GROTE VERSLAGENHEID
OVER DE DOOD VAN DE PAUS
Informatieve opdracht heeft
twee weken geduurd
Amerikaanse negers intensiveren hun actie
1463 - St. Anthony Gasthuis -1963
abe Skroar
De nieuwe Kamer reeds bijeen
N
f
g
lil
Subsidies Anjerfonds
XXIII
üs hjoed p p
to sizzen
Gouden filmpjes
tii
PIET
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I
M
te*-
i® l®il
VRIJDAG 7 JUNI 1963
102e JAARGANG
No. 42
l’
foar sukses
0
o
S3
Vertrouwenscrisis.
Bolsward, juni 1963
WVWAXWSWXWWcXSXXXSSWXWSXXVAW
crematorium ge-
3 juni 1963)
De dood van Paus Joannes XXIII heeft over de gehele wereld grote verslagen
heid gebracht. Hij wordt niet alleen betreurd door de Roomse gelovigen, maar
ook door andere christelijke groeperingen en door niet-gelovigen. Paus Joannes
XXIII werd in 1958 gekozen als overgangsfiguur, toen het college van Kardinalen
zich niet kon verenigen over de keuze van een Paus van wie men de sterke leiding
kon verwachten, hetzij in de behoudende richting, hetzij in de progressieve
richting. Dat is anders uitgekomen, want onder Paus Joannes is we] degelijk
een koerswending tot stand gekomen, welke de kerk, vooral in Italië, heeft ge
bracht tot een toestemming in de zogenaamde opening naar links, ofwel een
samenwerking van de chr.-democraten met de socialisten van Nenni. Ook zijn
contacten achter het Ijzeren Gordijn tot stand gebracht. Zal de nieuwe Paus
op de ingeslagen weg voortgaan of zal hij terugkeren tot het militante anti-
communisme, dat in Italië de toon aangaf?
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
negers. En vooral ziet de regering de
noodzaak tot handelen, omdat anders
wellicht extremistische leiders meer het
oor van de negers zullen winnen dan de
gematigden van het ogenblik.
De Burgemeester van Bolsward,
Mr. J. A. GEUKERS
Kinderbijslag.
Door deze methode van ondervragen
als het ware een kruisverhoor wist
prof. Romme het aantal twistpunten tot
zes te reduceren. Daarbij deden zowel
de liberalen als de socialisten vele con-
sessies. De een wilde voor de ander niet
het risico lopen, buiten een toekomstig
kabinet te worden gezet.
Zo offerden de socialisten diverse stok
paardjes op, zoals bijvoorbeeld de stich
ting van een gemengd bouwbedrijf, dat
particuliere bouwers het voorbeeld zou
moeten geven van goedkoper bouwen.
Anderzijds verzoenden de liberalen zich
met de eis van prof. Romme, dat de
j, moegestreden
i smart en pijn
i Christus armen
d op Zijn kruis
Bolswartls Nieuwsblad
De Jong’i Nieuwsblad
Af. de Nes.
van Wolde,
Abonnementsprijs f 1 90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
PAUS JOANNES OVERLEDEN
Paus Joannes XXI ll op zijn doodsbed
een edelman houdt de dodenwake
f
nen, dat de behoedzame voortgang,
welke in 1955 als tempo bij de ophef
fing van de rassenscheiding op scholen
was aangenomen, nu verouderd was en
dat de tijd was gekomen de grondrech
ten van de constitutie stante pede te
vervullen.
De president heeft zich tot nu toe op de
achtergrond gehouden, maar er zijn
aanwijzingen, dat daarin enige verande
ring zal komen. Men verwacht een bood
schap aan het Congres, waarin nieuwe
wetten tegen de rassenscheiding zullen
worden voorgesteld. Men denkt hierbij
aan een verbod van de handel tussen de
verschillende Amerikaanse staten in goe
deren, vervaardigd onder handhaving
van de rassenscheiding. Ook zou de op
heffing van de scheiding op scholen ver
sneld worden. De regering wordt hiertoe
ongetwijfeld gedreven door oprechte ge
voelens, maar de versnelling van het
tempo houdt toch wel duidelijk verband
met het opraken van het geduld van de
De informatieve opdracht heeft prof.
Romme twee weken in beslag genomen.
De meeste tijd heeft hij besteed aan de
bestudering van de strijdpunten, welke
de vijf voornaamste politieke partijen
in ons land verdeeld houden.
Hij kwam na enkele besprekingen
met de vijf fractievoorzitters te heb
ben gevoerd tot een totaal van 37
punten. Vervolgens vroeg hij de fracties
afzonderlijk aan te geven, welke punten
naar hun oordeel een afdoend beletsel
voor toetreding tot een kabinet zouden
opleveren als deze wel of niet in een
ontwerp-regeringsprogram zouden wor
den opgenomen. De liberalen bijvoor
beeld, sprak zijn voorstel om het toe
komstig tweede televisienet te financie
ren uit de opbrengst van reclamebood
schappen erg aan. Zij konden dus ant
woorden, dat zij dit punt node zouden
missen als het niet in het regeringspro-
gram zou worden opgenomen.
Voor de meerderheid der k.v.p.- en
p.v.d.a.-fracties met inbegrip van de anti
revolutionairen, bleek het voorstel daar
entegen een afdoend beletsel om aan een
kabinetsformatie mede te werken.
Daarop trok de heer Romme zijn voor-
Waarin opgenomen: De Bolswirdscbe Courant, Westergoo en
en spon-
De demonstraties van de Amerikaanse
negers voor de opheffing van de rassen
scheiding en gelijke rechten met de
blanke bevolking, nemen In intensiteit
toe nu wel duidelijk is, dat de negers aan
de winnende hand zijn. Hierdoor zijn hun
terughoudendheid en vrees sterk afge
nomen. De demonstraties, welke tot nu
toe hoofdzakelijk plaats hadden in het
Zuiden, waar de rassenscheiding hard
nekkig wordt toegepast, spreiden zich
nu ook naar het Noorden uit.
In Florida is de politie met traangas
opgetreden en demonstraties werden
ook gehouden in steden in Mississippi,
Louisiania, Noord-Carolina, Virginia,
Maryland, Tennessee, Pennsylvania en
Illinois. De inzet is dus de volkomen ge
lijkheid met de blanken, welke voor de
wet bestaat, maar in de praktijk te wen
sen overlaat. In de Zuidelijke staten
neemt dat de vorm aan van gescheiden
afdelingen in openbare vervoermiddelen,
parken, cafetaria’s, scholen e. d., in de
Noordelijke staten, waar op deze pun
ten geen verbodsbepalingen bestaan,
richten zij de strijd tegen ongelijRe be
handeling door bijvoorbeeld de vakbon
den. Daar verplaatst de strijd zich meer
naar het sociale vlak.
De negers hebben in hun strijd voor ge
lijke rechten de regering volledig achter
zich, die vooral de hand houdt aan de
opheffing van de rassenscheiding op de
scholen en universiteiten. Deze ophef
fing van de rassenscheiding op scholen
gaat uiterst langzaam. Elk jaar is er
weer een nieuwe staat aan de beurt en
elk jaar is dat met moeilijkheden ge
paard gegaan. Men zal zich van enkele
jaren geleden Little Rock in Arkansas
herinneren, van vorig jaar de eenzame
Meredith op de universiteit van Missis
sippi en dit jaar komt Alabama aan de
beurt.
Het tempo is uiterst traag en al leken
de negers daarmee tot nu toe nog niet
helemaal onvrede te hebben, de aan
drang tot versnelling van de inwilli
ging van hun eisen wordt steeds groter.
En daarbij kunnen zij steun putten uit
een uitspraak van het Hooggerechtshof.
Rechter Goldberg gaf vorige week in
de motivering van een vonnis te ken-
Maar dit was ook het. enige punt, waar
over de Zes het eens konden worden.
Over de contacten met Engeland en de
landbouwpolitiek en met name de graan
prijzen, liggen de standpunten nog even
ver uit elkaar. Minister Erhard wenste,
dat de vertegenwoordigers van de Zes
Regelmatig van gedachten zouden wis
selen met de Engelse ambassadeur bij
de Gemeenschap. Alleen Frankrijk keer
de zich hiertegen. Wanneer van gedach
ten wisselen slechts betekent, dat de
Engelsen op de hoogte worden gebracht
van de gedachten van de zes, dan be
hoeven daar de ambassadeurs niet aan
te pas te komen, aldus de Fransen.
Betekent het daarentegen de mogelijk
heid van discussie, dan zou dat Enge
land een zekere zeggenschap in zaken
van de Zes geven zonder de verplichtin
gen van het lidmaatschap. Zoals de Ne
derlandse minister van economische za
ken, drs. de Pous, opmerkte, is er in
de EEG een nieuwe vertrouwenscrisis
ontstaan.
Geen stap verder is men ook gekomen
met het overleg over de landbouw, waar
bij de Fransen concessies van de an
deren en voornamelijk van de Duitsers
eisen, welke nadelig kunnen zijn voor de
beschermde positie van de Duitse boe
ren. Het is niet onwaarschijnlijk, dat
de vooruitzichten van de verkiezingen
van 1965 al een rol spelen bij de Duitse
houding.
Maatregelen ten nadele van de Duitse
boeren zouden dezen er toe kunnen
brengen hun stem aan de CDU te ont
houden en dat wil Erhard, die dan de
partij zal aanvoeren, zeker vermijden.
Kippenoorlog.
De invoerrechten op pluimvee in de
Europese Economische Gemeenschap
worden verhoogd.
Dat is het enige punt, waarop de mi
nisters van economische zaken, die in
Brussel weer hebben vergaderd, het
eens zijn geworden. Er blijkt uit, dat
eensgezindheid vooral ten koste van
derden nog wel te bereiken valt. Want
van deze verhoging van de heffing is
vooral Amerika, dat op grote schaal
kippen aan Duitsland levert, het slacht
offer. Van de Amerikaanse uitvoer van
117.000 ton kip in 1962 is 56 procent
naar Duitsland gegaan. De Amerikaan
se concurrentiepositie wordt nu aanzien
lijk slechter. Het zal wel niet de laatste
keer zijn dat wij hierover horen, want
de Amerikanen zijn niet van plan het
er bij te laten zitten. Er bestaan kan
sen op een kippenoorlog, die men dan
als een voorloper moet zien van het
grote touwtrekken, dat de rest van dit
jaar in Genève zal plaats hebben over
de door Amerika voorgestelde algemene
tariefsverlagingen.
Van de in 1962 gehouden Anjerfonds
collecte in deze provincie is een bedrag
van totaal f 17-250,uitgekeerd o.a. aan
de volgende verenigingen en instellingen
Friese Chr. Plattelandsvrouwen en Meis-
jesbond; Stifting Us Frysk Berneboek;
Kristlik Fryske Folksbibleteek; Boun fan
Fryske Kunstners
Concertino, Bolsward; Musicata, Bols
ward; Eensgezindheid, Tjerkwerd; Een
dracht, Blauwhuis; Martini Cantorij,
Bolsward; God is mijn Lied, Pingjum;
Scheppingsgave, Witmarsum; Chr. Ge
mengd koor, Makkum; Sjongt de Heare,
Wons, Laus Deo, Workum
Openb. Leeszaal en Bibliotheek v. Bols
ward en Wonseradeel; It Frysk Selskip
„Arum”, Arum
Voorts werd sedert genoemde collecte nog
een totaal subsidie-bedrag van rond
f 27.000,uitgekeerd aan diverse ver
enigingen en instellingen.
lachtsbegeren
nagestreefd
Kamerfracties door afspraken te ma
ken met betrekking tot de omstreden
punten, zich tot steun aan het toekom
stig kabinet zouden verbinden.
De socialistische fractieleider, prof. Von
deling, voerde zijn eisen vooral op ten
aanzien van die punten, waarop het be
leid van het demissionaire kabinet-De
Quay de meeste kritiek bij de k.v.p.-
fractie heeft ontmoet. Zo verlangde hij.
een opvoering van de woningwetbouw
ten koste van de bouw in de vrije sector.
Dit punt sprak de k.v.p. wel aan, ter
wijl het de v.v.d. met afgrijzen vervul
de.
Ten aanzien van de kinderbijslag mikte
hij ook op een aantal verlangens van de
k.v.p., welke ot dusver op verzet van
de v.v.d. zijn afgestuit. Door een af
schaffing van de inkomensgrens voor
zelfstandigen en uitbreiding van de bij
slag voor deze groep, ook over het twee
de kind, was hij bereid een hoge priori
teit toe te kennen. Daarmee zal echter
een bedrag van f 300 miljoen uit de
rijkskas gemoeid zijn, waardoor de kans
op vermindering van de belastingdruk
wordt verkleind. De p.v.d.a. geeft hier
aan echter de voorkeur boven de verho
ging van de premies voor de ouder-
domsverzekering, waarvoor de v.v.d.
eerder geporteerd lijkt teneinde de pre
mies te kunnen verhogen zonder belas-
tingverzwaring.
Zo hadden zowel de p.v.d.a. als de v.v.d.
hun posities betrokken bij het einde van
de informatie-Romme.
Uit een dezer dagen gepubliceerd N. I.
P. O.-onderzoek bleek, dat 31 pet. der
k.v.p.kiezers het meest voor samenwer
king met de p.v.d.a. gevoelde; 21 pet.
voor voortzetting van de samenwerking
met de v.v.d.
De eerste nieuwe aardappelen in Wonse
radeel zijn reeds gerooid en enkele ver
bouwers hebben nog honderden korven
oude zitten
2 e week juni 1913
Het bestuur van het Old Burger Wees
huis te Sneek zal een nieuw weeshuis
van kleiner formaat bouwen. Elet aantal
wezen is tot 10 gedaald.
Overleden te Zwolle de oud-Bolswarder
P. Lycklama a Nijeholt, geb. 1843. In
1868 werd hij burgemeester van Frane-
ker, later van Leeuwarderadeel en Rot
terdam, in 1893 werd hij Commissaris
der Koningin in Overijssel- Zijn brochure
„Friesland één waterschap” trok destijds
zeer de aandacht.
In Westerveld werd een
bouwd, het eerste hier te lande. Er heeft
reeds een proefbranding plaats gevonden.
Deze slaagde naar wens.
Collecte door de commissie tot ondersteu
ning van de gewapende dienst.
Adv.: Gevraagd een halve werkster voor
kleermaakster.
en liefde
Elk mens te zien als vriend
Alle verdeeldheid griefde
Hem, die blij heeft gediend.
Blijmoedig en verheven
Drang naar vernieuwingsgeest
Klaar brandde in dit leven
De gloed van Pinksterfeest
Toen de aardse vlam uitdoofde
De dagtaak was verricht.
Zag hij, die vast geloofde
De Geest, het blijvend Licht.
Al rust de grote herder
De voortrekker der kerk
’t Vernieuwingsspoor loopt verder
In het concilie-werk
Mogen wij het eens aanschouwen
Gods plannen falen nooit
Het oecumenisch bouwen
Van de aardse kerk voltooid
Volhard in de gebeden
De echo van zijn stem
Dale de blanke vrede
Over steppen en steden:
Rome Jeruzalem
stel in. De vijf fractieleiders kwamen
tot de conclusie, dat het vrijwel uitge
sloten moest worden geacht, een wette
lijke regeling voor het tweede televisie
net vóór 1 januari 1964 het ogen
blik, waarop dit net voorlopig aan de
NTS zou worden toevertrouwd in af
wachting van het rapport van de Com-
missie-Scholten, die twee jaar op dit
onderwerp heeft zitten studeren. Dit
rapport kan binnenkort worden ver
wacht en dan zal men verder zien.
Woensdagmiddag zijn de beide Kamers der Staten Generaal voor het eerst in
hun nieuwe samenstelling bijeen geweest. Koningin Juliana was tegen elf uur
op Huis ten Bosch gearriveerd om de minister van Binnenlandse Zaken, mr.
Toxopeus, te machtigen in haar nuani de Buitengewone Zitting, welke tot de
derde dinsdag in september zal voortduren, te openen,
De hoofdzaak van de parlementariërs zal in deze korte zittingsperiode de grond-
wetherziening, welke de oude Kamers hebben voorbereid, in tweede lezing af te
handelen. En misschien als het vlot loopt zal de Tweede Kamer nog de
regeringsverklaring van een nieuw Kabinet te behandelen. Maar zover was het
op deze eerste dag nog lang niet. Men zag toen nog nieuwsgierig uit naar de
aanwijzing van een kabinetsformateur, die conclusies zou trekken uit het door
prof. Romme ingestelde onderzoek.
Op dinsdag 11 juni a.s. zal op plechtige en feestelijke wijze het 500
jarig bestaan van het St. Anthony Gasthuis worden gevierd.
Wij allen in Bolsward zijn bekend met het zegenrijke werk van deze
eeuwenoude Stichting voor de ontelbare bewoners, die in de loop van
vijfhonderd jaar hiervan hebben mogen profiteren. Wij zijn er dank
baar voor. Ik moge het nu reeds stellen, vooruitlopend op de officiële
feestviering. En even dankbaar zijn wij voor de machtige steun, die de
opeenvolgende colleges van voogden tot op de huidige dag voor aller
lei doeleinden aan de Bolswarder stadsgemeenschap hebben willen ge
ven.
Laten wij daarom deze herdenkingsdag meevieren, hartelijk
taan!
Moge op 11 juni a.s. door het massaal uitsteken van de Bolswarder
vlag of de nationale driekleur, door het door zeer velen bij wonen van
de plechtige herdenkingssamenkomst in de Martinikerk des middags
om half zes en zo mogelijk door vele andere attenties getoond worden
de grote dank van alle stadgenoten aan ons aller St. Anthony Gasthuis
Vier leerlingen en een docent van de Hogere Technische School voor de con
fectie ,,Mr. Koetsier” in Amsterdam, hebben na langdurig en taai speurwerk
waaronder ook nog geblokt moest worden voor een naderend examen een
techniek uitgevonden voor het hoogfrekwent lassen van trico-nylon-overhem-
den in het bijzonder en synthetische textielstoffen in het algemeen. De door
hen gevolgde werkmethode spaart niet alleen garen uit doch ook de besparing
aan stof is aanzienlijk. De duurzaamheid van de lassen wordt nog onderzocht,
maar de resultaten tot nu toe bereikt zijn zeer positief.
Foto: voor grond vlnr: de leerlingen J. Erenstein, J- Colijn en
Achtergrond links leerling H. van Hoef en rechts de leraar D. A.
die het afgewerkte produkt bekijken
BELANGRIJKE VINDING
s
«J
L,
i ®®ii®
