Friesland telt reeds 73 dorpshuizen Hollandia - kaatspartij prima geslaagd '1W 1 Zuid-Wonseradeel is arm bedeeld Van Seyst, Jansen en Velt sir a zegevierden na spannende strijd Fan de Mar tiny toer Tinzen oer Boalsert Nog geen kabinet Zilveren filmpjes **i J. s. STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad kratysL moat. r' WW DINSDAG 16 JULI 1963 102e JAARGANG No. 53 d. 8. 9. >laats 6. 7. ünrjucht. 1 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitjtve: A. J. OSINGA N.V, Bolswird Administratie- en Redactie-acres: Marktstraat 13 Tekf. 2451 Na 18.30 uur 2303 of 2335 (K3157) 10. 11. 12. 1. 2. 3. 4. 5. Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Advertentieprijs: 13 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Handelsadvertenties bij contract reductie De dag der dorpshuizen is in Utrecht gevierd. Hare Excellentie Ministsr Klompé heeft een nieuw symbool gecreëeid, de tafel. Dit was een schoon gebaar, te meer daar dit symbool van overleg aanstonds zal worden geplaatst in een van onze Friese dorpshuizen. Hierover vertelt in het Contactblad voor de Probleemgebieden op onderhoudende wijze de secretaris van de Plancommissie Friesland, de heer M. Apperloo, de lezers wellicht beter bekend als de schrijver van de Friese K.F.F.B. roman „Yn Gods Takomst”. Tradysje hald fêst Oan tinzen yn rêst Ut dit aide diel Sprekt Boalsert’s siel As men is to gean Bliuw dan efkes stean Skógje it hege Bolwurk oer Nei de aid Martinitoer Kunstsin to iepenbierjen en de kunstner to forbergjen is de taek fan de kunst Een plaats kan soms plotseling in het nieuws komen en tot een soort van be grip worden, aldus de heer Apperloo. Dat is vaker voorgekomen in de Friese historie en vooral de bewoners van an dere gewesten, die in dit opzicht over een bijzonder goed geheugen schijnen te beschikken, weten daar krasse staal tjes van te vertellen. Nu was Haule aan de beurt. Natuurlijk zijn er op die dag in Utrecht lieden ge weest, die gedaan hebben alsof, maar die toch niet wisten waar dit dorp te zoeken. Te hunner informatie zij hier daarom nogmaals medegedeeld, dat Haule volgens de Provinciale Friese Al manak de enige die nooit liegt een dorp is met 653 inwoners, gelegen op de diluviale zandrug van een der oudste vrije boerenrepublieken uit de middel eeuwen, thans de gemeente Ooststelling- werf geheten. Intussen, de stichting van dit honderd- vijftigste dorpshuis met rijkssubsidie is niet zo voorspoedig gegaan als men ge neigd zou zijn aan te nemen. En niet al leen die tafel is symbool geworden, maar eigenlijk dat hele huis en wil men het ruimer nemen, het dorp Haule zel ve. Het idee werd geboren op een vrij donkere dag. Den Haag had net ge sproken; voorshands zouden voor dor pen met minder dan 1000 zielen geen gelden meer kunnen worden beschikbaar gesteld. Maar het idee had de energie van het hele dorp reeds gewekt en wie zou de nijvere mannen weerhouden te doen wat zij meenden dat gedaan moest worden? Zou in Haule onmogelijk zijn, wat elders wei kon? En wat had men in Den Haag eigenlijk met die dorps huizen voorgehad? Er is veel gedelibireerd *die avond over het feit dat het dorp niet groter was. Tot een van de robuuste Stellingwervers opstond en vroeg, hoe de lieden heten, die de ondergang ook van vele Friese dorpen durfden voorspellen. Het woord socioloog viel. Waarop de vraag, hoe veel van die lui d’r dan wel in deze pro vincie woonden. Het antwoord werd ge fluisterd: Wellicht in totaal een tiental, want ze zijn zeer schaars. Toen vulde een daverend gelach de klei ne tapkamer van het café en de man, die de zaak aan het rollen had gebracht sprak met welhaast plechtige stem de woorden, die straks wel op de een of andere manier zullen worden vastge- legd: Dus die sociologen zijn weinige, maar wij Haulenaren zijn vele. En ziedaar, met een redevoering die fonkelde van gloed en verve, heeft nie mand minder dan mr. Ph. H. M. Wer ner, secretaris-generaal van het Mi nisterie van Maatschappelijk Werk, op vrijdag 31 mei 1963 het dorpshuis te Haule officieel geopend. Geen wonder dat in Ooststellingwerf de vlaggen wap perden! Verder behoeft het verhaal niet lang te zijn; en eentonig evenmin. Friesland telt thans 73 dorpshuizen. Daarnaast zijn er nog 16 in aanbouw of aanbe steed. Voor ongeveer 40 dorpen zullen nog voorzieningen dienen te worden ge troffen. Dit betekent uiteraard niet, dat er nog 40 dorpshuizen zouden moeten worden gesticht, want steeds meer komt men tot het inzicht dat de ver schillende dorpsgemeenschappen op el kaar zijn aangewezen. En ineens werd een prachtig oud woord weer tot leven gewekt. Het Engelse „cluster” wordt steeds meer vervangen door het ver wante „kluster”. Dat is een goed Ne derlandse aanduiding voor een groep van dorpen; en het is goed Fries even eens. Zoals op de dag der dorpshuizen werd meegedeeld, is Haule dus het 150ste dat OM IT RJUCHT De kwesje, hweroer dizze reis de Stea- ten fan Fryslan harren ynspand hawwe om ta in bislissing to kommen, is sa aid as de wrald. Hwernei moat A minsklik hanneljen him rjuchtsje: nei it rjucht of nei it bilang. Hwat mei en moat de lie- dende tins wêze: rjuchtfeardichheit sun der oansjen fan minsken of si en ta syn doel to kommen, ek al moat der dan ek hwat bochtsjes yn it tou lein wurde. Siz net to gau, dat dit foar jo gjin kwes je is, it is in kwesje foar alle minsken en nimmen üntkomt oan de striid tusken de beide ütgongspunten. Om ta syn doel to kommen kin it soms needsaeklik wêze, Hwant der hat de stêd Noch in stadige trêd Der lit it forline Hwat histoarje skine Der leit aide krêft Fol oantinken sêft Dreamerich in bytsje Fan aide tradysje Stean der yn tinzen En jo fiele de grinzen Fan 't aide en mje It wezen en ’t krijen Gisteren heeft de demissionaire minister president Prof. De Quay, die was aange zocht tot kabinetsformateur, H.M. de ko ningin verzocht hem van deze funktie te ontheffen. Prof. Dr. de Quay is er dus niet in ge slaagd een kabinet te formeren, hoewel reeds verscheidene personen waren aan gezocht en het kabinet bijna „rond” leek. De bezetting van enkele belangrijke pos ten baarde echter dusdanige moeilijkhe den, dat de formateur zich genoodzaakt zag zijn opdracht terug te geven. Bolswards Nieuwsblad I hwat ta to jaen oan it strange riucht, mar it bliuwt oppasjen en hoeden bliuwe. Nim it foar elts düdlike gefal, dat jo twa jonges yn ’e hüs hawwe, de iene is mak lik en gewillich, de oare is lêstich en gau oergunstich. Hwat dogge jo as alder om de iensens en de freue yn ’e hüs to bi- warjen? Mei de bêsfe bidoelings uteraerd. Jo bi- sykje de lêstige oars to krijen, jo komme him in ein yn ’e mjitte, jo ünthjitte him in ekstra bileanning. Jo dogge dat om dy lêstige en oergunstige jonge to winnen, dat hy sjen sil, dat heit en mem likegoed fan him balde as fan de oare. Dat hy troch dy rojale halding syn eigen halden en dragen forbetterje sil. Soks dogge wy allegearre en ta in bipaelde hichte is dit by bern ek moreel en peadagogysk de goe de wei. Mar jo moatte oppasse, dat jo de de oare yn syn rjuditen net krinke, dat jo net tajaen meije as de lêstige oan syn broers dingen komt, dat jo gjin frede sykje meije troch ta to jaen oan ünrjucht. i l r. i i_ provinsje of it ryk is, hat in hege taek en in swiere taek. En it alderwichtichste der- fan is: it rjucht fan de ynwenners feillich to hoedzjen. Dat is it earste en harren bi lang is it twadde, net oarsom. Hwant bi- langen wikselje fan hjoed op moarn. mar sünder rjucht bliuwt in folk net bihalden, dan groeit it nei in al strangere diktatuer fan de macht. De striid tusken twa wetterskippen, to witten: Vijfdelen Buitendijks en Vijfde- len Binnendijks, dy’t alle beide in stik fan de sédiken ünderhalde wie yn it sta dium fan tarieden ek oerbrocht nei de De- putearreseal yn Ljouwert. Ek dêrre wiene Hwat Hat Qabe Skroar üs hjoed p p to sizzen voor, kwaad uit. De parturen 9 en 10 gaven elkaar weinig toe en ook hier ging het hard tegen hard. Wel hielden Okkinga c.s. steeds een klei ne voorsprong; op de stand 3-5-Ó-2 had partuur 10 een mooie kans op de 2 spel. Pier Koopmans anders zo zeker miste toen echter driemaal achtereen het perk, waar door deze partij nog een onbevredigend einde kreeg. Partuur Sijtsma kon het niet bolwerken tegen Kuiper c.s. Op S-2-6-6 passeerde Pander de kaats op de tweede lijst kwamen: 2-3, 6-8 en 9-12. Een enerverende partij speelden de partu ren Koopal en Van Seyst-Koopal en Schuil waren prachtig op dreef, terwijl 't bij de tegenpartij met Velstra wat vast zat. De eerste 5 eersten werd steeds 6 gelijk gekaatst, hiervan kregen Schuil c.s. drie maal Van Seyst c.s. tweemaal het eerst Koopal c.s. zetten meteen door en wisten de voorsprong op te voeren tot 5 eersten om 1 spel. Van Seyst c.s. wilden echter niet kapitule- ren en zetten de achtervolging in. Op 5- 2-6-Ó slaat Heeringa kwaad uit; op 3-5- 6- 4 keert Velstra voor de kaats; Schuil c.s. komen er dan op 5-4-4-0 goed voor te staan, maar nu vindt Velstra tot nu toe het zwakke punt, plotseling zijn goede vorm. Met twee geweldige bovènslagen maakte hij 4 gelijk. Hij gaf hiermee een wending aan de strijd. Het werd 5 eersten gelijk, doordat Koo pal op 6-4 het perk miste en Van Seyst c.s. wonnen op de valreep, toen Heerin ga op 5-5-4-6 kwaad uitsloeg. Ook de parturen 6 en 8 speelden een goede par- D. Scheepstra, S. Sikkema, D. v. Zee G. Okkinga, Dr. Smedinga, P. Ys- brandi P. Koopmans, E. Heeg, D. Talsma J. Sijtsma, A. Rinia, S. Faber R. Kuiper, J. Pander, F. de Vries brocht: trije deputearren stiene tsjin trije oare. Yn de Fryske steaten is de striid fuortset nei myn bitinken ek bislist. De Ljouwer- ter krante skriuwt hwat spitich, dat it jammer is dat de Steaten har rjuchtsstriid op de founementele rjuchten fan üs wet- net trochset- hawwe, mar ik leau, dat dit in forsin is. Hja hawwe mear as düdlik sein, dat as Deputearre Steaten har ütstel fêstholden, it mei greate mearderheit ófstimd wurde soe. Dat hja it dochs probearren, wie in taktyske flater, dat de sobere mearderheit fan ien stim it kollege mei sin sparre hat op it léste nipperke, tsjüget fan bitrou- wen yn it kollege as gehiel. De Steaten rekkenje derop, dat dit him net wet her- hellet, dat hja net wer komme sille mei in opportunistyske skynoplossing, mar dat hja folie foarsichtiger omgean sille mei de rjuchten fan de yngelanden. De saek wie yn it koart dizze: De beide wetterskippen, hwerfan elk wiste, dat hja har taek goed diene, moasten ta ien makke De oerheit oft dit nou de gemeente of de wurde. Sa wie it plan. Mar hja koene it i ne£ jens wurcje) hoe’t dit ek bisocht waerd. De beide bistjüren koene mekoar ’H elk wetterskip. Dat binne demo te rjuchten, dy’t men respekteare tij met wisselende kansen, waarvan de uitslag steeds onzeker bleef. Dikwijls was de stand 6 gelijk. Sikkema bezorgde zijn partuur een 5-3 voorsprong door op 4-3-6-6 de kaats te passeren. Par tuur 6 gaf zich nog niet gewonnen, maar R. de Groot miste de kans op 5 eersten Op 3-5-2-6 sloeg Bart Noordenbos gelijk toen hij op 4-5-6-Ó het perk miste, ad uit. De partij tussen 9 en 12, met als inzet ’n finale plaats, verliep teleurstellend. Kui- peren De Vries waren beneden de maat. Jaap Pander kon er niet veel aan doen, daar Okkinga en Ysbrandi geregeld ach terin kaatsten. Kuiper c.s. konden slechts de eer redden; op de stand 5-1-6-2 re tourneerde Ysbrandi tot in het perk. In de halve finale tussen de parturen 3 en 8 waren Scheepstra c.s. totaal uit vorm In snel tempo werden ze dan ook door Van Seyst c.s. overspeeld. Op 2-5-4-6 slaagde Van der Zee er niet in de kaats te passeren. De finale tussen 9 en 3 werd nog een waardig slot van deze mooie kaatsdag. De start van Okkinga c.s. was overrom pelend en spoedig hadden ze een 2-0 voorsprong. Dit lieten Van Seyst c.s. niet op zich zit ten de achterstand werd omgezet in een 3-2 voorsprong, toen Jansen op 2-2-Ó-6 vanaf de boven in het perk retourneerde Op 3-2-6-6 miste Van Seyst het perk; hij' maakte dit weer goed met een zitbal op 3-3-6-6 en door een buitenslag van Okkin ga op 2-6, kwamen Van Seyst c.s. op 5j eersten. Smedinga vuurde zijn makkers nog eens aan en met sukses. De stand werd 5 eersten gelijk, door een hercules van Ysbrandi op 3-5-6-4, en passeren van de kaats door Ysbrandi op 4-S-6-2. Het werd 5-5-4-4; op die stand slaagden resp. Smedinga en Ysbravdi er niet in beide kaatsen te passeren. De uitslag was: 1. Joh. v. Seijst, Joh. Jansen, T. Velstra 2. G. Okkinga, Dr. Smedinga, P. Ys brandi 3. D. Scheepstra, S. Sikkema, D. v. d. Zee Direct na afloop namen de drie prijswin nende parturen plaats op het ere-podium om uit handen van de heer K. Falkena, voorzitter van de kaatsvereniging de waar devolle prijzan in ontvangst te nemen. Deze prachtige geslaagde kaatsdag zal de kaatsvereniging ongetwijfeld stimule ren. met de steun van de Kon. Hollandia N.V. en de Ver. Fam-Fabrieken op de ingeslagen weg voort te gaan, en het doel deze partij tot een der hoogtepunten van het kaatsseizoen te maken, te bereiken. 3 e week juli 1938 Ter gelegenheid van het twee jarig-be staan van de burgeroorlog werd Madrid met vlaggen versierd. De Hansafeesten hebben meer dan 6000 gulden gekost. Toch bleef er nog f 700,- over. De eerste werkzaamheden in de bruggen bouw van de nieuwe weg Harkezijl-Bols- ward zijn begonnen. Wonseradeel proclameert een officiële ge- meentevlag, bestaande uit de Friese vlag met in de bovenhoek bij de stok het wa pen van Wonseradeel. De raad van de gemeente Baarderadeel besluit aan de kwekelingen met akte een vergoeding te geven van f 210,p. jaar. Ondergetekende is te Pingjum een taxi bedrijf begonnen en heeft hiervoor aan geschaft een nette 4-persoons auto. Tarief 6 ct. per km. sédyk as Bütendyks, mar Bütendyks hie trije kear sa folie h.a. lan, dy’t bydrage moast. De iene brocht syn bilangrykheit nei foaren de oare syn greatere oerflakte. Om de saek nou dochs klear to krijen ka men Dep. Steaten mei it ütstel, dat hja foar trije jier de bislissingen mar nimme soene. Dep. Steaten soene de setel fan it nije wetterskip bipale, de tallen fol- machten fêststelle en de ambtners binea- me. Hoe’t hja dat fan doel wiene, lit ik der, in momint büten, al siz ik der fuort de beide stanpunten net ta in oplossing by, dat har plan my nearne op like, mar de haedsaek wie, dat hjirtroch oan de ynge landen fan twa wetterskippen, hweroer nea klachten ynkomd wiene, har rjuchten tydlik üntnomd wurde soene. Dat Dep. Steaten hjir ynbreuk makken terskippen, dat hja üt opportunisme fan demokraten foaroaren yn in tydlike dik- tator. Nou binne diktators altyd bigoun mei in tydlik twingen. En dat twingen haldt dan sa lang oan, as de minsken oars wolle. Binne se tusken de stokken mak wurden, dan kinne dy wol ris in kear om- heech, de lju hawwe dan wol leard, hoe ’t hja moatte. De Steaten hawwe op in forbliidziende wize partij keazen foar it rjucht fan ae yn gelanden en foar de léste kear düdlik oan Dep. Steaten witte litten, dat dit üt wêze moat. Persoanlik bin ik bliid, dat hja diz kear net op de stoel fan it kollege sitten gien binne, al wie dat, nei alles hwat hjir al oer to dwaen west hat, net to forwün- derjen west. It Rjucht hie frege, dat it nije wetterskip troch de yngelannen op de normale wize in hiel nij bistjür krige hie en dat dit nije net fine. Binnendyks hie sahwat likefolle bistjür syn normale funksje ütoefenje koe. Hwant de boeren fan dit gebiet hawwe itselde rjucht op deselde kondys- jes as yi Docht men dat, dan stiet men sterk foar dejingen oer, dy’t dwers wolle en eigen sin trochdriuwe. Hwant dan stiet men op de fêste grounslach fan it rjucht en net op de wifkjende skommelstoel fan it oppor tunisme. En in folk sil by it rjucht bistean en bistean bliuwe. Dêrom wie dizze Stea- tesitting fan g.eate bitsjutting. Tj. de J. met rijkssubsidie werd gesticht. Dat zaj wel kloppen. Wanneer echter alle dorps- en gemeenschapshuizen zijn geopend, die thans door de I.C.P. zijn goedge keurd, zal dit aantal voor Friesland 39 bedragen. Dat is een mooi getal, maar zonder meer zou het voor deze provin cie relatief veel te gering zijn. Bestuur en bevolking hebben dat tijdig ingezien. In talrfjke plaatsen heeft men zelf de hand aan de ploeg geslagen en geheel uit eigen middelen een nieuw gebouw gesticht of een oud zodanig gerestau reerd dat het weer enkele tientallen j»- ren meekan. Vaak was ook alleen de stimulans het provinciaal bestuur met uiteraard de financiële steun vol gens eigen regeling nodig om nieuwe energie op te wekken. Bij het artikel van de heer Apperloo is een kaart gevoegd. Hierop staat aange geven wéar in Friesland zich dorps huizen bevinden. De kaart toont een grote „leegte” in de Zuidwesthoek van Friesland, met name in Zuid-Wonsera- deel. Dorpshuizen zijn in aanbouw in Wommels en Weidum en vindt meö ver der b.v. in Schettens, Hichtum, Hart- werd, Hidaard, Burgwerd, Oosterend, Britswerd, Kubaard, Lollum, Arum (een der oudste!), Achlum, Spannum, Jor- werd, Beers, Tzum, Welsryp en Hit- zum, kortom in practisch iedere plaats boven de rijksweg 43. Trekt men van Sneek een lijn naar Sta veren, dan vinden we in de zo gevorm de driehoek (Afsluitdijk-Sneek-Stave- ren) slechts 3 dorpshuizen, nl. het Him- sterhüs in Oosthem en de dorpshuizen te Kornwerd en Heidenschap. Het merk waardige feit doet zich dus voor, dat boven de rijksweg 43 praktisch iedere plaats een dorpshuis heeft en er bene den praktisch geen enkele. Wel dient te worden opgemerkt, dat in IJlst een dorpshuis in aanbouw is en er te Wor- kum, Hindeloopen, Koudum, Staveren en Heeg plannen in voorbereiding zijn. Een verklaring voor dit feit? Wij heb ben er voorshands geen andere dan de ze, dat de plaatsen in de Zuidwesthoek met name in zuidelijk Wonseradeel me rendeels kerkelijk een vrij grote een heid vormen, zodat het dorp bij voor komende gelegenheden als festiviteiten, begrafenissen en vergaderingen van al gemene aard in de regel kunnen terug vallen op een goed geoutilleerd kerkelijk verenigingsgebouw. Want dat er on danks de bij het' artikel gepubliceerde kaart in de aangegeven „witte vlek” zich geen behoorlijke accomodatie zou bevinden, wil er bij ons niet in. De rekt de nodige si c.s. boden partuur Schuil krachtige tegen stand. Evenals in Harlingi- - ge Koopal ook nu goed Heeringa zat het achterin wat vastin de loop van de partij nam Koopal zijn plaats over. Toch werd Heeringa uiteindelijk nog de winnaar. Op de stand 5-5-0-2 plaatste hij drie zitballen, maakte hiermee 6-2; op die stand bedierf Piet de Groot, die de le opslag van Jansen had overgenomen, de laatste kans door buiten te slaan, In de andere partij moesten Van Seijst c.s. zich ten volle geven om het goed en fel kaatsende partuur 4 de baas te blijven, waren bovendien op kritieke standen niet onfortuinlijk. Op de stand 5-4-6-O waren ze dichtbij de zege, maar De Groot c.s. hielden vast, en met een fraaie herkules, maakte Westra 6 gelijk. Op die stand was de Wargaaster Piet de Groot zo onfortuinlijk het perk te mis sen. Partuur R. de Groot had weinig moeite met een over alle linies zwak kaatsend partuur Hoekstra, dat slechts een eerst kreeg. Een goed kaatsend trio Scheepstra bleef de jeugd van partuur 7 de helft Eindelijk trof de kaatsvereniging „Bols- ward” het eens met het weer. De drie voorgaande jaren, dat er centrifuges, was machines en stofzuigers werden verkaatst, was het steeds mis. Maakte ’n wolkbreuk de dag tevoren een einde aan de partij, zondag zorgde het zonnetje voor een vro lijke aanblik. De publieke belangstelling was best; er heerste sfeer zowel binnen als buiten de lijnen. Bovendien was de spelkwaliteit boven de middelmaat, al met al kan met voldoening op deze partij worden teruggezien. De familie Ale Cuperus had de reis naar Bolsward gemaakt, om deze partij, waar voor de Ver. Fam-fabrieken de prachtige prijzen tegen zeer gereduceerde prijzen steeds beschikbaar stelt, bij te wonen. Voorts waren als ere-gasten aanwezig de directeur van de Kon. „Hollandia N.V.”, de heer Swierstra, een viertal hoofdbest.- leden van de KNKB, terwijl ook burgem. Mr. Geukers van zijn belangstelling blijk gaf. De wedstrijd werd op zeer verdien stelijke wijze opgeluisterd door het „Hol- lanaia”-muziekkorps. De lijst bevatte de volgende 12 parturen: K. Jansen, A. Hiemstra, P. de Groot J. Koopal, H. Schuil, Sj. Heeringa J. v. Seyst, Joh. Jansen, T. Velstra P. de Groot, H. Seerden, J. Westra R. Hoekstra, C. Hoekstra, W. Vliet- stra R. de Groot, Joh. Zijlstra, M. San- tema J. Poepjes, G. Dijkstra, B. Noorden bos BEER-ICADE in Yellowstone Park Wie gebruik maakt van de moderne snelwegen door het l\at. Yellowstone Park in de amerikaanse staat Wyoming kan op een gegeven moment op een beer-icade stuiten, zoals hier is uitge beeld. De meesten hebben het er even wel graag voorr over om te wachten tot moeder beer en haar kleintjes het veld ruimen en laten onderwijl hun came ra’s klikken - eerste twee partijen brachten al di- ;feer en spanning. Jansen krachtige t ;en was de jon- op dreef; met

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1963 | | pagina 1