheit
forlern. It iepenbier gesach hat de hege
opjefte foar alleman dy frijheden to
hoedzjen, sokke wetten en bisluten to
nimmen, dat net ien minske en gjin in
kelde groep syn frijheit pdaktysk bidrige
sjocht. Dat de iene groep net libbet to’n
koste fan in oare, dat it iene bilang net
skeind wurdt troch it oare, dat er maet
skiplike rjuchtfeardichheit is foar alle
gearre. De oerheit, sawol pleatselik, as
provinsiael en nationael moat de skiljens
yn lykwicht sjen to halden. Elk gebiet, elk
plak, eltse groep, eltse hüshalding moat
lyk en rjucht dien wurde. Gjin tsjerke,
gjin skoalle, gjin foriening of organisaes-
je mei dit lykwicht forsteure. Enhwer’t it
min ofto mear forsteurd is, moat hja it
herstelle.
De dei fan moarn is om dizze reden in
tige wichtige dei. Hwant wy meitsje I nea de keamermearderheit op har han
moarn üt, oan hwa wy dizze hege en dre-
ge taek tabitrouwe wolle. Hjiryn binne
wy folslein frij. De stimming is yn üs lan
frij en geheim en it is praktysk net moog-
lik om ek mar ien stim in oare bistim-
ming to jaen as dy hy hie.
En nou komt üs forantwurdelikheit om
mei dy stim de nasjonale frij dom foar al
leman to biwarjen en sa mooglik foar de
swaksten of minsten to forgreatsjen.
Hokfoar partij miene wy, dat wy it best
dy taek tabitrouwe kinne? Dat is üs frije
en forantwurdelike kar. Dat is in bilang-
rike saek foar elts gewisse, hwant it giet
om hege en greate dingen. It giet net om
ien groep, net om ien diel fan it lan, it
giet net om ien faset, net allinnich om de
fordigening, om de finansjes, om de bi-
lêstingen, om de leanen, om de sosiale
wetten, om de sounens, om de ünderwiis-
kwesjes. om it forkear, om de radio of
t.v. om de ynpoldering of deltawurken-,
om de kultuer, om de feilichheit fan de
boargers, om de hannel, de yndustry, de
lan en tünbou, it giet om al dy dingen en
jit folie mear.
Hwant de oerheit, dy’t wy moarn oan-
wize, sil de ministers bipale, de Twadde
Keamer foarmje, de ambtenaren bineame,
de wetten meitsje, koartom dit hiele ie-
pénbiere libben under syn lieding nim-
me. In partij fan inkeld ünderwizers of
inkeld faklju, boeren of arbeiders is by
foarbaet in forkearde kar, al dy stimmen
binne foar it doel forlern. Hwant mei it
formearen fan in groep, stelt men jin da-
liks foar alle oaren oer as in iensidich, in
partidich, in bikrompen formaesje. Sokke
groepspartijen kinne nea it fo’’r m'*’’—':e
eigen ruwvoer is uit-
van de 1ste snede een groter
winning is mede doorslaggevend voor ’t
j toepassen van een goede beweidingsme-
I fhode.
1 Een goed begin is zeker het halve werk.
Dit geldt ook ten aanzien van het gebruik
van het grasland. Het juist benutten van
de graslandopbrengst in voorjaar en voor-
Tj. de J. zomer komt in feite het gehele jaar ten
goede.
Morgen zal de tentoonstelling „Paraat”
uit Bolsward weer vertrekken. De laatste
dagen is men druk bezig geweest met het
„inpakken”. Het aantal bezoekers dat een
foluer kreeg uitgereikt bedroeg 8800.
der ontvingen en die slechts de buiten-
be-
boven
de 10.000. Bij'de taptoe waren een
„inpakken”. Het aantal bezoekers dat
foluer kreeg uitgereikt bedroeg 8800.
Telt men ook degenen mee, die geen fol-
der ontvingen en die sleu.L 2.
tentoonstelling (vliegtuigen, tanks
4 z j zochten, dan ligt het cijfer zeker
j de 10.000. Bij de taptoe waren ee
I duizend bezoekers. Het weer was die
j avond wel zeer gunstig. Bij de motor-
races was dit ook nog goed, maar dreigen
de luchten, terwijl zaterdag het weer wel
afbreuk deed. De demonstraties van de
vaar- en duikschool konden nog wel
doorgang vinden en hiervoor bestond 'n
goede belangstelling, maar de helikopter,
die reeds onder weg was naar Bolsward,
werd halverwege weer teruggeroepen,
daar het weer zich in ongunstige zin ont
wikkelde.
Kikvorsmannen en een duiker in duiker
pak demonstreerden hoe men ook onder
water kan opereren. Zo werd een vlam
onder water een stuk van een ijzeren staaf
gebrand en verschillende klinkers in een
plaat geschoten.
Aan de vooravond van de sluiting van de
tentoonstelling werden de medewerkers
door het gemeentebestuur in het St. Jozef -
gebouw ontvangen. Op enthousiaste wijze
1
La"„^-ad2^rWi^1 de SkotsPloech Óp dit moment ligt nü de kans voor de
r boer om genoeg gras te krijgen voor hetVooZbedrijven
Na de pauze werden nog een tweetal komende weideseizoen en de komende
films gedraaid namenlijk de ,,Elfste- winter. Een doelmatige bemesting en een
In 'de haven van Boston zijn proeven genomen met de bathyscaaf „Trieste”
om na te gaan of dit diepzee-duiktoestel te gebruiken is voor naspeuringen
naar de verloren gegane duikboot „Tresher”. De proeven waren zeer be
vredigend; binnenkort zullen de naspeuringen naar het rampschip met de
„Trieste” aanvangen.
door het gemeentebestuur in het St. Jozef -
vertelde burgemeester Geukers het een en
ander 1
een demonstratie gaf.
hokfoar partij neffens jo de bikwame en
it beste oan 1
bitrouwen, om’t har bigjinsels dy fan jo
it neist oan komme. Der leit jou forant-
wurde kar en allinnich troch dizze fraech
earnstich to nimmen, sille jo frede haw-
we kinne mei jou died.
In lan as Nederlan, dy’t sa folslein yn
frijheit dizze stim ütbringe mei is in lok-
kich en bifoarrjocht lan. Miljoenen
smachte nei dizze frijdom en stelle har
libben yn gefaer om dy to krijen. Haïty
en Cuba, Ruslan en Spanje, Poalen en
Hongarije leare üs al den dei de les yn
skriklike feiten.
Dêrom is it in
moarn t
earlik fan tinke, dat hja de frijheden
de rjuchtfeardichheit mei bikwame han
foar üs hiele folk biwarje en forbetterje
sil. Dan wurdt dy stimplicht, hwat it yn
wêzen ek is: in kostber en kostlik rjucht
fan in frij en folweardich minske.
en stean dêrre as leden,
dy’t net meitelle en net meitelle kinne..
tabitroud binne. Gjin inkelde Wet of procent afkomstig
partij ta stan brocht. I hiervan weer het grootste deel voor hun
Hja stjerre oan 1 1...
binne polityk steryl. voeding,dus de weidegrasvoorziening ’n
moarn L
hokfoar partij hja dit algemiene zal er op moeten zijn gericht, dat zij
folksbilang tabitrouwe sille. En dan giet regelmatige voorziening met goed weide-
it wierlik net om in handige prater of in gr.as (wat met te sterk in samenstelling
leuke snüt foar de t.v. it giet om de fraech 1 wisselt) kan waarborgen.
1 1 r rr pn Als beweidingsmethoden komen in aan-
iieechstèande''figuren'hat, dy’t dizze*taek merking het rantsoenbeweiden of omwei-
kin. Hokfoar partij hat jou den- Een )u,ste toepassing van deze me-
thoden spaart gras. Dit betekent een rui
mere voorziening van weidegras of meer
wintervoet.
Voerwinning en de beweiding op
elkaar afstemmen.
Voor een goede weidegrasvoorziening is
het zeker, dat tijdig de 2de snede gras ter
beschikking komt. Dit is één van de din
gen, welke door de voederwinning wor
den beïnvloed; dus tijdig maaien.
Dit is zeker dit voorjaar belangrijk nu de
1 oude voorraad aan eigen ruwvoer is uit-
wichtige boargerplicht W s,tefk is g«Ionken-
to stimmen op dy partij, hwer’t wy elt;da Xa,n.ae tste sneae een groter
fan tinke, dat hja de frijheden en deel ter beschikking komt voor de voeder-
I
f
