RUSLAND ZET PRODUCTIE
BOMMENWERPERS STOP
EERSTE KAMER
Gesprek in Moskou over verbod van kernproeven
Formatie De Kort komt met voorstellen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
Rjochten
Ere-groepen Fries
rundvee op Frisians
4
Tl
wl
VRIJDAG 14 JUNI 1963
102e JAARGANG
No. 44
P
PRINSES IRENE IN SPANJE
jongste
de
Een beeld
PYT
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Rcdactic-adres:
Marktstraat IJ
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K 5157)
iroe-
4aar
Wallace yn ’e baen, ja
Op de drompelpost
De steat Alabama
Moat fan swart forlost
Der sil fül foar fochten
It moat elkien leerd
Weitsje foar de rjochten
Rjochten fan ’e Steat
Better in libben fol toloarstelling
as in libben sunder ideael
geval-
fractie-
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De BoJswardsche Courant, Westergoo en De Jong's Nieuwsblad
Abonnementsprijs t 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
«I,
3 e week juni 1913
De koningin zal een bezoek brengen aan
de Internationale watertoerisme- en nij-
verheidstentoonstelling te Sneek.
Adv.Te koop
en een Zeisje.
Wanneer men in Wonseradeel het On-
afhankelijkheidsfeest wenst te vieren, zal
men dit moeten doen zonder financiële
steun uit de gemeentekas. Een voorstel
van twee heren raadsleden om voor ie
der schoolgaand kind 25 cent uit te trek
ken, werd met 8 tegen 7 stemmen ver
worpen.
nu in de loop van
Rjochten fan de neger?
Hwa skept eigen hüd
Wallace sakket leger
As Malone en Hood!
een lijster, een leeuwerik
Dinsdag j.l. heeft de Eerste Kamer in haar nieuwe samenstelling voor het eerst haar
goedkeuring gehecht aan een aantal wetsontwerpen. Hoofdonderwerp van het debat
was de Algemene Bij standwet van onze vrouwelijke minister Klompé, welke de ar
menzorg uit de sfeer van liefdadigheid en gunstbetoon opheft tot een recht op bij
stand voor wie in een deerniswekkende toestand geraakt. Uit publieke-opinie-onder-
zoekingen is gebleken, dat dr. Marga Klompé na de grote favorieten, minister Luns
en minister-president De Quay, een onzer populairste ministers is. Stellig zal dit
mooie wetsontwerp daartoe hebben bijgedragen.
Huishoudelijk
De Tweede Kamer heeft deze week niet
vergaderd. De senatoren hebben hun han
den nog vol met een aantal wetsontwer
pen, welke uit de vorige zitting zijn over
gebleven. Maar de leden der 1 weede Ka
mer moeten wachten op de regeringsver
klaring en de wetsvoorstellen van het
nieuwe kabinet.
Slechts de voorstellen tot grondwetsher-
Jn het midden van de volgende maand zullen in Moskou speciale vertegenwoordigers
van Amerika, Engeland en Rusland bijeenkomen om de kwestie van een verbod van
kernproeven verder te bespreken. Dat is de rechtstreekse uitkomst van een briefwisse-
Fng tussen Chroestsjov, Kennedy en Macmillan, welke in de laatste maanden is ge
voerd. Men weet, dat over deze kwestie op de ontwapeningsconferentie van zeven
tien landen te Genève langdurig is gesproken zonder dat er veel kans op succes leek
te zijn. Amerika en ook Engeland eisten, dat een voldoende inspectie ter plaatse zou
worden ingesteld; Rusland wilde niet verder gaan dan twee a drie inspecties per
jaar in plaats van zeven, waarmee Amerika nu al genoegen zou nemen. Het is hele
maal de vraag of Chroestsjov op het ogenblik nog wel voelt voor zelfs twee inspecties
Lak oan kuratoaren
Swij, hear presidint
It is dochs al to skoarem
As sa’n neger it wint
Ik ha se allang forwinske
Leau de gouverneur
Rjochten fan in minske?
Skógje syn hüdskleur!
Rjochten fan in neger?
Wês dochs wizer, hwant
It blanke ras stiet heger
Swarten oan ’e kant!
Kear sokke studinten
Foars foar de skoaldoar
Niks gjin mankeminten
De gouverneur treedt foar.
Lit de man opspatte
Mei syn dwaes geweld
In geast stomp as in botte
Dy’t by nimmen telt
In saneamde kristen
Skógje wy him goed
Mei syn stamboeklisten
Seis swarter as roet.
Formateur De Kort.
Enfin, veel van het misnoegen, dat merk
baar was in de Tweede Kamer omdat de
eerste keuze voor een opdracht tot kabi
netsformatie niet op een parlementaire
figuur doch op een lid van de Raad van
Geen Amerikaanse proeven meer
Tegelijk met de aankondiging van
nieuwe conferentie heeft president Ken
nedy in ’n grote rede in Washington aan-
gekondigd, dat Amerika geen kernproe
ven in de atmosfeer zou nemen, zolang
andere landen zich daarvan zouden ont
houden.
Het is de hoop van Kennedy, dat met een
verbod op proeven in de Hand de grote
mogendheden doeltreffender een van de
grootste gevaren van de mensheid te lijf
kunnen gaan, namenlijk de verspreiding
van de Kernwapens over een groot aan
tal landen. Kennedy heeft bij het begin
van z’n presidentiële loopbaan deze kwes
ties al aangeroerd, maar de laatste tijd
was alle optimisme wel geweken. Enkele
factoren hebben hem er echter toe ge
bracht nogmaals een poging te wagen.
De bezorgdheid in de Ver. Staten is sterk
in Moskou bijeen komen heeft het er
van, dat er toch mogelijkheden zijn om
uit de impasse te komen. Beide zijden zul
len wellicht tot concessies bereid zijn.
Amerika zou de aandrang op de inspec
ties ter plaatse kunnen opgeven, welke
alleen maar van enige waarde zijn voor
onderaardse proeven. Rusland zou zich
bereid kunnen tonen de onderaardse pi
ven van het verdrag uit te sluiten. JM
dit alles is speculatie.
De Friese rundveefokkers komen met 'n
ongekend fraaie kerncollectie koeien uit
op de internationale tentoonstelling Fri-
siana, die van 16 tot 21 september in de
nieuwe Frieslandhal, Leeuwarden wordt
gehouden.
Met groot enthousiasme is gereageerd op
de oproep in het mededelingenblad van
het F.R.S. om vee beschikbaar te stellen
voor deze unieke expositie. Zowel in de
keurklasse als in de individuele sector is
een buitengewoon groot aanbod.
Het Stamboekbestuur zal het dan ook niet
gemakkelijk hebben bij het keuze maken
uit dit overweldigende aantal. Uiteraard
zal worden gelet op ontwikkeling, exteri
eur, produktie, afstamming, enz. Het re
sultaat zal zijn een fantastisch overzicht
van wat Friesland de wereld te bieden
heeft op het gebied van rundvee.
Er zijn niet minder dan 27 groepen af
stammelingen van stieren aangegeven en
hiervan zullen ongeveer vijftien groepen
voor de Frisiana in aanmerking komen.
Zij zullen bestaan uit groepen van elk
tien dochters van stieren, ingeschreven bij
verenigingen van K.I. en groepen van elk
zes, bestaande uit dochters van natuur
lijk dekkende stieren.
Het aanbod voor de kerncollectie over
treft ook alle verwachtingen. Er zijn 75
State, namelijk prof. Romme, was
len, is verdwenen sinds de nieuwe
leider der KVP, dr. De Kort met een op
dracht tot vorming van een kabinet, dat
zich verzekerd kan achten van ruime steun
aan het parlement, is belast.
Hij nam zijn intrek in het kabinet van
Minister-president De Quay op Plein
1813 in Den Haag. Sommingen zagen
daarin een aanwijzing, dat hij prof. De
Quay liefst op die post wil handhaven.
Maar tot een uitspraak "hierover kwam 't
deze week niet. Dr. De Kort begon oriën
terende besprekingen te voeren: over de
defensielasten en de kosten van de wen
sen van het Landbouwschap.
Uit de serie bezoekers, die hij ontving,
maakten waarnemers rond het Binnenhof
verder op dat hij ook de indeling en taak
afbakening der ministeriële departemen
ten in ogenschouw had genomen.
Beweerd werd, dat hij speciale aandacht
besteedde aan de wenselijkheid van tn
bewindsman voor Europese Zaken, en
een nieuwe staatssecretaris voor de lucht
macht naast de bestaande staatssecretaria
ten, welke thans door figuren, afkomstig
uit land- en zeemacht worden beheerd.
Dit waren echter slechts gissingen.Bij
voorbaat had dr. De Kort namelijk aan-
gekondigd, dat waarschijnlijk niet vóór
vrijdag 14 juni voorstellen betreffende ’n
ontwerp-regeringsprogram en een zetel
verdeling van hem te wachten waren.
dieren aangegeven en de twintig beste
koeien hieronder zullen als pronkjuwelen
van de Nederlandse veeteelt de ereplaits
j in de enorme Frieslandhal innemen.
van het bezoek aan het Spaanse dorp’’ in Barcelona door prinses
Irene, hier vergezeld door de dochter van haar gastheer, mej. Monica Schroeder
(l.) en haar studievriendin mej. Brnsschaert (2e v.l.). Geheel rechts de pers
attaché van de Nederlandse consul in Barcelona, de heer Stolz.
Hwat bat Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Rusland zet produktie van bommen
werpers stop
Wat het arsenaal van de Sovjet Unie be
treft, hierover heeft Chroestsjov Wilson,1
de leider van de Engelse Labourpartij, die
in Moskou op bezoek is geweest, iets ver-
teld. Rusland, zo zei Chroestsjov, heeft1
de produktie van strategische bommen-
werpers en van andere oorlogsschepen1
dan duikboten stopgezet, aangezien deze
bommenwerpers en andere oorlogssche
pen zo kwetsbaar zijn voor aanvallen met
raketten.
Het is mogelijk, dat Rusland deze weg
op is gegaan. In Amerika debatteert men
al over hetzelfde, maar het is ook heel
goed mogelijk, dat Chroestsjov met deze
opmerkingen Westelijke ontwikkelingen
probeert te storen.
In de eerste plaats is dit een aanval op
bijvoorbeeld de Engelse en Franse kern
macht, welke nog vrij lang met bommen
werpers zullen opereren. De Labourpar
tij is voor afschaffing van het afzonder
lijke Engelse kernwapen. Met de opmer
king over de oppervlakteschepen kan
Chroestsjov hebben bedoeld de bedenkin
gen van de Europese landen tegen het
door Amerika voorgestelde multilaterale
kernwapen te versterken.
Dat kernwapen zou vanaf oppervlakte
schepen moeten worden gelanceerd. De
propagandistische bijbedoelingen nemen
echter niet weg, dat er veel waars schuilt
in hetgeen Chroestsjov hier heeft gezegd.
Schandaal schokt Engeland.
Een schandaal schokt Engeland. Enige
tijd geleden deden in Engeland de ge
ruchten de ronde, dat Profumo, de Engel
se minister van oorlog, nauwe betrekkin
gen onderhield of had onderhouden met
een dame van lichte zeden, die naar de T'Y B? 1\.T A CV I 1 A T A ~I\.T T"\U
aard van haar beroep meer mannelijke be-‘ J j\ /-\ V_X V_T ij I VjjklN fl -/ Fi
wonderaars had, onder wie de Russische
militaire attaché. De minister ontkende
kort geleden in het Lagerhuis plechtig
ooit iets met deze dame te maken te heb
ben gehad. Maar vorige week moest hij
toch op deze ontkenning terug komen en
toen vertellen, dat hij had gelogen. Hij
heeft ontslag genomen en verzocht de tra
ditionele afscheidsvisite aan de koningin
niet behoeven te maken.
Maar daarmee is de kous niet af, want
deze combinatie van minister, attaché en
dame verontrust Engeland op het ogen
blik in hoge mate. De veiligheid van 't
land kan door zulke dingen ernstig in ge
vaar worden gebracht, want hoeveel ge
heimen zijn in de loop der geschiedenis
het hoofdkussen niet gepasseerd De so
cialistische oppositie is er als de kippen
bij geweest om de slordigheid van de
conservatieven op dit punt aan de kaak
te stellen en naar waarnemers algemeen
constateren, kan deze zaak een weerslag
hebben op de uitslag van de verkiezingen
welke volgend jaar zullen worden gehou
den.
Doden in Perzië
In Perzië is het weer wat roeriger geweest
en eind vorige week hebben relletjes vol
gens officiële cijfers aan 86 mensen het
leven gekost.
De ontevredenheid gold de sjah en zijn
agrarische hervormingen, waarvoor hij in
januari bij een referendum de instemming
van een grote meerderheid van de bevol
king heeft gekregen. Bij deze hervormin
gen zouden de grote landerijen, waarvan
er sommige honderden dorpen omvatten,
worden onteigend en verdeeld.
Uiteraard zijn de grootgrondbezitters het
hiermee niet eens, maar zij zijn toch de
straat niet opgegaan. Tegenstand onder
vindt de sjah ook van de Mullahs, de
Mohammedaanse dorpspriesters, omdat
ook de hun door de grondbezitters toebe
deelde percelen niet gespaard bleven. Zij
zijn bovendien tegen de sjah gekant, om
dat delze in strijd met de traditie de vrouw
een even waardige plaats als de man in de
maatschappij wil geven. Deze Mullahs
zijn er in geslaagd hun volgelingen op
te zwepen met de ernstige gevolgen, hier
boven vermeld.
Een beeld van de spanning in Tuscaloosa, de universiteitsstad van de Ameri
kaanse staat Alabama, waar zich dinsdag twee negerstudenlen, Vivian Malone
en James Hood aan de tot nog toe blanke universiteit zonden laten inschrijven.
Boven: leden van de Nationale Garde, van 'wie er vijfhonderd in Tuscaloosa
zijn bijeengebracht, oefenen met gasmaskers op voor de relletjes, die worden
verwacht. Onder: Ondanks de waarschuwing van president Kennedy, zover
mogelijk uit de buurt van de universiteit van Tuscaloosa te blijven, komt gou
verneur George Wallace van Alabama (rechts) hier in Tuscaloose aan.
ziening, betreffende o.m. de verlaging
van de leeftijd voor het actief en passief
kiesrecht, zullen zij begin juli in tweede
lezing afhandelen.
Vorige week zijn zij slecht^ enkele uren
bijeen geweest om een aantal huishoude
lijke zaken af te handelen. Zij hebben mr.
Van Thiel opnieuw als voorzitter bij ko
ningin Juliana voorgedragen. Zijn enige
concurrent was boer Koekoek die één stem
kreeg.
Als eerste onder-voorzitter werd opnieuw
de socialistische afgevaardigde Bommer
aangewezen; de liberale mevrouw Stof
fels van Haaften zal wederom als tweede
onder-voorzitter optreden.
Verder werden de nieuw-gekozen Kamer
leden geïnstalleerd. IO4 leden legden de
voorgeschreven eed af; 34 leden van de
linkerzijde verkozen de belofte. Het trok
de aandacht, dat de demissionaire minis
ters van het kabinet De Quay, die een ka-
mercandidatuur hadden aanvaard, zich
nog niet lieten installeren, hoewel de
grondwet toestaat, dat beide ambten
het kamerlidmaatschap en het minister
schap gedurende drie maanden na een
kamerverkiezing gecombineerd worden.
Naar verluidt, wilden zij hiermede nog
enige tijd wachten, hetgeen gedurende ’n
maand mogelijk is, uit de vrees, dat de
periode van drie maanden te kort zal
blijken om de kabinetscrisis op te lossen.
Voor dit argument werd wel begrip opge
bracht, doch de kritiek spaarde minister
Toxopeus niet.
Bij de besprekingen rond de kabinetsfor
matie van prof. Romme, was hij immers
opgetreden als voorzitter van de liberale
kamerfractie. Achteraf bleek nu, dat hij
daarvan formeel nog geen deel wil uit
maken! Dit werd bekritiseerd als gebrek
aan waardering voor de Kamer.
Op het j.l. zondag te Zwolle gehouden
nationaal muziekconcours behaalde het
korps Hollandia een 2e prijs in de afde
ling IV. In de marsweostrijd werd een
eerste prijs behaald.
Door een vijftal heren is te Workum een
R. Kath. Spaarbank opgericht.
Iets nieuws; Duinzand, heerlijk op de bo
terham of beschuit. Per cartonpakje 1 ons
16 cent. Filiaal Boersma, Bolsward
De rassenkwestie
De spanning tussen negers en blanken in
de Ver. Staten blijft aanhouden. Iedere
dag worden nieuwe demonstraties gehou
den en aan de universiteit van Alabama
hebben twee negers zich laten inschrijven.
Gouverneur Wallace had zich in de deur
van de universiteit gepost om hun de weg
te versperren, ondanks het bevel van de
rechter zich niet met deze kwestie te be-
moeien.
1 Federale troepen werden in de nabijheid
in reserve gehouden om in te grijpen als
het nodig mocht zijn. De gouverneur was
gedwongen de aftocht te blazen.
het voorjaar
veel de atmosfeer weer ernstiger besmet is ge-
van de
een fac-
de Senaat
eenzijdige
En dat
Wanneer nu speciale vertegenwoordigers I gegroeid
raakt door radio-aktieve neerslag
jongste serie kernproeven. Dit is
tor geweest bij het besluit van
zich niet te verzetten tegen een
stopzetting van de kernproeven. En -
besluit was voor Kennedy weer het groe
ne |icht om een nieuwe poging te wagen.
Maar hiertoe heeft Kennedy zich niet be
perkt in zijn rede, welke was gewijd aan
toenadering. Zijn uitgangspunt is, dat
oorlog in het atoomtijdperk zinloos is en
vrede het rationele doel van rationele
mensen.
Wanneer de Amerikanen hun eigen hou
ding zouden kunnen herzien, dan zou
den zij de Sovjes Unie daarbij kunnen
helpen een meer verlicht standpunt te
gaan huldigen. Wereldvrede had hij niet
zo zeer als ideale toestand op het oog als
wel de meer praktische vrede, gebaseerd
op een geleidelijke evolutie van hande
lingen en overeenkomsten.
Rusland en Amerika moesten zich niet
blind staren op hun verschillen en ge
schillen, maar de aandacht richten op
hun gemeenschappelijke belangen. Een
pleidooi dus voor het leven en laten le
ven, dat men vreedzame coëxistentie zou
kunnen noemen, want onder deze term
zegt Chroestsjov ongeveer hetzelfde. De
ze is alleen wat actiever om anderen zijn
systeem op te dringen.
s
I
I-i-v
DE SPANNING IN ALABAMA
