Kernstopbesprekingen hoopvol
Eindelijk een nieuwe regering
BOM
w
Russisch-Chinees gesprek
misluki
Kabinet Marijnen aan bewind
es
Gouden filnipj
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Snelle opmars TV
Openluchtspel
Jorwerd
Komkommertijd
Skilderijen-ütstaHing
to Warkum
öf'A
uk.
-f
VRIJDAG 26 JULI 1963
102e JAARGANG
No. 56
DE VIERDAAGSE VAN NIJMEGEN
tr
i
een
7
ivolgen
iet con
tact met de rijksdelen in de West zou
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
7
Abonnementsprijs f I 90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
4e week juli 1913
Hwat hal QabeSkroar
üs hjoed p p
to sizzen
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’s Nieuwsblad
Het aantal tv-toestellen, dat in het eerste
halfjaar van 1963 werd geregistreerd, lag
bijna een derde hoger dan in de overeen
komstige periode van 1962 (resp. 171960
en 129137).
Tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar
nam het totale aantal aangegeven tv-ont-
vangers met circa 13,5 procent toe n.l.
van 1.275.159 tot 1.447.119 (uit mei
1.429,181), tot en met 19 juli 1.459.760.
Het aantal geregistreerde radio-ontvang-
toestellen bedroeg op 1 juli 2.630.177 te
gen 2.627.122 op 1 juni.
De draadomroep telde op 1 juli: 463.301
aansluitingen tegen 464.533 op 1 juni jl.
het laatste kabinet-Drees en het nood-
kabinet-Beel al enkele maanden geleden
had beheerd. Zo werd minister Korthals
opgevolgd door zijn voorganger.
Kamer.
Dinsdag hield het kabinet-Marijnen zijn
constituerende vergadering; woensdag
middag beëdigde Koningin Juliana
even uit Italië overgekomen de nieu
we ministers.
Volgende week woensdag zal het nieuwe
team zich aan de Tweede Kamer voorstel
len. En dan kan er eindelijk weer wor
den geregeerd in Nederland.
DIJKTOERISME IN ZEELAND
Het bermtoerisme, dat in geheel Ne
derland bekend is, beeft vooral in Zee
land een variant, nd. het Dijk-toerisme
waaraan velen zich, vooral met ’t week
einde, overgeven. Bijzonder in trek in
dit verband is de nog niet gesloten dijk
welke in bet kader van het deltaplan is
aangelegd in het Grevelingen tussen
Schouwen-Duiveland en Goeree-Over-
flakkee. Bij eb hebben de bezoekers
hier behalve dijk en water ook nog ’n
door de zandzuigers achtergelaten zand
strand van enige honderden meters
breed ter beschikking, waarvan volop
wordt genoten (foto). Ook vele Duitse
toeristen strijken langs de taluds van de
dijk aan de frisse waterkant neer, op
de achtergrond ontwaren we nog de
portalen van de kabelbaan, waarmee
straks het laatste dijkgat zal worden ge
sloten
In 1911 waren in Bolsward 35 onderwij
zers en 5 scholen, maar 40 drankgelegen
heden. In Friesland wordt per jaar aan
onderwijs uitgegeven per hoofd f 6,11 en
aan drank f 7,90.
In Friesland wordt per jjar aan drank uit
gegeven f 2.850.000,in Bolsward voor
f 74.000,terwijl het gemiddeld jaar
inkomen f 600,is.
B. en W. delen mede, dat op de komende
jaarmarkt te Bolsward hazardspel, loterij
en hardlopers geweerd zullen worden.
Slechts vijf draaiorgels zullen worden toe
gelaten.
Tot nieuwe kabinetsformateur aangewe
zen: mr. Cort van der Linden.
Het kabinet-Marijnen is woensdag dan eindelijk door koningin Juliana beëdigd.
Zeventig dagen na de verkiezingen had Nederland dan eindelijk weer een regering.
De vorige minister-president, De Quay, heeft de zozeer begeerde vrijheid van be
weging terug gekregen. Zal het nieuwe kabinet de zogenaamde lijn van het kabinet-
De Quay voortzetten
In bepaalde opzichten natuurlijk wel;
daar staat het zogenaamde akkoord van
Wassenaar borg voor. Maar aan de andere
kant zijn er toch teveel oude ministers af
getreden om van een reconstructie te kun
nen spreken.
Hoofdfiguren van het vorige kabinet, zo
als de ministers Zijlstra, Cals, De Pous,
Klompé, keren immers, met de minister
president zelf, niet terug. Van het vorige
kabinet keren in feite slechts vijf leden
van de dertien terug, namelijk de minis
ters Marijnen, Veldkamp, Toxopeus, Luns
en Van Aartsen. Het cijfer wordt nog
iets gunstiger als men bedenkt, dat drie
van de elf staatssecretarissen Scholten,
Bot en De Jong tot minister zijn ge
promoveerd, maar het geheel blijft toch
aan de lage kant.
Verrassingen.
Er komt dus een vrijwel nieuw kabinet
aan het bewind. Dat betekent, dat verras
singen aangename of onaangename
niet zijn uitgesloten. In elk geval hebben
zich verrassingen bij de formatie van het
kabinet tot het laatst toe voorgedaan. In
hoofdtrekken was vorige week al wel be
kend hoe de nieuwe ministerploeg als
overeenstemming worden verkregen er
uit zou komen te zien.
De voorgenomen verhuizing van mr. Ma
rijnen van Landbouw naar Algemene Za
ken was reeds door formateur De Quay
uitgedacht.
Dat het antirevolutionaire kamerlid Bies-
Lans de strjitte fan „aensen”
komt men yn it hüs fan „nea”
Kerns top.
In scherpe tegenstelling met de bijna vij
andige stemming, waarin de Chinezen en
Russen met elkaar confereerden, staat de
vrijwel joviale sfeer, waarmee het even
eens in Moskou plaatshebbende Ameri-
kaans-Brits-Russische gesprek over een
kernstop wordt omringd.
Dit overleg lijkt dan ook resultaten te zul
len opleveren: op het ogenblik van schrij
ven lijkt een akkoord over het staken van
alle kernproeven met uitzondering van
ondergrondse proefnemingen op han
den.
Premier Chroestsjov en andere Russische
regeringsfunctionarissen hebben zich de
afgelopen dagen ten zeerste ingespannen
om bij het Westen de indruk te wekken,
dat de Sovjet Unie thans het ogenblik
gekomen acht om de spanningen in de
verhoudingen tussen Oost en West dras
tisch te verminderen. Chroestsjov heeft
bijvoorbeeld een aantal punten opgesomd
welke zijns inziens tot ’n dergehjke ont
spanning zouden kunnen bijdragen, w.o.
het uitwisselen van inspectieploegen, die
zouden moeten worden gestationeerd op
spoorwegstations, vliegvelden en in ha
vens, als een waarborg tegen verrassings
aanvallen.
Nu zijn al deze voorstellen van Russische
zijde al eens eerder te berde gebracht en
vervolgens door het Westen, wegens de
vele adders, die er onder het gras schuil
den, alle verworpen; niettemin is het van
belang, dat Chroestsjov juist op dit ogen
blik, nu hem dagelijks door de Chinezen
wordt verweten, dat hij met het „kapita
listische Westen" tot ’n compromis tracht
te komen, zijn best doet de dialoog met
het Westen weer op gang te brengen en
op gang te houden.
heuvel hem op Landbouw zou o|
en als vice-premier met zorg voor 1
t
worden belast, stemde uit hetzelfde brein.
Ook het aanblijven van de r.k. minister
Veldkamp op Sociale Zaken, de komst
van de liberale prof. Witteveen op Finan
ciën en van diens christelijk-historische
collega Andriessen op Economische Zaken
lag in diens voornemen. De moeilijkheid,
waarvoor dr. De Quay was geplaatst was
dat dit drietal bij zijn eerste besprekingen
over de verdeling van de staatsinkomsten
over Landbouw, Sociale Zaken e.d., het
niet eens had kunnen worden.
Ook dit jaar zal er in de „smüke” notaris
tuin te Jorwerd weer een openluchtspel
plaats vinden.
De keuze van de commissie is dit jaar ge
vallen op een stuk van Jan Naaykens,
„Fanfarella” geheten dat door Tabe Bein-
tema in het Fries vertaald is. Deze is er
hierbij in geslaagd de sfeer van het stuk,
dat speelt in een dorpje bij Mantua in
Italië geheel te behouden, zoda't het
zeer fleurig geheel is gebleven.
Ook nu weer verleent een kernploeg van
toneelspelers van de verschillende toneel
verenigingen in de gemeente Baarderadeel
zij medewerking en onder leiding van de
heer P. van der Zee, die ook dit jaar de
regie heeft, belooft het weer een fraaie
opvoering te worden.
Als data hiervoor zijn gekozen 30, 31
augustus en 3 september a s.
In de vakantieweken
Is ’t nieuws meest vlug bekeken
Niemand die ’t interesseert
Wat maalt je nog de chaos
In Syrië of Laos
Of hoe Chroetsjov jongleert
Wie gaat er nog zwaar tillen
Aan de oartijverschillen
Der ideologie
Wie let op een bespreking
Tussen Moskou en Peking
Ja, zelfs de grote drie
Wil men graag voor een poosje kwijt
’t Is voor de krant komkommertijd
de kaarten zodanig door elkaar kunnen
gooien, dat Nasser uiteindelijk wel eens
de meeste troeven in handen zou kunnen
blijken te hebben.
Spanningen in Zuid-Vietnam.
In Zuid-Vietnam waar het landsbestuur
voornamelijk een zaak is van de rooms
katholieke president Ngo Dinh Diem en
zijn familie, heersen op het ogenblik gro
te spanningen. Al sinds jaar en dag moet
de Zuidvietnamese bevolking weerstand
bieden aan gewapende acties van de com
munistische Vietcong, die zich tot doel
heeft gesteld het totalitaire bewind van
Diem te vervangen door een communis
tisch, en dus eveneens een totalitair re
gime. Het verzet van de bevolking, krach
tig gesteund door Amerikaanse militaire
hulp, heeft vooral de laatste maanden tot
ruime resultaten geleid, welke de hoop
wettigen, dat Zuid-Vietnam de commu
nistische bedreiging de baas kan blijven.
Sinds enige tijd echter wordt nu de een
heid van net land in ernstige mate in ge
vaar gebracht door de felle tegenstellin
gen tussen het regime van Diem en de
Boeddhistische bevolkingsgroep.
De Boeddhisten, die ongeveer tachtig
procent van de totale bevolking uitmaken
nebben de discriminaties, welke tegenover
hen worden bedreven, lange tijd lijdelijk
ondergaan. Maar het verbod, hun door
Diem opgelegd, om de geboortedag van
Boeddha met de traditionele feesten te
herdenken, heeft hen tenslotte tot open
lijk verzet gebracht en de bloedige onder
drukking daarvan heeft de spanning tot
kookhitte doen stijgen. Na een nieuwe
reeks betogingen, hongerstakingen en
dreigementen van Boeddhistische pries
ters en nonnen, dat zij het voorbeeld Zul
len volgen van de bejaarde priester, die
zich enkele weken geleden in het open
baar verbrandde om de wereldopinie te
alarmeren, heeft Diem enkele verzoe
ningsgezinde maatregelen gelast, maar
deze gaan de Boeddhisten nu niet meer
ver genoeg.
Deze situatie stelt niet alleen Diem, die
er weinig voor gevoelt nog verder terug
te krabbelen, maar ook de Amerikaanse
regering voor een ernstig dilemma.
In de Verenigde Staten gaan steeds meer
stemmen op om de kostbare steun aan het
totalitaire bewind in Zuid-Vietnam te sta
ken. President Kennedy gevoelt daar wei
nig voor, aangezien bij de strijd tegen de
communistische agressie aldaar de toe
komst van geheel Zuid-Oost-Azië in aan
zienlijke mate betrokken is. Wel lijkt het
waarschijnlijk, dat de Amerikaanse rege
ring er Krachtiger dan tot dusverre naar
zal gaan streven, dat het staatsbestel in
Zuid-Vietnam op democratische leest ge
schoeid wordt.
Nasser en de Baath.
Na de mislukte staatsgreep in Syrië, en
kele dagen terug, van aanhangers van
president Nasser van Egypte en de daar
op gevolgde talrijke arrestaties en terecht
stellingen is het onwaarschijnlijker dan
ooit, dat de federale unie tussen Egypte,
Irak en Syrië, overeenkomstig de in april
uitgestippelde plannen, in het najaar tot
stand zal komen.
Sinds het akkoord van april zijn Nasser
enerzijds en anderzijds de leiders van de
socialistische Baathpartij, die in Irak en
Syrië de macht in banden hebben sedert
in maart de vroegere regimes door mili
taire opstanden terzijde werden gescho
ven, steeds verder uit elkaar gedreven.
Nasser wenst op de Arabische federatie,
welke op papier gereed is, volledig zijn
stempel te drukken; de Baath streeft
evenals Nasser de Arabische eenheid
na, maar wenst zich voor dat doel geens
zins op te offeren.
Zo verstrijken de weken zonder dat er
serieuze pogingen tot toenadering worden
gedaan. Daarbij werkt de tijd ongetwij
feld gunstig voor Nasser. Diens grote
aanhang in Syrië maakt er een stabiel be
wind van de Baath onmogelijk. In Irak
heeft hij minder invloed, maar daar zijn
de Baathisten zwak door hun strijd tegen
de opstandige Koerden in het Noorden,
die vechten voor interne autonomie. In
Damascus noch in Bagdad is het regime
dus hecht gefundeerd en dat het betekent,
dat niet elke poging tot een staatsgreep
zonder meer tot mislukken is gedoemd.
Een revolutie in Syrië of Irak (of in bei
de landen), zou in het Midden-Oosten
De afslag te Arum, nog slechts enkele
weken bestaande is reeds weder opee-
doekt.
In de vakantieweken
Let men maar vaag op 't teken
Van richting en partij
Niemand wil er om wedden
Zal Marijnen het redden
En wie haalt hij erbij
Wie straks in oppositie
Weinig of geen notitie
Wij leven vrij en blij
Laat politieke heren
Maar vlijtig confereren
De toerist staat opzij
De indolentie wint het pleit
Wij leven in komkommertijd
In de vakantieweken
Wordt plotseling opgekeken
West-Duits invoerverbod
Komkommers afgewezen
De nijvere tuinders vrezen
Ons treft een „doordraai”-lot
Waar moeten wij de groenten kwijt?
Oh. was ’t maar geen komkommertijd
PIET
Compromis.
Gesteund door de partijvoorzitter der kvp,
mr. Aalberse, en de liberale fractieleider
Toxopeus, wist de nieuwe formateur, mr.
Marijnen, de vrede vorige week vrijdag
te herstellen, nadat een rede van de chr.-
historische unievoorzitter Beernink vol
kritiek op minister Veldkamp roet in
het eten had geworpen.
Doch daarmee waren nog niet alle porte-
feuilleproblemen opgelost.
In de fase-Dë Quay had mr. Toxopeus
geweigerd de post op Defensie na ir.
Visser weer door een liberaal te laten
bezetten, kir. Marijnen hakte de knoop
door. Hij bood de vvd in plaats van De
fensie de portefeuille van Maatschappe
lijk Werk aan. Defensie kwam nu bij de
staatssecretaris van Marine, de kvp-er De
Jong terecht.
Voor Maatschappelijk Werk liet hij de
liberale senatrice, mevrouw Schouwenaar-
Franssen, weduwe van het vroegere socia
listische kamerlid Schouwenaar, uit haar
vakantie-adres in Italië overvliegen.
Onderwijs.
Hierdoor kwam de r.k.-staatssecretaris Bot
die aanvankelijk voor maatschappelijk
werk was bestemd, vrij. Dit feit bood for
mateur Marijnen een uitweg voor de pro
blemen, waarmee dr. De Quay met de
antirevolutionairen verstrikt was geraakt.
Na de weigering van de a.r.-prof. Ver
steeg om Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen van minister Cals over te ne
men, had men in die kring geen geschikte
kandidaat bereid kunnen vinden.
Resoluut hakte mr. Marijnen ook deze
knoop door. Hij bracht mr. Bot op O., K.
en W. en bood de antirevolutionaire mi
nister Van Aartsen, die de post op Volks
huisvesting moest verlaten, Verkeer en
Waterstaat aan, een departement dat deze
vóór de liberale minister Korthals onder
Op sneon, 27 july, sil yn it stêdhüs to
Warkum troch boargemaster mr. B. van
Haersma Buma in ütstalling iepene wur-
de fan skilderijen en tekeningen fan de
ald-Warkumer Joop Huisman, dy’t nou
yn Frentsjer wennet.
De skilder Jan Murk de Vries sil in ta-
Ijochting op it wurk jaen,
De ütstalling is to bisjen oant en mei 9
augustus
Het is zeer verleidelijk om uit het verloop
van de twee conferenties in Moskou, de
conclusie te trekken, dat de Sovjet Unie
thans definitief met China heeft gebro
ken en nu uit eigenbelang steun gaat zoe
ken bij het Westen. Zo doorredenerend
zou men zelfs kunnen zeggen, dat het
Westen op alle fronten aan de winnende
hand is. Het is echter zeer de vraag of
het Westen bij dit alles wel zoveel wint.
In de eerste plaats is het vooral dit keer
wel zeer moeilijk uit te maken in hoe
verre het Russische optreden van de laat
ste dagen tegenover het Westen slechts
propagandistische doeleinden dient. Daar
komt bij, dat de breuk tussen Moskou en
Peking onder meer zou kunnen inhouden
dat de Chinezen nu nog sterker dan voor
heen zullen gaan proberen de Westelijke
positie in Zuid-Oost-Azië, met name in
Laos en Zuid-Vietnam, te ondermijnen,
zonder daarbij langer te worden gehin
derd door de matigende invloed van de
Russen. En tenslotte is het ook nu nog
maar al te waarschijnlijk, dat bij ’n event,
militair conflict tussen het communisme
en het Westen China en de Sovjet Unie
alsnog één lijn zullen trekken.
Dit jaar is rijk aan waterwild vooral eend
vogels, smienten, talingen, pijlstaarten
In Ooster-Nijkerk een gedenksteen ont
huld op het graf van Foeke Sjoerds.
Bolsward organiseert een anti-alcoholten-
toonstelling in de muziekschool, Kerk
straat.
Het Russlsch-Chinees overleg in Moskou, dat tot doel had een oplossing te vinden
voor de ideologische geschillen tussen de twee groten van het communistische kamp,
is volledig mislukt. In een communiqué, dat na het vertrek van de Chinese delegatie
werd uitgegeven, werd niet meer gezegd dan dat het overleg op verzoek van de Chine
zen is afgebroken en dat het op een later tijdstip zal worden voortgezet. Uit alles
blijkt, dat men tijdens deze besprekingen het stadium van het eindeloos herhalen van
de eigen standpunten niet is kunnen passeren. Het gesprek werd door een Russische
bron dan ook gekenschetst als „twee alleenspraken”. De ideologische breuk is nu vol
komen en thans dient men af te wachten of deze door een volledige diplomatieke
breuk zal worden gevolgd.
De hoge toren in bet centrum van Eist kijkt weer neer op het leger van opge
wekte tippelaars, die, ondanks de drukkende warmte, in vlot tempo door bet
Betuwe dorp trekken
z
-
i,!:
nu
