Wenst Chroestsjov een kernstop?
de baan
Premierschap Zijlstra
van
Een kabinel-Marijnen op komst?
Ontmoeting de Gaulle-Erhard
in Bonn
Brozems
y
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
Dodelijk ongeval
te Makkum
Hwat ha* Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Afwijkende verkeers
regels in ’t buitenland
O
Sb
VRIJDAG 12 JULI 1963
102e JAARGANG
No. 52
KRASSE REDDER IN KWINTSHEUL
PIET
I
kum en een trouw lid
muziekvereniging.
Premier Zijlstra
Gedurende het weekeinde ontstonden ech
ter geruchten, welke het tegendeel deden
fc.f
Veldkamp.
Maar er viel een tweede moeilijkheid te
overwinnen. In de fractievergadering der
In Wonseradeel moeten dit jaar 70 jon
gelingen aan de loting deelnemen in Hen-
naarderadeel 24.
Abonnementsprijs f 1.90 per Icwiru»!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per tntn
Ingezonden mededelingen dubbel urief
Handelsadvertentsei bij contract reductie
Bolswanls Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, Weatergoo en De Jong'i Nieuwsblad
.ra?
ONTMOETING
CHROESTSJOV-SPAAK
De Belgische minister van Buitenland
se Zaken, Paul Henri Spaak (links) en
de Russische premier Nikita Chroes
tsjov rechtstijdens hun besprekin
gen in Kietv
overeind te komen en zo
d. Knaap wijst aan waar de
van verwondering maakte over
een kernstop-akkoord zeker mogelijk.
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
het .Westen bepaald niet aantrekkelijk.
Niet alleen omdat het in de Westelijke
landen een gevoel van veiligheid teweeg
zou brengen, maar vooral ook omdat het
de Westelijke erkenning van Oost-Duits-
land een der ondertekenaars van het
Pact van Warschau zou kunnen impli
ceren. En tot erkenning van het Oost-
duitse bewind zijn de meeste landen van
de NAVO West-Duitsland voorop
zeker niet bereid.
De grote vraag, waarop het Westen thans
een antwoord zoekt, is in Moskou dat
over deze kwestie een tactisch stilzwijgen
bewaart het nonagressiepact onverbid
delijk koppelt aan een kernstopverdrag.
Is dit het geval, dan heeft men slechts te
doefi met een propagandamanoeuvre,
waarmee Rusland verdeeldheid binnen de
NAVO hoopt te zaaien.
Is Chroestsjov daarentegen bereid beide
punten los van elkaar te bespreken, dan
is 11
In Kwintsheul onder Den Haag heeft de negentigjarige heer C. V. D. Knaap
maandagmiddag een kras staaltje geleverd door de driejarige Adrie Kuypers, die
bijna verdronken was, door handreiking uit de Lange Wateringkade te redden.
De man die, stram door ouderdom, zich normaal niet zonder hulp kan oprichten,
liet zich op de knieën zakken toen 'hij het handje van het kind, dat met zijn step
te water was gereden, boven de oppervlakte zag steken. Wonderlijk genoeg zag
de hoogbejaarde redder toen kans om meteen weer
het kind op het droge te trekken. Foto: De heer v.
redding zich ajspeelde, terwijl Adrie een gebaar
de goede afloop.
Lage temperaturen
Regenachtig weer
Hoge prijzen, Huren
’t Buitenland de eer?
Menig oord vertelde
Weinig drukte en fleur
Verwachtingen stelden
Vorig jaar teleur.
Ja, wat is de reden
Dat zo’n oord niet trekt
Waarom niet tevreden?
’t Euvel kan ontdekt
Woeste brom-maniakken
Oogluikend geduld
Doen ’t tal gasten zakken
Zij dragen de schuld
Minister Marijnen.
De candidatuur van dr. Zijlstra was dus
van de baan. Dr. De Quay, die zijn aan
blijven afhankelijk had gesteld van dit
premierschap, besloot ijlings de steven te
wenden. Hij liet minister Marijnen, die
door de demissionaire minister Cals naar
voren was geschoven, woensdagmorgen
bij zich komen en bood deze r.k.-geestver
want het premierschap aan. Deze accep
teerde het aanbod na een gesprek van twee
uren. Daarmee had de KVP dus eindelijk
weer een minister-president.
Recreatie-oorden
Lokken wijd en zijd
Met veel mooie woorden
Kom, vakantietijd
Het is hier uitstekend
In het topseizoen
Wordt op winst gerekend
Zeg, waar wringt de schoen?
Brooddronken piraten
Met of zonder bier
Bederven, verwaten,
Andermans plezier
Niemand van hen leerde
Een greintje fatsoen
Wie is ’t die beweerde
Weinig aan te doen?
2 e week juli 1913
In de Parregaastermeer heeft de veenbaas
P. reeds de eerste baggelaar turf afgele
verd.
Op 14 juli even na half zes passeerde er
te Workum een vliegmachine, die kwam
vanuit de' richting Enkhuizen. Hoewel
het nog vroeg was waren vele landlieden
in de gelegenheid de vliegmachine te
zien. Het vee in de weide was zo in de
war, dat het in wilde draf het land door
holde. Naar later gemeld werd was het
de Franse vlieger Levasseur, die te Har
lingen in de Haven met zijn hydroplane
is gedaald.
Uit Constantinopel werd per telegraaf be
richt, dat het Turkse leger Bulgarije bin
nenrukte.
Maak dan forser plannen
Ga, ’t vakantietij
De brozems verbannen
Naar de Mookerhei
Of geef ze vier weken
Wettelijk dwangarbeid
Dan is ’t last geweken
De toerist bevrijd.
Haet fynt nea syn ein troch haet
llinne troch de leafde
Wegens vertrek te huur, een net winkel
huis, thans sigarenwinkel, in de Sneker-
straat, tegenover het kantongerecht.
In Hindeloopen bezochten verleden zon
dag met het mooie weer een 1400 perso
nen de nieuwe badplaats. Een 60 tal da
mes en 130 heren namen een bad in het
frisse, heldere water.
ren de Chinezen rechtstreeks aan op een
breuk, maar erg waarschijnlijk is dit niet,
want China is in velerlei opzicht nog te
zeer van de Sovjet Unie afhankelijk om
zich op dit ogenblik een dergelijke daad
te kunnen veroorloven.
De Gaulle in Bonn.
Twee dagen na de inwerkingtreding van
het Frans-Duitse vriendschapsverdrag is
president De Gaulle van Frankrijk naar
Bonn gereisd voor overleg met bondskan
selier Adenauer de eerste van de serie
ontmoetingen tussen regeringsleiders,
waarin het verdrag voorziet. Veel heeft
dit overleg niet opgeleverd; het enige po
sitieve resultaat was in feite een akkoord
over de uitwisseling van jeugdgroepen.
De Duitse pogingen om De Gaulle te
doen instemmen met een programma, dat
ten doel heeft Engeland nauwer te be
trekken bij de politieke en economische
ontwikkelingen op het continent, leden
schipbreuk. De Duitsers van hun kant
weigerden in te gaan op het Franse ver
zoek hun markten wijd te openen voor
de goedkope Franse graan-overschotten.
President De Gaulle heeft in Bonn ook
een onderhoud gehad met de Westduitse
minister van economische zaken, Erhard,
die in het najaar Adenauer zal opvol
gen en die een uitgesproken tegenstander
is van De Gaulles politiek, met name op
het vlak van de Europese integratie. Dat
bewees hij deze week nog weer eens door
kort na het bezoek van de Franse presi
dent diens streven naar „planification”
van de Europese economische politiek
aan de kaak te stellen en te pleiten voor
een, door De Gaulle ongewenst geachte,
uitbreiding van de Europese Economi
sche Gemeenschap.
In Duitsland trachtte De Gaulle de in
druk te wekken alsof hij de toekomst van
de Franse politiek rooskleurig inzag: tot
Erhard zei hij, dat hij zijn vertrouwen in
Adenauer op hem, Erhard, zou overdra
gen. Het heeft er echter veel van weg, dat
de Franse president zich over zijn vriend
schapsverdrag niet al te veel illusies meer
maakt. Enkele dagen voor zijn reis naar
Bonn zei hij tot een groep parlementsle
den: „Verdragen zijn als meisjes en ro
zen. Ze duren maar zolang als het duurt.
Indien het Frans-Duitse verdrag niet zou
worden toegepast, zou dat niet de eerste
maal in de geschiedenis zijn”.
De heer F. Weerstra, veehouder onder
Makkum, is gistermiddag omstreeks vier
uur een ernstig ongeluk overkomen. Tij
dens werkzaamheden met de hooiing
moest de hooihijstakel in de schuur van
het ene naar het andere hooivak verplaatst
worden. Voor het in gereedheid brengen
hiervan, stapte de heer Weerstra hierbij
op een „skoarbalke”, die afbrak met het
noodlottig gevolg, dat W. van een hoog
te van vijf en een halve meter op de be
tonnen vloer van de schuur terechtkwam.
Door de val werd de heer W. zeer ernstig
gewond met een schedelbasisfractuur en
inwendige verwondingen, liet dr. Mon
roy hem per ambulance naar het zieken
huis in Sneek over brengen, waar hij om
streeks elf uur maandagavond aan zijn
zware verwondingen is overleden. De
heer Weerstra was 55 jaar, was gehuwd
en vader van zeven kinderen. Hij was
o.m. ouderling van de geref. kerk te Mak
kum en een trouw lid van de plaatselijke
Rusland-China.
Moskou voeren op het ogenblik hoge
de Chinese en van de
;pre-
llen,
lestaan.
De kabinetsformatie heeft een verrassende wending aangenomen in de loop van deze
week. Vorige week donderdag had dr. Beel als informateur overeenstemming
bereikt met de fractievoorzitters van de KVP, ARP, CHU en VVD. Dit „akkoord
van Wassenaar’’ opende de weg naar een reconstructie van het kabinet-De Quay. De
Partij van de Arbeid werd opnieuw naar de oppositie verwezen, welke verwijten prof.
Vondeling dr. Beel ook achterna stuurde. Inmiddels was deze al naar het Paleis
Soestdijk af gereisd om het eindverslag van zijn onderzoek uit te brengen en dr. De
Quay als formateur voor te dragen. De zaak leek bijna voor elkaar!
vermoeden. Maandag werd duidelijk, dat
dr. De Quay toch niet voornemens was
zelf opnieuw als minister-president op te
treden. Hij stelde de vier fractieleiders
voor dr. Zijlstra als zodanig te benoe
men. Zelf wilde hij zich vergenoegen
met de post van vice-premier, die zich
met het contact met de rijksdelen in de
West en met de coördinatie van de Euro
pese aangelegenheden wilde bezig hou
den.
Dinsdagmiddag brak tegen die suggestie
een stem van protest in de KVP-fractie
los. Deze achtte het niet in overeenstem
ming met de verkiezingsuitslag, waarbij
zij één zetel had gewonnen, het premier
schap op te dragen aan een lid van de
kleinere antirevolutionaire partij, die bij
de verkiezingen juist een zetel had ver
loren. Daar kwam bij, dat de AR-fractJb
openlijk had doen weten, dat dr. Zijlstra
slechts bereid was om de verantwoorde
lijkheid van de KVP over te nemen als
deze partij zou erkennen zelf geen ge
schikte figuur naar voren te kunnen bren
gen en voorts zou beloven een eventueel
kabinet-Zijlstra vier jaren lang te steu
nen.
Hoewel er door tal van instanties en in
stellingen en door vele regeringen naar
wordt gestreefd, zijn we nog niet bij het
einddoel op de weg naar uniforme ver
keersregels en -borden in alle landen.
Zelfs in de meest bezochte toeristenlan-
den wijken bepaalde verkeersregels sterk
af van de in ons land geldende.
Voor de naar het buitenland reizende va
kantieganger geeft het Verbond voor Vei
lig Verkeer een boëkje uit, waarin de in
de belangrijkste toeristen landen gelden
de bepalingen op overzichtelijke wijze
worden behandeld. Het boekje is getiteld
„Een sprong in het ongewisse?” en kan
worden besteld bij het Verbond voor Vei
lig Verkeer, postbus 287 te Hilversum,
met behulp van een briefkaart waarop
aan de adreszijde 72 cent extra aan post
zegels is geplakt.
„Een sprong in het ongewisse?” is sa
mengesteld door mr. J. C. Hooftman en
Joop Blog, en behandelt de verkeersre
gels in België, Frankrijk, Duitsland, Zwit
serland, Oostenrijk, Italië, Spanje, Dene
marken, Noorwegen en Zweden.
Streeft de Sovjet Unie thans oprecht naar een internationaal akkoord over de stop
zetting van de proeven met kernwapens? Deze vraag houdt de regeringen in de
Westelijke hoofdsfeden sterk bezig sinds premier Chroestsjov vorige week in een
jede in Oost-Duitsland te kennen gaf, dat hij bereid is met het Westen een beperkt
kernstopverdrag te sluiten.
Dit verdrag, zo zei Chroestsjov, zou betrekking hebben op alle proeven in de ruimte,
in de atmosfeer en onder water, welke immers zonder meer overal ter wereld kunnen
worden geregistreerd. Ondergrondse proefexplosies zouden er echter van moeten
worden uitgezonderd.
Volgens Chroestsjov kunnen dank zij de
huidige stand van de techniek ook derge
lijke proefnemingen door de tegenpartij
als zodanig worden ontmaskerd; het Wes
ten daarentegen staat op het standpunt,
dat men nog altijd niet met voldoende ze
kerheid ondergrondse kernproeven van
aardschokken kan onderscheiden, zodat
internationale inspectie ter plaatse vereist
is. Maar Chroestsjov wil daar niet aan;
hij is van mening, dat deze door het Wes
ten geëiste inspectie zou neerkomen op
spionage op Russisch grondgebied door
de landen van de Noordatlantische Ver-
dragsorganisatie. En duswèl een ver
drag, maar over de ondergrondse proe
ven mag niet worden gepraat.
Chroestsjovs woorden lijken de weg te
hebben vrijgemaakt voor de afsluiting van
een beperkt akkoord tijdens de Ameri-
kaans-Brits-Russische kernstópbesprekin-
gen, welke a.s. maandag in Moskou be
ginnen. Ook Engeland en Amerika heb
ben zich, verleden jaar al, uitgesproken
voor een dergelijk verdrag, dat een verde
re besmetting van de Atmosfeer door ra-
dio-activiteit zou voorkomen en dat zou
kunnen dienen als voorbereiding voor ’n
verbod op alle proeven.
Niet-aanvalsverdrag.
Toch staat het voorlopig nog te bezien of
Oost en West binnen afzienbare tijd tot
een akkoord zullen komen. In zijn rede
in Oost-Duitsland heeft Chroestsjov na
menlijk ook verklaard, dat er naast een
kernstop akkoord een niet-aanvalsverdrag
zou moeten wprden geslóten tussen de
NAVO en ’t Pact van Warschau, de com
munistische tegenhanger van de Westelij
ke verdedigingsorganisatie.
Nu is een dergelijk nonagressiepact voor
KVP had minister Veldkamp van sociale
zaken dinsdagmorgen op een herziening
van de sociale paragraaf van het akkoord
van Wassenaar aangedrongen. Hij had
namelijk ontdekt, dat in deze overeen
komst bepaalde onderdelen o.a. de
verhoging van de ouderdomspensioenen
tot een sociaal minimum ontbraken,
welke wel in de overeenstemming, welke
dr. Romme indertijd als informateur had
bereikt, waren opgenomen geweest. Het
was wat pijnlijk voor dr. De Kort, die als
sociaal expert dit akkoord zelf had aange
gaan. Maar de KVP-fractie vond toch,
dat hij naar zijn gesprekspartners terug
moest om op een verduidelijking van het
akkoord aan te dringen.
Het verlangen werd door de fractievoor
zitters van de ARP, CHU en VVD een
stemmig van de hand gewezen. Zij wens
ten zich aan de afspraak van Wassenaar
te houden. Tenslotte gaf toen de KVP-
fractie toch toe. Met 39 stemmen tegen
drie onthoudingen werd het akkoord van
Wassenaar toch geaccepteerd.
De vraag rees nu of minister Veldkamp
onder die omstandigheden wel op de de
partement van sociale zaken zou willen
aanblijven. Het was dus begrijpelijk, dat
de formateur woensdag, onmiddellijk na
mr. Marijnen, dr. Veldkamp bij zich ont
bood. De fractieleiders hadden het hunne
er toe bijgedragen om hem over de streep
te trekken. Ze hadden namelijk een ge
zamenlijke verklaring uitgegeven, waar
in werd gesuggereerd, dat de leemten,
welke dr. Veldkamp had ontdekt, eigen
lijk tot misverstanden vielen terug te
brengen en dat het best voor elkaar zou
komen.
Een ander probleem vormde de VVD.
Nu de post op financiën van minister
Zijlstra vrij kwam, steeg haar belangstel
ling voor de portefeuille voor prof. Witte-
leraar Bosman werd als mogelijke candi-
veen. Maar daarvoor had ook de KVP
zelf belangstelling. De Tilburgse hoog-
daad genoemd. Hoe dit zij, in beide ge
vallen moest dr. De Quay de antirevolu
tionairen het verlies van financiën com
penseren. Zijn keuze viel op prof. Ver
steeg voor de post op O.K. en W. Hier
(uaSjoui^Epjapuop) §bjsj9a jip pooi
worden afgesloten. Komt de kabinetsfor
matie tot stand of komen er nog verrassin
gen die het beeld wijzigen,dan leest u
dit wellicht nog elders in dit blad.
In
functionarissen van
Russische communistische partij bes]
kingen over de ideologische geschil
welke er tussen beide partijen bi
Het doel van het overleg is de kloof, wel
ke door deze geschillen tussen de Sovjet
Unie en China is ontstaan, te overbrug
gen, een doel, dat naar het zich laat aan
zien wel niet zal worden bereikt. De Chi-
nees-Russische verwijdering neemt nog
dagelijks groter vormen aan.
Hoe breed de kloof is, blijkt wel uit het
feit, dat de partijen enige tijd geleden
zijn afgestapt van de gewoonte binnen
het communistische kamp om interne ge
schillen te verhullen in een rookgordijn
van ideologische frases en zijn overge
gaan tot een fel debat in het openbaar,
waarin zij elkaar rechtstreekse verwijten
doen in een taal, welke ook door buiten
staanders niet is mis te verstaan.
In deze ideologische strijd, welke in we
zen een strijd om het leiderschap van de
communistische wereld is, verwijt Peking
Chroestsjov onder meer, dat hij een poli
tiek van vreedzame coëxistentie wil voe
ren tegenover het kapitalistische Westen,
dat volgens de Chinezen, ondanks zijn
„kerntanden” niet meer is dan een „papie
ren tijger”.
China stelt zich op het standpunt, dat
ter bevordering van het wereldcommu
nisme desnoods een oorlog moet worden
geriskeerd. Chroestsjov daarentegen, die
de gevaren van een kernoorlog wel dege
lijk onderkent, stelt daar tegenover, dat
„zij, die een oorlog propageren, krank
zinnig zijn”.
Zowel Rusland als China heeft zich thans
in het openbaar zozeer in bepaalde stel
lingen vastgebeten, dat geen van beide
landen meer kan terugkrabbelen zonder
een aanzienlijke mate van gezichtsverlies.
Dit maakt overeenstemming in Moskou
uiterst moeilijk. Volgens sommigen stu-
